Τα Τρίκαλα, την πρώτη πόλη ελεύθερη καπνού, επέλεξε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) για να περάσει τα μήνυμά της για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, την 31η Μαΐου.

Παρότι οι επιστήμονες παραδέχονται ότι τα τελευταία χρόνια οι καπνιστές έχουν μειωθεί στη χώρα μας, γεγονός που είναι πιο ξεκάθαρο όσον αφορά τα έφηβα αγόρια και λιγότερο τα κορίτσια, οι Ελληνίδες πιθανότατα παραμένουν οι πρώτες σε βαρύτητα καπνίστριες διεθνώς, όπως είχε προκύψει από στοιχεία του ΠΟΥ, στα οποία αναφέρθηκε η Ιωάννα Μητρούσκα, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε.

Η ίδια συνέχισε λέγοντας ότι τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι στη χώρα μας καπνίζει το 37% των ενηλίκων, με περισσότερους από 15.000 ανθρώπους να πεθαίνουν κάθε χρόνο από νόσημα που σχετίζεται με το κάπνισμα ενώ ξοδεύονται 25-30 εκατ. ευρώ ανά έτος για τσιγάρα.

«Η αντιμετώπιση της νόσου του καπνίσματος αρχίζει με τη συνειδητοποίηση ότι δεν πρόκειται για μια κακή συνήθεια αλλά για μια κατάσταση εθισμού, την οποία μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια μόνο το 3-5% των καπνιστών. Καίριο ρόλο κατέχει και η αλλαγή της στάσης απέναντι στο κάπνισμα όλων των επαγγελματιών της Υγείας με τα Ιατρεία Διακοπής του καπνίσματος τα οποία λειτουργούν σε πολλές δημόσια νοσοκομεία», ανέφερε χαρακτηριστικά, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ.

Η στοχευμένη ιατρική υποστήριξη στα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος μπορεί να αντιμετωπίσει τη χρόνια νόσο της εξάρτησης από τη νικοτίνη (εξάρτηση μεγαλύτερη από αυτή της κοκαΐνης) καθώς αυξάνει πάνω από 35-55% το ποσοστό επιτυχίας διακοπής, κατέληξε.

Οι επιστήμονες τόνισαν ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αποτελεσματικότητα των δράσεων ελάττωσης του καπνίσματος, όπως η αύξηση της τιμής των τσιγάρων, η απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, η βοήθεια των καπνιστών στη διακοπή καπνίσματος και η ενημέρωση από τα ΜΜΕ. Η πλήρης εφαρμογή όλων αυτών των μέτρων θα βελτιώσει την υγεία και την ευεξία του πληθυσμού και θα σώσει ζωές στην Ελλάδα, η οποία παραμένει πρώτη όσον αφορά το παθητικό κάπνισμα ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε με βάση τα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου για το 2017, όπως επισήμαναν οι ειδικοί σε εκδήλωση ενημέρωσης για το κοινό, στο Δημαρχείο των Τρικάλων.

Κάντε το όπως στα Τρίκαλα

Ο Μιχάλης Τουμπής, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονιστής της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε αναφερόμενος στο παράδειγμα του Δήμου Τρικκαίων στην αποτελεσματική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, η οποία ξεκίνησε το 2017 στην πόλη, τόνισε πως

«Το τσιγάρο θα πάψει να αποτελεί συμπεριφορά και μέσο προσωπικής και δημιουργικής έκφρασης όταν η “περιρρέουσα ατμόσφαιρα” αλλάξει.

Η αλλαγή του τρόπου ζωής και σκέψεως και κυρίως της διαχείρισης της καθημερινότητας με το τσιγάρο, η αποχή και διακοπή από το κάπνισμα, και η διαβίωση σε περιβάλλον ελεύθερο καπνού αποτελούν τις χρυσές συνταγές για την αντιμετώπιση της επιδημίας τους καπνίσματος».

Σ αυτή την αλλαγή του τρόπου ζωής αναφέρθηκε ο δήμαρχος των Τρικάλων Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ τόνισε πως μια σοβαρή προσπάθεια εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου στην πόλη ξεκίνησε το 2017 με την υλοποίηση μιας σημαντικής πρωτοβουλίας με στόχο την ενημέρωση των πολιτών για τον αντικαπνιστικό νόμο και την εφαρμογή του.

«Έγιναν 1200 έλεγχοι και επιβλήθηκαν 50 με 60 πρόστιμα τους τελευταίους 20 μήνες. Οι έλεγχοι είναι σταθεροί, αλλά και ο διάλογος με τους καταστηματάρχες συνεχής οι οποίοι πείστηκαν να δημιουργήσουν χώρους καπνιστών. Στην πόλη μας πλέον όσοι δεν καπνίζουν δεν αισθάνονται μόνοι τους. Δεν είναι πια οι στρυφνοί που παραπονούνται για το αυτονόητο. Δεν μπορώ να σας πω ότι έχει επιτευχθεί 100% επιτυχία αλλά υπάρχει μεγάλη βελτίωση. Δεν κάναμε κάτι ιδιαίτερο. Το αυτονόητο κάναμε, εφαρμόσαμε το νόμο», αναφέρει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κος Παπαστεργίου.

Η δημοτική αρχή, σε συνεργασία με την Αστυνομική Διεύθυνση Τρικάλων, το Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων, το Κέντρο Κοινωνικής Παρέμβασης Τρικάλων, την Ομάδα Εθελοντών του Δήμου Τρικκαίων, τη ΣΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τους Συλλόγους Επαγγελματιών, σχεδίασαν την εκστρατεία ενημέρωσης με τίτλο “Τα Τρίκαλα κόβουν το Κάπνισμα… είναι θέμα πολιτισμού!”, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τα Τρίκαλα να είναι αυτή τη στιγμή η πρώτη πόλη της Ελλάδας στην οποία εφαρμόζεται με αποτελεσματικότητα αντικαπνιστική πολιτική.

Οι γυναίκες καπνίστριες στην Ελλάδα

Η Παρασκευή Κατσαούνου, επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, συντονίστρια της Ομάδας Λοιμώξεων της Ε.Π.Ε., στην ομιλία της επικεντρώθηκε στο ζήτημα του καπνίσματοςστις γυναίκες:

«Οι γυναίκες αποτελούν μια ομάδα που τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι καπνίζει όλο και περισσότερο. Η απελευθέρωσή τους, εκτός από το φόρτο των εργασιών, προσέθεσε και επιπλέον φόρτο στην υγεία τους. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, τα ποσοστά που αφορούν ηλικίες 18-34 είναι 37,7%, για τις ηλικίες 35-54 είναι 51,2% και για τις ηλικίες πάνω από 55 είναι 17,9%. Έτσι, ενώ τις παλαιότερες δεκαετίες νοσήματα, όπως ο καρκίνος του πνεύμονα, η ΧΑΠ και η στεφανιαία νόσος δεν αφορούσαν τις γυναίκες σε υψηλά ποσοστά και παρατηρούνταν κυρίως στις γυναίκες με συζύγους καπνιστές που εκτίθονταν σε παθητικό κάπνισμα, τώρα εμφανίζονται σε αυξανόμενα ποσοστά και στις γυναίκες.

Συγκεκριμένα, η ΧΑΠ ενώ αφορούσε το 4,8% των γυναικών στην Ελλάδα το 2004, το 2011 φαίνεται να είναι 10% δηλαδή να εξισώνεται με το ποσοστό των αντρών. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο συχνότερος καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος σε συχνότητα πλέον καρκίνος στις γυναίκες. Όπως είπε « το 36% των Ελληνίδων καπνίζουν στην αρχή της εγκυμοσύνης και μόνο 19% διακόπτουν, με μεγάλο ποσοστό από αυτές να υποτροπιάζει μετά το τοκετό και τη γαλουχία.

Η Ελλάδα, όπως είπε, έχει τη μεγαλύτερη συχνότητα ασθενών που πάσχουν από καρκίνο πνεύμονα σε ηλικίες κάτω των 45 ετών, από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γεγονός που αποδόθηκε στην συχνή έναρξη του καπνίσματος πριν τα 18 έτη. Κάθε χρόνο πεθαίνουν στη χώρα μας περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι από καρκίνο πνεύμονα, 90% των οποίων είναι καπνιστές. Οι καπνιστές χάνουν τουλάχιστον μια δεκαετία προσδόκιμου ζωής, σε σύγκριση με εκείνους που δεν καπνίζουν ποτέ. Η διακοπή πριν από την ηλικία των 40 ετών μειώνει τον κίνδυνο θανάτου που συνδέεται με το συνεχιζόμενο κάπνισμα κατά περίπου 90%.

Το παθητικό κάπνισμα είναι κάπνισμα

Η Μάρθα Ανδρίτσου, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας της Ε.Π.Ε τόνισε σχετικά με το παθητικό κάπνισμα:

«Οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος δεν περιορίζονται μόνο στον καπνιστή, αλλά και στα άτομα που εκτίθενται στον καπνό του όταν βρίσκονται σε κλειστό χώρο.

Ο καπνός του τσιγάρου είναι μια πολύ επικίνδυνη μορφή ατμοσφαιρικής ρύπανσης των εσωτερικών χώρων. Περιέχει πάνω από 7.000 χημικές ουσίες, 69 από τις οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο. Ο καπνός του τσιγάρου μπορεί να παραμένει στον αέρα έως και 5 ώρες. Ακόμα και αν δεν τον βλέπουμε ή δεν τον μυρίζουμε ο καπνός υπάρχει, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα, και άλλων μορφών καρκίνου καθώς και χρόνιων αναπνευστικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων σε όσους εκτίθενται σε αυτόν.

Τέλος, η Σοφία Γιδά, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, αναφέρθηκε πιο συγκεκριμένα στο ζήτημα της εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου στην Ελλάδα και την αντικαπνιστική πρωτοβουλία που εφαρμόστηκε στο Δήμο Τρικκαίων:

«Η Ε.Π.Ε, δίνοντας το μήνυμα ότι η εφαρμογή του Αντικαπνιστικού Νόμου σε κάθε δήμο της Ελλάδας ξεκινά με τη δημιουργία αντικαπνιστικής κουλτούρας των κατοίκων, επέλεξε με αφορμή και την ενημερωτική εκδήλωση, να βραβεύσει συμβολικά όλους τους επίσημους φορείς που συνέβαλαν στην επιτυχία αυτής της προσπάθειας.»