Παρόλο που μας χωρίζουν πλέον μόνο λίγοι μήνες από τις βουλευτικές κάλπες, το πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται δείχνει ότι σε αδρές γραμμές παραμένουν αμετάβλητοι οι βασικοί συσχετισμοί. Μοναδική ίσως εξαίρεση αποτελεί η φάση της δημοσκοπικής κάμψης στην οποία φαίνεται να έχουν εισέλθει το ΠΑΣΟΚ και ο αρχηγός του Νίκος Ανδρουλάκης.

Η πλειοψηφία των πολιτών αξιολογεί θετικά τον πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του, ενώ βάζει αρνητικό πρόσημο στην αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς διατηρεί εδραία πεποίθηση ότι η κατάσταση στη χώρα θα ήταν χειρότερη αν η τύχη της ήταν στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ και του προέδρου του. Αλλωστε ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να είναι ο δημοφιλέστερος μεταξύ των πολιτικών αρχηγών και υπερέχει σε όλους τους δείκτες σύγκρισης με τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην πρόθεση ψήφου η μόνη άξια λόγου αλλαγή που προκύπτει από τη μέτρηση είναι η υποχώρηση κατά 1,1 μονάδα της δύναμης του ΠΑΣΟΚ, από την οποία ενισχύονται η Ν.Δ. (κατά 0,5%) και ο ΣΥΡΙΖΑ (κατά 0,6%). Απαρατήρητη, ωστόσο, δεν περνά και η μικρή ενίσχυση (κατά 0,4%) του μορφώματος στο οποίο ηγείται ο έγκλειστος στις φυλακές πρώην βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Κασιδιάρης, καθώς φαίνεται να πλησιάζει το όριο του 3% για την είσοδο στη Βουλή, ενισχυμένο ενδεχομένως και από τις εντυπώσεις κατά του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος που δημιούργησαν το Qatar-gate και η εμπλοκή σε αυτό της Εύας Καϊλή.

Με το ποσοστό των αναποφάσιστων να υπολογίζεται στο 9,7%, το προβάδισμα που αποσπά η κυβερνητική παράταξη στην πρόθεση ψήφου επί των εγκύρων ανέρχεται στις 8,1 μονάδες. Ειδικότερα, η Ν.Δ. συγκεντρώνει 33,4%, εμφανίζοντας συσπείρωση των ψηφοφόρων του 2019 σε ποσοστό 70,9%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, με συσπείρωση της τάξης του 67,2%, φτάνει στο 25,3%. Η κυβερνητική παράταξη προηγείται με 27,7% στους πολίτες που δηλώνουν ότι κινούνται στον χώρο του Κέντρου, αφήνοντας δεύτερο το ΠΑΣΟΚ με 21% και τρίτο τον ΣΥΡΙΖΑ με 18,6%.

Σταθερά τρίτο παραμένει το ΠΑΣΟΚ/Κίνημα Αλλαγής, που όμως περιορίζεται στο 10,5%, ποσοστό που συνιστά τη χαμηλότερη επίδοσή του από τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ανέλαβε το τιμόνι της ηγεσίας του ο κ. Ανδρουλάκης. Πριν από έναν χρόνο και αμέσως μετά την εκλογή του νέου αρχηγού, το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη είχε βρεθεί σε απόσταση μόλις 4 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος τώρα έχει προβάδισμα 14,8% έναντι του ΠΑΣΟΚ.

Αναφορικά με το μεγάλο ζήτημα της τρέχουσας επικαιρότητας, το λεγόμενο Qatar-gate, οι πολίτες εκτιμούν ότι το μεγαλύτερο πλήγμα από την εμπλοκή της Εύας Καϊλή στη συγκεκριμένη υπόθεση το δέχεται η Ελλάδα και εν συνεχεία το πολιτικό σύστημα γενικά, το Ευρωκοινοβούλιο και το ΠΑΣΟΚ. Η κατάταξη αυτή διατρέχει σχεδόν οριζόντια το εκλογικό σώμα, αφού με επιμέρους μεταβολές οι ψηφοφόροι όλων των κομμάτων υποστηρίζουν ότι από το συγκεκριμένο σκάνδαλο περισσότερο όλων πλήττεται η χώρα μας.

47,6% θέλει κυβέρνηση από τη Ν.Δ.

Ούριος άνεμος στα πανιά του Μεγάρου Μαξίμου φαίνεται να φυσά και από τις απαντήσεις που δίνουν οι πολίτες στο ερώτημα για την κυβέρνηση που θέλουν να προκύψει από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Η πλειοψηφία, σε ποσοστό 31,1%, προτιμά αυτοδύναμη κυβέρνηση της Ν.Δ., ενώ αν αθροιστεί και το ποσοστό της τάξης του 16,5% που θέλει κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη Ν.Δ., οι πολίτες που θέλουν στην εξουσία τη σημερινή κυβερνητική παράταξη ανέρχονται σε 47,6%.

Τα αντίστοιχα ποσοστά εκείνων που επιθυμούν κυβερνητική λύση με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ είναι στο 34,7%: το 14,5% με αυτοδυναμία και το 20,2% με συνεργασία άλλων κομμάτων. Εχει ενδιαφέρον, πάντως, ότι μεταξύ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ υπερτερούν συντριπτικά εκείνοι που θέλουν κυβέρνηση της Ν.Δ. με 54% έναντι εκείνων που προτιμούν κυβερνητική λύση με τον ΣΥΡΙΖΑ και περιορίζονται στο 22,7%.

Τα πράγματα, ωστόσο, διαφοροποιούνται, μάλλον ελαφρώς, όταν τίθεται ευθέως το δίλημμα ανάμεσα σε αυτοδύναμη κυβέρνηση της Ν.Δ. ή συνεργασίας ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ, στο ΠΑΣΟΚ και το ΜέΡΑ25. Στο σύνολο των ερωτηθέντων υπερέχει η «γαλάζια» αυτοδυναμία με 45,1% έναντι 42,5% που φτάνουν όσοι θέλουν σύμπραξη των τριών κομμάτων της τωρινής αντιπολίτευσης.

Στους ψηφοφόρους που το 2019 προτίμησαν ΠΑΣΟΚ οι επιθυμίες είναι μοιρασμένες, ενώ σε όσους δηλώνουν τώρα πρόθεση ψήφου προς το κόμμα του κ. Ανδρουλάκη παίρνουν κεφάλι με 54,8% οι προτιμώντες τρικομματική συνεργασία έναντι όσων θέλουν νεοδημοκρατική αυτοδυναμία που φτάνουν στο 45,8%.

Το δυνατό χαρτί Μητσοτάκη

Ολα δείχνουν ότι το ισχυρότερο χαρτί που διαθέτει η κυβερνητική παράταξη είναι η αυξημένη απήχηση που έχει στους πολίτες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο οποίος προηγείται αισθητά στη δημοτικότητα ανάμεσα σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Ειδικότερα, θετική γνώμη για τον επικεφαλής της κυβέρνησης έχει το 47,7%, ενώ η αντίστοιχη επίδοση για τον κ. Τσίπρα είναι στο 33,4%.

Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, προσπερνά σε αυτή τη μέτρηση τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και από 43,7% που είχε τον περασμένο Μάρτιο υποχωρεί στο 32,4%. Οριακά ανοδικά κινείται, αντιθέτως, η δημοτικότητα του κ. Δημήτρη Κουτσούμπα, που φτάνει στο 29,1%, καθώς επίσης και του κ. Γιάνη Βαρουφάκη, που είναι στο 23%, και του κ. Κυριάκου Βελόπουλου, που φτάνει στο 19,8%.

Στην αξιολόγηση των πολιτών για το πρόσωπο του πρωθυπουργού οι απόψεις είναι σχεδόν ισομερώς μοιρασμένες, αφού το 50,8% των ερωτηθέντων διατυπώνει αρνητική κρίση για τον τρόπο που ασκεί ο κ. Μητσοτάκης τα καθήκοντά του έναντι ποσοστού 48,7% που τον κρίνει θετικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι στους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ οι θετικές κρίσεις είναι στο 60%.

Η υπεροχή του πρωθυπουργού, ωστόσο, γίνεται πιο ευδιάκριτη στην απευθείας σύγκριση με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο κ. Μητσοτάκης είναι μπροστά σε όλους τους σχετικούς δείκτες και είναι μακράν μπροστά από τον κ. Τσίπρα στα ηγετικά χαρακτηριστικά, όπως όταν ερωτώνται οι πολίτες ποιος μπορεί να εκπροσωπήσει καλύτερα τη χώρα στο εξωτερικό (58,6%), να υπερασπιστεί καλύτερα τα συμφέροντα της Ελλάδας μπροστά στην τουρκική προκλητικότητα (54,5%), να αντιμετωπίσει καλύτερα τα προβλήματα της Ελλάδας σε περιόδους κρίσεων (50,1%) ή σε ποιον έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη να κρατά το τιμόνι της χώρας (49,8).

Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υπολείπεται σε όλες τις απαντήσεις, έχει τις καλύτερες επιδόσεις του όταν οι πολίτες ερωτώνται ποιος από τους δύο είναι πιο συμπαθής (39,1% ο ίδιος έναντι 41,9% του πρωθυπουργού) ή ποιος διασφαλίζει καλύτερα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών (39,1% έναντι 40,5% του κ. Μητσοτάκη).

Οπως και για τον πρωθυπουργό, έτσι και για την κυβέρνησή του οι απόψεις των πολιτών είναι μοιρασμένες, καθώς το 48,9% διατυπώνει θετική κρίση και το 50,3% κάνει αρνητική αξιολόγηση. Σε σύγκριση, μάλιστα, με τον προηγούμενο μήνα, στην πρόσφατη έρευνα οι θετικές κρίσεις έχουν αυξηθεί.

Δεν περνά, εξάλλου, απαρατήρητο ότι οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ σε ποσοστό 54,8% κάνουν θετική αξιολόγηση.

Σε ένα ακόμη ερώτημα που σχετίζεται με τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες κρίνουν την κυβέρνηση, η πλειοψηφία εμφανίζεται με θετική διάθεση, καθώς το 34,6% των ερωτηθέντων απαντά ότι «προσπαθεί αλλά θα μπορούσε να κάνει περισσότερα», το 25,5% θεωρεί ότι «δεδομένων των συνθηκών, κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί», το 23,8% έχει τη γνώμη ότι «είναι μια επικίνδυνη κυβέρνηση» και το 15,6% ότι «κινείται σε λάθος κατεύθυνση».

Στον αντίποδα, είναι οριακά περισσότεροι από 7 στους 10 οι πολίτες (70,9%) που αξιολογούν αρνητικά την αντιπολιτευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς, με εξαίρεση τους ψηφοφόρους του κόμματος της Κουμουνδούρου, που έχουν σε ποσοστό 73,8% θετική άποψη, οι οπαδοί όλων των άλλων κομμάτων κάνουν αρνητικές κρίσεις, με χαρακτηριστικό δείγμα την αποδοκιμασία του 80,4% των οπαδών του ΠΑΣΟΚ και του 77,1% όσων δηλώνουν αναποφάσιστοι.

Η αρνητική προαίρεση της κοινής γνώμης για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης προκύπτει και από τις απαντήσεις στο ερώτημα πώς θα ήταν σήμερα τα πράγματα στη χώρα αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κερδίσει τις προηγούμενες εκλογές. Η πλειοψηφία, σε ποσοστό 44,5%, εκτιμά ότι θα ήταν χειρότερα, περίπου τα ίδια απάντησε το 28,7% και μόνο το 22,7% εξέφρασε πεποίθηση ότι θα ήταν καλύτερα.

Οι μισοί συμφωνούν με το Market Pass

Η ακρίβεια, οι ανατιμήσεις και ο δύσκολος χειμώνας που έχουμε ακόμη μπροστά είναι τα θέματα που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία στους Ελληνες πολίτες, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έδωσαν οι συμμετέχοντες στο δείγμα της έρευνας στο σχετικό ερώτημα της Marc ζητώντας έως τρεις απαντήσεις. Αν και συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα που ο συγκεκριμένος δείκτης ήταν στο 83%, τώρα υποχώρησε στο 81,3%, το συγκεκριμένο πρόβλημα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.

Ακολουθούν με 41% η ανησυχία για τα Ελληνοτουρκικά, και με 37,2% η εγκληματικότητα, ενώ χαμηλότερα στη λίστα είναι οι εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία (22,2%), οι τηλεφωνικές παρακολουθήσεις (16,2%), το Μεταναστευτικό (14%), οι πιθανές φυσικές καταστροφές (13,7%), η πανδημία του κορωνοϊού (9,8%), η υπόθεση με την ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή (9,5%) και, τέλος, η υπόθεση με τον βουλευτή Ανδρέα Πάτση (5%).

Στο ειδικότερο ερώτημα για το νέο μέτρο ανακούφισης από την ακρίβεια, το αποκαλούμενο Market Pass, το οποίο ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη συζήτηση του Προϋπολογισμού και σύμφωνα με το οποίο θα επιδοτείται επί ένα εξάμηνο κατά 10% η αγορά τροφίμων, οι μισοί Ελληνες εκφράζουν ικανοποίηση. Συγκεκριμένα, το 49,6% το βρίσκει θετικό και το 44,6% το κρίνει αρνητικά.

Θετική γνώμη εκφράζει, μεταξύ άλλων, το 31,3% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, το 41,1% του ΚΚΕ και το 57,1% όσων εκφράζουν πρόθεση ψήφου υπέρ του ΠΑΣΟΚ. Οταν πάντως οι συμμετέχοντες στην έρευνα καλούνται να αξιολογήσουν τη σημασία του νέου αυτού επιδόματος, η πλειοψηφία, σε ποσοστό 48,7%, θεωρεί ότι δεν θα δώσει σχεδόν καμία βοήθεια στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών που πλήττονται από την ακρίβεια. Το 37,1% αναφέρει ότι είναι μια μικρή αλλά αναγκαία βοήθεια και μόνο το 13,4% πιστεύει ότι αποτελεί μια σημαντική βοήθεια.

Γενικότερα, πάντως, οι πολίτες εμφανίζονται απογοητευμένοι από το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης των κομμάτων. Για την ακρίβεια, 3 στους 4 ερωτηθέντες ή ποσοστό 75% δηλώνουν ότι είναι ελάχιστα έως καθόλου ικανοποιημένοι από τον τρόπο με τον οποίο αντιπαρατίθενται τα κόμματα, έναντι μόλις του 21,1% που δηλώνει ικανοποίηση. Περισσότερο ευχαριστημένοι δηλώνουν οι οπαδοί των δύο μεγαλύτερων κομμάτων και λιγότερο όσοι έχουν άλλες προτιμήσεις.