ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΑΙΠΕΔ | Το 2017 κλείνουν οι εκκρεμότητες, το 2018 οι νέοι διαγωνισμοί

Στον πάγο η πώληση του 17% της ΔΕΗ, τελειώνει το σήριαλ με το ακίνητο Αφάντου, ενώ προχωρά άμεσα ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού. Οι εκκρεμότητες με το διοικητικό συμβούλιο και τα νέα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου.

Πάντως ο στόχος για έσοδα 3,5 δισ. ευρώ το 2018, για να πιαστεί ο συνολικός στόχος των έξι δισ. για την τριετία 2016 – 2018 που προβλέπει το μνημόνιο, φαντάζει εξαιρετικά αισιόδοξος. Ειδικά όταν ολόκληρο το 2017 δεν προκηρύχθηκε σχεδόν κανένας νέος μεγάλος διαγωνισμός με την εξαίρεση της νέας διαδικασίας για τον ΔΕΣΦΑ.

Όπως είπε χθες η κα Τσιτσογιαννοπούλου, οι διαγωνισμοί για τις ενεργειακές εταιρείες (ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29%, ΔΕΠΑ, Ελληνικά Πετρέλαια) και την πώληση ποσοστών σε άλλες ΔΕΚΟ (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) ή του ΟΤΕ πάνε για το 2018.

Με την επιλογή των νέων μελών μπορεί να υπάρξουν ανακατατάξεις και στις εκτελεστικές θέσεις του Δ.Σ. το οποίο σήμερα έχει μόνο τρία μέλη. Την κα Τσιτσογιαννοπούλου, τον διευθύνοντα Σύμβουλο Αντ. Λεούση και το μέλος Αγγ. Βλάχο.

Από τη χθεσινή συζήτηση προκύπτει, πάντως, πως κλείνουν κάποια ανοικτά μέτωπα ετών, όπως ο διαγωνισμός για την πώληση του ακινήτου της Αφάντου στη Ρόδο (σε δύο επενδυτές), αλλά παραμένουν ανοικτά κάποια άλλα, όπως η ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29%. Στην περίπτωση της τελευταίας, το ΤΑΙΠΕΔ θα προσλάβει σύμβουλο ο οποίος θα …κάθεται καθώς πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί – του χρόνου – η πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔEΗ ώστε να προχωρήσει η διάθεση του 17% που ελέγχει το Ταμείο.

Το συγκεκριμένο σχέδιο έχει ήδη συμφωνηθεί τόσο με τη διοίκηση της ΔEΗ, όσο και με την κυβέρνηση καθώς ουδείς θα ενδιαφερθεί για το ποσοστό μιας εταιρείας όταν δεν γνωρίζει πόσες μονάδες παραγωγής θα διαθέτει του χρόνου!

Χαρακτηριστικό της διαδικασίας που ακολουθεί η κυβέρνηση με το ΤΑΙΠΕΔ είναι το γεγονός πως χθες δημοσιοποιήθηκε το Επιχειρησιακό Σχέδιο (Asset Development Plan – ADP) του ταμείου που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο (!) από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ). Μάλιστα το ADP που ανακοινώθηκε χθες έχει λήξει γιατί είναι εξάμηνης διάρκειας και σύντομα το ΚΥΣΟΙΠ θα κληθεί να εγκρίνει το νέο σχέδιο για το εν εξελίξει εξάμηνο…

Τα ανοικτά μέτωπα μέχρι τον Δεκέμβριο

Το πρόγραμμα της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ μέχρι τον Δεκέμβριο θα είναι, πάντως, πολύ φορτωμένο με υφιστάμενους διαγωνισμούς και την ωρίμανση κάποιων νέων. Για παράδειγμα, μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να οριστικοποιηθεί το σχέδιο για την αξιοποίηση (είτε με πώληση μετοχών, είτε με παραχωρήσεις του συνόλου των δραστηριοτήτων ή κάποιων δραστηριοτήτων) των 10 περιφερειακών λιμανιών που λειτουργούν με τη μορφή της Α.Ε.

Το Ελληνικό

Για το Ελληνικό, η πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, είπε πως εντός των ημερών θα αναρτηθεί προς διαβούλευση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), που συνοδεύει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ). Η διαβούλευση θα διαρκέσει ενάμισι μήνα, τυχόν αλλαγές θα ενσωματωθούν στην ΣΜΠΕ ώστε να σταλεί προς έγκριση στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το Προεδρικό Διάταγμα.

Για να κλείσει το θέμα και να εισπραχθεί η πρώτη δόση των 300 εκατ. ευρώ από τον επενδυτή απαιτούνται όμως και δύο άλλα βήματα: Η μετεγκατάσταση διαφόρων ενοίκων του Ελληνικού (νόμιμων ή όχι) όπως το αμαξοστάσιο του ΟΑΣΑ, και η προκήρυξη του διαγωνισμού για την άδεια καζίνο.

Η είδηση που βγήκε χθες είναι πως τελειώνει το σήριαλ με το ακίνητο της Αφάντου στη Ρόδο. Υπενθυμίζεται πως το ειδικό χωροταξικό σχέδιο (ΕΣΧΑΔΑ) για την αξιοποίηση του στοιχειωμένου ακινήτου καλύπτει έκταση 1.615 στρεμμάτων και έχει χωριστεί σε δύο τμήματα, το «Βόρειο Αφάντου ή γκολφ Αφάντου», έκτασης 1.359 στρεμμάτων, και το «Νότιο Αφάντου», έκτασης 255,7 στρεμμάτων. Το πρώτο παραχωρήθηκε στην M.A. Angeliades Inc. έναντι 26,900 εκατ. ευρώ και το δεύτερο στην Αegean Sun Investments έναντι 15,2 εκατ. ευρώ.

Η υπογραφή των συμβάσεων έχει κολλήσει εδώ και δύο χρόνια καθώς υπήρξε παρέμβαση της αρχαιολογίας. Τελικά συμφωνήθηκε να υπογραφεί μνημόνιο μεταξύ επενδυτών και αρχαιολογικής υπηρεσίας, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ θα καλύψει (με ποσό μέχρι και 100.000 ευρώ) τις εργασίες που πρέπει να γίνουν στο ακίνητο σε μια πρώτη έρευνα για την ύπαρξη αρχαίων.

Αμεσα, είπε η κα Τσιτσογαιννοπούλου, θα ξεκινήσει η πρώτη φάση του διαγωνισμού για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για τη διάρκεια της παραχώρησης, κ.α. Στο πρώτο στάδιο οι ενδιαφερόμενοι θα εκδηλώσουν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον. Η διοίκηση του Ταμείου είχε ανακοινώσει από πέρυσι (για να καλύψει σχετικό προαπαιτούμενο του μνημονίου) την εκκίνηση της διαδικασίας. Φαίνεται, όμως, πως τώρα ξεκινά πραγματικά, με τους τελικούς όρους του διαγωνισμού να είναι ακόμα στον αέρα και αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους ενδιαφερόμενους.

Η 20ετής παράταση, μέχρι το 2026, της σύμβασης παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» εξετάζει αυτή την περίοδο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και μέχρι τέλος του μήνα αναμένεται η απόφαση. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας (έγκριση Κομισιόν, κύρωση από τη Βουλή) και η είσπραξη της πρώτης από τις δύο δόσεις προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο. Για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ εκκρεμεί η αναδιατύπωση, «λεκτική» όπως είπε η πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, υπουργικής απόφασης για τις επιδοτήσεις των άγονων γραμμών ώστε να υπογραφεί η σύμβαση πώλησης στην ιταλική FS.

Πως χάνει τις μετοχές του ΑΔΜΗΕ

Σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει 17% στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, με το Δημόσιο να κατέχει 34% και το 51% να βρίσκεται στο ευρύ επενδυτικό κοινό. Μέτοχοι της έχουν καταστεί οι μέτοχοι της ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29% στις 16.06.2017, με μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔEΗ και επιστροφή εις είδος προς τους μετόχους της, των μετοχών που κατείχε η ΔEΗ στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών.

Παράλληλα, όμως, έχει συσταθεί η ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ με μοναδικό μέτοχο το Δημόσιο. Σκοπός της είναι η απόκτηση από τη ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29% μετοχών έκδοσης του ΑΔΜΗΕ που αντιστοιχούν σε ποσοστό τουλάχιστον 25% του μετοχικού κεφαλαίου αυτού. Στην ουσία, η ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ θα αποκτήσει το σύνολο των μετοχών της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών που κατέχουν το Δημόσιο και το ΤΑΙΠΕΔ, διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας το ταμείο χάνει ένα περιουσιακό στοιχείο αφού δεν θα ελέγχει πλέον μετοχές της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών όπως συμβαίνει σήμερα.

Το 2017 θα είναι η χρονιά που θα κλείσουν οι εκκρεμότητες σε υφιστάμενους διαγωνισμούς, ενώ το 2018 πρόκειται να γίνουν νέες προκηρύξεις από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων όπως προκύπτει από χθεσινές δηλώσεις της προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Λίλας Τσιτσογιαννοπούλου (φωτό). Πάντως ο στόχος για έσοδα 3,5 δισ. ευρώ το 2018, για να πιαστεί ο συνολικός στόχος των έξι δισ. για την τριετία 2016 – 2018 που προβλέπει το μνημόνιο, φαντάζει εξαιρετικά αισιόδοξος. Ειδικά όταν ολόκληρο το 2017 δεν προκηρύχθηκε σχεδόν κανένας νέος μεγάλος διαγωνισμός με την εξαίρεση της νέας διαδικασίας για τον ΔΕΣΦΑ.

Με τη συνδρομή της Fraport και του 1,2 δισ. ευρώ για τα περιφερειακά αεροδρόμια, φέτος το ταμείο αναμένεται να έχει έσοδα περί τα 2 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων των εισπράξεων από ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΛΘ, κλπ. Οσο για τους νέους διαγωνισμούς, ο μόνος μεγάλος που αναμένουμε μέχρι το τέλος του έτους αφορά στην παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, με την πρώτη φάση (μη δεσμευτικό ενδιαφέρον) να ξεκινά άμεσα. Όπως είπε χθες η κα Τσιτσογιαννοπούλου, οι διαγωνισμοί για τις ενεργειακές εταιρείες (ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29%, ΔΕΠΑ, Ελληνικά Πετρέλαια) και την πώληση ποσοστών σε άλλες ΔΕΚΟ (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) ή του ΟΤΕ πάνε για το 2018.

Προς το παρόν στο ΤΑΙΠΕΔ κοιτάζουν περισσότερο τις εκκρεμότητες στους υφιστάμενους διαγωνισμούς οι οποίες δεν είναι λίγες. Επιπλέον πρέπει εντός των προσεχών εβδομάδων να συμπληρωθεί με νέα μέλη το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου καθώς η διαδικασία υποβολής βιογραφικών και επιλογής των υποψηφίων, που «τρέχει» η εταιρεία Egon Zehnder, ολοκληρώθηκε την Τρίτη. Με την επιλογή των νέων μελών μπορεί να υπάρξουν ανακατατάξεις και στις εκτελεστικές θέσεις του Δ.Σ. το οποίο σήμερα έχει μόνο τρία μέλη. Την κα Τσιτσογιαννοπούλου, τον διευθύνοντα Σύμβουλο Αντ. Λεούση και το μέλος Αγγ. Βλάχο.

Από τη χθεσινή συζήτηση προκύπτει, πάντως, πως κλείνουν κάποια ανοικτά μέτωπα ετών, όπως ο διαγωνισμός για την πώληση του ακινήτου της Αφάντου στη Ρόδο (σε δύο επενδυτές), αλλά παραμένουν ανοικτά κάποια άλλα, όπως η ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29%. Στην περίπτωση της τελευταίας, το ΤΑΙΠΕΔ θα προσλάβει σύμβουλο ο οποίος θα …κάθεται καθώς πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί – του χρόνου – η πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔEΗ ώστε να προχωρήσει η διάθεση του 17% που ελέγχει το Ταμείο. Το συγκεκριμένο σχέδιο έχει ήδη συμφωνηθεί τόσο με τη διοίκηση της ΔEΗ, όσο και με την κυβέρνηση καθώς ουδείς θα ενδιαφερθεί για το ποσοστό μιας εταιρείας όταν δεν γνωρίζει πόσες μονάδες παραγωγής θα διαθέτει του χρόνου! Χαρακτηριστικό της διαδικασίας που ακολουθεί η κυβέρνηση με το ΤΑΙΠΕΔ είναι το γεγονός πως χθες δημοσιοποιήθηκε το Επιχειρησιακό Σχέδιο (Asset Development Plan – ADP) του ταμείου που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο (!) από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ).

Μάλιστα το ADP που ανακοινώθηκε χθες έχει λήξει γιατί είναι εξάμηνης διάρκειας και σύντομα το ΚΥΣΟΙΠ θα κληθεί να εγκρίνει το νέο σχέδιο για το εν εξελίξει εξάμηνο… Τα ανοικτά μέτωπα μέχρι τον Δεκέμβριο Το πρόγραμμα της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ μέχρι τον Δεκέμβριο θα είναι, πάντως, πολύ φορτωμένο με υφιστάμενους διαγωνισμούς και την ωρίμανση κάποιων νέων. Για παράδειγμα, μέχρι το τέλος του έτους πρέπει να οριστικοποιηθεί το σχέδιο για την αξιοποίηση (είτε με πώληση μετοχών, είτε με παραχωρήσεις του συνόλου των δραστηριοτήτων ή κάποιων δραστηριοτήτων) των 10 περιφερειακών λιμανιών που λειτουργούν με τη μορφή της Α.Ε.

Όπως είπε η κα Τσιτσογιαννοπούλου, οι σύμβουλοι μπορεί να προτείνουν είτε πώληση του οργανισμού λιμένα, όπως σε ΟΛΠ, σε ΟΛΘ, ή ακόμα και παραχώρηση μιας δραστηριότητας (π.χ. κρουαζιέρα) σε τρία λιμάνια ως ενιαία σύμβαση, κλπ. Μέσα στο τέταρτο τρίμηνο πιθανώς θα μπορεί να ξεκινήσει κάποιος σχετικός διαγωνισμός. Το Ελληνικό Για το Ελληνικό, η πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, είπε πως εντός των ημερών θα αναρτηθεί προς διαβούλευση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), που συνοδεύει το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ). Η διαβούλευση θα διαρκέσει ενάμισι μήνα, τυχόν αλλαγές θα ενσωματωθούν στην ΣΜΠΕ ώστε να σταλεί προς έγκριση στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) το Προεδρικό Διάταγμα. Για να κλείσει το θέμα και να εισπραχθεί η πρώτη δόση των 300 εκατ. ευρώ από τον επενδυτή απαιτούνται όμως και δύο άλλα βήματα: Η μετεγκατάσταση διαφόρων ενοίκων του Ελληνικού (νόμιμων ή όχι) όπως το αμαξοστάσιο του ΟΑΣΑ, και η προκήρυξη του διαγωνισμού για την άδεια καζίνο. Η είδηση που βγήκε χθες είναι πως τελειώνει το σήριαλ με το ακίνητο της Αφάντου στη Ρόδο.

Υπενθυμίζεται πως το ειδικό χωροταξικό σχέδιο (ΕΣΧΑΔΑ) για την αξιοποίηση του στοιχειωμένου ακινήτου καλύπτει έκταση 1.615 στρεμμάτων και έχει χωριστεί σε δύο τμήματα, το «Βόρειο Αφάντου ή γκολφ Αφάντου», έκτασης 1.359 στρεμμάτων, και το «Νότιο Αφάντου», έκτασης 255,7 στρεμμάτων. Το πρώτο παραχωρήθηκε στην M.A. Angeliades Inc. έναντι 26,900 εκατ. ευρώ και το δεύτερο στην Αegean Sun Investments έναντι 15,2 εκατ. ευρώ. Η υπογραφή των συμβάσεων έχει κολλήσει εδώ και δύο χρόνια καθώς υπήρξε παρέμβαση της αρχαιολογίας. Τελικά συμφωνήθηκε να υπογραφεί μνημόνιο μεταξύ επενδυτών και αρχαιολογικής υπηρεσίας, ενώ το ΤΑΙΠΕΔ θα καλύψει (με ποσό μέχρι και 100.000 ευρώ) τις εργασίες που πρέπει να γίνουν στο ακίνητο σε μια πρώτη έρευνα για την ύπαρξη αρχαίων. Αμεσα, είπε η κα Τσιτσογαιννοπούλου, θα ξεκινήσει η πρώτη φάση του διαγωνισμού για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, χωρίς όμως να δώσει λεπτομέρειες για τη διάρκεια της παραχώρησης, κ.α. Στο πρώτο στάδιο οι ενδιαφερόμενοι θα εκδηλώσουν μη δεσμευτικό ενδιαφέρον. Η διοίκηση του Ταμείου είχε ανακοινώσει από πέρυσι (για να καλύψει σχετικό προαπαιτούμενο του μνημονίου) την εκκίνηση της διαδικασίας.

Φαίνεται, όμως, πως τώρα ξεκινά πραγματικά, με τους τελικούς όρους του διαγωνισμού να είναι ακόμα στον αέρα και αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους ενδιαφερόμενους. Η 20ετής παράταση, μέχρι το 2026, της σύμβασης παραχώρησης του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» εξετάζει αυτή την περίοδο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και μέχρι τέλος του μήνα αναμένεται η απόφαση. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας (έγκριση Κομισιόν, κύρωση από τη Βουλή) και η είσπραξη της πρώτης από τις δύο δόσεις προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο.

Για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ εκκρεμεί η αναδιατύπωση, «λεκτική» όπως είπε η πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, υπουργικής απόφασης για τις επιδοτήσεις των άγονων γραμμών ώστε να υπογραφεί η σύμβαση πώλησης στην ιταλική FS. Πως χάνει τις μετοχές του ΑΔΜΗΕ Σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει 17% στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, με το Δημόσιο να κατέχει 34% και το 51% να βρίσκεται στο ευρύ επενδυτικό κοινό. Μέτοχοι της έχουν καταστεί οι μέτοχοι της ΔΕΗ ΔΕΗ +1,29% στις 16.06.2017, με μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔEΗ και επιστροφή εις είδος προς τους μετόχους της, των μετοχών που κατείχε η ΔEΗ στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών.

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Γιατί επιμένει ο πληθωρισμός στα τρόφιμα | Το ελληνικό πρόβλημα

Κλιματική κρίση, αυξημένο κόστος παραγωγής, πληθωρισμός της απληστίας και αυξημένες εισαγωγές είναι κάποιες οι αιτίες για τις οποίες οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα στην Ελλάδα, είναι μεγαλύτερες από το μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Αύξηση 5,4% κατέγραψαν οι τιμές των τροφίμων τον Απρίλιο, οριακά αυξημένες σε σχέση με την αύξηση κατά 5,3% που κατέγραψαν σε ετήσια βάση τον περασμένο Μάρτιο. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για τον Απρίλιο, αν τα τρόφιμα παρέμεναν στις περσινές – ήδη υψηλές – τιμές τους, ο πληθωρισμός για τον περασμένο μήνα αντί 3,1%, θα ήταν 2%.

Με άλλα λόγια, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα ευθύνονται για το 1/3 του μέσου πληθωρισμού. Οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα αυξάνονται με ρυθμό τριπλάσιο του μέσου όρου της ευρωζώνης (τον Μάρτιο είχαμε αυξήσεις στην Ελλάδα 5,3% και 1,8% στην Ευρωζώνη) είναι πολλοί.

Ο πρώτος είναι το κόστος παραγωγής. Η έλλειψη εργατικών χεριών για την πρωτογενή παραγωγή αύξησε τα μεροκάματα. Επίσης, η πρωτογενής παραγωγή έχει ακόμη υψηλή εξάρτηση από τα υγρά καύσιμα και ειδικά από το πετρέλαιο. Οι ανατιμήσεις του πετρελαίου από την αρχή του χρόνου, λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή, αύξησαν περαιτέρω το κόστος παραγωγής, οδηγώντας τους αγρότες σε κινητοποιήσεις στις αρχές του χρόνου.

Δεύτερος λόγος είναι οι φυσικές καταστροφές. Οι περσινές ζημιές της Θεσσαλία, όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στο ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Το αποτέλεσμα είναι μειωμένη παραγωγή με υψηλές τιμές και αθρόες εισαγωγές – επίσης σε υψηλές τιμές – για να καλυφθεί η ζήτηση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, στην ανάλυσή του κατά είδος τροφίμων, είναι ενδεικτικός. Εκτός από την αύξηση ρεκόρ κατά 63,7% στην τιμή του ελαιόλαδου, λόγω της περσινής κακής παραγωγής, καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των νωπών φρούτων κατά 10,6%, των νωπών ψαριών κατά 10,7%, του ρυζιού κατά 8,5% των λαχανικών κατά 6,4%, ενώ και τα λοιπά βιομηχανικά τρόφιμα είχαν αύξηση τιμών κατά 5%.

Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός των δημητριακών, που αυξήθηκε τη διετία 2022 -2023 λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έχει αρχίσει να υποχωρεί. Στην κατεύθυνση αυτή καταγράφονται μείωση τιμών κατά 16,6% στα υπόλοιπα βρώσιμα έλαια (ηλιέλαια, καλαμποκέλαια), 3,5% στις τιμές των ζυμαρικών και 0,7% στην τιμή του ψωμιού.

Οι τεράστιες διαφορές από το χωράφι στο ράφι

Τρίτος λόγος είναι οι τεράστιες αυξήσεις από το “χωράφι στο ράφι”. Το καθεστώς που διέπει τις τιμές από τον παραγωγό στο καταναλωτή έχει πολλούς μεσάζοντες, οι οποίοι αυξάνουν υπερβολικά τις τελικές τιμές, με έναν μηχανισμό ο οποίος δεν είναι απολύτως διαφανής.

Τέταρτος λόγος είναι ο πληθωρισμός της απληστίας Στα επεξεργασμένα τρόφιμα οι βιομηχανίες του χώρου διατηρούν τα ποσοστά κέρδους τους, παρά τις ανατιμήσεις. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα “υποφέρει” από το δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό απληστίας εντός της ΕΕ, ο οποίος αυξάνει τον μέσο πληθωρισμό κατά 1%.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2022 μέχρι σήμερα με τα καλάθια του νοικοκυριού και στη συνέχεια το κυνήγι των προσφορών είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά αποδεικνύεται ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ανατιμήσεις.

Πρόβλημα και η χαμηλή αγοραστική δύναμη

Στη μεγάλη εικόνα, οι τιμές των τροφίμων σε επίπεδο γενικού δείκτη, σύμφωνα με την Eurostat, είναι χαμηλότερες κατά 9% σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, το πρόβλημα της ακρίβειας είναι οξύτερο στην Ελλάδα για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αφού, την ίδια ώρα, η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών είναι 33% χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας τους Έλληνες καταναλωτές τους δεύτερους φτωχότερους καταναλωτές εντός της Ένωσης των 27 χωρών μετά τους Βούλγαρους.

BUSINESS-STORIES

Επαγγελματίες | Ερχονται «καμπάνες» 1.500 ευρώ για όσους δεν συνδεθούν με το IRIS

Αντιμέτωποι με τσουχτερά πρόστιμα θα είναι από 1η Ιουλίου όσοι επαγγελματίες δεν συνδεθούν με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS. Το πρόστιμο για τους ελεύθερους επαγγελματίες ανέρχεται σε 1.500 ευρώ αλλά όσοι πληρώσουν το πρόστιμο εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση του θα καταβάλλουν μειωμένο πρόστιμο κατά 50%. Επιπλέον όσοι επαγγελματίες δεν δηλώσουν επαγγελματικό λογαριασμό θα πληρώσουν πρόστιμο 1.000 ευρώ.

Ο νόμος υποχρεώνει τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών προκειμένου να δέχονται άμεση πληρωμή από οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο τους το ζητήσει.

Επίσης, τα φυσικά πρόσωπα που συναλλάσσονται με άλλο φυσικό πρόσωπο που παρέχει υπηρεσίες (ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο) δικαιούνται να ζητήσουν να γίνει η πληρωμή μέσω συστήματος άμεσων πληρωμών.

Για τους καταναλωτές η υπηρεσία IRIS είναι δωρεάν και είναι διαθέσιμη είτε στο Internet είτε στο mobile banking και ο αριθμός των εγγεγραμμένων χρηστών υπερβαίνει τα 2 εκατομμύρια.

Μόνο το 41% έχει συνδεθεί

Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία υπολείπεται σημαντικά των 680.000 που ανέρχονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, ο αριθμός όσων έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής στο σύστημα αποδοχής πληρωμών μέσω του λογαριασμού τους, υπηρεσία που υποστηρίζεται από το ΙRIS της ΔΙΑΣ καθώς δεν ξεπερνούν τις 280.000.

Οι υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης και της ΑΑΔΕ θα λάβουν από τις τράπεζες μέχρι τέλος Ιουνίου τα ακριβή στοιχεία για τον αριθμό όσων έχουν συνδεθεί και στη συνέχεια θα ενεργοποιήσουν τις εντολές προστίμων για όσους δεν συμμορφώθηκαν. Πάντως οι τράπεζες έχουν μειώσει τις προμήθειες κοντά στο 0,5% επί της συναλλαγής προκειμένου η υπηρεσία να είναι ανταγωνιστική σε σχέση με τις κάρτες.

Η απόφαση

Σύμφωνα με την απόφαση που εξέδωσαν τα συναρμόδια υπουργεία ΥΠΕΘΟ και Ανάπτυξης :

Οι δικαιούχοι πληρωμής αποδέχονται μέσα πληρωμής με κάρτα πληρωμών και μέσα πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό, όπως την υπηρεσία I.R.I.S. online payments, εφόσον:

α) Παρέχουν υπηρεσίες σε καταναλωτές ή

β) λειτουργούν με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας

Από τους δικαιούχους πληρωμής εξαιρούνται:

α) Τα άτομα με αναπηρία όρασης με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω

β) τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης προϊόντων (αυτόματοι πωλητές) μέχρι και την 31.12.2024.

Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια των ελέγχων, ορίζονται:

α) Η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης και

β) οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες των Περιφερειών της χώρας.

Οι υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Φορολογικής Πολιτικής και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων εφόσον στα πλαίσια των ελέγχων που διενεργούν βάσει των αρμοδιοτήτων τους, διαπιστώσουν παράβαση συμπληρώνουν και διαβιβάζουν σχετική έκθεση ελέγχου προς τις αρμόδιες αρχές για τη βεβαίωση παραβάσεων και επιβολής προστίμων.
Οι αρμόδιες αρχές συγκροτούν κλιμάκια ελέγχου αποτελούμενα τουλάχιστον από δύο υπαλλήλους.
Οι δικαιούχοι πληρωμής δηλώνουν ηλεκτρονικά έναν ή περισσότερους επαγγελματικούς λογαριασμούς στο διαδικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε. με τη χρήση των διαπιστευτηρίων που διαθέτουν οι χρήστες για όλες τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., εντός προθεσμίας ενός μήνα από την έναρξη άσκησης δραστηριότητας
Στον επαγγελματικό λογαριασμό αποδέχονται συναλλαγές που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής όπως, ενδεικτικά, μέσα πληρωμής με κάρτα, εντολές άμεσης χρέωσης, μεταφορές πίστωσης, πάγιες εντολές, καθώς και συναλλαγές με μετρητά. Οι συναλλαγές που διενεργούνται μέσω του επαγγελματικού λογαριασμού αφορούν αποκλειστικά την εμπορική, επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα του υπόχρεου.
Δήλωση ίδιου επαγγελματικού λογαριασμού από διαφορετικούς δικαιούχους πληρωμής δεν επιτρέπεται και η Α.Α.Δ.Ε. προβαίνει σε απενεργοποίηση των λογαριασμών.
Σε όποιον δεν προχωρήσει στη σύνδεση με το IRIS επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 1.500 ευρώ. Η απόφαση επιβολής διοικητικού προστίμου της παρούσης υπόκειται σε ενδικοφανή προσφυγή εντός 30 ημερών από την κοινοποίησή της. Η απόφαση επί της προσφυγής εκδίδεται μέσα σε προθεσμία τριάντα ημερών από την κατάθεση της προσφυγής.
Το ύψος του επιβληθέντος διοικητικού προστίμου μειώνεται στο ήμισυ αν:

α) Ο υπόχρεος εντός 30 ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτόν της σχετικής πράξης και σε κάθε περίπτωση πριν την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής προβεί σε καταβολή του προστίμου. Η καταβολή αυτή συνεπάγεται την αυτοδίκαιη παραίτηση του υπόχρεου από κάθε δικαίωμα προσβολής ή αμφισβήτησης της πράξης επιβολής προστίμου.

β) Ο υπόχρεος εντός 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής καταγγελίας ή διενέργειας ελέγχου, καταθέσει στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία αποδεικτικό έγγραφο από το οποίο προκύπτει η χρήση τερματικού αποδοχής καρτών πληρωμών, μέσων πληρωμής με κάρτα και μέσων πληρωμής με υπηρεσίες άμεσης πληρωμής από λογαριασμό σε λογαριασμό.

Για μη δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού, επιβάλλεται στους υπόχρεους διοικητικό πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Πώς κλειδώθηκαν 3 στους 4 Έλληνες έξω από την αγορά κατοικίας

Άπιαστο όνειρο για την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων έχει καταστεί η αγορά κατοικίας, λόγω των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί αναφορικά με τους μισθούς και τις τιμές των ακινήτων. Αντίθετα η ελληνική αγορά κατοικίας συνεχίζει να είναι ελκυστική για τους ξένους καθώς έχει αποκτήσει και επενδυτικό χαρακτήρα.

Την ίδια στιγμή υπάρχει περιορισμένη πραγματική δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό για τα ελληνικά νοικοκυριά. Με βάση τις τρέχουσες συνθήκες, πρόσβαση στην αγορά κατοικίας έχει περίπου το 25% των Ελλήνων με βάση το διαθέσιμο εισόδημα, ενώ εάν επικεντρωθούμε στην αγορά των νεόδμητων κατοικιών τα τρέχοντα επίπεδα τιμών απευθύνονται στο 3% με 10%.

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν χθες από τον Δημήτρη Ανδρίτσο, διευθύνοντα σύμβουλο της Cerved Property Services (CPS) κατά τη διάρκεια του 17ου Red Meeting Point και στο πλαίσιο μελέτης του υπό τον τίτλο «Affordable Housing Special Report» στην οποία, μεταξύ άλλων, επιχειρείται η σύγκριση της αγοράς κατοικίας το 2008 με το 2023:

Το 2008 (όταν η αγορά κατοικίας ήταν στο υψηλότερο επίπεδο της σύγχρονης ιστορίας) το μέγεθος της άγγιζε τα 22 δις., ενώ το 2023 ήταν στα 9 δις. ευρώ με την Μεταβολή Επιπέδου Τιμών σε Εθνικό επίπεδο το 2023 έναντι 2008, -3.4%.
Το 80% των πράξεων για αγορά κατοικίας το 2008 γινόταν με τραπεζικό δανεισμό (13,2 δις. οι ετήσιες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων). Το 2023 μόνον το 20% των πράξεων έχουν τραπεζικό δανεισμό (1,2 δις. τα στεγαστικά δάνεια).
Και οι διαφορές δεν σταματούν στα παραπάνω.
Το 2008 η συμμετοχή ξένων υπηκόων στο σύνολο των πράξεων αγοράς κατοικίας ήταν 1,5% με 2%, ενώ το 2023 αγγίζει το 25%. Βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος το 2023 οι συνολικές επενδύσεις σε ακίνητα από ξένους ήταν 2,133 δις. ευρώ.

Το επενδυτικό προφίλ των κατοικιών – Ελκυστικές τιμές για τους… ξένους

Πριν 16 χρόνια οι κατοικίες δεν είχαν επενδυτικό προφίλ και σε αυτές δεν επένδυαν οι ΑΕΕΑΠ (Εταιρίες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας) συνθήκες που έχουν πλέον διαφοροποιηθεί.

Η χρυσή βίζα και η βραχυχρόνια μίσθωση κατοικιών έχει κάνει ακόμα και τους Έλληνες να αγοράζουν κατοικίες για επενδυτικούς λόγους. Στη λογική αυτή έχουν μπει και θεσμικοί επενδυτές όπως είναι οι ΑΕΕΑΠ οι οποίοι επίσης επενδύουν σε κατοικίες, κάτι αδιανόητο στην Ελλάδα το 2008.

Βασικό συμπέρασμα της εν λόγω μελέτης αποτελεί ότι το μέσο ελληνικό εισόδημα σήμερα δεν ανταποκρίνεται στις αυξημένες τιμές των κατοικιών. Αντιθέτως για τους μη εγχώριους αγοραστές οι τιμές εξακολουθούν να είναι ελκυστικές.

Βάσει των στοιχείων που παρατίθενται η τιμή ανά τ.μ. στην Ελλάδα το 2023 είναι υψηλότερη σε σχέση με τις αντίστοιχες στη Λετονία τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία και χαμηλότερη από όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Πορτογαλία, Ισπανία Πολωνία, Σλοβενία κ.λ.π.).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δείκτη ανθεκτικότητας τιμών (Sustainability Index) της CPS το επίπεδο τιμών στις κατοικίες του 2021 ήταν το ανώτερο όριο για τα ελληνικά νοικοκυριά.

Με βάση την αξία ενός ακινήτου, το επίπεδο τιμών του 2021 για μια μέση κατοικία (περίπου 60 τ.μ. και ηλικίας 20-30 ετών) με σκοπό την ιδιοκατοίκηση, απαιτούνται εισοδήματα περίπου 8,5 ετών για την αγορά του, σε εναρμόνιση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 ο δείκτης τιμών οικιστικών ακινήτων αυξήθηκε 6,43%, ενώ ο μέσος μισθός μειώθηκε 2,33%. Το 2020 είχαμε αύξηση στις τιμές κατοικιών 6,21% και αύξηση του μέσου μισθού 0,38%, με τα αντίστοιχα νούμερα για 2021, 2022 και 2023 να είναι 7,34% με 6,38% (κάπως συγκλίνουν οι ποσοστιαίες διαφορές), 11,08% με 5,28% και 16,52% με 6,38%.

Πώς ορίζεται η βιώσιμη αγορά

Σύμφωνα με τον κ. Ανδρίτσο «βιώσιμη είναι η αγορά όπου το επίπεδο τιμών α) δίνει τη δυνατότητα στους εγχώριους αγοραστές να αποκτήσουν κατοικία και β) δεν αναμένεται να σημειώσει έντονες μεταβολές στο μεσοπρόθεσμο διάστημα».

Όπως τόνισε «οι Περίοδοι Μη-Ανθεκτικότητας τιμών στην κτηματαγορά ορίζονται ως περίοδοι κατά τις οποίες οι τιμές των ακινήτων βιώνουν σημαντική και παρατεταμένη υπερτίμηση, αποκλίνοντας από την πραγματική τους αξία. Ενδείξεις για την ύπαρξη τέτοιων περιόδων αποτελούν συνηθέστερα η αποσύνδεση τιμών και ενοικίων από την διακύμανση των εισοδημάτων και οι διακυμάνσεις στην οικονομία όπως ο εκτεταμένος δανεισμός και η εκτεταμένη κατασκευαστική δραστηριότητα».

Ο «Δείκτης Ανθεκτικότητας τιμών» της CPS λαμβάνει υπόψιν του μεταξύ άλλων τα ακόλουθα βασικά στοιχεία: Λόγος τιμών ακινήτων και τιμών ενοικίασης, λόγος τιμών ακινήτων και διαθέσιμου εισοδήματος ανά νοικοκυριό, λόγος τιμών ακινήτων «περιοχής δείκτη» σε σχέση με την χώρα, συνολική κατασκευαστική δραστηριότητα ως προς το ΑΕΠ, Δανεισμός ως προς το ΑΕΠ. Ο δείκτης δεν παρέχει δυνατότητες πρόβλεψης σχετικά με το πότε ή εάν θα πραγματοποιηθεί μια διόρθωση.

Επομένως, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της CPS, όταν αναφέρεται στον «κίνδυνο μη – ανθεκτικότητας τιμών”, υποδεικνύει τον κίνδυνο σημαντικής διόρθωσης τιμής, αλλά δεν μπορεί να προβλέψει πότε μπορεί να συμβεί αυτή η διόρθωση.
Όπως επίσης υπογράμμισε «η διατήρηση χαμηλών όγκων συναλλαγών και η τρέχουσα μείξη ξένων και εγχώριων επενδυτών στην αγορά δημιουργεί συνθήκες ανοδικής πίεσης των τιμών ακινήτων και ως εκ τούτου υπάρχει η ανάγκη διαμόρφωσης κατάλληλων πολιτικών κοινωνικής κατοικίας που θα τονώσουν και τη δυνατότητα προσφοράς κατοικιών».