Σε εξέλιξη το 57ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Και εξελίσσεται θαυμάσια.

Δε γνωρίζω αν οι προσδοκίες της νέας διοίκησης ξεπεράστηκαν με τις sold out προβολές ταινιών στις έξι αίθουσες του φεστιβάλ, αλλά είναι  γεγονός ότι οι Θεσσαλονικείς , χώρια οι επισκέπτες, αγκάλιασαν τον θεσμό και καθημερινά παρατηρείται το αδιαχώρητο μέσα κι έξω απ’ τις αίθουσες. Γοητευτική ατμόσφαιρα, καλός καιρός, πληθώρα ταινιών, πλήθος ελκυστικών προγραμμάτων, αφιερώματα και εκπλήξεις, συνεντεύξεις και έντυπα κάθε λογής, δημιουργούν ένα παζλ ετερόκλητων στοιχείων, με κοινό παρανομαστή την ψυχαγωγία.

  Οι άλλες παράμετροι  που εντυπωσιάζουν-ίσως αρνητικά- δεν αγνοούνται, απλώς παραμερίζονται. Αναφέρομαι στην απογοήτευση, μετά το «τέλος» μιας ταινίας, όταν ο θεατής τη βρήκε υποδεέστερη των σχολίων που τη συνόδευαν ή  στην αποδόμηση του «οικοδομήματος»  από τον ίδιο τον δημιουργό του, όταν ακολουθώντας την πεπατημένη απαντάει σε περίεργες ερωτήσεις θεατών, από αστείες έως πολύ σοβαρές, και ακούσια αποκαλύπτει μυστικά, που θα έπρεπε να μείνουν μυστικά, για να σταθεί η ταινία στο αρχικό ύψος που την τοποθέτησε ο υποψιασμένος  θεατής. Παράδειγμα. Είδα την ελληνική ταινία «ΠΑΡΚΟ» της  Σοφίας Εξάρχου, η οποία διαγωνίζεται για τον «Χρυσό Αλέξανδρο». Στην προβολή παρατήρησα τι αίσθηση έχουν οι έφηβοι για την ελευθερία και  την τάξη,  είδα τη συναναστροφή, είδα τον κυνισμό και την ωμότητα στις συμπεριφορές , την αγριάδα της ηλικίας και τον μπερδεμένο εσωτερικό εφηβικό κόσμο, αλλά όταν άρχισε ν’ απαντάει η σκηνοθέτις και σεναριογράφος  σε ερωτήσεις θεατών, δυστυχώς ακύρωσε τις εντυπώσεις μου, επειδή ομολόγησε ότι ξεκίνησε χωρίς οριστικό στόχο, αλλού ήθελε να πάει κι αλλού η κάμερα την πήγε.

 Άλλο μελανό σημείο,  η απόφαση της διεύθυνσης να επιτρέπεται η είσοδος αργοπορημένων θεατών ως και μισή ώρα μετά την έναρξη της ταινίας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται σχετική φασαρία,  γενική αναστάτωση και αποπροσανατολισμό των καθημένων από τα τεκταινόμενα επί της οθόνης. Απαράδεκτο φαινόμενο, αλλά «εντολή άνωθεν και τα σκυλιά δεμένα».  Επίσης, η αίσθηση εξουσίας που αποκτά στα ξαφνικά η κοπελίτσα με την κονκάρδα στο στήθος, όταν αποφασίζει να κηρύξει την έναρξη της «επιβίβασης επιβατών» στο «αεροσκάφος» και, χωρίς  «παρακαλώ»  και λοιπές αβρότητες ή ευγένειες, δίνει εντολές με στεντόρεια φωνή: «εσείς από δω , οι άλλοι από κει».  Κρίμα.

  Ωστόσο, και φέτος οι  εγχώριες ταινίες που πρόλαβα να δω  μέχρι τώρα, πιστοποίησαν ότι η παθογένεια που μαστίζει τον ελληνικό κινηματογράφο είναι το σενάριο. Αντίθετα, στο πρόγραμμα «Ματιές στα Βαλκάνια» είδα εξαιρετικές εργασίες κινηματογραφιστών , στις οποίες η τεχνική, το θέμα και η ανάπτυξή του, το συναίσθημα, ο στοχασμός, η ποίηση είναι αλληλένδετες συνιστώσες της ταινίας.

 Ιδιαίτερη προσοχή έδωσε σ’ αυτό το φεστιβάλ η οργανωτική επιτροπή στον τούρκικο κινηματογράφο κι ο κόσμος ανταμείβει την επιλογή. Ο Τούρκος σκηνοθέτης  Zeki Demirkubuz  είναι τιμώμενο πρόσωπο , καλλιτέχνης διανοούμενος και, ήδη,  ξεχώρισα μια φράση του στη συνέντευξη που έδωσε. Ότι για τη χώρα του και την κατάσταση που βιώνει αδυνατεί να μιλήσει με ειλικρίνεια , επειδή θα τον μισήσουν και οι κυβερνώντες και οι Κεμαλιστές και οι φιλελεύθεροι, υπονοώντας ότι είναι πνεύμα ανεξάρτητο και έξω από κομματικούς  μηχανισμούς, όπως οφείλουν να είναι οι «οικουμενικοί» καλλιτέχνες. Στην Ελλάδα το φαινόμενo ανεξαρτησίας του είδους, σπάνιο.

 Ο θεσμός  του Φεστιβάλ τιμά φέτος τον πρόσφατα εκλιπόντα μεγάλο σκηνοθέτη  Νίκο Παναγιωτόπουλο. Την Τρίτη που μας πέρασε ο Σταμάτης Κραουνάκης ξεσήκωσε μια ακόμη φορά τον κόσμο σε νυκτερινό κέντρο, όπου προβλήθηκε και η ταινία «Αυτή η νύχτα μένει», της οποίας τη μουσική έγραψε ο σπουδαίος Κραουνάκης.

 Οι παράλληλες εκδηλώσεις είναι συνεχείς και, πραγματικά, αδυνατώ να τις παρακολουθήσω, όπως άλλωστε και τα προγράμματα ταινιών. Ό,τι προλαβαίνω.

 Έτσι  λοιπόν, εκτός των άλλων,  για πέμπτη συνεχή χρονιά οι θεατές του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις τρεις ταινίες που διαγωνίζονται για το βραβείο LUX, το οποίο απονέμει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για τις ταινίες:  «Με τα μάτια ανοιχτά» της Λεϊλά Μπουζίντ (Γαλλία-Τυνησία-Βέλγιο-ΗΑΕ), «Εγώ, ο Κολοκυθάκης» του Κλωντ Μπαράς (Ελβετία-Γαλλία) -τα οποία προβάλλονται πρώτη φορά στην Ελλάδα-, καθώς και το «Toni Erdmann» της Μάρεν Άντε (Γερμανία-Αυστρία-Ρουμανία). Μάλιστα, οι τρεις ταινίες είναι και οι επίσημες υποψηφιότητες των χωρών τους για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Η απονομή του βραβείου θα γίνει στις 23 Νοεμβρίου, στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλιου στο Στρασβούργο.,

 Ακόμη, η ΕΡΤ, η οποία στηρίζει εδώ και χρόνια το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, δίνει ακόμη πιο δυναμικό παρών φέτος στην 57η διοργάνωση, θεσμοθετώντας ένα νέο βραβείο αξίας 3.000 ευρώ, το οποίο θα απονεμηθεί σε μια ταινία από τις 13 ελληνικές  της ενότητας «Επίσημη Πρώτη» του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου.

 Οι προβολές συνεχίζονται. Η κοσμοσυρροή, επίσης. Το φεστιβάλ είναι και φέτος μια ματιά στον κόσμο μέσα από ταινίες που μιλούν για πόλεμο και τα τραύματά του, για την παιδική αθωότητα, για τον έρωτα, για την ανδρική φιλία, για τις διακυμάνσεις ενός έγγαμου βίου , για ανθρώπινες σχέσεις κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες και, εν τέλει, για όλα εκείνα που δεν έχουν γεωγραφικό προσδιορισμό.

  Θα πρέπει να πω ότι μ’ ένα ξεχωριστό κινηματογραφικό δρώμενο, με πρωταγωνιστές τους ηθοποιούς Θέμιδα  Μπαζάκα και Στέλιο Μάϊνα- παρουσιαστές της τελετής έναρξης- άνοιξε η αυλαία του 57ου Φεστιβάλ την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2016, στο «Ολύμπιον», την ιστορική έδρα του θεσμού. Ήταν εκεί και ο πρώην, πλέον, υπουργός πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς, ενώ στην τελετή λήξης θα είναι η νέα υπουργός Λυδία Κονιόρδου. Ένα σενάριο κι αυτό που το έγραψε η ζωή.

  Στην οθόνη ξετυλίχθηκε μια πτήση-έκπληξη, στην οποία βρέθηκαν επιβάτες οι δυο ηθοποιοί από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη. Το φινάλε αυτής της κινηματογραφικής πτήσης της Aegean δόθηκε στο κατάμεστο «Ολύμπιον». Τη σκηνοθεσία του βίντεο υπέγραψε ο Γιάννης Κορρές, του οποίου η ταινία  « Όντως φιλιούνται;»  θα κάνει πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη.

 Πάω για την επόμενη ταινία. Έχω επιλέξει διεθνές διαγωνιστικό, σκανδιναβικό σινεμά και , μάλιστα, κωμωδία. Πρόκειται για την ταινία του  Γιούχο Κούοσμανεν «Η πιο ευτυχισμένη μέρα του Όλι Μάκι», στην οποία ένας παχύσαρκος άνδρας αγωνίζεται  να κερδίσει αθλητικό τίτλο. Προκλητικό θέμα. Ασφαλώς θα επανέλθω.

ΠΑΥΛΟΣ    ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ