ΓΥΝΑΙΚΑ

Θα φάτε μπακαλιάρο σκορδαλιά;

Το σκόρδο είναι ένα φάρμακο της φύσης και ο μπακαλιάρος ιδιαίτερης διατροφικής αξίας

Γράφει η Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος

Παρόλο που η περίοδος της Σαρακοστής αποτελεί παράλληλα και περίοδο νηστείας, η εκκλησία επέτρεψε να υπάρχουν δυο ημέρες όπου θα επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού. Μία από αυτές τις γιορτές είναι ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου, όπου παραδοσιακά συνηθίζεται εκείνη την ημέρα να τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά. Η δεύτερη ημέρα εξαίρεσης της νηστείας είναι η Κυριακή των Βαΐων.

Γιατί όμως καθιερώθηκε ο μπακαλιάρος και όχι κάποιο άλλο ψάρι;

Παλιά, όσοι ζούσαν σε παραθαλάσσιες περιοχές, δεν είχαν πρόβλημα να τρώνε φρέσκα ψάρια σε καθημερινή βάση. Για τον ορεινό πληθυσμό όμως, η μεταφορά του ψαριού αντιμετώπιζε προβλήματα, μιας και δεν υπήρχαν τα μέσα μεταφοράς του φρέσκου ψαριού πριν αυτό αλλοιωθεί.

Όταν λοιπόν εισήχθηκε ο μπακαλιάρος τον 15ο αιώνα, ήταν ιδανικός, γιατί ήταν ένα φτηνό ψάρι το οποίο μπορεί να διατηρηθεί και εκτός ψυγείου με τη χρήση αλατιού. Με εξαίρεση τα νησιά, όπου το φρέσκο ψάρι δεν ήταν ποτέ πολυτέλεια, οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα ο παστός μπακαλιάρος εκείνες τις εποχές αποτέλεσε την εύκολη λύση, καθώς ήταν πιο εύκολο να τον προμηθευτεί κανείς και επιπλέον, μπορούσε να διατηρηθεί εκτός ψυγείου, οπότε πέρασε στην παράδοση και κατά συνέπεια έγινε το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου.

Η ιστορία του «ταπεινού» μπακαλιάρου όμως είναι πραγματικά πολυτάραχη. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Giovanni de Biasio στο βιβλίο του «Μπακαλιάρος – 100 γευστικοί συνδυασμοί για να μαγειρέψετε και να εντυπωσιάσετε» (μετάφραση Βιολέττα Ζεύκη-Βοργιά, εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί), οι πρώτοι που τον ψάρεψαν ήταν οι Βίκινγκς! Ταξιδεύοντας αλίευαν τις μουρούνες στα γεμάτα ψάρια νερά της νησιωτικής συστάδας Λόφοτεν και για να τις διατηρήσουν τις αποξήραιναν στον παγωμένο αέρα του βορρά.

Ένας Βενετσιάνος έμπορος, ονόματι Πιέρο Κουερίνι, ήταν ο πρώτος που αφηγήθηκε τη μέθοδο αλιείας και συντήρησης που εφάρμοζαν οι ψαράδες του Λόφοτεν, οι οποίοι τον είχαν φιλοξενήσει μετά το ναυάγιο του πλοίου του, το 1431.

Η μέθοδος του παστού βακαλάου όμως οφείλεται στους Βάσκους, οι οποίοι, αφού έφτασαν ώς τους πλούσιους ψαρότοπους της θάλασσας του Λαμπραντόρ, απέσπασαν το μονοπώλιο της αλιείας του συγκεκριμένου ψαριού από τους βόρειους λαούς και το έφεραν στη λεκάνη της Μεσογείου. Υπάρχει μάλιστα και ο μύθος που λέει ότι οι Βάσκοι, ψάχνοντας για μεγάλους ψαρότοπους μπακαλιάρου, ανακάλυψαν τυχαία τις ακτές του Καναδά πριν ανακαλύψει ο Κολόμβος την Αμερική.

Κατόπιν, το εμπόριο του μπακαλιάρου πήρε παγκόσμιες διαστάσεις. Τον 16ο αιώνα στόλοι ολόκληροι αρμένιζαν φορτωμένοι. Σε μια εποχή που η συντήρηση των τροφίμων ήταν συχνά δύσκολη, ο βακαλάος μετατράπηκε σε τόσο σημαντική πηγή εσόδων ώστε όλες οι χώρες που διέθεταν στόλο εκδήλωσαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αλιεία του. Μάλιστα ξέσπασαν και συγκρούσεις, με πιο πρόσφατη αυτήν του 1973, για μια αντιδικία μεταξύ Αγγλίας και Ισλανδίας όπου απαιτήθηκε η επέμβαση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.!

Παρόλα αυτά παραμένει άγνωστο πώς ο μπακαλιάρος, ή βακαλάος, έφτασε στην Ελλάδα. Στοιχεία για τη μεταφορά του στη χώρα μας βρίσκει κάποιος αν ανατρέξει στην ιστορία του εμπορίου μεταξύ Ελλάδας και Αγγλίας, όπου αναφέρεται ότι οι Άγγλοι έστελναν μεγάλες ποσότητες μπακαλιάρου, τις οποίες αντάλλαζαν με φορτία σταφίδας. Φαίνεται ότι γι’ αυτό στην Κορινθία και την Αχαΐα, και γενικότερα στην Πελοπόννησο, συναντάμε μεγάλο πλούτο συνταγών με μπακαλιάρο. Πολλές από αυτές δε περιέχουν και σταφίδες, όπως ο… διάσημος μπακαλιάρος πλακί με σταφίδες.

Ο βακαλάος, αυτό το τόσο νόστιμο και θρεπτικό ψάρι μπήκε στο τραπέζι μας τον 15ο αιώνα και κατάφερε να διεκδικήσει επιτυχώς τη δική του θέση στο εθνικό μας εδεσματολόγιο. Πρόκειται για ψάρι αγαπητό σε όλη την Ελλάδα και μαγειρεύεται με δεκάδες τρόπους, από σφακιανό στιφάδο μέχρι σούπα επτανησιακή (κοφίσι μπιάνκο).

Σήμερα, το εξαιρετικά θρεπτικό αυτό ψάρι (πλούσιο σε μέταλλα, φώσφορο, μαγνήσιο και βιταμίνες Α, Ε και D και φτωχό σε λιπαρά) βρίσκεται στην «κόκκινη» λίστα της Greenpeace, λόγω υπεραλίευσης. Παρόλ’ αυτά, στο εμπόριο υπάρχει σε αφθονία σε όλες του τις μορφές.

Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών και όπως όλα τα ψάρια, αποτελεί πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας και αμινοξέων, τα οποία είναι απαραίτητα για τη δόμηση των ιστών και την αποκατάσταση των φθορών τους.

Η περιεκτικότητά του σε λίπος διαφοροποιείται σημαντικά σε σχέση με τα υπόλοιπα ψάρια. Ανήκει στην κατηγορία των ψαριών με χαμηλά λιπαρά, το λίπος του κυμαίνεται από 0,5-2%. Σε σύγκριση όμως με το κρέας, το λίπος των ψαριών είναι διαφορετικό, καθώς ακόμη και τα πιο λιπαρά ψάρια δίνουν χαμηλότερες θερμίδες σε σχέση με το κρέας γιατί δεν είναι κορεσμένο λίπος. Τα λιπαρά του είναι τα γνωστά σε όλους μας «καλά» λιπαρά, δηλαδή, τα ω-3. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και προστατεύουν τις αρτηρίες μειώνοντας την πίεση.

Επίσης, είναι πηγή πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση. Άλλη μια σημαντική βιταμίνη είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Ακόμη, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι σημαντικές για την υγεία των νευρικών ιστών.

Η διατροφική αξία του μπακαλιάρου είναι σημαντική καθώς περιέχει:

Πρωτεΐνη
Ασβέστιο
Σίδηρο
Φώσφορο
Μαγνήσιο
Βιταμίνη Β12
Κάλιο Καλά λιπαρά
Κορεσμένα, Μονοακόρεστα και Πολυακόρεστα λίπη.

Η συχνή κατανάλωση μπακαλιάρου θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, περιορίζει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, ενδυναμώνει την νοητική δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μνήμη και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση μιας σωστής και υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς.

Στην Ελλάδα, ο βακαλάος εισάγεται από τις βόρειες χώρες και διατίθεται ως κατεψυγμένο προϊόν ή σε μορφή καθαρισμένου φιλέτου χωρίς κόκκαλο, έτοιμου για μαγείρεμα.

Διατροφικό περιεχόμενο

100 γρ. ξαρμυρισμένου μπακαλιάρου

Πρωτεΐνη 16,7 g
Ολικό Λίπος 0,9 g
Κορεσμένα Λίπη 0,2 g
Μονοακόρεστα Λίπη 0,1 g
Πολυακόρεστα Λίπη 0.4 g
ω-6 0,05 g
ω-3 μακράς αλυσού 0,32 g
Βιταμίνη Β12 0,5 mg
Ασβέστιο 33 mg
Σίδηρο 0,33 mg
Φώσφορο 33 mg
Μαγνήσιο 11 mg
Κάλιο 28 mg
Νιασίνη 1 mg
Αλάτι 580 mg
Νερό 81,5 g
Ενέργεια 76 Kcal

Σύμφωνα με τον G. de Biasio υπάρχουν και κάποια ιδιαίτερα χρήσιμα μυστικά για το μαγείρεμα του. Ο ίδιος σε όλες τις συνταγές χρησιμοποιεί παστό μπακαλιάρο ήδη ξαρμυρισμένο, τονίζοντας ότι η διαδικασία του ξαρμυρίσματος αν και μπορεί να γίνει στο σπίτι είναι αρκετά περίπλοκη.

Πρέπει να βάλουμε τον μπακαλιάρο τουλάχιστον δύο μέρες σε κρύο νερό, το οποίο θα αλλάζουμε 3-4 φορές την ημέρα. Για να συντομεύσουμε τη διαδικασία και να αμβλύνουμε την έντονη γεύση του, ο συγγραφέας μάς προτείνει να τον αφήσουμε 12 ώρες στο νερό και μετά 2-3 ώρες σε καυτό γάλα.

Και το σκόρδο (σκορδαλιά)

Η φύση έχει εφοδιάσει τα προϊόντα της με πολύτιμες φυτοδραστικές ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από την φθορά. Το πιο αποτελεσματικό από όλα όπως δείχνουν επιστημονικές μελέτες των τελευταίων 50 ετών είναι το σκόρδο. Τροφή και φάρμακο που οι γιατροί της αρχαιότητας συνιστούσαν για τη θεραπεία 61 παθήσεων.

Το σκόρδο ήταν δημοφιλές από την εποχή του Ομήρου. Οι αφροδισιακές και θεραπευτικές του ιδιότητες είχαν γίνει αντιληπτές στον άνθρωπο από τότε. Έτρωγαν σκόρδο κάθε μέρα με ψωμί και επίσης το πρόσθεταν σε σαλάτες.

Με βάση το σκόρδο κατασκεύαζαν μια πάστα που περιείχε επιπρόσθετα από το σκόρδο, τυρί, αυγά, μέλι και λάδι. Πιθανόν η γνωστή μας σκορδαλιά να προέρχεται από εκεί.

Όπως το σκόρδο έτσι και το κρεμμύδι, ήταν μέρος της καθημερινής διατροφής των αρχαίων Ελλήνων και θεωρείτο ιδιαίτερα ισχυρό αφροδισιακό. Οι αρχαίοι Έλληνες το παρείχαν στους αθλητές τους για να τους κάνουν ταχύτερους. Όσο για τους Κινέζους, αυτοί το θεωρούσαν γιατρικό για όλες σχεδόν τις παθολογικές καταστάσεις συμπεριλαμβανομένων της παχυσαρκίας και της ανικανότητας.

Περιέχει: Θειούχες ενώσεις, με πιο δραστική την αλισίνη, στην οποία οφείλει και τη χαρακτηριστική μυρωδιά του. Επίσης, φλαβονοειδή που διεγείρουν την παραγωγή γλουταθειάνης η οποία βοηθάει την αποβολή τοξινών και άλλων βλαβερών ουσιών που έχουν συσσωρευθεί. Είναι πλούσιο σε μαγγάνιο, βιταμίνη Β6 και βιταμίνη C, ενώ θεωρείται και καλή πηγή σεληνίου.

Η αλλισίνη είναι η ουσία που προσδίδει στο σκόρδο την χαρακτηριστική οσμή και γεύση. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο το σκόρδο να συνθλίβεται πριν την προσθήκη του στο φαγητό, προκειμένου να απελευθερωθεί η δραστική αλλισίνη. Σύμφωνα με έρευνες, η αλλισίνη είναι τοξική για τα καρκινικά κύτταρα. Ωστόσο, τα οξέα του στομάχου και η θερμότητα εμποδίζουν την ενζυμική δράση της αλιινάσης, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μικρότερη ποσότητα αλλισίνης και κατά συνέπεια, το σκόρδο σε μαγειρεμένη μορφή να έχει λιγότερο ισχυρή θεραπευτική δράση.

Οι αντιμικροβιακές, αντιθρομβωτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του σκόρδου, καθώς και η ιδιότητά του να μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, έχουν αποδοθεί στην ουσία αλλισίνη. Οι αντινεοπλασματικές ιδιότητες είναι πιθανόν να οφείλονται στις ενώσεις θείου ή σε άλλα συστατικά αγνώστου χημικής σύστασης και δομής.

Τα χάπια σκόρδου θα μπορούσαν να θεωρηθούν η καλύτερη λύση, καθώς έτσι αποφεύγεται η δυσοσμία και η δυσάρεστη γεύση. Οι ειδικοί όμως επαναλαμβάνουν ότι αυτά δεν έχουν καμιά ουσιώδη επίδραση στον οργανισμό.

Η κατανάλωση σκόρδου προσφέρει:

Τη βελτίωση των συνολικών επιπέδων χοληστερόλης.
Τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και τη μείωση σχηματισμού θρόμβων, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακής προσβολής.
Την καταπολέμηση των λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος, συμπεριλαμβανομένου του πονόλαιμου.
Τη μείωση των μυκητιάσεων και των λοιμώξεων.
Αντικαρκινική προστασία. Η μέτρια κατανάλωση σκόρδου μπορεί να μειώσει κατά 35% την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέως εντέρου. Το σκόρδο περιέχει ουσίες με ιδιαίτερα αντικαρκινική δράση (θειο-αλλοκυστεϊνη, αλλισίνη, δισουλφίδιο).

Η κατανάλωση ενός έως δύο κομματιών ωμού σκόρδου ανά ημέρα, θεωρείται ασφαλής για τους ενήλικες. Οι δόσεις που συστήνονται γενικά στη βιβλιογραφία για τους ενήλικες είναι 4 γραμμάρια (1-2 κομμάτια) ωμό σκόρδο ανά ημέρα ή μια ταμπλέτα σκόνης σκόρδου 300mg, 2 έως 3 φορές ανά ημέρα, ή 7,2 γραμ. εκχύλισμα σκόρδου ανά ημέρα.

Προσοχή: Ασθενείς που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή θα πρέπει να ενημερώνουν το γιατρό τους για την κατανάλωση σκόρδου, καθώς το σκόρδο παρουσιάζει αντιπηκτικές ιδιότητες.

Τέλος τη δυσάρεστη οσμή του σκόρδου στην αναπνοή μπορεί να καλύψει ένα ποτήρι γάλα. Το γάλα μειώνει σημαντικά τις συγκεντρώσεις των χημικών ουσιών που δίνουν στο σκόρδο την έντονη και μακράς διάρκειας οσμή του. Όμως περιορίζει τις θεραπευτικές ιδιότητες του σκόρδου.

Πηγή: medlabnews.gr

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

MEDIA

Έμφυλη Βία: Γυναικοκτονία

Ως γυναικοκτονία μπορούμε να πούμε ότι είναι ότι χειρότερο μπορεί να λάβει χώρα, ως βία κατά των γυναικών. Η γενική έννοια της γυναικοκτονίας παραπέμπει στη δολοφονία μιας γυναίκας ή ενός κοριτσιού εξαιτίας του φύλου τους. Με τη Διακήρυξη της Βιέννης για τις Γυναικοκτονίες ο ΟΗΕ, αναγνώρισε διαφορετικά είδη γυναικοκτονίας, όπως: η δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα συντροφικής βίας, ο βασανισμός και η δολοφονία γυναίκας ως αποτέλεσμα μισογυνισμού, η δολοφονία γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού τους και της ταυτότητας φύλου, και άλλες περιπτώσεις γυναικοκτονίας οι οποίες συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα, εμπόρους ναρκωτικών, ή την εμπορία γυναικών και κοριτσιών.

Ο όρος γυναικοκτονία, έρχεται από παλιά, όταν το 1976 τον κατέγραψε η κοινωνιολόγος Diana E. H. Russel, ορίζοντας έτσι το εγκληματολογικό και ανθρωπολογικό αυτό φαινόμενο. Ο όρος «γυναικοκτονία» έγινε ευρέως γνωστός και υιοθετήθηκε από την εγκληματολογία μετά το 1992, έπειτα από μία συλλογή δεδομένων που επιμελήθηκαν από κοινού η εγκληματολόγος Jill Radford, και η κοινωνιολόγος Diana. H. Russel.

Τα συστήματα συλλογής δεδομένων, ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό από το ένα κράτος μέλος της ΕΕ στο άλλο, καθώς βασίζονται σε διάφορες πηγές. Για την Ελλάδα τα δεδομένα τα έχουμε από την Ελληνική Αστυνομία και εφόσον αυτά δημοσιοποιούνται. Έτσι υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη το 30% των γυναικών ή / και κοριτσιών, που έχουν πέσει θύμα ανθρωποκτονίας, δολοφονούνται από πρόθεση από τον ερωτικό σύντροφο.

‘Όταν μιλάμε για ερωτικό σύντροφο, εννοούμε τον πρώην ή νυν σύζυγος ή σύντροφος, ανεξάρτητα από το αν ο δράστης μοιράζεται ή μοιραζόταν κατά το παρελθόν την ίδια στέγη με το θύμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας στην Ελλάδα, το 2017, το 35 % ήταν θύματα ανθρωποκτονίας που σχετιζόταν με ενδοοικογενειακή βία.

Ένα σημαντικό θέμα που έχει προκύψει, ώστε να επανασχεδιαστεί η νομοθεσία για να υπάρχει σημαντική αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι η κατανόηση του προβλήματος ως προς την φύση του και την συχνότητά του, όπως επίσης και το κίνητρο της δολοφονίας.

Εάν γυρίσουμε λίγο το χρόνο προς τα πίσω, θα θυμόμαστε τα στυγερά εγκλήματα – γυναικοκτονίες που διαπράχτηκαν στην Ελλάδα, στο τέλος του 2018 και στην αρχή του 2019, και συγκεκριμένα για το βιασμό και την γυναικοκτονία της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο, από δύο νεαρούς άντρες με τους οποίους αρνήθηκε να συνευρεθεί ερωτικά, και τη δολοφονία της Αγγελικής Πέτρου στην Κέρκυρα, από τον πατέρα της, ο οποίος δεν ενέκρινε τη σχέση που είχε με άνδρα από το Αφγανιστάν.

Συνοπτικά τα τελευταία 5 έτη, έχουμε αντίστοιχα από το έτος 2019, μέχρι και σήμερα, κατά έτος αντίστοιχα: 17, 19, 31, 26, 15, 6, με τελευταία την περίπτωση, της 28ης έξω από το Αστυνομικό Τμήμα των Αγίων Αναργύρων και την στυγερή δολοφονίας της από τον πρώην σύντροφό της.

Παγκοσμίως, κάθε μέρα, σε όλο τον κόσμο, δολοφονούνται 137 γυναίκες, κατά μέσο όρο, από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους ή από κάποιο μέλος της οικογένειας τους, ενώ το 2017, ένα ποσοστό 58% διαπράχθηκε από (πρώην ή νυν) συζύγους ή συντρόφους ή μέλη της οικογένειας τους, με βάση τα στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC).

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ το 22% των γυναικών, έχει πέσει θύμα, σωματικής ή / και σεξουαλικής βίας. Οι χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστό γυναικοκτονιών, είναι η Αργεντινή, το Ελ Σαλβαδόρ, η Ινδία, η Ονδούρα και το Μεξικό, ενώ υψηλά ποσοστά καταγράφονται και στη Γουατεμάλα, την Κολομβία, τη Βραζιλία, τη Ρωσία και τη Νότια Αφρική. Επιπλέον, με βάση τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, EIGE:

Στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα
Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από το σύζυγο ή σύντροφό της
Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερεις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο
Στην Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι
Στην Ελλάδα, την Πέμπτη 11/04/2024, καταγράφηκαν 103 περιστατικά, έγιναν 43 συλλήψεις με αυτόφωρη διαδικασία, ενώ 3 θύματα ζήτησαν να μεταφερθούν σε κατάλυμα, με την πλειονότητα των περιστατικών να έγιναν στη Αττική, και συγκεκριμένα έγιναν 47 καταγγελίες και 17 συλλήψεις.
Επίσης δημιουργήθηκε νέα πλατφόρμα, με το όνομα stop-bulling.gov.gr, για την δημιουργία καταγγελιών φαινομένων bulling στα σχολεία, όπου γονείς και μαθητές, μπορούν να καταγράψουν τα φαινόμενα βίας όπου πέφτουν στην αντίληψή τους, ή είναι οι ίδιοι θύματα σχολικού εκφοβισμού
Επίσης με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. κάθε 45 λεπτά η αστυνομία δέχεται μία καταγγελία για ενδοοικογενειακή βία, ενώ 270 γυναίκες χρησιμοποίησαν το panic button

Βέβαια δεν θα πρέπει να παραλείπουμε και την δημιουργία ειδικών διαμορφωμένων χώρων που θα λειτουργούν ως safe houses, για την βραχυπρόθεσμη ασφαλή φιλοξενία γυναικών – θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και μελών της οικογένειάς τους, σε όλη την επικράτεια. Χώροι οι οποίοι θα φυλάσσονται από την ΕΛ.ΑΣ., ενώ σε συνεργασία με τις δομές του Υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς, θα παρέχεται κάθε είδους βοήθεια και στήριξη.

MEDIA

Έμφυλη Βία: Σεξισμός, άγνοια ή παρανόηση

Πολλές φορές έχουμε ακούσει σε συνομιλίες, να αποκαλούν τον συνομιλητή σε μια συζήτηση σεξιστή. Αυτοί όμως που χρησιμοποιούν αυτήν την λέξη , γνωρίζουν την έννοια αυτής, ή πολύ περισσότερο, ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου με σεξιστική συμπεριφορά, πιο άτομο είναι πραγματικά σεξιστής και τη συνεπάγεται άραγε αυτή η συμπεριφορά στο άτομο – θύμα που είναι αποδέκτης αυτής της συμπεριφοράς. Τη να εννοούμε άραγε όταν αναφέρουμε αυτή την λέξη; Γνωρίζουμε άραγε τις προεκτάσεις αυτής, αλλά και της επιπτώσεις που μπορεί να έχει η αβίαστη χρήση αυτής της λέξης

Με τον όρο Σεξισμό, εννοούμε, κάθε έκφραση ή πράξη, λέξη, ή χειρονομία, η οποία βασίζεται στην ιδέα ότι κάποια άτομα, πιο συχνά γυναίκες, είναι κατώτερα από άλλα. Αυτό προκύπτει στην πεποίθηση ότι κάποια άτομα, εξαιτίας του φύλου τους, ή της κοινωνικότητάς τους, είναι διαφορετικά και συνήθως είναι τα ποιο ευάλωτα και τα πιο αδύναμα άτομα. Σε περισσότερο βαθμό επηρεάζονται οι γυναίκες και τα κορίτσια. Άρα αναφερόμαστε στην διαφορετικότητα του ατόμου τόσο ως προς το φύλλο, είτε αναφερόμαστε στην βιολογική του υπόσταση, είτε αναφερόμαστε στην κοινωνική υπόσταση. Συνδέεται άμεσα με τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλλων και αφορά στην πεποίθηση ότι το ένα φύλλο είναι ανώτερο από το άλλο. Η έννοια του φαινομένου αυτού περικλείει την έννοια ότι οι άνδρες είναι πιο σημαντικοί από τις γυναίκες και ότι οι γυναίκες είναι για να βοηθούν τους άνδρες.

Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μία μικρή παρένθεση και να αναφερθούμε στον καλοήθη σεξισμό, κατά τον οποίο το ένα φύλο και ιδιαίτερα το γυναικείο, έχει ρόλους στερεότυπους και περιοριστικούς, οι οποίοι επιφανειακά φαίνονται θετικοί. Υπάρχει ένα κύμα ευγένειας προς το γυναικείο φύλλο, όμως στην πραγματικότητα οι εκφράσεις αυτές υπομονεύουν την ανωτερότητα του άνδρα. Οι υποτιθέμενες αρετές που αποδίδονται στη γυναίκα είναι πάντα αυτές που η πατριαρχία τις θέλει να έχουν, ήτοι υπομονή, αντοχή, ενσυναίσθηση, έτσι ώστε να μπορούν να επιτελούν την συναισθηματική εργασία για όλους τους άλλους, ενώ τα δικά της συναισθήματα αγνοούνται παντελώς.

Σοβαρές και βλαβερές συνέπειες, έχει το φαινόμενο του σεξισμού, τόσο σε γυναίκες, όσο και σε άνδρες, όταν αυτά τα φαινόμενα έχουν να κάνουν με εθνικότητα, ηλικία, σεξουαλικό προσανατολισμό, αναπηρία, θρησκεία ή άλλους παράγοντες.

Φαινόμενα σεξισμού συναντούμαι σε κάθε μορφή δημόσιας και ιδιωτικής δραστηριότητας. Στον χώρο της δημοσιογραφίας ένα ποσοστό 63% έχει υποστεί λεκτική βία, ενώ για τις οικιακές εργασίες οι γυναίκες αφιερώνουν διπλάσιο χρόνο από τους άνδρες. Ενώ όλες σχεδόν οι γυναίκες έχουν δεχτεί

το φαινόμενο του mansplaining & του manterrupting, στον χώρο εργασίας.

Ο σεξισμός βασικά ξεκινά βασικά, από την χρήση του αρσενικού γένους, στην ομιλία. Έτσι από την ομιλία μπορούμε να συμπεράνουμε και να αναγνωρίσουμε την συγκεκριμένη συμπεριφορά, αφού εκφράζει τον τρόπο σκέψης και τις πράξεις μας. Σημαντικό επίσης είναι και το φαινόμενο του σεξισμού στους χώρους εργασίας. Το φαινόμενο εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, και έχει να κάνει με την εξωτερική εμφάνιση ή τον τρόπο ντυσίματος. Ο σεξισμός στο εργασιακό περιβάλλον έχει να κάνει με την υπομονεύει την αποτελεσματικότητα των θυμάτων.

Υπομονετικά σχόλια δημιουργούν εκφοβιστική & καταπιεστική ατμόσφαιρα για αυτούς που τα αντιμετωπίζουν και μπορούν να μετατραπούν σε βία ή παρενόχληση. Τα θύματα εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψη.

Σε πολλούς τομείς εμφανίζονται φαινόμενα σεξισμού, όπως, όταν γίνονται συνεντεύξεις σε αθλήτριες, δεν αναφερόμαστε στο κατόρθωμα των αθλητριών, στην δεξιότητα και δύναμη των αθλητριών, αλλά στον οικογενειακό τους ρόλο. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η εμφάνιση των γυναικών σε πολιτιστικές ή αθλητικές εκδηλώσεις, όπου οι γυναίκες εμφανίζονται με σέξι ενδυμασία και έχουν διακοσμητικό ρόλο. Τα σεξιστικά αστεία μπορούν να εκφοβίσουν και να κάνουν τους ανθρώπους να σωπάσουν και να υπoβαθμίσουν την σεξιστική συμπεριφορά.

MEDIA

Έμφυλη Βία: Σεξισμός, προκατάληψη ή διάκριση

Στην Ελλάδα του σήμερα, το νομοθετικό πλαίσιο για την ισότητα των φύλων και την καταστολή κάθε μορφής διάκρισης σε βάρος των γυναικών περιγράφεται στο άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος. Παρόλα αυτά τα σεξιστικά σχόλια εις βάρος των γυναικών δεν σταματούν. Όταν λέμε ισότητα των φύλων σημαίνει ίση προβολή, ενδυνάμωση, ευθύνη και συμμετοχή γυναικών και ανδρών σε όλους τους τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, καθώς και ισότιμη πρόσβαση και διανομή πόρων μεταξύ τους. Βασικός λόγος είναι η αλλαγή των δομών τις κοινωνίας, οι οποίες θα συμβάλλουν στη διατήρηση των ανισοτήτων σχέσεων εξουσίας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Η επίτευξη αυτού του στόχου έχει σκοπό, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη λειτουργία της δημοκρατίας, τον σεβασμό του κράτους δικαίου και την οικονομική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα.

Όμως προκύπτει ένα δίλλημα εάν η ισότητα είναι τυπική ή εάν μπορεί να γίνει ουσιαστική. Είναι δύσκολο να διακρίνουμε την διαφορετικότητα των φύλων, πέρα από την παραμόρφωση που προκαλεί η ιεραρχική κατηγοριοποίηση των πολιτών και η βάναυση καταπίεση των γυναικών. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι βασικά θα πρέπει να αλλάξουν και οι κοινωνικές συμπεριφορές και οι νοοτροπίες των ίδιων των γυναικών. Βέβαια, αναγνωρίζοντας ότι οι γυναίκες, λόγω του φύλου τους (ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη και τη φυλή τους) εμποδίζονται να αναπτυχθούν ελεύθερα, τους παρέχονται προνόμια ως αντιστάθμισμα, ωθώντας τες να υπερπηδήσουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν στο μέλλον.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το νομικό και θεσμικό πλαίσιο που αφορά την εξάλειψη του σεξισμού γενικότερα, ακολουθείται από ένα πλήθος δράσεων και κανονισμών. Βασικοί κανονισμοί για την ισότητα των φύλων και την εξάλειψη του σεξισμού περιλαμβάνονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Έτσι στις 28 Μαρτίου 2019, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το οποίο προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενέκρινε τον ορισμό του σεξισμού σε διεθνή κλίμακα σε μια προσπάθεια που γίνεται για να εξαλειφθεί το φαινόμενο. Το κείμενο, που απευθύνεται στις 47 χώρες μέλη του πανευρωπαϊκού οργανισμού, και εγκρίθηκε από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, ορίζει τον σεξισμό ως μια εκδήλωση των ιστορικά άνισων σχέσεων δύναμης ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες, που οδηγεί στη διάκριση. Έτσι λοιπόν ο σεξισμός και η βία απέναντι στις γυναίκες συνδέονται, δημιουργώντας ένα κλίμα φόβου, αποκλεισμού και ανασφάλειας. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι στην καταπολέμηση του φαινομένου του σεξισμού σημαντικό ρόλο παίζει η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού, που πρέπει να πραγματοποιηθεί με στοχευόμενη καμπάνια.

Ωστόσο, μπορεί το νομικό πλαίσιο να έχει βελτιωθεί, όμως η αποτελεσματική ισότητα δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η βία και ο σεξισμός, εξακολουθούν να υφίστανται, διατηρώντας τις γυναίκες και τους άνδρες στους παραδοσιακούς τους ρόλους και εμποδίζοντας την πλήρη υλοποίηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Στην κοινωνία, όπου η ευαισθητοποίηση γύρω από τα εγκλήματα σε βάρος των γυναικών είναι αρκετά μεγαλύτερη, οι διακρίσεις και οι σχολιασμοί κυρίως μέσω των social media δεν πρέπει να υφίστανται. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και να παραλείπουμε, ότι έχουμε, για την αντιμετώπιση του προβλήματος, και το ζήτημα της ατομικής ευθύνης του κάθε πολίτη, σε περιπτώσεις διαπίστωσης της ύπαρξης σεξιστικής συμπεριφοράς στον περίγυρο, και τον κατάλληλο τρόπο που θα πρέπει να αντιδράσει και να παρέχει την βοήθεια του στο θύμα, αλλά και παράλληλα αποτελεί και ζήτημα της Πολιτείας να λάβει μέτρα στήριξης της ισότητας καθώς και μέτρα ενδυνάμωσης και προστασίας των γυναικών και όχι μόνο. Το τελικό στάδιο μιας σεξιστικής κουλτούρας, αποτελούν διάφορα εγκλήματα κατά των γυναικών, όπως η γυναικοκτονία. Πριν όμως φτάσουμε σε αυτές τις ακραίες καταστάσεις, θα πρέπει να ελέγχουμε όλες τις συμπεριφορές που συμβαίνουν από όλα τα φύλα (άνδρες και γυναίκες) γιατί τα φαινόμενα που συμβαίνουν βασίζονται στην εξουσία που επιβάλλεται πάνω στο άλλο φύλο.