Σε κομβικό σημείο φαίνεται να εισέρχεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τον Λευκό Οίκο να αλλάζει ρητορική και να αυξάνει την πίεση προς όλες τις κατευθύνσεις. Μετά από μήνες απογοήτευσης για την πορεία των ειρηνευτικών συνομιλιών, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απηύθυνε για πρώτη φορά άμεσο μήνυμα στον Βλαντίμιρ Πούτιν, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Βλαντίμιρ, σταμάτα».

Η δραματική έκκληση ήρθε μία ημέρα μετά από αιματηρή πυραυλική επίθεση στο Κίεβο, που προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Πρωθυπουργό της Νορβηγίας, ο Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του από την απουσία προόδου, ενώ για πρώτη φορά έδωσε χρονικό τελεσίγραφο μιας εβδομάδας για την επίτευξη συμφωνίας.

«Θα περιμένω επτά ημέρες. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, θα συμβούν πράγματα», είπε με νόημα, χωρίς να προσδιορίσει τα μέτρα που θα ληφθούν, αν και θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι νέες οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας είναι ήδη στο τραπέζι.

Οι ΗΠΑ σκληραίνουν τη στάση τους – Αποκλιμάκωση ή σύγκρουση;

Παράλληλα, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, βρίσκεται ήδη στη Μόσχα για έναν νέο γύρο συνομιλιών, εκπροσωπώντας προσωπικά τον Τραμπ σε μια ύστατη προσπάθεια συμφωνίας. Ο Γουίτκοφ, που έχει συναντηθεί τρεις φορές με τον Πούτιν, μεταφέρει ένα σχέδιο αποκλιμάκωσης, το οποίο περιλαμβάνει πιθανή χαλάρωση κυρώσεων, ειδικά γύρω από τον αγωγό Nord Stream 2.

Ωστόσο, το σχέδιο αυτό προκαλεί αντιδράσεις στον Λευκό Οίκο, με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να δηλώνει ανοιχτά ότι δεν υποστηρίζει παραχωρήσεις χωρίς σαφείς εγγυήσεις από τη Μόσχα.

Το βασικό «αγκάθι»: Η Κριμαία

Η Κριμαία αποτελεί το κεντρικό εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις. Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι το Κίεβο θα αναγνωρίσει νομικά (de jure) τη ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, σε αντάλλαγμα για παύση των εχθροπραξιών και διατήρηση της υπόλοιπης Ουκρανίας ως ανεξάρτητης χώρας.

Γιατί αντιδρά ο Ζελένσκι:

1. Υποχώρηση από κόκκινη γραμμή: Η Ουκρανία δεσμεύεται πως δεν θα παραχωρήσει εδάφη, και η αναγνώριση της Κριμαίας ακυρώνει αυτήν τη θέση.

2. Επικίνδυνο προηγούμενο: Η αναγνώριση κατάκτησης εδαφών με στρατιωτική βία ανοίγει την πόρτα σε μελλοντικές ρωσικές διεκδικήσεις.

Επιπλέον, το σχέδιο προβλέπει ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αν και θα μπορεί να προχωρήσει προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αναγνωρίζει de facto την κατοχή του 20% των εδαφών της από τη Ρωσία (Ντονιέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια).

Μόσχα: Παράθυρο για συμφωνία αλλά με «όρους»

Το Κρεμλίνο, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την εικόνα της διαλλακτικότητας, πρότεινε 30ωρη πασχαλινή κατάπαυση πυρός, η οποία όμως δεν τηρήθηκε πλήρως, και δια στόματος Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι η Ρωσία θέλει συμφωνία, αλλά επιμένει πως υπάρχουν ακόμα αδιευκρίνιστα σημεία.

Μια πρώτη ένδειξη αποκλιμάκωσης του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας φαίνεται να διαφαίνεται, καθώς το Πεκίνο εξετάζει την προσωρινή εξαίρεση ορισμένων αμερικανικών προϊόντων από την επιβολή του βαρέως δασμού ύψους 125%.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, η κίνηση αυτή αφορά εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες που σχετίζονται με ιατρικό εξοπλισμό, αιθάνιο και μισθώσεις αεροσκαφών. Ειδικότερα για τα αεροσκάφη, σημειώνεται πως οι κινεζικές αεροπορικές εταιρείες, όπως και πολλές άλλες διεθνώς, βασίζονται σε μισθώσεις για μέρος του στόλου τους και θα επηρεάζονταν σοβαρά από αυξημένα κόστη.

Αμοιβαίες παραχωρήσεις σε μια εύθραυστη ισορροπία

Η απόφαση της Κίνας φαίνεται να έρχεται σε απάντηση της πρόσφατης κίνησης των ΗΠΑ, οι οποίες εξαίρεσαν ορισμένα ηλεκτρονικά προϊόντα από τον δασμό 145% στις κινεζικές εισαγωγές που είχε επιβληθεί στις αρχές του μήνα. Οι αμοιβαίες υποχωρήσεις αντανακλούν τον αλληλένδετο χαρακτήρα των δύο μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως, ιδιαίτερα σε ευαίσθητους τομείς όπως η τεχνολογία, η αεροναυπηγική και οι μεταφορές.

Ποιους τομείς αφορά η κινεζική κίνηση

Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg και η κινεζική εφημερίδα Caijing, οι κινεζικές αρχές έχουν ζητήσει από τις εταιρείες να υποβάλουν λίστες με προϊόντα που πρέπει να εξαιρεθούν από τους νέους δασμούς. Στις λίστες αυτές περιλαμβάνονται:

• Βασικά χημικά προϊόντα

• Εξαρτήματα για την παραγωγή τσιπ και ημιαγωγών

• Προϊόντα ιατρικής τεχνολογίας

• Συμβάσεις μίσθωσης αεροσκαφών

Το Πεκίνο φέρεται να ετοιμάζεται να άρει τους πρόσθετους δασμούς τουλάχιστον σε οκτώ κατηγορίες προϊόντων που σχετίζονται με τον κλάδο των ημιαγωγών, έναν τομέα στρατηγικής σημασίας για την οικονομική και τεχνολογική του ανάπτυξη.

Τραμπ: «Θα μειωθούν σημαντικά οι δασμοί»

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τρίτη ότι οι δασμοί αναμένεται να «μειωθούν σημαντικά» και εξέφρασε την πρόθεσή του να υιοθετήσει μια πιο ευγενική στάση στις διαπραγματεύσεις, επιδιώκοντας να βρεθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας που θα οδηγήσει σε συνολική συμφωνία.

Αβεβαιότητα και επιφυλάξεις

Παρά τα σημάδια αποκλιμάκωσης, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση από τα υπουργεία Οικονομικών των δύο χωρών. Η ουσία και η διάρκεια των εξαιρέσεων παραμένει ασαφής, με αναλυτές να σημειώνουν ότι οι κινήσεις αυτές, αν και θετικές, δεν αλλάζουν άμεσα τη δυναμική ενός πολέμου δασμών που έχει ήδη αφήσει βαριά σκιά στις παγκόσμιες αγορές.

Κλίμα έντασης προκαλούν οι νέες απειλές της Τουρκίας κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, με αφορμή δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Γεωργίου, ο οποίος, στο πασχαλινό του μήνυμα, έκανε λόγο για συνεχιζόμενη τουρκική στρατηγική κατάληψης και τουρκοποίησης ολόκληρου του νησιού.

Συγκεκριμένα, ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος υπογράμμισε πως «η Τουρκία κερδίζει χρόνο επιδιώκοντας την υλοποίηση νέων στόχων με τελικό σκοπό την κατάληψη και τουρκοποίηση της Κύπρου». Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν σφοδρή αντίδραση από την Άγκυρα, η οποία μέσω ανακοινώσεων του υπουργείου Άμυνας εξαπέλυσε κατηγορίες και απειλές.

Σφοδρή επίθεση από την Τουρκία

Το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας σε ανακοίνωσή του κάνει λόγο για «ίδρυση νέας τρομοκρατικής οργάνωσης» από Ελληνοκυπρίους και χαρακτηρίζει τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου ως «έκφραση διακρίσεων, φανατισμού και προκλητικότητας», επιρρίπτοντας την ευθύνη για την έλλειψη λύσης στο κυπριακό ζήτημα στην ελληνοκυπριακή πλευρά.

Η Άγκυρα υποστήριξε ότι τέτοιες δηλώσεις αγνοούν το διεθνές δίκαιο και τις ανθρωπιστικές αξίες, ενώ κατηγόρησε την Κυπριακή Δημοκρατία ότι «βάζει στο στόχαστρο τα νόμιμα δικαιώματα και την ασφάλεια του τουρκοκυπριακού λαού».

Προειδοποιήσεις για χρήση δικαιωμάτων «εγγυήτριας δύναμης»

Σε μία ακόμη επίδειξη έντασης, το τουρκικό ΥΠΑΜ προειδοποίησε ότι «η Τουρκία δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες της ως εγγυήτρια δύναμη» σε περίπτωση που κρίνει ότι απειλείται η ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων και το περιβάλλον ειρήνης στο νησί.

Επιπλέον, το τουρκικό Υπουργείο κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία – την οποία υποτιμητικά αναφέρει ως “ΕΔΝΚ” – να εγκαταλείψει τη «γλώσσα της εχθρότητας» και να συμβάλει σε μια λύση βασισμένη στην «κυριαρχική ισότητα» των δύο κοινοτήτων.

Φιντάν: «Η ομοσπονδία έχει φύγει από το τραπέζι»

Παράλληλα, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ξεκαθάρισε ότι για την Τουρκία το μοντέλο της ομοσπονδίας είναι πλέον «τελειωμένο» και δεν συζητείται. «Ό,τι και να λένε οι Ελληνοκύπριοι και η ΕΕ, το μοντέλο της ομοσπονδίας έχει αποσυρθεί από τους ίδιους τους Ελληνοκύπριους», δήλωσε, κλείνοντας ουσιαστικά κάθε πόρτα στις διαπραγματεύσεις υπό την προϋπόθεση επανένωσης σε ομοσπονδιακή βάση.