Νέοι επαγγελματίες, επαγγελματίες με αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%, εργαζόμενοι που αμείβονται με «μπλοκάκι», αγρότες, όσοι δραστηριοποιούνται και έχουν την κατοικία τους σε χωριά ή νησιά αλλά και οι επαγγελματίες που αποκτούν παράλληλα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρούνται οι «τυχεροί» του νέου συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και ατομικών επιχειρήσεων. Οσοι ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες είτε θα απαλλάσσονται πλήρως από τα τεκμήρια είτε θα έχουν έκπτωση 50%.

Ποιοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο

Ωστόσο το φορολογικό νομοσχέδιο ορίζει ότι το ελάχιστο ετήσιο κέρδος μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο, όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από τα πραγματικά δηλωθέντα κέρδη αυτού, εφόσον αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία. Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι:

α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,

β) είναι φυλακισμένοι,

γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,

δ) βρίσκονται σε αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,

ε) έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας,

στ) τελούν υπό ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ατομικής τους επιχείρησης ή της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους,

ζ) τελούν υπό απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου που υπαγορεύει το δημόσιο συμφέρον,

η) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανωτέρας βίας δεν ασκούσαν επιχειρηματική δραστηριότητα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Ο φορολογούμενος προσκομίζει τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του. Δεν συνιστούν και δεν αποδεικνύουν τέτοιους λόγους μόνες οι εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία, αρχεία και στοιχεία του φορολογουμένου. Η Φορολογική Διοίκηση ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα το ελάχιστο ετήσιο κέρδος, στο οποίο αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά στοιχεία.

Πώς υπολογίζεται το ελάχιστο τεκμαρτό κέρδος

Με τις διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου:

1. Το ελάχιστο τεκμαρτό κέρδος μπορεί να φθάσει έως 50.000 ευρώ ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό της φορολογίας λαμβάνονται υπόψιν:

• Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
• Συντελεστής προσαύξησης της ελάχιστης αμοιβής, στις περιπτώσεις που ο ετήσιος τζίρος είναι υψηλότερος από το μέσο όρο του εκάστοτε κλάδου. Η προσαύξηση είναι 35% για όσους πραγματοποιούν τζίρο μεγαλύτερο του μέσου όρου, 70% για τζίρο μεγαλύτερο του 150% του μέσου όρου και 100% για τζίρο που υπερβαίνει το διπλάσιο του μέσου όρου. Η προσαύξηση δεν εφαρμόζεται όταν ο μέσος όρος του ετήσιου κύκλου εργασιών του αντίστοιχου Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ ή όταν το πλήθος των επιτηδευματιών που υπάγονται στον συγκεκριμένο Κ.Α.Δ. δεν υπερβαίνει τους τριάντα.
• Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.

Εκπτώσεις – απαλλαγές

2. Απαλλάσσονται οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%. Το τεκμήριο μειώνεται κατά 50 % για τους επαγγελματίες που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100. Επίσης το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται για όσους αμείβονται με «μπλοκάκι» και τους αγρότες.

Κάλυψη τεκμηρίου

3. Τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).

Προκαταβολή φόρου

4. Οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού κέρδους και του κέρδους που έχει δηλωθεί.

Τέλος επιτηδεύματος

5. Το τέλος επιτηδεύματος που θα καταβάλουν οι φορολογούμενοι το 2024 μειώνεται κατά 50% για όσους δηλώσουν καθαρά κέρδη πάνω από το τεκμαρτό φορολογητέο εισοδήματα και κατά 25% για όσους εμφανίσουν κέρδη χαμηλότερα από το τεκμήριο.

Μονοπρόσωπη εταιρεία

6. Ο φορολογούμενος που διακόπτει το ελεύθερο επάγγελμα και συμμετέχει ως μοναδικός μέτοχος ή εταίρος σε μονοπρόσωπη εταιρεία που ασκεί την ίδια επιχειρηματική δραστηριότητα, μετά από έλεγχο μπορεί να φορολογείται με το τεκμήριο αν από τη σύγκριση των φόρων στις δυο περιπτώσεις προκύπτει μικρότερη φορολογική επιβάρυνση.

Ζημιές

7. Για τους επαγγελματίες που δηλώνουν ζημιές και φορολογούνται με το τεκμήριο, οι ζημιές δεν μεταφέρονται για να συμψηφιστούν με τα κέρδη επομένων ετών.