Θησαυροί που σώθηκαν, θησαυροί που χάθηκαν
Οι εικόνες της φλεγόμενης Παναγίας των Παρισίων ειδικά με την κατάρρευση του βέλους παρέπεμπαν σε ολική καταστροφή. Ωστόσο στον πληγωμένο από τη φωτιά ναό οι αρχές γνωρίζουν ήδη κάποιους από τους θησαυρούς που χάθηκαν αλλά και τα μοναδικά έργα τέχνης που σώθηκαν από τις φλόγες.
Εκτός από τις ζημιές που έγιναν στον σκελετό του κτιρίου, εν αναμονή και της ολοκλήρωσης του ελέγχου στο εσωτερικό του, το βέλος του καθεδρικού, ύψους 93 μέτρων, που είχε προστεθεί από τον αρχιτέκτονα Εζέν Βιολέ-Λε-Ντίκ το 1859-60, κατέρρευσε τη Δευτέρα, λίγα λεπτά πριν τις 21.00. Στην κορυφή του βέλους, ο χάλκινος κόκκορας έλιωσε από τη φωτιά: στο εσωτερικό του φυλάσσονταν, σύμφωνα με την Εκκλησία, λείψανα της Αγίας Γενεβιέβης και του Αγίου Διονυσίου, καθώς και ένα τμήμα από το Ακάνθινο Στεφάνι του Χριστού, τα οποία προστάτευαν τους Παριζιάνους.
Σημαντικές ζημιές έχει υποστεί ο θόλος, μέρος του οποίου κατέρρευσε, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της πυροσβεστικής υπηρεσίας Γκαμπριέλ Πλις. Όμως ο υπουργός Πολιτισμού Φρανκ Ριστέρ εκτιμά ότι ο θόλος «θα αντέξει».
Το πελώριο εκκλησιαστικό όργανο του 15ου αιώνα με τις πέντε σειρές πλήκτρων και τους 8.000 σωλήνες σώθηκε, αν και καλύφθηκε από σοβάδες, σκόνη και νερό. Το μικρό εκκλησιαστικό όργανο, που βρισκόταν ακριβώς κάτω από το βέλος, υπέστη σοβαρές ζημιές από τη φωτιά, σύμφωνα με έναν από τους τρεις οργανίστες του καθεδρικού, τον Φιλίπ Λεφέβρ, ο οποίος εργάζεται εδώ και 35 χρόνια στη Νοτρ Νταμ.
Τα δύο κωδωνοστάσια, που φιλοξενούν τις τέσσερις καμπάνες του καθεδρικού σώθηκαν. Ενδεχόμενη κατάρρευσή τους θα σήμαινε ανεπανόρθωτη καταστροφή για το κτίριο, αφού θα σωριάζονταν πάνω του δεκάδες τόνοι μπρούντζου – η μεγαλύτερη από τις καμπάνες ζυγίζει 13 τόνους.
Σώθηκε επίσης ένα από τα σημαντικότερα λείψανα του χριστιανισμού, το Ακάνθινο Στεφάνι του Χριστού, διαμέτρου 21 εκατοστών. Μαζί με αυτό, γλίτωσαν από τις φλόγες ένα κομματάκι Τίμιου Ξύλου και ένα καρφί από τον σταυρό.
Σώθηκαν και όλα τα έργα τέχνης, μοναδικοί θησαυροί του καθεδρικού, όπως η Επίσκεψη, ο μπαρόκ πίνακας του Ζαν Ζουβενέ (1716). Η μνημειώδης Πιετά του γλύπτη Νικολά Κουστού, πίσω από την Αγία Τράπεζα, με την Παρθένο να κρατά στην αγκαλία της το σώμα του Ιησού μετά την Αποκαθήλωση, βγήκε ανέπαφη. Το έργο φιλοτεχνήθηκε μεταξύ 1712-1728, κατά παραγγελία του Λουβοδίκου ΙΔ΄, κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του.
Τα δεκαέξι αγάλματα των Αποστόλων και των Ευαγγελιστών, που κοσμούσαν τη στέγη, είχαν μόλις σταλεί στο Περιγκέ προκειμένου να συντηρηθούν. Τα αγάλματα είχαν τοποθετηθεί εκεί την περίοδο που κατασκευαζόταν το βέλος από τον Βιολέ-λε-Ντικ.
Οι τρεις ρόδακες, τα βιτρό που κατασκευάστηκαν τον 13ο αιώνα, γλίτωσαν παρά τις αρχικές φήμες που τα ήθελαν να έχουν διαλυθεί. Οι ρόδακες της βόρειας και της νότιας πλευρές, οι δύο μεγαλύτεροι, έχουν διάμετρο 13 μέτρα.
Θεωρίες συνωμοσίας
Λιγότερο από δύο 24ωρα μετά το ξέσπασμα της καταστροφικής φωτιάς στην Παναγία των Παρισίων, οι θεωρίες για τα άιτιά της και οι ποικίλες ερμηνείες δεν έχουν σταματήσει να πολλαπλασιάζονται.
Αν και η έρευνα μόλις ξεκίνησε και αναμένεται ότι θα είναι μακρά, οι πρώτες ενδείξεις οδηγούν τις γαλλικές αρχές στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για ατύχημα.
Πολλοί Γάλλοι ωστόσο, κάποιοι ειρωνικά, άλλοι καχύποπτα, διαπίστωσαν ότι η πυρκαγιά ανάγκασε τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να αναβάλει το πολυαναμενόμενο διάγγελμά του για τα «κίτρινα γιλέκα», εν μέσω κοινωνικής κρίσης. Κάποιες ομάδες «κίτρινων γιλέκων» αποφάσισαν να περιορίσουν προσωρινά τις αναρτήσεις τους στο Facebook, ώστε να μην συνεχιστούν αυτού του είδους οι φήμες, που εξαπλώνονται συνεχώς.
Ένας συνεργάτης του Time Magazine, από την άλλη, έγραψε στο Twitter ότι ένας «φίλος Ιησουίτης» του ανέφερε ότι υπάλληλοι του καθεδρικού έκαναν λόγο για εγκληματική ενέργεια, για εμπρησμό του ναού. Στη συνέχεια όμως διέγραψε την ανάρτηση αυτήν.
Στο αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι Fox News, ένας δημοσιογράφος διέκοψε στον αέρα έναν αιρετό από το Νειγί (δυτικό Παρίσι) ο οποίος άρχισε να μιλάει για επίθεση στη Γαλλία. Είχε αρχίσει να λέει ότι «οι πολιτικώς ορθοί θα σας κάνουν να πιστέψετε ότι ήταν ατύχημα» όταν ο δημοσιογράφος Σέπαρντ Σμιθ τον έκοψε απότομα: «Δεν θα αρχίσουμε να εικάζουμε εδώ για τα αίτια, τα οποία δεν γνωρίζουμε. Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον και, μάλιστα, είναι αντιπαραγωγικές» τόνισε.
Στις ΗΠΑ και τη Νότια Κορέα, το YouTube έριξε λάδι στη φωτιά των συνωμοσιών, μεταδίδοντας κατά λάθος, κάτω από τις εικόνες του φλεγόμενου ναού, ένα ενημερωτικό κρόουλ που αναφερόταν στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Άλλοι χρήστες του διαδικτύου, υποτιθέμενοι «ειδικοί» στην ανάλυση εικόνων είδαν έναν άνθρωπο ντυμένο με κίτρινο γιλέκο να περπατάει στη φλεγόμενη στέγη του ναού… Δεν ήταν διαδηλωτής, ήταν μόνο ένας… πυροσβέστης. Άλλοι νόμισαν ότι είδαν, στην άλλη άκρη της στέγης, κάποιον να παρατηρεί αποσβολωμένος τις φλόγες: ήταν πράγματι ακίνητος, γιατί δεν ήταν παρά ένα… άγαλμα, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ.
Κάποιοι συνέδεσαν την πυρκαγιά στον γοτθικό ναό με τα βίαια επεισόδια εναντίον χριστιανών, θυμίζοντας τον εμπρησμό που προκάλεσε ζημιές στην είσοδο της παρισινής εκκλησίας του Αγίου Σουλπικίου, στα μέσα Μαρτίου αλλά και τη βεβήλωση άλλων γαλλικών εκκλησιών, στις αρχές Φεβρουαρίου.
Πολιτικο-θρησκευτικές ερμηνείες και μάλιστα πολύ συγκεκριμένες, παρουσίασαν κάποιες σερβικές ταμπλόιντ: η καταστροφή δεν ήταν παρά μια «θεϊκή παρέμβαση» επειδή στον περίβολο του ναού είχε υψωθεί η σημαία του Κοσόβου, κατά τη διάρκεια μιας τελετής το 2018. Τα άρθρα αυτά αποσύρθηκαν πολύ γρήγορα.
Στο διαδίκτυο, κάποιοι χρήστες θεώρησαν ότι ήταν η φωτιά ήταν η «εκδίκηση» κάποιων για ένα χιουμοριστικό τουίτ που ανήρτησε ένας νεαρός Γάλλος, (με το χαρακτηριστικό όνομα… Ουγκό) με αφορμή μια φωτογραφία της Μέκκας. Ορισμένοι μουσουλμάνοι θεώρησαν την ανάρτηση προσβλητική και ο Ουγκό έχει δεχτεί σωρεία απειλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.