Mega Deal… (προθέσεων) Ελλάδας Τουρκίας | Ότι πρέπει να ξέρετε

Μπαράζ εξελίξεων που υποδηλώνει την ολοκλήρωση παρασκηνιακών διεργασιών και σηματοδοτούν την αλλαγή σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, εκδηλώνονται τις τελευταίες ώρες, καθώς η Ελλάδα ανακοίνωσε, αφ’ ενός την ανάληψη της «παγωμένης» πρωτοβουλίας επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο, ενώ παράλληλα απηύθυνε -υπό όρους- πρόσκληση στην Τουρκία για τον East Med, επανεκκινώντας μάλιστα το Κυπριακό, καθώς και διμερή θέματα εντός και εκτός του πλαισίου των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

• Επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στο Ιόνιο, δημιουργούν νομικό προηγούμενο, ενώ η Τουρκία δεν θέτει ζήτημα casus belli
• Πρόσκληση σε Τουρκία για συζητήσεις για τα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου και τον East Med, αλλά με προϋπόθεση την αναγνώριση όσων απορρέουν από το διεθνές δίκαιο για την ευρύτερη περιοχή
• Σύνδεση ΜΟΕ με στήριξη για την επικαιροποίηση της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας
• Κοινό Ταμείο (με ποσοστώσεις) Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων για τα έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων

Σύμφωνα με δηλώσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ανήμερα της υπογραφής της τριμερούς συμφωνίας Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου για τον East Med, στην οποία παραβρίσκεται και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, η Ελλάδα βλέπει «θετικά τη συμμετοχή της Τουρκίας στην ενεργειακή εξίσωση της ανατολικής Μεσογείου».

Η δήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο προπαρασκευαστικών ενεργειών για τη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, Μελβούτ Τσαβούσογλου, στο Ικόνιο και συμπίπτει με την ανακοίνωση της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλα στο Ιόνιο, μετά από συμφωνία με Ιταλία και Αλβανία, κίνηση που αποτελούσε casus belli για την Τουρκία.

Χρονικά οι δηλώσεις έρχονται μετά από μια περίοδο αυξημένης έντασης στο Αιγαίο και τη στιγμή που η επικοινωνία Τσίπρα-Ερντογαν φαινόταν να μην είναι διαυγής και σε πολλές περιπτώσεις ακατανόητη, όπως σημείωσε σε τελευταίες του ανακοινώσεις το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Συνεπώς, οι δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, στο Anadolu, ανήμερα της υπογραφής του East Med και μια ημέρα πριν τη συνάντηση με τον Μελβούτ Τσαβούσογλου, εφόσον δεν αναιρεθούν, εμπεδώνουν το κλίμα της συνάντησης Τσίπρα-Ερντογάν και αλλάζουν εντελώς το τοπίο τόσο στις διμερείς σχέσεις, όσο και στη Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Για την Τουρκία, η προοπτική τόσο στενής προσέγγισης με την Ελλάδα αποτελεί την μία και μοναδική διέξοδο προς τη Δύση, καθώς είχε βρεθεί πάλι στο περιθώριο τόσο με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, όσο και της ΕΕ, σκηνικό που επέτρεψε στην Αθήνα να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, μεταξύ άλλων, μιλώντας για τη θέση της Τουρκίας στη Μεσόγειο, δήλωσε

 «Πώς μπορεί κάποιος να αποκλείσει από αυτή την περιοχή την Τουρκία η οποία έχει τόσα χιλιόμετρα ακτή στη Μεσόγειο. Κανείς δεν ισχυρίζεται το αντίθετο από αυτό».

Κινούμενος στο ίδιο πλαίσιο ο κ. Κατρούγκαλος έκανε ένα ακόμη βήμα και υποστήριξε και τη συμμετοχή της Τουρκίας στις συνομιλίες της τριμερούς Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, οι οποίες

«σέβονται το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα. Το σημαντικό είναι να αποφεύγονται οι μονομερείς στρατιωτικές κινήσεις και ειδικά αυτές που αυξάνουν την ένταση».

Η συνάντηση εργασίας, που γίνεται κατόπιν πρόσκλησης του κ. Τσαβούσογλου, θα έχει στο επίκεντρό της ζητήματα διμερούς, περιφερειακού και διεθνούς ενδιαφέροντος.

Ερωτηθείς για τα 12 ναυτικά μίλια, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας η επέκταση των χωρικών της υδάτων.

«Αποφασίσαμε να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στο Ιόνιο Πέλαγος ως μέρος του καθορισμού της ΑΟΖ μας με την Ιταλία και την Αλβανία. Και στις άλλες περιοχές πιστεύουμε ότι είναι αναφαίρετο κυριαρχικό μας δικαίωμα η επέκταση των χωρικών μας υδάτων, αλλά ξεκινήσαμε από τα δυτικά της χώρας γιατί υπήρχε ένας πρακτικός και επείγον λόγος».

Αναφερόμενος στον Κυπριακό, ο κ. Κατρούγκαλος ανέφερε ότι γίνεται προσπάθεια ώστε οι δύο πλευρές καταλάβουν καλύτερα τις θέσεις του απέναντι.

«Θέλουμε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Αλλά στο τέλος αυτών των διαπραγματεύσεων πρέπει να υπάρχει πιθανότητα για συμφωνία. Όχι μόνο για επίδειξη. Εμεις θέλουμε λύση στο Κυπριακό»,

Ο Έλληνας υπουργός σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τη δική της ΑΟΖ και αυτό δεν σημαίνει «μονοπώλιο στην ανατολική Μεσόγειο», όπως είπε. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος επισήμανε ότι έχει γίνει ένα κοινό ταμείο και για τις δύο πλευρές στην Κύπρο στο οποίο θα κατατεθούν τα έσοδα από τις ενεργειακές πηγές, ξεκαθαρίζοντας ότι αυτό το έχει εγκρίνει η κυπριακή βουλή.

Τέλος, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, σημείωσε ότι στόχος της Ελλάδας είναι η μείωση της έντασης που έχει αυξηθεί το το τελευταίο διάστημα. Για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) ο Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωσε ότι έχουν ξεκινήσει οι επαφές μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας.

«Αυτό που συμφωνήσαμε πράγματι με το φίλο μου τον Μεβλούτ είναι να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις των δύο ηγετών. Και αυτό θα γίνει εργαζόμενοι μαζί για να βρούμε τρόπους να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη και στη συνέχεια να ξεκινήσουμε σοβαρές συνομιλίες για θέματα όπως το ζήτημα του καθορισμού της ΑΟΖ μεταξύ μας».

Αναφερόμενος στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, επέμεινε στην πάγια θέση της Ελλάδας, υπέρ της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, υποστηρίζοντας ότι θέλουν ένα γείτονα Ευρωπαίο και όχι ένα γείτονα που να είναι εναντίον της Ευρώπης.

«Η πόρτα της Ευρωπης πρέπει να μείνει ανοιχτή στην Τουρκία με τον όρο του σεβασμού του ευρωπαϊκού κεκτημένου, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»,

ανέφερε ο Γιώργος Κατρούγκαλος, λέγοντας ότι η Ελλάδα θα στηρίξει και την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας.

«Αυτό είναι προς το συμφέρον και της Τουρκίας και της Ευρώπης», ανέφερε.

Αναφερόμενος στην επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ο κ. Κατρούγκαλος είπε ότι το άνοιγμα της Σχολής θα είναι απόδειξη ότι το Ισλάμ είναι ανοιχτό απέναντι στις άλλες θρησκείες.

Για τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις Βρυξέλλες, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είπε ότι κατέβαλαν προσπάθεια για την μείωση της έντασης στο Αιγαίο και την δημιουργία μιας θετικής ατζέντας.

Για το αντιπυραυλικό σύστημα S-400 o Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωσε ότι «εμείς προσπαθούμε να εφαρμόσουμε μία πολυκατευθυνόμενη εξωτερική πολιτική . Αλλά η δική μας πολιτική φωλιά είναι η ΕΕ. Προσπαθούμε όμως παράλληλα να δημιουργήσουμε πολιτικές γέφυρες και με άλλες χώρες, όπως η Ρωσία, η Κίνα και ο αραβικός κόσμος”.