Σε πρωτοφανή διπλωματική κρίση εξελίσσεται η επίσκεψη ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στην ανατολική Λιβύη, καθώς το καθεστώς του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ κήρυξε ανεπιθύμητους τον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη, τους ομολόγους του από την Ιταλία και τη Μάλτα, καθώς και τον Επίτροπο Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Μάγκνους Μπρούνερ.

Η απόφαση του καθεστώτος της Βεγγάζης να απελάσει την αντιπροσωπεία συνοδεύτηκε από επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Λιβύης, στην οποία γίνεται λόγος για «παραβίαση της κυριαρχίας της χώρας» και «προσβολή των διπλωματικών κανόνων».

Η αφορμή και το παρασκήνιο

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, η έντονη αντίδραση των αρχών της ανατολικής Λιβύης φαίνεται να συνδέεται με το γεγονός ότι η αντιπροσωπεία επισκέφθηκε πρώτα την Τρίπολη, έδρα της κυβέρνησης που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και αποτελεί αντίπαλο πόλο του στρατηγού Χαφτάρ.

Η προγραμματισμένη συνάντηση με εκπροσώπους του καθεστώτος Χαφτάρ ακυρώθηκε, και η ευρωπαϊκή αποστολή υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει άμεσα το έδαφος της Λιβύης, επιστρέφοντας στις χώρες τους.

Η ανακοίνωση της Βεγγάζης

Στην επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της ανατολικής Λιβύης αναφέρεται:

«Η προγραμματισμένη επίσκεψη των Υπουργών Εσωτερικών των Δημοκρατιών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, και του Επιτρόπου Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακυρώθηκε κατά την άφιξή τους στο Διεθνές Αεροδρόμιο Μπενίνα. Ενημερώθηκαν δεόντως για την επιτακτική ανάγκη να εγκαταλείψουν αμέσως το έδαφος της Λιβύης και κηρύχθηκαν ανεπιθύμητα πρόσωπα».

Παράλληλα, η κυβέρνηση του Χαφτάρ προειδοποιεί ότι δεν θα ανεχθεί παρακάμψεις διπλωματικών πρωτοκόλλων και απαιτεί από τις ξένες αποστολές σεβασμό της λιβυκής νομοθεσίας και των διεθνών συμβάσεων.

Αναμένονται αντιδράσεις από την Ε.Ε.

Η κίνηση του καθεστώτος Χαφτάρ αναμένεται να προκαλέσει έντονη αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς πρόκειται για αποστολή της Κομισιόν με επίσημη συμμετοχή Ευρωπαίων υπουργών και του αρμόδιου Επιτρόπου.

Η αποπομπή της αντιπροσωπείας συνιστά σαφή κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Ε.Ε. και των ανατολικών αρχών της Λιβύης, και αποκαλύπτει τις εύθραυστες ισορροπίες στη γεωπολιτικά ταραγμένη περιοχή της Βόρειας Αφρικής.

Οι εξελίξεις αυτές καθιστούν ακόμη πιο δύσκολες τις διπλωματικές προσπάθειες για συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης και σταθερότητας στη Λιβύη, ειδικά καθώς η χώρα παραμένει διαιρεμένη μεταξύ αντιμαχόμενων κυβερνήσεων.

Με αποφασιστικότητα και σαφές πολιτικό μήνυμα, ο πρώην υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκης Βορίδης, διαμηνύει προς το Μέγαρο Μαξίμου ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί παραπομπή σε προανακριτική επιτροπή, χωρίς πλήρη και επαρκή αιτιολόγηση.

Το μήνυμα του πρώην υπουργού είναι λιτό, αλλά ξεκάθαρο:

«Αν με παραπέμψετε σε προανακριτική Επιτροπή, έστω για πλημμέλημα, θα πρέπει να μου αιτιολογήσετε επαρκώς τον λόγο της παραπομπής μου.»

Ο κ. Βορίδης, όπως αναφέρουν ασφαλείς πληροφορίες, εμφανίζεται έντονα ενοχλημένος από τα σενάρια και τις πολιτικές διαρροές που τον εμπλέκουν, εκτιμώντας πως πρόκειται για πολιτική στοχοποίηση χωρίς βάση, την οποία δεν προτίθεται να αποδεχθεί σιωπηλά. Ήδη, φέρεται να εντείνει τις πιέσεις εντός της Νέας Δημοκρατίας, διαμηνύοντας ότι δεν πρόκειται να σπιλωθεί για λόγους ισορροπιών.

«Όχι» στο μοντέλο Τριαντόπουλου – Στο πλευρό του και ο Αυγενάκης

Παράλληλα, ο πρώην υπουργός απορρίπτει κάθε ενδεχόμενο αποδοχής του «μοντέλου Τριαντόπουλου», δηλαδή της «σιωπηρής αποδοχής» πολιτικής ευθύνης μέσω παραπομπής χωρίς ουσιαστικές συνέπειες. Σύμφωνα με πηγές, την ίδια στάση τηρεί και ο Λευτέρης Αυγενάκης, ο οποίος επίσης φέρεται να βρίσκεται σε τροχιά διαφοροποίησης, αν τεθεί ζήτημα παραπομπών με πολιτικό χαρακτήρα.

Εσωκομματικές ενστάσεις και στήριξη από βουλευτές

Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, υπάρχουν έντονες ενστάσεις για το πώς διαχειρίζεται το Μέγαρο Μαξίμου υποθέσεις που φτάνουν στα όρια της πολιτικής ή νομικής ευθύνης. Σημαντικός αριθμός βουλευτών φέρεται να στηρίζει τον Μάκη Βορίδη, θεωρώντας ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δικαιολογούν μια τόσο σοβαρή κίνηση, όπως η παραπομπή σε προανακριτική επιτροπή.

Η παρασκηνιακή κινητικότητα είναι έντονη, ενώ δεν αποκλείεται, αν προχωρήσει η διαδικασία χωρίς σαφή αιτιολόγηση, να υπάρξει ανοικτή πολιτική ρήξη και απείθεια έναντι της κομματικής γραμμής.

Σε αναμονή των επόμενων κινήσεων

Το σκηνικό παραμένει ρευστό, με τον κ. Βορίδη να έχει ήδη κάνει γνωστή τη θέση του, ανεβάζοντας τους τόνους και αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται να μην ακολουθήσει την κομματική πειθαρχία, αν θεωρήσει ότι θίγεται το κύρος του χωρίς επαρκή βάση.

Η υπόθεση δείχνει να εξελίσσεται σε εσωκομματικό πονοκέφαλο για το Μαξίμου, την ώρα που οι «γαλάζιες» γραμμές μοιάζουν να μπερδεύονται, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ρωγμών στην κοινοβουλευτική συνοχή.

Μια πολυπρόσωπη υπόθεση απάτης με ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις, ύψους άνω των 440.000 ευρώ, βρίσκεται σε εξέλιξη στα δικαστήρια, με 13 άτομα να κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Ανάμεσά τους ένας χειρουργός οδοντίατρος, μια φαρμακοποιός, καθηγητές, υπάλληλοι φαρμακευτικών εταιρειών και άλλοι πολίτες που εμφανίστηκαν ως… «νεοεισερχόμενοι αγρότες».

Η υπόθεση αφορά την περιοχή της Φθιώτιδας και συγκεκριμένα εκτάσεις στο ιδιωτικό δάσος της Αγόριανης (Εκκάρας) και της Μακρυρράχης, τις οποίες οι κατηγορούμενοι φέρονται να δήλωσαν ψευδώς ως βοσκοτόπια, μέσω εικονικών μισθώσεων, προκειμένου να εισπράξουν παράνομα κοινοτικές ενισχύσεις.

Καταδικαστική η αγόρευση της Ευρωπαίας Εισαγγελέως

Η εντεταλμένη Ευρωπαία Εισαγγελέας, Χαρίκλεια Θάνου, ζήτησε την ενοχή και των 13 κατηγορουμένων, υποστηρίζοντας ότι:

«Οι επιδοτήσεις εγκρίθηκαν χωρίς να έχει γίνει κανένας πραγματικός έλεγχος από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι δηλωμένες εκτάσεις ποτέ δεν μισθώθηκαν ή καλλιεργήθηκαν.»

Η Εισαγγελέας άσκησε δριμύ κατηγορώ και προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, λέγοντας ότι οι υπάλληλοι δεν μετέβησαν ποτέ στις εκτάσεις, περιοριζόμενοι στην απλή παραλαβή των δηλώσεων.

«Όλα αυτά τα χρήματα τα στερήθηκαν πραγματικοί αγρότες. Το χορτάρι δεν ήταν σε “καλή γεωργική κατάσταση”, απλώς κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν ένα νομοθετικό κενό για να ωφεληθούν.»

Παράλληλα, διαβιβάστηκαν αντίγραφα της δικογραφίας για να ελεγχθούν μάρτυρες για ψευδορκία και πρόσωπα για ηθική αυτουργία και ψευδείς βεβαιώσεις, ενώ είναι σε εξέλιξη προκαταρκτική έρευνα για το Κέντρο Υποδοχής Δηλώσεων στο Δομοκό, μέσω του οποίου υποβλήθηκαν όλες οι επίμαχες αιτήσεις.

Οι κατηγορούμενοι και το κατηγορητήριο

Οι 13 κατηγορούμενοι, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μοιράστηκαν επιδοτήσεις που κυμαίνονται από 13.000 έως 91.000 ευρώ. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο πρώην πρόεδρος του αγροτικού συνεταιρισμού Μακρυρράχης, που φέρεται να είχε κεντρικό ρόλο στην υπόθεση.

Τα αδικήματα για τα οποία διώκονται περιλαμβάνουν:

• Απάτη εις βάρος του Δημοσίου με σκοπό τη λήψη επιδοτήσεων

• Ψευδής βεβαίωση

• Πλαστογραφία

Τι υποστήριξαν οι κατηγορούμενοι

Ο πρώην πρόεδρος του συνεταιρισμού επικαλέστηκε δικαιώματα νομής από το 1935, υποστηρίζοντας ότι οι εκτάσεις χρησιμοποιούνταν νόμιμα. Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι ισχυρίστηκαν ότι:

• Ενήργησαν βάσει εγκυκλίου, η οποία δεν απαιτούσε γεωργική δραστηριότητα ή ζωικό κεφάλαιο.

• Η μόνη προϋπόθεση ήταν η διατήρηση του χόρτου κάτω από 70 εκατοστά.

• Τα μισθωτήρια ήταν γνήσια και όχι πλαστά.

• Οι βοσκότοποι είναι όντως ενεργοί, καθώς στην περιοχή υπάρχουν τουλάχιστον 25 στάβλοι.

Ένας κατηγορούμενος, μάλιστα, υποστήριξε πως το χορτάρι «κρατιέται στο ύψος του παπουτσιού τους», λόγω της φυσικής βοσκής που πραγματοποιείται στην περιοχή από ζώα.

Η υπόθεση αναμένεται να συνεχιστεί με την κατάθεση μαρτύρων και πιθανές νέες αποκαλύψεις για τις ευθύνες των εμπλεκομένων, αλλά και του εποπτεύοντος μηχανισμού.

Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για μία από τις πιο χαρακτηριστικές υποθέσεις ευρωπαϊκής απάτης στον αγροτικό τομέα των τελευταίων ετών στην Ελλάδα.