Νέα ρύθμιση ετοιμάζει το Υπουργείο Υγείας για τα γενόσημα φάρμακα και τη συμμετοχή των πολιτών σε αυτά, μετά τις αντιδράσεις των τελευταίων ημερών. Όπως προανήγγειλε ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, θα μπει «κόφτης» έτσι ώστε οι πολίτες να μην επιβαρύνονται με περισσότερα από συνολικά 3 ευρώ, ανεξαρτήτως της τιμής των γενοσήμων.

Η παρέμβαση του Υπουργείου Υγείας έρχεται μετά την αναστάτωση που έχει προκληθεί από την περασμένη Δευτέρα και τη διαπίστωση στην πράξη, μπροστά στους πάγκους των ιδιωτικών φαρμακείων, ότι σε κάποιες περιπτώσεις φαρμάκων το ποσό της συμμετοχή των ασφαλισμένων είναι αισθητά αυξημένη, παρότι δεν έχει αυξηθεί το ποσοστό.

Γιατί όμως αυξήθηκε η συμμετοχή; Σύμφωνα με νομοθετική ρύθμιση του 2022 καταργήθηκε η εξίσωση της ασφαλιστικής τιμής (τιμή αποζημίωσης) και της λιανικής τιμής ενός φαρμάκου για τα γενόσημα. Όλα τα φάρμακα, δηλαδή, εντάχθηκαν στον ίδιο κανόνα για τον υπολογισμό συνεισφοράς του ασθενούς. Ο νόμος πήρε παρατάσεις, με την τελευταία να λήγει τέλος του 2023. Ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, δεν έδωσε άλλη αναβολή, και έτσι τέθηκε σε ισχύ.

Η τιμή αποζημίωσης (ή ασφαλιστική τιμή) ενός φαρμάκου πάνω στην οποία ορίζεται και η συμμετοχή του ασθενούς στην αγορά του (10% ή 25% ανάλογα με το αν πρόκειται για χρόνιες ή μη παθήσεις), προσδιορίζεται με βάση το πιο φτηνό σκεύασμα στην κατηγορία. Αυτό αφορά στα φάρμακα για τα οποία δεν ισχύει προστασία πατέντας και έτσι ως ασφαλιστική τιμή προσδιορίζεται συνήθως η τιμή του πιο φτηνού. Αν τώρα ένας ασθενής επιλέξει να αγοράσει ένα πιο ακριβό φάρμακο με την ίδια δραστική ουσία, τότε η διαφορά ανάμεσα στη λιανική τιμή και την ασφαλιστική τιμή καλύπτεται από τον ίδιο.

Για τα γενόσημα έως σήμερα ίσχυαν τα εξής: Ο ΕΟΠΥΥ χρέωνε ως συμμετοχή του ασθενούς μόνο το 10% ή 25% που αναλογούσε στη λιανική τιμή, ανεξάρτητα αν επέλεγε το φθηνότερο ή κάποιο πιο ακριβό γενόσημο. Η διαφορά των δύο τιμών επιβάρυνε τον ΕΟΠΥΥ και ήταν της τάξης των 30 εκατ. ευρώ. Βέβαια το κόστος αυτό κατέληγε στις φαρμακευτικές εταιρείες μέσω του clawback (αυτόματες επιστροφές). Πλέον, όμως, η εξαίρεση για τα γενόσημα σταμάτησε και τη διαφορά την επιβαρύνονται οι πολίτες.

Αξίζουν κάποια παραδείγματα για να γίνει κατανοητή η αλλαγή:

• Γενόσημο σκεύασμα παθήσεων του πεπτικού συστήματος είχε λιανική (εξομοιωμένη με την ασφαλιστική) τιμή 4,35 ευρώ με το δελτίο τιμών του Δεκεμβρίου. Με το νέο δελτίο τιμών και ενσωματωμένες τις παραπάνω αλλαγές, έχει ασφαλιστική τιμή 2,41 ευρώ και λιανική τιμή 4,12 ευρώ. Ο πολίτης που έχει συμμετοχή 25% στα φάρμακα, συνήθιζε να πληρώνει για αυτό 1,09 ευρώ. Τώρα, καλείται να πληρώσει 0,60 ευρώ τη συμμετοχή 25% που υπολογίζεται επί της ασφαλιστικής τιμής (δηλαδή το 25% του 2,41 ευρώ) και επιπλέον τη διαφορά των δύο τιμών η οποία είναι 1,71 ευρώ. Επομένως, θα δώσει ως συνολική συμμετοχή 2,31 ευρώ.

• Ακριβώς με τον παραπάνω τρόπο υπολογισμού και στην ίδια κατηγορία ποσοστού συμμετοχής, δηλαδή 25%, ο πολίτης για γενόσημο σκεύασμα μετφορμίνης έδινε συμμετοχή 7,01 ευρώ (λιανική και ασφαλιστική τιμή 28,02 ευρώ), ενώ πλέον χρειάζεται να δώσει 5,49 ευρώ τη συμμετοχή του επί της ασφαλιστικής τιμής (21,95 ευρώ με το νέο δελτίο τιμών) και τη διαφορά λιανικής (26,04 ευρώ) με ασφαλιστική τιμή. Συνεπώς, συνολικά 9,58 ευρώ.

• Γενόσημο σκεύασμα σιταγλιπτίνης και μετφορμίνης είχε συμμετοχή (25%) έως τώρα 7,01 ευρώ. Πλέον, με ασφαλιστική τιμή 20,49 ευρώ και λιανική τιμή 24,31 ευρώ έχει συμμετοχή επί της ασφαλιστικής τιμής 5,12 ευρώ και τη διαφορά των δύο τιμών που είναι 3,82 ευρώ. Άρα, συνολική συμμετοχή 8,94 ευρώ.

• Γενόσημο σκεύασμα για το καρδιαγγειακό σύστημα είχε συμμετοχή (25%) 4,69 ευρώ (κόστιζε 18,79 ευρώ), ενώ πλέον έχει συμμετοχή επί της ασφαλιστικής τιμής (15,13 ευρώ) που προκύπτει στα 3,78 ευρώ και επιπλέον τη διαφορά με τη νέα λιανική τιμή (17,44 ευρώ). Συνολική συμμετοχή, επομένως, 6,09 ευρώ.

• Υπάρχουν και περιπτώσεις με σημαντικές διαφοροποιήσεις. Ενδεικτικά, γενόσημο φάρμακο στην κατηγορία των στατινών με λιανική τιμή 23,28 ευρώ (και με το παλιό και με το νέο δελτίο τιμών) και ασφαλιστική τιμή 7,35 ευρώ, είχε ως συμμετοχή από τον πολίτη, για την κατηγορία του 25%, 5,82 ευρώ, ενώ πλέον ανέρχεται σε 17,70 ευρώ.

Με δεδομένες τις αντιδράσεις και την κατανόηση ότι σε ορισμένες θεραπευτικές κατηγορίες, η τιμή αποζημίωσης έχει μεγάλη διαφορά με τη λιανική τιμή ενός φαρμάκου, το Υπουργείο Υγείας προχωρά σε αλλαγές.

Σύμφωνα με όσα δήλωσε (ΕΡΤ) ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, εντός της ημέρας επίκειται ρύθμιση ώστε για κανένα γενόσημο σκεύασμα να μην υπάρχει συνολική επιβάρυνση για τον πολίτη πάνω από 3 ευρώ. Οι αρμόδιες υπηρεσίες επεξεργάζονται τώρα τη ρύθμιση ώστε να μπει «κόφτης» στα 3 ευρώ συνολικής συμμετοχής από τους πολίτες. Τη διαφορά που θα προκύπτει θα καταβάλλει ο ΕΟΠΥΥ και θα μετακυλίεται ως clawback (αυτόματες επιστροφές) στις φαρμακευτικές εταιρείες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχουν όλοι οι πολίτες 25% συμμετοχή στα φάρμακα. Η συμμετοχή προσδιορίζεται ανάλογα με τις παθήσεις. Ορισμένα χρόνια νοσήματα (καρκίνος, παραπληγία, νεφρική νόσος τελικού σταδίου, ψυχώσεις, διπολική διαταραχή, κ.ά) έχουν συμμετοχή 0%. Άλλα νοσήματα (διαβήτης, ΧΑΠ, Αλτσχάιμερ, κ.ά) έχουν συμμετοχή στα φάρμακα 10%. Η συμμετοχή 25% είναι για την πλειοψηφία των πολιτών χωρίς σοβαρές παθήσεις.