Εσφαλμένη αντίληψη και εικόνα ακόμη και για την περιοχή απ’ όπου ξεκίνησε η πυρκαγιά είχαν οι αρμόδιοι αξιωματικοί με αποτέλεσμα την καθυστερημένη επέμβαση των δυνάμεων και την αποτυχία κατάσβεσης, σύμφωνα με τη διάταξη των εισαγγελέων για την φονική φωτιά στην Ανατολική Αττική.  

Της Μαρίας Ζαχαροπούλου

Οι εισαγγελικοί λειτουργοί στο πλαίσιο της έρευνας τους διαπίστωσαν το απόλυτο χάος στην κρατική μηχανή, την τραγική έλλειψη συντονισμού η οποία κόστισε ζωές.

«Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για επιχείρηση κατάσβεσης και διάσωσης ανθρώπων που κινδυνεύουν, όταν το βασικό κεντρικό συντονιστικό όργανο αγνοεί ποιος είναι επικεφαλής των επίγειων δυνάμεων, που είναι η πυρκαγιά, που έχει επεκταθεί, ποιος διαχειρίζεται τα εναέρια μέσα, ακόμη και αν υπάρχει πυρκαγιά» αναφέρουν οι εισαγγελείς καθώς έχουν στη διάθεση τους στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι ακόμη και αρμόδια στελέχη αναρωτιούνται αν η φωτιά της Νέας Μάκρης ήταν η ίδια με αυτή στην περιοχή Νταού Πεντέλης και άλλα που ενώ η πυρκαγιά είχε ήδη περάσει τη Λ. Μαραθώνος, δεν είχαν σχετική ενημέρωση.

«Η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά της Νέας Μάκρης;»

Είναι ενδεικτική η συνομιλία μεταξύ διοικητή του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) και αξιωματικών του 199-ΣΕΚΥΠΣ.

«Να σε ρωτήσω κάτι, η Νέα Μάκρη η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά του Νταού;» για να λάβει την απάντηση: «Δεν ξέρω, η φωτιά της Νέας Μάκρης είναι η φωτιά της Νέας Μάκρης;».

Αλαλούμ, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, επικρατούσε μεταξύ των Επιχειρησιακών Κέντρων που λειτουργούσαν στο ΕΣΚΕ, του ΕΣΚΕ, του 199/ΣΕΚΥΠΣ, του Συντονιστικού Κέντρου Δασοπυρόσβεσης (ΣΚΕΔ), του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας (ΚΕΠΠ),  που συντόνιζαν το δασοπυροσβεστικό μηχανισμό στην ίδια πυρκαγιά ενώ σε αρκετές περιπτώσεις προκύπτει σύγκρουση  αλλά και επικάλυψη αρμοδιοτήτων.

Η συνομιλία μεταξύ του εκπροσώπου του ΓΕΕΘΑ στο ΚΕΠΠ και του αξιωματικού υπηρεσίας του 199/ΣΕΚΥΠΣ είναι χαρακτηριστική.

Εκπρόσωπος ΓΕΕΘΑ: «Εεε με ρωτάν απ’ το ΓΕΕΘΑ ο επιτελάρχης εεεε, για τη φωτιά στο Νταού Πεντέλης, αν αυτή η φωτιά πλησιάζει στο Ζούμπερι εκείνες τις περιοχές τα όρια του γιατί υπάρχουν κατασκηνώσεις παιδικές… Το ξέρω έχουν δώσει -εννοείται εκκένωση- της αεροπορίας αλλά θέλει να μάθει αν πλησιάζεις Ζούμπερι».

Αξιωματικός Υπηρεσίας: «Ωραία εντάξει θα το κοιτάξω να δούμε που έχει φτάσει, εντάξει; Και θα σας πούμε ΟΚ»

«Η δυσλειτουργία αποτέλεσε και τον βασικό λόγο, μεταξύ πολλών άλλων, που συντελέστηκε ο εγκλωβισμός των κατοίκων στην περιοχή με τις συνακόλουθες συνέπειες» αναφέρουν οι εισαγγελικοί λειτουργοί οι οποίοι διαπιστώνουν πλήρη «έλλειψη συνεννόησης, συνεργασίας, κοινής αντίληψης και ενημέρωσης, μεταξύ των Αξιωματικών του Συντονιστικού Επιχειρησιακό Κέντρου Υπηρεσιών Πυροσβεστικού Σώματος (ΣΕΚΥΠΣ) για την πυρκαγιά και για την εικόνα αυτής».

Οι αρμόδιες υπηρεσίες λειτούργησαν σαν «χαλασμένο τηλέφωνο» καθώς, όπως αναφέρεται στην διάταξη,  δεν υπήρχε ενιαία εικόνα και πληροφόρηση μεταξύ των τριών τηλεφωνητών, των εκφωνητών, του αξιωματικού επιχειρήσεων και των δύο αξιωματικών υπηρεσίας καθώς και της διοίκησης του ΕΣΚΕ/199 ΣΕΚΥΠΣ.

«Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα»

Αποκαλυπτική είναι η συνομιλία του υποδιοικητή Αθηνών «Ερμής Αθηνών» με τον αξιωματικό υπηρεσίας του «199» την ώρα που η φωτιά είχε εξαπλωθεί από το Λύρειο Ίδρυμα στο Νέο Βουτζά.

«Ερμής Αθηνών»: Ρε καταλαβαίνεις τι σου λέμε τόση ώρα; Σας καλώ τόση ώρα να ρίξουν τα εναέρια γιατί δεν μπορεί να πιάσει …Βόρεια βορειοδυτικά έχει θα πιάσει κορυφογραμμή και να βγει πίσω δεν το καταλαβαίνεται αυτό το πράγμα; …Γυρνάω εγώ στο 15 δεν μου απαντάει κανένας, γυρνάμε εσάς και δεν μου απαντάει ούτε από εσάς κανένας.

Αξιωματικός υπηρεσίας «199»:…δεν έχετε ασύρματο να μιλήσετε με τα εναέρια;

«Ερμής Αθηνών»: Όχι, όχι και δεν τα διαχειρίζομαι εγώ τα εναέρια

Αξιωματικός υπηρεσίας «199»: ποιος τα διαχειρίζεται;

«Ερμής Αθηνών»: Δεν ξέρω ποιος τα διαχειρίζεται, καλούσα τον ποιος τα διαχειρίζεται, εγώ μιλάω με το κέντρο και δεν απαντάτε…

Να ανησυχείτε μόνο αν δείτε φωτιά

Αίσθηση προκαλεί η αναφορά ότι καταγράφονται πολλές περιπτώσεις και σε διάφορους χρόνους, κατά τις οποίες, όταν καλούσαν πολίτες για να ειδοποιήσουν για την πυρκαγιά στην περιοχή Νταού Πεντέλης, δηλαδή ότι έβλεπαν φωτιά ή καπνό στην περιοχή ή για να ενημερωθούν για τον καπνό που έβλεπαν ακόμη και από άλλες περιοχές της Αττικής οι τηλεφωνητές του «199» βρίσκονταν σε πλήρη άγνοια και σύγχυση.

Και αυτό γιατί , σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη, «θεωρούσαν ότι ο εξερχόμενος καπνός από την ευρύτερη περιοχή στο Νταού  προέρχονταν από την πυρκαγιά της Κινέτας ήτοι ότι λόγω των ισχυρών ανέμων μεταφερόταν ο καπνός χωρίς να υπάρχει φωτιά και ανάλογα ενημέρωναν τους πολίτες».

Μάλιστα, σε άλλες περιπτώσεις , «ενώ οι πολίτες ζητούσαν να μάθουν αν υπήρχε φωτιά και έτσι να λάβουν κάποια μέτρα προφύλαξης, οι χειριστές τους απαντούσαν ότι μόνο αν έβλεπαν φωτιά θα έπρεπε να ανησυχούν». Όπως αναφέρουν οι εισαγγελείς

«Διαπιστώθηκε ότι το ΕΣΚΕ/199 –ΣΕΚΥΠΣ ήταν σε πλήρη σύγχυση και άγνοια για την πραγματική κατάσταση και εικόνα του μετώπου της πυρκαγιάς στους διάφορους οικισμούς.

Συγκεκριμένα, ενώ η πυρκαγιά είχε εξαπλωθεί σε δυο νέα μέτωπα (Καλλιτεχνούπολη και Ν. Βουτζά) από το αρχικό σημείο εκδήλωσης (Νταού Πεντέλης) , όπου είχε μπει σε σπίτια το γραφείο Τύπου ΑΠΣ στις 17:20:25 δεν είχε καμία εικόνα για την εξέλιξη της ενώ όταν το μέτωπο της πυρκαγιάς ήταν στο Νέο Βουτζά και κατέστρεφε δομές και απειλούσε κατοίκους, ενημέρωνε πολίτη που κάλεσε το «199» στις 18:24 μμ ότι δεν έχει πυρκαγιά στο Νέο Βουτζά».