Μπορεί η Ελλάδα να καταγράφει ρεκόρ στην εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών πάρκων –με ρυθμούς που ξεπερνούν τα 2 GW ετησίως– όμως ένα σοβαρό ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Τι γίνεται με τον παλαιό εξοπλισμό που ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του; Η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ στη χώρα αποτελεί μια «βραδυφλεγή περιβαλλοντική βόμβα», καθώς το σχετικό θεσμικό και τεχνικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές ή και ανύπαρκτο.

Τόνοι παλιού εξοπλισμού χωρίς προορισμό

Πρόκειται για εκατομμύρια πάνελ που εγκαταστάθηκαν πριν το 2010, τα οποία ήδη αποσύρονται ή πρόκειται να αποσυρθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια, καθώς οι αρχικές συμβάσεις λειτουργίας ήταν διάρκειας 27 ετών. Υπολογίζεται ότι από τα περίπου 25 εκατομμύρια πάνελ που βρίσκονται εγκατεστημένα στην Ελλάδα, τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια θα χρειαστούν άμεση διαχείριση.

Μέχρι στιγμής, όμως, δεν υπάρχει πλήρως οργανωμένο σύστημα συλλογής και ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα τα παλιά πάνελ να αποθηκεύονται πρόχειρα σε πάρκα και αποθήκες.

Το νομικό κενό και τα τέλη που δεν πληρώθηκαν ποτέ

Το βασικό πρόβλημα είναι νομοθετικό: η ισχύουσα Οδηγία (2012) καθορίζει ως υπόχρεους για την πληρωμή του τέλους ανακύκλωσης τους εισαγωγείς του εξοπλισμού, και όχι τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είχε ως συνέπεια το κόστος να μην καταβάλλεται σχεδόν ποτέ, ιδιαίτερα όταν ο εξοπλισμός εισάγεται από χώρες της Ε.Ε., χωρίς να καταγράφεται τελωνειακά.

Μια προηγούμενη προσπάθεια του Υπουργείου Περιβάλλοντος να αλλάξει το πλαίσιο και να παρακρατείται το τέλος ανακύκλωσης από τα έσοδα των παραγωγών μέσω ΔΑΠΕΕΠ, μπλοκαρίστηκε από αντιδράσεις. Το αποτέλεσμα; Χρέη αγνώστου ύψους και αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης.

Μόνο μία επίσημη λύση μέχρι σήμερα

Η μοναδική επίσημη οργάνωση που συλλέγει και επεξεργάζεται παλιά πάνελ είναι η «Φωτοκύκλωση», η οποία έχει διαχειριστεί έως τώρα 400 τόνους υλικού. Λειτουργούν επίσης δύο μικρής δυναμικότητας εργοστάσια σε Κρήτη και Ριτσώνα, ενώ ετοιμάζεται τρίτο στη Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη), για να εξυπηρετήσει και τη Στερεά Ελλάδα – περιοχές με υψηλή συγκέντρωση φωτοβολταϊκών.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Φωτοκύκλωση μείωσε το κόστος επεξεργασίας από τα 300 ευρώ στα 150 ευρώ/τόνο, με πρόβλεψη περαιτέρω μείωσης στα 90 ευρώ. Ωστόσο, το Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), που εγκρίνει την τιμολογιακή πολιτική, βρίσκεται σε λειτουργική αδράνεια και αναμένεται να απορροφηθεί από τη ΡΑΑΕΥ.

Φως στον ορίζοντα: Νέα σχήματα και επενδύσεις

Παρά την αβεβαιότητα, το ενδιαφέρον για την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών ενισχύεται επενδυτικά. Πέρα από την Φωτοκύκλωση, έχουν ήδη δρομολογηθεί:

• RE-LAT ΑΕ – θυγατρική του ομίλου Άκτωρ

• PV REVIVE ΑΕ – πρωτοβουλία της Jinko (κινεζικός κολοσσός) και της ΚΑΥΚΑΣ

• ANA.FOS ΑΕ – με έδρα τη Θεσσαλονίκη

Αυτές οι πρωτοβουλίες δείχνουν ότι η αγορά υπάρχει και μπορεί να προσφέρει τεχνογνωσία, απασχόληση και λύσεις, εφόσον δημιουργηθεί σταθερό και δίκαιο ρυθμιστικό πλαίσιο.

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε προγραμματισμένες διακοπές ηλεκτροδότησης για τις επόμενες ημέρες στους Δήμους Καβάλας και Παγγαίου, λόγω απαραίτητων τεχνικών εργασιών στο δίκτυο διανομής ρεύματος.

Οι διακοπές θα πραγματοποιηθούν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και περιοχές, προκειμένου να γίνουν εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης του δικτύου, με στόχο την ασφαλέστερη και πιο αξιόπιστη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των διακοπών ρεύματος:

Τετάρτη 5 Ιουνίου 2025

• 08:00 – 11:00 π.μ.
  Στην Καβάλα, στις οδούς:

  • Αστεριάδου

  • Αλκιβιάδου

  • Λητούς

  • Μετεώρων

  • Αμφιπόλεως

• 11:00 π.μ. – 1:00 μ.μ.
  Στην Καβάλα, στις οδούς:

  • Σοφοκλή Βενιζέλου (από Παπαδιαμάντη έως Παναγούδα)

  • Χρυσοστόμου Σμύρνης (από Δημοκρίτου έως Παναγούδα)

  • Τμήματα των οδών: Προσετσάνης, Νευροκοπίου, Ιοκάστης, Παπαδιαμάντη

• 12:00 μ.μ. – 3:00 μ.μ.
  Στην παραλία Οφρυνίου, στον οικισμό Πετείνος (προς Στρυμόνα)
  Στην παραλία Κάριανης, στο ύψος του λιμανιού

Πέμπτη 6 Ιουνίου 2025

• 09:00 π.μ. – 1:00 μ.μ.
  Στην Καβάλα, στην οικοδομή επί της 7ης Μεραρχίας 80Β

Δευτέρα 10 Ιουνίου 2025

• 09:00 π.μ. – 2:00 μ.μ.
  Στην Καβάλα, στην οικοδομή στην οδό Αθηνών 34

Ο ΔΕΔΔΗΕ ζητά την κατανόηση των καταναλωτών για την προσωρινή ταλαιπωρία, υπογραμμίζοντας πως οι εργασίες είναι αναγκαίες για τη βελτίωση της ποιότητας του δικτύου. Συνιστάται στους κατοίκους να αποσυνδέσουν ευαίσθητες ηλεκτρικές συσκευές και να αποφεύγεται η χρήση ανελκυστήρων κατά τις ώρες των διακοπών.

Πατάει το κουμπί… της επένδυσης για την αποθήκευση CO2 στον Πρίνο, η Energean.

Όπως έγινε γνωστό κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης των τριμηναίων αποτελεσμάτων της ελληνικών συμφερόντων εταιρείας που δραστηριοποιείται στο upstream και είναι εισηγμένη στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και του Τελ Αβίβ, η θυγατρική της EnEarth προχωρά στην πρώτη γεωτρητική καμπάνια το 2026. Η Energean ουσιαστικά ξεκινά την επένδυση άνω του 1 δισ. ευρώ, η οποία όταν ολοκληρωθεί πλήρως το 2029 θα μπορεί να αποθηκεύει 3 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως.

Το γεωτρύπανο

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, η EnEarth θα φέρει το 2026 στον Πρίνο, στο παλιό και εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου, γεωτρύπανο πραγματοποιώντας τέσσερις γεωτρήσεις. «Θα πρόκειται για μία αντίστροφη διαδικασία σε σχέση με τις γεωτρήσεις για φυσικό αέριο ή πετρέλαιο, δηλαδή αυτές αποσκοπούν στην έγχυση CO2 και όχι στην εξόρυξη υδρογονανθράκων», περιγράφει χαρακτηριστικά στον ΟΤ, στέλεχος της εταιρείας που έχει συσταθεί από την Energean για να υλοποιήσει το project.

Τo project «Prinos CO2» από την Energean

Το project «Prinos CO2» αποτελεί ουσιαστικά μία μεγάλη βιομηχανική επένδυση, η οποία αποσκοπεί στο να αποτελέσει τον κεντρικό πυλώνα για την ανάπτυξη μία εφοδιαστικής αλυσίδας στα έργα δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCUS) στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Μεγάλες ελληνικές και όχι μόνο βιομηχανίες της περιοχής θα δεσμεύουν και θα υγροποιούν ποσότητες CO2 που εκπέμπονται από τις εγκαταστάσεις τους και στη συνέχεια αυτές θα μεταφέρονται είτε με ειδικά διαμορφωμένα δεξαμενόπλοια είτε μέσω του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου στον Πρίνο. Το CO2 σε υγροποιημένη μορφή θα αποθηκεύεται στο παλαιό κοίτασμα του Πρίνου.

Η εφοδιαστική αλυσίδα CCUS όπως απεικονίζεται σε χάρτη από την EnEarth

Το ενδιαφέρον από 15 βιομηχανίες

Σύμφωνα επίσης με την ενημέρωση της Energean προς τους αναλυτές ο αριθμός των μνημονίων συνεργασίας που έχει συνάψει η EnEarth ανέρχεται σε 15 και αντιστοιχούν σε αποθηκευτική δυναμικότητα 6,12 εκατομμυρίων τόνων ετησίως CO2.

Η δυναμικότητα αποθήκευσης CO2 του Πρίνου θα φτάσει τα 3 εκατομμύρια τόνους το 2029, ενώ το 2027 σε πρώτη φάση θα είναι εφικτή η αποθήκευση 1 εκατομμυρίου τόνων. Ουσιαστικά η ζήτηση για αποθήκευση CO2 είναι διπλάσια της συνολικής δυναμικότητας. Βέβαια, απαιτούνται άδειες, οι οποίες αν τρέξουν κανονικά, τότε ο Πρίνος θα είναι έτοιμος το 2027 να υποδεχτεί τις πρώτες ποσότητες CO2.

Η επένδυση στον Πρίνο για τη διαμόρφωση ταμιευτήρα όπως προαναφέρθηκε θα ξεπεράσει το 1 δισ. και ήδη για την Energean έχουν εγκριθεί ευρωπαϊκές ενισχύσεις ύψους 150 εκατ. ευρώ από το RRF και 120 εκατ. ευρώ από το CEF. Η πρώτη δόση του RRF αναμένεται να εκταμιευτεί σύντομα, λένε οι πληροφορίες.

Έργα δέσμευσης CO2

Όπως είναι γνωστό μεγάλες βιομηχανίες στην Ελλάδα αναπτύσσουν έργα δέσμευσης CO2 στις εγκαταστάσεις τους. Ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ στο τέλος του μήνα θα ξεκινήσει τις εργασίες για την επένδυση ύψους 300 εκατ. ευρώ στο εργοστάσιο του στο Μηλάκι Ευβοίας. Το έργο OLYMPUS χρηματοδοτείται με 124 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας της Ε.Ε.

O Όμιλος Τιτάν προετοιμάζει επένδυση ύψους 500 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα IFESTOS στο εργοστάσιο του στο Καμάρι Βοιωτίας. Έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 234 εκατ. ευρώ για έργα δέσμευσης CO2.

Ο Όμιλος της Motor Oil επίσης έχει πετύχει ευρωπαϊκή ενίσχυση ύψους 127 εκατ. ευρώ για το έργο IRIS που αποσκοπεί στη δέσμευση CO2 από τη μονάδα παραγωγής υδρογόνου στις εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων στην Κόρινθο.

Αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις διεκδικούν επίσης ο ΔΕΣΦΑ και ο Όμιλος HELLENiQ ENERGY.

Οικονομικός Ταχυδρόμος