Το Μεγάλο Σάββατο σηματοδοτεί και το τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας, καθώς ήδη από σήμερα γιορτάζεται και επίσημα η Ανάσταση του Ιησού και η επιστροφή του από τον κόσμο των νεκρών.

Αν και ο Χριστός ετάφη, κατέβηκε στον Άδη και δίδαξε τους νεκρούς ημέρα Σάββατο, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας πραγματοποιείται πάντα η ακολουθία της προηγούμενης ημέρας.

Έτσι, ήδη από το πρωί, γιορτάζεται στην εκκλησία η πρώτη Ανάσταση, μια ακολουθία με χαρμόσυνο και γιορτινό χαρακτήρα. Πρόκειται για τον Εσπερινό της Κυριακής του Πάσχα, κατά τον οποίο γίνεται η πρώτη αναφορά για την επερχόμενη ανάσταση του υιού του Θεού, που συμβολίζει και την προσμονή της λύτρωσης ολόκληρης της ανθρωπότητας και του κόσμου από τη φθορά και το θάνατο. Έπειτα, τελείται ο Όρθρος και η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία της Κυριακής του Πάσχα.

Τι έγινε το Μεγάλο Σάββατο

Μετά τη σταύρωση και το θάνατο του θεανθρώπου, την Παρασκευή, οι γραμματείς και οι φαρισαίοι παρακάλεσαν τον Πόντιο Πιλάτο να ασφαλίσει τον Ιησού για 3 ημέρες, καθώς είχαν την υποψία ότι οι μαθητές του θα έκλεβαν τη σορό του και στη συνέχεια θα έλεγαν πως ο ίδιος αναστήθηκε, όπως ακριβώς είχε πει ότι θα κάνει όταν ήταν ζωντανός.

Ο τάφος, λοιπόν, σφραγίστηκε και απ’ έξω τοποθετήθηκε στρατιωτική φρουρά, όμως τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (μόλις είχε δηλαδή έρθει επίσημα η Κυριακή), ο Ιησούς αναστήθηκε.

Το πρωί της Κυριακής, μια ομάδα γυναικών (μυροφόρες) πήγαν στον τάφο να μυρώσουν το σώμα του, σύμφωνα με την παράδοση της εποχής, παρά το γεγονός ότι απαγορευόταν να πλησιάσουν τον τάφο, μετά την εντολή για σφράγιση. Όταν έφτασαν, γρήγορα ανακάλυψαν ότι οι φρουροί είχαν εξαφανιστεί και ότι ο τάφος δεν ήταν πια σφραγισμένος.

Μάλιστα, ο τάφος ήταν άδειος και στη θέση των φρουρών βρισκόταν ένας άγγελος, ο οποίος τους εξήγησε πως ο Χριστός αναστήθηκε και τις γυρίσουν στην Ιερουσαλήμ για να ενημερώσουν τους υπόλοιπους. Οι γυναίκες έσπευσαν και μετέφεραν το μήνυμα στους 12 μαθητές, οι οποίοι όμως στην αρχή δεν τις πίστεψαν.

Τότε, ο Πέτρος και ο Ιωάννης επισκέφτηκαν τον τάφο για να επιβεβαιώσουν ότι είναι κενός, μαζί με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, η οποία παρέμεινε εκεί ενώ οι άλλοι δύο επέστρεψαν για να ενημερώσουν τους υπολοίπους. Τότε, ο αναστημένος θεάνθρωπος έκανε την πρώτη του εμφάνιση στη Μαγδαληνή, ενώ λίγο αργότερα εμφανίστηκε στους υπόλοιπους μαθητές του, εκτός από τον «άπιστο» Θωμά, ο οποίος τον είδε τελευταίος.

Μεγάλο Σάββατο – Τα έθιμα

Το Μεγάλο Σάββατο τηρείται αυστηρή νηστεία και ξηροφαγία, ενώ είναι το μόνο Σάββατο του χρόνου κατά το οποίο νηστεύεται και το λάδι (Αλάδωτο Σάββατο).

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, το αρνί του Πάσχα σφάζεται το Μεγάλο Σάββατο, ενώ στα Επτάνησα οι κρεοπώλες συνήθιζαν να πηγαίνουν ως δώρο το πρώτο κομμάτι κρέατος που έκοβαν στον Ενετό Προβλεπτή. Δώρα πασχαλινά, όπως αυγά, γλυκίσματα και κουλούρια στέλνονταν επίσης σε αρραβωνιαστικούς, γονείς και πεθερικά.

Ακόμα και σήμερα, την ημέρα αυτή λαμβάνει χώρα το έθιμο των «Μπότηδων», πήλινων κανατιών γεμάτων νερό που οι ντόπιοι πετάνε από τα μπαλκόνια τους. Λέγεται, μάλιστα, ότι από την έντονη αυτή φασαρία των Μπότηδων που σπάνε το Μεγάλο Σάββατο βγήκε και η έκφραση «Ανάστα ο Θεός», όταν αναφερόμαστε σε μια κατάσταση όπου υπάρχει πολλή (μεταφορική ή κυριολεκτική) βαβούρα και ανακατοσούρα.

Στο σπίτι της οικογένειας του Λεμί Ιμπραήμογλου, ενός Θρακιώτη γιατρού από τη μουσουλμανική μειονότητα της Κομοτηνής –εκεί έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του– που ζει στην Κωνσταντινούπολη, αυτή τη μαγειρίτσα φτιάχνουν.

Οι αναμνήσεις του ίδιου και της αδερφής του, Γιουκσέλ Ρεφικά Χατζηχεχμέτογλου, από τη γενέτειρά τους, όπου ήταν μαθημένοι να γιορτάζουν το Πάσχα μαζί με τους Χριστιανούς φίλους τους, δεν ξεθωριάζουν.

Μάλιστα τις αναβιώνουν πολλές φορές, κρατώντας την παλιά συνήθεια να στρώνουν πασχαλινά τραπέζια και καλώντας πλέον τους καινούργιους φίλους Ρωμιούς από την Πόλη.

Η Άννα Παναγιωτοπούλου έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών. Τα τελευταία χρόνια, η ηθοποιός έπασχε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Πρώτος από τους συνεργάτες και φίλους της, την αποχαιρέτησε στα social media ο Σταμάτης Κραουνάκης. Σε μια ανάρτηση το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου που έκανε στο Facebook, ο συνθέτης έγραψε «Έφυγε η Άννα» και επισύναψε ένα βίντεο από παράσταση της ηθοποιού στο Ηρώδειο, από το 2008.

Με τη σειρά του, ο Σπύρος Μπιμπίλας ανέβασε μια κοινή τους φωτογραφία και έγραψε για την αείμνηστη ηθοποιό: «Αντίο ΑΝΝΑ. Σπουδαία κυρία του θεάτρου μας. Άννα του Ελεύθερου θεάτρου που άλλαξε την επιθεώρηση και την ματιά μας. Αννα της Ελεύθερης Σκηνής και των σπουδαίων ρόλων. Αννα της ανεπανάληπτης Μαντάμ Σουσούς όπου είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί της.. Αννα των τριών Χαρίτων που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ.. Καλό ταξίδι.. Σ’ ευχαριστούμε για όσα πρόσφερες στο Θέατρο και στο κοινό μας».

Η Άννα Παναγιωτοπούλου
Η Άννα Παναγιωτοπούλου γεννήθηκε στην Κυψέλη στις 30 Ιουλίου 1947. Μεγάλωσε σε μία οικογένεια που δεν είχε σχέση με την υποκριτική, αλλά η ίδια από νωρίς εξέφρασε την επιθυμία της να γίνει ηθοποιός. Οι γονείς της όμως, ήταν αρνητικοί σε αυτό και έτσι την προέτρεψαν να εκμεταλλευτεί μια υποτροφία που είχε και να πάει για σπουδές στην Ελβετία. Εκείνη, ωστόσο, «έφαγε τα λεφτά» όπως είχε αναφέρει με χιουμοριστική διάθεση σε συνέντευξη και γύρισε πίσω για να κυνηγήσει το όνειρό της, δίνοντας εξετάσεις στο Εθνικό, από όπου και αποφοίτησε.

Εκεί συνάντησε και τον Σταμάτη Φασουλή, με τον οποίο ήταν βασικά μέλη του «Ελεύθερου Θεάτρου». Εκεί ήταν που πρωταγωνίστησαν στην μεγάλη επιτυχία «Και συ χτενίζεσαι» που έκανε το θέατρο γνωστό και αγαπητό στο ευρύ κοινό. Ανέβαζαν παραστάσεις και παράλληλα, μέχρι τότε, ασχολούνταν και με άλλες δουλειές για βιοπορισμό. Το 1980, το «Ελεύθερο Θέατρο» μετονομάστηκε σε «Ελεύθερη Σκηνή».