Η Ελλάδα από τη μια αγωνίζεται για την εξεύρεση πόρων που θα χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη, και μάλιστα πάνω σε νέες βάσεις, και από την άλλη, ακόμη δεν έχει ολοκληρώσει την πρότασή της για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, κατά την οποία περιμένουμε να εισρεύσουν στη χώρα από 18 ως και 20 δισ. ευρώ, αν πετύχουμε υψηλές επιδόσεις σε Κοινοτικές πολιτικές.
Αυτή η νέα περίοδος, που άτυπα λέγεται ΕΣΠΑ ΙΙ, αν και ισχύει το «Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης 2014-2020», είναι η 5η Προγραμματική Περίοδος για τη χώρα μας, που θα έπρεπε να έχει αποκτήσει εμπειρία στο σχεδιασμό των πολυετών χρηματοδοτικών πλαισίων της ΕΕ. Παρά ταύτα, πάντοτε τα καταφέρνουμε να καθυστερούμε, στο σχεδιασμό, το γενικό, τον τομεακό, τον περιφερειακό, πάντοτε καθυστερούμε στις εξειδικεύσεις των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, στην εκκίνηση των μηχανισμών υλοποίησης των έργων, στις εντάξεις, στις υλοποιήσεις, στις απορροφήσεις. Έτσι, παρότι πια είμαστε θεωρητικώς «παλαιότεροι και έμπειροι», μείναμε πάλι πίσω, στην υποβολή του ΣΕΣ και των Επιχειρησιακών .
Όπως λοιπόν πληροφορούμαστε από την επίσημη σελίδα της Ε.Ε., η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη στα χέρια της και αναλύει τις επίσημες Συμβάσεις Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) που παρέλαβε από 15 κράτη – μέλη και προσχέδια των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Πολιτικής Συνοχής (ΕΠ) από 8 χώρες, όπου περιγράφονται τα επενδυτικά τους σχέδια για τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ για την προγραμματική περίοδο 2014-2020.
Μάλιστα, μεταξύ αυτών που υπέβαλαν ήδη, είναι και πολύ νεώτερα μέλη της Ευρωπαϊκής οικογένειας, κάποιες χώρες που ανήκαν στο άλλοτε «ανατολικό μπλοκ» και συνεπώς ήταν μακριά από τον τρόπο λειτουργίας της Κοινότητας και έπρεπε, επιπλέον, να αντιμετωπίσουν σημαντικά ζητήματα εσωτερικής αναδιοργάνωσης των δομών τους.
Λοιπόν, τα ΣΕΣ και τα Επιχειρησιακά Προγράμματα που έχουν ήδη υποβληθεί, προέρχονται από:
• Polska (Πολωνία): Υπέβαλλε ΣΕΣ 10/01 και 6 ΕΠ
• France (Γαλλία): Υπέβαλλε ΣΕΣ 14/01 και 2 ΕΠ
• Latvija (Λεττονία): Υπέβαλλε ΣΕΣ 15/02 και 1 ΕΠ
• Portugal (Πορτογαλία) : Υπέβαλλε ΣΕΣ 04/02 και 3 ΕΠ
• Lietuva (Λιθουανία): Υπέβαλλε ΣΕΣ 04/01 και το ένα τους ΕΠ
• Slovensko ( Σλοβενία): ΣΕΣ 14/02
• Suomi(Φινλανδία): ΣΕΣ 17/02
• Deutschland (Γερμανία) : Υπέβαλλε ΣΕΣ 26/02 και 3 ΕΠ
• Eesti (Εσθονία) : Υπέβαλλε ΣΕΣ 28/02 και το ένα τους ΕΠ
• Danmark (Δανία): Υπέβαλλε ΣΕΣ 04/03 και τα 2 ΕΠ
• Magyarország ( Ουγγαρία): ΣΕΣ 07/03
• Nederland (Ολλανδία) : Υπέβαλλαν ΣΕΣ 10/03 και όλα τα 5 ΕΠ
• România (Ρουμανία) : ΣΕΣ 01/04
• Malta (Μάλτα): ΣΕΣ 01/04
• Bulgaria (Βουλγαρία) : ΣΕΣ 02/04
Εμείς, ως Ελλάδα, ακόμη δεν έχουμε κλείσει τη διαβούλευση, που όπως πληροφορούμαστε ολοκληρώνεται στις 22 Απριλίου έτσι ώστε στο τέλος Απριλίου, να υποβάλλουμε το ελληνικό ΣΕΣ στην Κοινότητα. Είμαστε, όπως σε τόσα και …διαχρονικά, της τελευταίας στιγμής, παρότι άπαντες γνώριζαν ότι η νέα Προγραμματική Περίοδος έχει πολύ διαφορετική φιλοσοφία, απομακρύνεται από τα έργα υποδομής και είναι στραμμένη στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, βασίζεται πάνω στο στόχο της Συνοχής για την «Ευρώπη του 2020», ενώ συμπεριλαμβάνει πλέον στο…παιχνίδι της ανάπτυξης, τους αυτοδιοικητικούς φορείς.
Να κάνουμε στο σημείο αυτό μια παρένθεση για να πούμε, ότι περιμένουμε να δούμε εάν και σε πιο βαθμό οι Δήμοι, έχουν να παρουσιάσουν το δικό τους σχεδιασμό για το τι θα διεκδικήσουν.
Αναμφίβολα, θα εκφραστούν και δικαιολογίες για το ότι ερχόμαστε τελευταίοι και καταϊδρωμένοι. Μάλλον, θα πούνε ότι έπρεπε στο σχεδιασμό να ληφθεί υπόψη και το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και οι μνημονιακοί στόχοι κ.ο.κ..
Η ελληνική λοιπόν επίσημη πρόταση ΣΕΣ θα πρέπει να υποβληθεί με τις υπόλοιπες 12 που υπολείπονται, ώστε να αξιολογηθεί , να εγκριθεί για να αρχίσει το δυνατόν συντομότερα η χρηματοδότηση των προγραμμάτων. Αλλά, σημειωτέον, ότι το γενικό ΣΕΣ και οι κατευθύνσεις στα Επιχειρησιακά δεν αρκούν, πρέπει να υπάρχει εξειδίκευση και αυτή, από ότι πληροφορείται η Voria.gr, ακόμη δεν έχει γίνει.
Απαιτείται ακόμη προετοιμασία οργάνωσης και διαχείρισης αλλά και συστήματα διαχείρισης, διαμόρφωση πιθανώς και του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου. Το ΣΕΣ πρέπει να το προχωρήσουμε σωστά, όχι να αρχίσουμε με την εύκολη λύση για επιλέξιμες δαπάνες, μετά να έχουμε έργα που δεν ολοκληρώνονται και να στήνουμε νέες γέφυρες έργων για την επόμενη Προγραμματική.
Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω, θα ήταν οργάνωση και συστηματική δουλειά σε χρόνους που επιτρέπουν σωστή προετοιμασία. Να σκεφτούμε μόνο, πόσα προβλήματα ανέκυψαν με το ΕΣΠΑ 2007-2013, παρότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που είχε, το 2007, πάρει έγκριση.
