ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων: Τα έθιμα και οι παραδόσεις των ημερών

Η εθιμολογία του Πάσχα είναι συνυφασμένη με την έννοια της ανάστασης και έχει ενσωματώσει προ-χριστιανικές ευετηριακές πρακτικές που σχετίζονται με τον βλαστικό κύκλο της φύσης. Εντάσσεται στον εαρινό εθιμικό κύκλο και ακολουθεί ως φυσική συνέχεια τα έθιμα της Αποκριάς, καθώς μετά την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Μεγάλη Σαρακοστή που προετοιμάζει συμβολικά αλλά και με την διατροφική της εγκράτεια για το πέρασμα στη χαρά της αναγέννησης.

«Η καθαυτή εθιμική περίοδος του Πάσχα ξεκινά το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων, με νεκρολατρικές και γονιμικές πρακτικές να εντοπίζονται σε όλη την Ελλάδα. Τις περισσότερες από αυτές γνωρίζουμε από παλαιότερες καταγραφές καθώς έχουν ατονήσει στο σύγχρονο αστικοποιημένο περιβάλλον» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εθνολόγος-Λαογράφος και Προϊσταμένη Τμήματος Συλλογών, Έρευνας και Τεκμηρίωσης Λαϊκής Τέχνης Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, Παναγιώτα Ανδριανοπούλου.

Στα εθιμικά δρώμενα των ημερών αυτών πρωταγωνιστούσαν κυρίως παιδιά και νεαρές γυναίκες, δηλαδή τα μέλη της κοινότητας που αντιπροσώπευαν την ευρωστία και την αναπαραγωγική δύναμή της. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα αναπαραστατικά νεκρολατρικά έθιμα που τείνουν να αναβιώνουν από τους λαογραφικούς συλλόγους και όχι αυθόρμητα από τις κοινότητες κατά κύριο λόγο εντοπίζεται στην Ήπειρο. Πρόκειται για το έθιμο του Ζαφείρη όπου ένα νεαρό παιδί που υποδύεται τον νεκρό, στολισμένο με κλαδιά και φύλλα ξεπετάγεται ζωντανό μετά το τέλος του μοιρολογιού της κοινότητας.

«Βασικό στοιχείο του Σαββάτου του Λαζάρου ήταν τα αγερμικά τραγούδια, κάλαντα δηλαδή που τραγουδιούνταν από παιδιά,τα οποία γυρνούσαν πόρτα- πόρτα σε όλα τα σπίτια του οικισμού φέροντας ομοίωμα του Λαζάρου είτε από ζυμάρι, είτε από κάποιο οικιακό αντικείμενο τυλιγμένο σε πανιά. Το «Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια» έχει επιβιώσει ως η απλούστερη μορφή των πασχαλινών καλάντων αναφέρει η Π. Ανδριανοπούλου.

Η κοιτίδα της πιο εντυπωσιακής και αυθόρμητα επιτελούμενης πασχαλινής εθιμολογίας ακόμη και σήμερα βρίσκεται βόρεια στο χάρτη της Ελλάδας: στην περιοχή της Μακεδονίας. Από το Ρουμλούκι της Ημαθίας μέχρι τα χωριά της Κοζάνης (Αιανή, Λευκοπηγή, Κρόκος, Ροδιανή, Αγ. Παρασκευή) το έθιμο των Λαζαρίνων κυριαρχεί: άλλοτε αυστηρά και μόνο ανύπαντρα κορίτσια, σήμερα και μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες, με τις χαρακτηριστικές τοπικές φορεσιές, τραγουδούν στις γειτονιές των χωριών τα λαζαριάτικα τραγούδια. «Ειδικά στα χωριά της Κοζάνης οι γυναίκες της κοινότητας μετά την περιδιάβασή τους σε όλες τις γειτονιές των χωριών μαζεύονται στην κεντρική πλατεία και επιτελούν τον εθιμικό τρανό χορό τους, με προεξάρχουσες εκεί τις γηραιότερες γυναίκες» περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εθνολόγος-λαογράφος και συνεχίζει: «Το πόσο σημαντική για τις γυναίκες στην Κοζάνη είναι η ταυτότητά τους ως Λαζαρίνες, αλλά και το πόσο η ζωντανή παράδοση έχει συνεκτική σημασία για τις κοινότητες, φάνηκε κατά τη σκληρή περίοδο της πανδημίας – ειδικά τον Απρίλιο του 2020: στην Αιανή Κοζάνης και δεδομένου ότι το έθιμο δεν μπορούσε να επιτελεστεί λόγω των περιορισμών της κοινωνικής αποστασιοποίησης, επιχειρήθηκε με τη βοήθεια της τεχνολογίας και με τη συμμετοχή ακόμη και των πιο ηλικιωμένων γυναικών, μία εξ αποστάσεως και μέσα από τα παράθυρα των διαδικτυακών πλατφορμών και εφαρμογών διαδικτυακή εκδοχή των Λαζαρίνων, ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά». (Για περισσότερες πληροφορίες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό https://www.facebook.com/lazarinesaianis/?ref=page_internal

Οι Λαζαρίνες, είναι η πολιτιστική ταυτότητα της Αιανής, περπάτησαν και περπατούν χέρι χέρι, αιώνες τώρα και δείχνουν τον δρόμο της συνέχειας και του μέλλοντος αυτού του τόπου.

Το Σάββατο του Λαζάρου τα τραγουδίσματα και οι αγερμοί προαναγγελίας της ανάστασης κυριαρχούν. Η Κυριακή των Βαΐων μυρίζει…ψάρι και αποτελεί την ανάπαυλα της σαρακοστιανής νηστείας πριν την αυστηρότητα της Μεγάλης Εβδομάδας. Χαρακτηριστική περίπτωση κατά την οποία η εκκλησιαστική εικονογραφία επηρέασε την παραδοσιακή χειροτεχνία είναι οι σταυροί από βάγια ή νέους εύπλαστους βλαστούς (συνήθως ιτιά και μυρτιά) που πλέκονται με τις τεχνικές μικροκαλαθοπλεκτικής οι οποίες παραμένουν ενεργές στα Κυκλαδονήσια και την Κρήτη. Πολλά ανώφλια «φορούν» τέτοια καλαμένια σταυρουδάκια τέτοιες μέρες και μέχρι το μαγιάτικο στεφάνι.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Λήμνος: Πήρε φωτιά η Ανάσταση στον Άγιο Δημήτριο από βεγγαλικά και κροτίδες

Αρκετοί έβαλαν τις φωνές σε όσους πέταξαν τα βεγγαλικά

Αμέσως μετά το «Χριστός Ανέστη», έπεσαν βροχή τα βεγγαλικά και οι κροτίδες στο προαύλιο της εκκλησίας με αποτέλεσμα να αρπάξει φωτιά κορμός δέντρου έξω από τον ιερό ναό.

Παρά τις προσπάθειες να σβήσει η φωτιά με το λάστιχο της εκκλησίας, αυτό δεν κατέστη εφικτό κι έτσι για να αποφευχθούν τα χειρότερα, ειδοποιήθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία, όχημα της οποίας κατέφθασε μετά από λίγα λεπτά και έθεσε υπό έλεγχο την κατάσταση.

Δείτε βίντεο:

www.limnosfm100.gr

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Πλήθος κόσμου στα Ιεροσόλυμα για την τελετή αφής του Αγίου Φωτός – Live μετάδοση

Δείτε live εικόνα από τον Πανάγιο Τάφο

Χιλιάδες πιστοί προσήλθαν και φέτος στον Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα για την τελετή της αφής του Αγίου Φωτός, το οποίο από το Ισραήλ θα μεταφερθεί σε κάθε ορθόδοξη γωνιά του πλανήτη για να πιστοποιήσει το μεγάλο θαύμα του Χριστιανισμού, που δεν είναι άλλο από την Ανάσταση του Κυρίου.

Δείτε live εικόνα από τον Πανάγιο Τάφο

Το απόγευμα η άφιξή του στην Αθήνα

Η ώρα της Ανάσταση πλησιάζει, με τον Άγιο Φως να αναμένεται να φτάσει στην Αθήνα στις 19:30. Η ελληνική διπλωματική αποστολή θα το παραλάβει από τον Ιερό Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα και μετά την άφιξή της στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» θα ξεκινήσει η μεταφορά του σε κάθε γωνιά της χώρας με έκτακτα δρομολόγια.

Η ειδική πτήση της AEGEAN, χωρίς κόστος για το ελληνικό δημόσιο, αναχώρησε το πρωί από την Αθήνα για να φέρει το Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα στην Ελλάδα, στέλνοντας μήνυμα ελπίδας και αγάπης. Το αεροσκάφος επιβαίνει ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Κατσανιώτης, προκειμένου να παραστεί στην Τελετή Αφής του Αγίου Φωτός στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών θα παραλάβει το Άγιο Φως από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Ιεροσολύμων, κ.κ. Θεόφιλο Γ’, με τον οποίο θα έχει, επίσης, συνάντηση, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

Μόλις φτάσει το Άγιο Φως στην Αθήνα, αεροσκάφη της AEGEAN και της Olympic Air θα το μεταφέρουν σε οκτώ προορισμούς, εντός της ελληνικής επικράτειας.

Το πρόγραμμα των πτήσεων της AEGEAN και της Olympic Air διαμορφώνεται ως εξής:

-Αθήνα – Αλεξανδρούπολη (Α3 146) – Αναχώρηση 20:05 – Άφιξη 21:05

-Αθήνα – Χανιά (A3 344) – Αναχώρηση 22:35 – Άφιξη 23:25

-Αθήνα – Σάμος (OA 3004) (έκτακτη) – Αναχώρηση 18:30 – Άφιξη 19:30

-Σάμος – Λάρισα (OA 3005) (έκτακτη) – Αναχώρηση 19:40 – Άφιξη 20:55

-Λάρισα – Λήμνος (OA 3006) (έκτακτη) – Αναχώρηση 21:05 – Άφιξη 21:55

-Αθήνα – Ιωάννινα (OA 3000) (έκτακτη) – Αναχώρηση 18:30 – Άφιξη 19:45

-Ιωάννινα – Κέρκυρα (OA 3001) (έκτακτη) – Αναχώρηση 19:55 – Άφιξη 20:15

-Κέρκυρα – Κεφαλονιά (OA 3002) (έκτακτη) – Αναχώρηση 20:25 – Άφιξη 21:05

Η μεταλαμπάδευση του Φωτός σε διάφορα μέρη της Ελλάδας θα γίνει και με αεροσκάφη της SKY Express.

Το πρόγραμμα των δρομολογίων διαμορφώνεται ως εξής:

-Αθήνα – Θεσσαλονίκη (GQ388) – Αναχώρηση 20:20 – Άφιξη 21:15

-Αθήνα – Ηράκλειο (GQ216) – Αναχώρηση 20:20 – Άφιξη 21:10

-Αθήνα – Ρόδος (GQ282) – Αναχώρηση 19:15 – Άφιξη 20:15

-Αθήνα – Κως (GQ224) – Αναχώρηση 20:45 – Άφιξη 21:45

-Αθήνα – Μύκονος (GQ234) – Αναχώρηση 20:35 – Άφιξη 21:20

-Αθήνα – Μυτιλήνη (GQ304) – Αναχώρηση 20:15 – Άφιξη 21:20

-Αθήνα – Σαντορίνη (GQ356) – Αναχώρηση 20:55 – Άφιξη 21:50

-Αθήνα – Χίος (GQ244) – Αναχώρηση 20:35 – Άφιξη 21:25

Στην αποστολή για την τελετή αφής και μεταφοράς του Αγίου Φωτός, εκτός από τον υφυπουργό Εξωτερικών, μετέχουν ο Έξαρχος του Πανάγιου Τάφου στην Ελλάδα Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Μάξιμος Χαρακόπουλος, πρόεδρος της Διακοινοβουλευτικής Συνόδου Ορθοδοξίας και τα μέλη της Συνόδου: Θανάσης Δαβάκης βουλευτής της ΝΔ και Γιάννης Σαρακιώτης βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Ακόμη, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Σάββας Αναστασιάδης, πρόεδρος της επιτροπής απόδημου ελληνισμού της Βουλής και ο εκπρόσωπος Ιεράς Συνόδου Θεόκλητος Μητροπολίτης Σταγών και Μετεώρων.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Το απόγευμα θα φτάσει στην Αθήνα το “Άγιο Φως” με ειδική πτήση της AEGEAN

Αναλυτικά τα δρομολόγια για τη διανομή του σ’ όλη τη χώρα

Η ώρα της Ανάσταση πλησιάζει, με τον Άγιο Φως να αναμένεται να φτάσει στην Αθήνα στις 19:30. Η ελληνική διπλωματική αποστολή θα το παραλάβει από τον Ιερό Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα και μετά την άφιξή της στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» θα ξεκινήσει η μεταφορά του σε κάθε γωνιά της χώρας με έκτακτα δρομολόγια.

Το πρόγραμμα των πτήσεων της AEGEAN και της Olympic Air διαμορφώνεται ως εξής:

-Αθήνα – Αλεξανδρούπολη (Α3 146) – Αναχώρηση 20:05 – Άφιξη 21:05

-Αθήνα – Χανιά (A3 344) – Αναχώρηση 22:35 – Άφιξη 23:25

-Αθήνα – Σάμος (OA 3004) (έκτακτη) – Αναχώρηση 18:30 – Άφιξη 19:30

-Σάμος – Λάρισα (OA 3005) (έκτακτη) – Αναχώρηση 19:40 – Άφιξη 20:55

-Λάρισα – Λήμνος (OA 3006) (έκτακτη) – Αναχώρηση 21:05 – Άφιξη 21:55

-Αθήνα – Ιωάννινα (OA 3000) (έκτακτη) – Αναχώρηση 18:30 – Άφιξη 19:45

-Ιωάννινα – Κέρκυρα (OA 3001) (έκτακτη) – Αναχώρηση 19:55 – Άφιξη 20:15

-Κέρκυρα – Κεφαλονιά (OA 3002) (έκτακτη) – Αναχώρηση 20:25 – Άφιξη 21:05

Η μεταλαμπάδευση του Φωτός σε διάφορα μέρη της Ελλάδας θα γίνει και με αεροσκάφη της SKY Express.

Το πρόγραμμα των δρομολογίων διαμορφώνεται ως εξής:

-Αθήνα – Θεσσαλονίκη (GQ388) – Αναχώρηση 20:20 – Άφιξη 21:15