ΥΓΕΙΑ

Πανούκλα: Το come back του μαύρου θανάτου!

Πιθανή επανεμφάνση της πανούκλας, μια από τις παλαιότερες και πιο θανατηφόρες ασθένειες στην ανθρώπινη ιστορία, φοβούνται οι επιστήμονες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι τον 14ο αιώνα η μεσαιωνική Ευρώπη λίγο έλειψε να αφανιστεί από την πανούκλα. Ο “μαύρος θάνατος” σκότωσε 25.000.000 ανθρώπους. Οι συνθήκες για την εξάπλωση του ήταν ιδανικές. Η έλλειψη υγιεινής ευνόησε την εξάπλωση της ασθένειας. Σήμερα 7 αιώνες μετά, ο εφιάλτης μπορεί να επιστρέψει.

Η πανώλη προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis. Σήμερα είναι γνωστό ότι κυκλοφορούν 155 διαφορετικά στελέχη του, που όλα προέρχονται από το παλαιότερο θανατηφόρο μεσαιωνικό στέλεχος.

Δύο τρομερά θανατηφόρες πανδημίες πανούκλας στην Ευρώπη, του Ιουστινιανού στην Ανατολική Ευρώπη (Βυζάντιο) και του “Μαύρου Θανάτου» στη μεσαιωνική Δυτική Ευρώπη, κάθε μία εκ των οποίων σκότωσε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους, προκλήθηκαν από διαφορετικά στελέχη του ίδιου παθογόνου μικροοργανισμού – και θα μπορούσαν να ξανασυμβούν, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι, με βάση αυτά τα ευρήματα, δεν μπορεί να αποκλειστεί πως ένα νέο στέλεχος της πανούκλας (βουβωνικής πανώλης) θα ξεπηδήσει πάλι από τα τρωκτικά-φορείς και θα πλήξει ξανά τους ανθρώπους στο μέλλον. Το βακτήριο “υπνώττει» στα σώματα των τρωκτικών, ώσπου ξαφνικά υφίσταται μεταλλάξεις και προκαλεί επιδημίες. Σε χώρες όπως η Μαδαγασκάρη, τα ξεσπάσματα πανώλης συνεχίζουν να είναι συχνά.

Οι ερευνητές από πολλές χώρες, με επικεφαλή τον Hendrik Poinar του καναδικού McMaster University, Hamilton, ON, Canada και τον David M Wagner του Northern Arizona University, Flagstaff, AZ, USA, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό για λοιμώδη νοσήματα “The Lancet Infectious Diseases», σύμφωνα με τους “New York Times», της βρετανικής εφημερίδας “The Guardian» και το επιστημονικό περιοδικό “New Scientist», δήλωσαν ότι δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός.

Όπως επεσήμαναν, χρειάζεται να απαντηθούν ορισμένα ζωτικά ερωτήματα, όπως γιατί η πιο πρόσφατη πανδημία πανούκλας στην μεσαιωνική Ευρώπη, που μεταξύ 1347 – 1351, μέσα σε τέσσερα μόλις χρόνια, εξόντωσε 50 έως 100 εκατομμύρια (σχεδόν τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης) τελικά “έσβησε» μόνη της.

Λιγότερα πράγματα ήσαν ως τώρα γνωστά για την προέλευση και την αιτία της παλαιότερης “πανούκλας του Ιουστινιανού» και κατά πόσο έχει κάποια σχέση με την πανδημία που εμφανίστηκε μετά από περίπου 800 χρόνια. Η πανούκλα του Ιουστινιανού (που, αφού έπληξε την Κωνσταντινούπολη, σκότωσε και τον ίδιο) ξέσπασε τον 6ο αιώνα μ.Χ. και εκτιμάται ότι οδήγησε στο θάνατο 30 έως 50 εκατ. ανθρώπους (πιθανώς το 25% έως 50% του πληθυσμού της τότε εποχής). Η νόσος σάρωσε την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, την Αραβική χερσόνησο και μεγάλο μέρος της Ασίας.

Οι ερευνητές απομόνωσαν δείγματα DNA από τα δόντια δύο θυμάτων της πανούκλας κατά την εποχή του βυζαντινού αυτοκράτορα, τα οποία είχαν ταφεί στη νότια Βαυαρία της Γερμανίας (μέχρι εκεί είχε φθάσει η πανδημία) μεταξύ 541 και 543 μ.Χ. Πρόκειται για τα αρχαιότερα δείγματα γονιδιώματος από θύματα της πανούκλας, που έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα.
Οι επιστήμονες, αφού “διάβασαν» το γονιδίωμα του αρχαίου θανατηφόρου βακτηρίου, το σύγκριναν με πάνω από 100 πιο σύγχρονα στελέχη του.

Η συγκριτική γενετική ανάλυση έδειξε πως το στέλεχος της πανώλους που ήταν υπεύθυνο για την πανούκλα του Ιουστινιανού, ήταν μια ειδική περίπτωση, ένα εξελικτικό “αδιέξοδο» που στη συνέχεια έσβησε τελείως και γι’ αυτό ήταν διαφορετικό από τα στελέχη ενός πιο ανθεκτικού βακτηρίου, που εξελίχτηκαν αργότερα και τα οποία όχι μόνο οδήγησαν στον “Μαύρο Θάνατο» της μεσαιωνικής Ευρώπης, αλλά και στις κατοπινές πανδημίες της ίδιας λοιμώδους νόσου μέχρι τις μέρες μας.

Η τρίτη και πιο πρόσφατη πανδημία, στα μέσα του 19ου αιώνα, που εξαπλώθηκε με αφετηρία το Χονγκ Κονγκ και σκότωσε περίπου 12 εκατ. ανθρώπους στην Κίνα και την Ινδία (αλλά δεν εξαπλώθηκε στην Ευρώπη), θεωρείται ότι προκλήθηκε από ένα βακτήριο – εξελικτικό απόγονο του στελέχους της μεσαιωνικής πανούκλας, το οποίο αποδείχτηκε πιο ικανό να επιβιώνει, σε σχέση με το αρχαιότερο στέλεχος της εποχής του Ιουστινιανού.

Γνωρίζουμε ότι το βακτήριο Yersinia pestis μεταφέρθηκε από τα τρωκτικά στους ανθρώπους στη διάρκεια της ιστορίας και ότι τέτοιοι πληθυσμοί τρωκτικών με πανώλη υπάρχουν ακόμα σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου. Αν η πανώλη του Ιουστινιανού μπόρεσε να ξεσπάσει στον ανθρώπινο πληθυσμό, να προκαλέσει μια μαζική πανδημία και μετά να σβήσει, αυτό δείχνει ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί ξανά. Ευτυχώς τώρα υπάρχουν αντιβιοτικά, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου, πράγμα που λιγοστεύει τις πιθανότητες μιας ακόμα ανθρώπινης πανδημίας μεγάλης κλίμακας.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η πανούκλα του Ιουστινιανού εμφανίστηκε αρχικά στην Ασία (φθάνοντας στο Βυζάντιο μέσω του “Δρόμου του Μεταξιού»), όμως δεν μπορούν ακόμα να τη συνδέσουν με παλαιότερες επιδημίες, όπως της Αθήνας (το 430 π.Χ.) ή των Αντωνίνων (165 – 180 μ.Χ.). Δεν αποκλείουν πάντως ότι οι επιδημίες αυτές προήλθαν από ξεχωριστά ανεξάρτητα στελέχη του ίδιου βακτηρίου Yersinia pestis.

Η νέα μελέτη εγείρει το ενδιαφέρον ερώτημα γιατί ένας παθογόνος μικροοργανισμός τόσο πετυχημένος και τόσο θανατηφόρος έσβησε. Μια πιθανότητα είναι ότι οι ανθρώπινοι πληθυσμοί εξελίχτηκαν έτσι ώστε έγιναν λιγότερο ευάλωτοι. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι οι αλλαγές στο κλίμα κατέστησαν πιο δύσκολη την επιβίωση του βακτηρίου.

Του Αθανάσιου Μπούκαλη Νευροχειρουργού από iatropedia.com

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

ΚΑΒΑΛΑ

Βουλή | Κατατέθηκε και αποσύρθηκε η ρύθμιση για τους ιδιώτες γιατρούς και την είσοδό τους στο ΕΣΥ

Νομοτεχνική βελτίωση κατέθεσε το υπουργείο Υγείας, για την παροχή δυνατότητας σε ιδιώτες γιατρούς να ασκούν έργο στο δημόσιο σύστημα υγείας – Μετά από αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, αποσύρθηκε προσωρινά

Αναβολή παίρνει η ρύθμιση με την οποία ανοίγει ο δρόμος για να ασκούν έργο στο ΕΣΥ και ιδιώτες γιατροί. Ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης απέσυρε προσωρινά τη ρύθμιση για την παροχή έργου από ιδιώτες γιατρούς στο ΕΣΥ, μετά από αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης. «Δέχομαι τη Βουλή ως πεδίο διαλόγου και όχι αντιπαράθεσης. Δεν θέλω μια σημαντική μεταρρύθμιση να κρυφτεί πίσω από ένα διαδικαστικό ζήτημα», είπε ο κ. Γεωργιάδης που επισήμανε ωστόσο ότι η ρύθμιση ήταν αίτημα και του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και άλλων φορέων του ιατρικού κόσμου.

Νωρίτερα, τη σχετική ρύθμιση εισήγαγε στο νομοσχέδιο για τη δημόσια υγεία και το Εθνικό Σύστημα Υγείας, η κυβέρνηση. Η ρύθμιση ανακοινώθηκε, με τη μορφή νομοτεχνικής βελτίωσης, από την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη. Σύμφωνα με την ίδια, στο άρθρο 7 που αφορά τη δυνατότητα παροχής ιδιωτικού έργου στους γιατρούς του ΕΣΥ, προστίθεται ένα ακόμη εδάφιο που θα δίνει τη δυνατότητα στους ιδιώτες ιατρούς να ασκούν έργο στο ΕΣΥ, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Οι περαιτέρω προϋποθέσεις και προδιαγραφές θα καθορίζονται με Κοινή Υπουργική Απόφαση.

Στόχος της νέας ρύθμισης είναι να επιτρέπεται σε ιδιώτες ιατρούς όλων των ειδικοτήτων να συνεργάζονται με τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, συμμετέχοντας στη λειτουργία εξωτερικών ιατρείων, στη διενέργεια διαγνωστικών, θεραπευτικών και επεμβατικών πράξεων, πέραν του τακτικού ωραρίου, και να διενεργούν χειρουργικές επεμβάσεις ή άλλες επεμβατικές πράξεις που απαιτούν παραμονή στο νοσοκομείο, πέραν της ημερήσιας νοσηλείας. Οι ιδιώτες γιατροί κατά τη συνεργασία τους με τα νοσοκομεία του ΕΣΥ θα πρέπει να καλύπτουν κάθε είδους δαπάνες του νοσοκομείου που θα προκύπτουν από τη συμμετοχή τους σε αυτό, όπως λειτουργικές δαπάνες και δαπάνες αποδοχών και κάθε είδους αποζημιώσεων του πάσης φύσεως προσωπικού.

Επίσης με νομοτεχνική βελτίωση, το ιδιωτικό έργο των γιατρών του ΕΣΥ δεν θα αφορά μόνο τους γιατρούς στα νοσοκομεία αλλά και τους γιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Θα διασφαλιστεί, όμως, ότι όσοι είναι προσωπικοί γιατροί το πρωί στις δημόσιες δομές, δεν θα ασκούν ιδιωτικό έργο στα συγκεκριμένα ΑΜΚΑ τα οποία έχουν χρεωθεί ως προσωπικοί γιατροί, για να αποτρέπονται πελατειακές καταστάσεις.

newsbomb.gr (Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

ΥΓΕΙΑ

Αυξάνονται οι θάνατοι κάθε μέρα από ηπατίτιδα | Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ο ΠΟΥ

Άμεσα μέτρα κατά των ιών της ηπατίτιδας ζητά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στη σημερινή του έκθεση που καταγράφει 3.500 θανάτους ημερησίως από την ασθένεια προκαλώντας παγκόσμια ανησυχία.

Τα νέα στοιχεία που προέρχονται από 187 χώρες δείχνουν ότι ο εκτιμώμενος αριθμός θανάτων που οφείλονται σε ιογενείς ηπατίτιδες αυξήθηκε από 1,1 εκατομμύριο το 2019 σε 1,3 εκατομμύριο το 2022, σύμφωνα με την έκθεση του παγκόσμιου οργανισμού που δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή την έναρξη σήμερα της Παγκόσμιας Συνόδου Κορυφής για την Ηπατίτιδα.

Πρόκειται για «ανησυχητικές τάσεις» , σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η Μεγκ Ντόχερτι, διευθύντρια του τμήματος του ΠΟΥ για τον HIV, την ηπατίτιδα και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Συνολικά κάθε μέρα 3.500 άνθρωποι πεθαίνουν στον κόσμο εξαιτίας λοίμωξης από ιογενείς ηπατίτιδες: το 83% από ηπατίτιδα B και το 17% από ηπατίτιδα C.

Οι επικαιροποιημένες εκτιμήσεις του ΠΟΥ δείχνουν ότι 254 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με ηπατίτιδα B και 50 εκατομμύρια με ηπατίτιδα C το 2022.

Σε όλες αυτές τις χώρες, μόνον το 3% των ανθρώπων που ζούσαν με χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα B είχαν λάβει αντιική θεραπεία στα τέλη του 2022. Όσον αφορά την ηπατίτιδα C, το 20% είχε λάβει θεραπευτική αγωγή. «Τα αποτελέσματα είναι πολύ πιο κάτω από τον παγκόσμιο στόχο παγκοσμίως να λαμβάνει θεραπεία το 80% των ανθρώπων που ζουν με χρόνια ηπατίτιδα B και ηπατίτιδα C ως το 2030», υπογράμμισε η Ντόχερτι.

Ωστόσο τα τελευταία στοιχεία δείχνουν μια ελαφριά βελτίωση σε σχέση με τα στοιχεία του 2019.

Όμως «παρά τις προόδους που έχουν γίνει σε όλον τον κόσμο για την πρόληψη (…), ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται επειδή πολλοί λίγοι άνθρωποι από αυτούς που προσβάλλονται από ηπατίτιδα λαμβάνουν διάγνωση και θεραπεία», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους.

Στην Αφρική εντοπίζεται το 63% των νέων λοιμώξεων από τον ιό της ηπατίτιδας B, αλλά μόνον στο 18% των νεογνών στην ήπειρο χορηγείται η δόση του εμβολίου κατά της ηπατίτιδας B μόλις γεννηθούν σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Παρά τη διαθεσιμότητα σε προσιτές τιμές γενόσημων φαρμάκων κατά της ιογενούς ηπατίτιδας, πολλές χώρες δεν έχουν την δυνατότητα να τα εξασφαλίσουν, επισημαίνει εκφράζοντας τη λύπη του ο ΠΟΥ και ζητεί τη λήψη «αμέσως μέτρων» για να αντιστραφεί αυτή η τάση, διευρύνοντας για παράδειγμα την πρόσβαση σε τεστ και διαγνωστικά μέσα.

Πηγή: newsbeast.gr

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

24ωρη απεργία στις 17 Απριλίου για τους νοσοκομειακούς γιατρούς

Τη συμμετοχή της στην 24ωρη πανελλαδική απεργία πουέχει προκηρύξει για τις 17 Απριλίου η ΓΣΕΕ ανακοίνωσε η ΕΙΝΑΠ που συνδικαλιστικά καλύπτει τους νοσοκομειακούς γιατρούς της Αθήνας και του Πειραιά.

Ειδικότερα στη σχετική ανακοίνωση επισημαίνονται τα εξής: «Το ΔΣ της ΕΙΝΑΠ προκηρύσσει 24ωρη απεργία στις 17/04/24, μέρα γενικής απεργίας των σωματείων των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.

Διεκδικούμε: