Περισσότερες από 400 καταδίκες μετρά το ελληνικό κράτος από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης.

Οι καθυστερήσεις αγγίζουν πλέον τα όρια της αρνησιδικίας και είναι χαρακτηριστική η περίπτωση που η χώρα μας καταδικάστηκε για καθυστέρηση στην έκδοση απόφασης 27 ολόκληρα χρόνια!

Της Μαρίας Ζαχαροπούλου

Άλλωστε και η αποφυλάκιση του καθ’ ομολογία δολοφόνου του Παύλου Φύσσα,  Γιώργου Ρουπακιά είναι ενδεικτική του αργού ρυθμού απονομής της δικαιοσύνης, αφού βγήκε από τη φυλακή, καθώς δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρωθεί η δίκη του μέσα στα όρια που θέτει ο νόμος για την προσωρινή κράτηση. Επιπλέον, δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις παραγραφής αδικημάτων λόγω της βραδύτητας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον στην 155η θέση των χωρών που καθυστερούν να εκδικάσουν τις υποθέσεις, με μέσο χρόνο απόδοσης δικαιοσύνης που φθάνει, κατά υπόθεση, τις 1.580 ημέρες, δηλαδή 4,3 χρόνια ή 51,6 μήνες! Στο Λουξεμβούργο χρειάζονται 321 ημέρες, στην Ισπανία 510, στη Μάλτα 505 και στην Ιρλανδία 650. Τις καλύτερες επιδόσεις στην απονομή δικαιοσύνης παγκοσμίως έχει η Σιγκαπούρη και στην Ευρώπη το Λουξεμβούργο.

Η Ελλάδα έχει το πιο αργό δικαστικό σύστημα στην Ευρώπη σε ότι αφορά  την εκδίκαση εμπορικών υποθέσεων και το τέταρτο πιο αργό στον κόσμο, μετά τη Γουινέα-Μπισσάου, το Σουρινάμ και το Αφγανιστάν. Το θέμα μάλιστα έφθασε στη Βουλή με σχετικές ερωτήσεις βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας και του Ποταμιού προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Νίκο Παρασκευόπουλο.

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους αφού, σύμφωνα με στοιχεία του  2015, στα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία εκκρεμούν 356.498 υποθέσεις, με τις 67.678 φορολογικές, ενώ αν υπολογιστούν και αυτές του Συμβουλίου της Επικρατείας ξεπερνούν τις 72.000. Ασφυκτική  είναι η κατάσταση και στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια. Στα ποινικά δικαστήρια, μάλιστα, εκτιμάται ότι οι εκκρεμείς υποθέσεις υπερβαίνουν το 1.000.000! Υπολογίζεται ότι περίπου 5 εκατομμύρια πολίτες εξαρτά κάποιο έννομο συμφέρον από υπόθεση που εκκρεμεί στη δικαιοσύνη.

Είναι κοινή πεποίθηση των επαγγελματιών πως οι καθυστερήσεις στην δικαιοσύνη «σκοτώνουν» την επιχειρηματικότητα. Οι καθυστερήσεις, υποστηρίζουν, αποτελούν αντικίνητρο για προσέλκυση επενδύσεων.

Δεν είναι τυχαίο ότι η ανάγκη της αλλαγής  του συστήματος απονομής δικαιοσύνης αποτυπώθηκε και στο ελληνικό πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και μάλιστα, ως προαπαιτούμενο στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους δανειστές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνδέοντας την καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης με την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς παραδέχονται  πως το πρόβλημα είναι, πλέον, συστημικό και τείνει να γίνει μη αναστρέψιμο αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα,  όπως η επιτάχυνση της κωδικοποίησης, η βελτίωση του συστήματος εξωδικαστικής διαμεσολάβησης και των δικαστικών στατιστικών, η ολοκλήρωση του προγράμματος μηχανογράφησης των δικαστηρίων  (e-justice) και η τήρηση των αρχών καλής νομοθέτησης για την πάταξη της πολυνομίας η οποία τελικά οδηγεί σε ανομία.

Είναι ενδεικτικό πως το 50% των εργατικών αποφάσεων αναιρούνται λόγω αντικρουόμενων διατάξεων. Όπως λένε οι ειδικοί, οι αντιφατικές ρυθμίσεις, οι διατάξεις σε αχρηστία, τα νομοσχέδια «σκούπα» που παρέχουν πρόσκαιρες λύσεις, οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και οι χιλιάδες εγκύκλιοι επιδεινώνουν την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση και είναι πληγές που δεν κλείνουν χωρίς πρωτοβουλίες και συνολικό ανασχεδιασμό.