Κάποιοι το αποκαλούν «υγρό χρυσό». Το ελαιόλαδο αποτελεί από αρχαιοτάτων χρόνων βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής, καθώς δεν δίνει απλώς καλύτερη γεύση στα τρόφιμα, αλλά βοηθάει ενεργά στην καλύτερη λειτουργία του σώματος.

Πριν από μερικούς μήνες, η συντάκτρια της «Vogue», Veronica Cristino, άρχισε να πίνει μια κουταλιά της σούπας παρθένο ελαιόλαδο κάθε πρωί με άδειο στομάχι. «Ξέρω, ακούγεται λίγο έντονο, αλλά, αφού άκουσα όλα τα οφέλη του, το ενέταξα στο καθημερινό μου πρόγραμμα το πρωί» αναφέρει η ίδια. Μέσα σε λίγες μέρες, η καθημερινή κατανάλωση μιας κουταλιάς ελαιολάδου τής έγινε συνήθεια, που συνεχίστηκε χάρη σε όλες τις ευεργετικές επιδράσεις που είδε στον οργανισμό της.

Λίγα λόγια για το ελαιόλαδο

Το ελαιόλαδο είναι ένα μονοακόρεστο λίπος, που αποτελείται από ελαϊκό οξύ, φυτοστερόλες, καροτενοειδή, τοκοφερόλες και πολυφαινόλες. Εξάγεται από την άλεση της σάρκας του καρπού της ελιάς και στη συνέχεια από το στράγγισμα του υγρού που βγαίνει. Το ελαιόλαδο:

• καταπολεμά τον διαβήτη,

• κάνει καλό στην καρδιά,

• μειώνει την υψηλή αρτηριακή πίεση,

• διατηρεί τη χοληστερόλη υπό έλεγχο,

• είναι αντιφλεγμονώδες,

• ενισχύει τα οστά,

• μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου,

• συμβάλλει στην υγεία του εντέρου,

• αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλο, καταπολεμώντας την κατάθλιψη.

Κανονικό ελαιόλαδο έναντι παρθένου ελαιόλαδου: Ποιο είναι καλύτερο;

Όταν πρόκειται να πάρετε την πιο ωφέλιμη κουταλιά, προτιμήστε το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Οι συνήθεις παραλλαγές ελαιολάδου χρησιμοποιούν θερμότητα, για να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο χυμό από τον καρπό. Το παρθένο ελαιόλαδο, όμως, παραμένει ανεπεξέργαστο, γεγονός που το βοηθά στο να διατηρήσει όλα τα ευεργετικά του μόρια ανέπαφα.

Γιατί να πιείτε ελαιόλαδο με άδειο στομάχι το πρωί

Εκτός από τα οφέλη που δίνει η κατανάλωση ελαιολάδου μέσα στα γεύματα, η κατανάλωση μιας ή δύο κουταλιών της σούπας με άδειο στομάχι το πρωί έχει ιδιαίτερα οφέλη:

• βοηθά στην πέψη,

• βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου,

• ρυθμίζει το εντερικό μικροβίωμα,

• αποτελεί μια καθημερινή δόση αντιοξειδωτικών και πολυφαινολών.

«Ήθελα να δοκιμάσω αυτή τη συνήθεια ευεξίας, επειδή έχω πολλά πεπτικά προβλήματα, όπως συχνή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, που προκαλείται από το άγχος και τις όχι και τόσο καλές διατροφικές συνήθειες. Μέσα σε λίγες μέρες, ένιωσα πως το λάδι δημιουργούσε ένα προστατευτικό στρώμα στο στομάχι μου. Μέσα σε μερικές εβδομάδες, μετρούσα όλο και λιγότερα επεισόδια παλινδρόμησης και λιγότερες δυσκολίες στην πέψη», αναφέρει η ίδια.

Το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, περιλαμβάνει γεύματα για την πραγματοποίηση των οποίων δημιουργείται αύξηση της ζήτησης και της κατανάλωσης πολλών ειδών τροφίμων, όπως κρέατα, πουλερικά και παραδοσιακά γλυκίσματα. Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), με σχετική του ανακοίνωση ενημερώνει τους καταναλωτές σχετικά με τις «παγίδες» που πρέπει να αποφύγουν στις αγορές τροφίμων την περίοδο των γιορτών.

Αγορά και αποθήκευση τροφίμων κατά την εορταστική περίοδο

Κατά την προμήθεια τροφίμων από σημεία λιανικής πώλησης, συνιστώνται οι εξής πρακτικές:

Εξετάζουμε προσεκτικά την ένδειξη ημερομηνίας/κατανάλωσης στην ετικέτα, γνωρίζοντας ότι:

• Η ένδειξη ανάλωση κατά προτίμηση πριν από (best before) αφορά την ποιότητα: το τρόφιμο μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια και μετά την ημερομηνία αυτής της ένδειξης, αλλά ενδεχομένως να μη διατηρεί την αρχική του ποιότητα.
• Η ένδειξη ανάλωση έως (use by) αφορά την ασφάλεια: το τρόφιμο δεν πρέπει να καταναλωθεί μετά από αυτή την ημερομηνία, αφού ενδέχεται να μην είναι ασφαλές.
• Τοποθετούμε σε διαφορετικές σακούλες τα τρόφιμα που αγοράζουμε ωμά και χρειάζονται μαγείρεμα (π.χ. κρέας, παρασκευάσματα κρέατος) από αυτά που είναι έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες) για να αποφύγουμε πιθανή διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση.
• Αγοράζουμε τελευταία τα προϊόντα τρόφιμα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη, ώστε να τα τοποθετήσουμε στο ψυγείο του σπιτιού μας το συντομότερο δυνατό.
• Κατά την αποθήκευση στο ψυγείο τοποθετούμε τα ωμά τρόφιμα (π.χ. κρέας, ψάρι κ.λ.π.) στα κάτω ράφια και μέσα σε κατάλληλους θήκες για τρόφιμα, ενώ στα πάνω ράφια τοποθετούμε τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες).

Αυτό αποκλείει την πιθανότητα να διαφύγουν υγρά (λόγω απόψυξης) από τα ωμά στα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα. Ελέγχουμε με ένα θερμόμετρο, ότι η θερμοκρασία του ψυγείου μας δεν ξεπερνά τους 5 °C, είναι δηλαδή σε θερμοκρασία που κρατάει τα τρόφιμά μας ασφαλή μέχρι την ημερομηνία που αναγράφει η ετικέτα τους.

Χειρισμός τροφίμων για το γιορτινό τραπέζι

Πραγματοποιούμε πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το στη συντήρηση του οικιακού ψυγείου, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη.

• Για το χρόνο πλήρους απόψυξης, ανάλογα με το βάρος του προϊόντος, υπάρχουν προτεινόμενοι χρόνοι από τους προμηθευτές.
• Τηρούμε τον χρόνο και τη θερμοκρασία ψησίματος της γαλοπούλας που προτείνεται στη συσκευασία, όταν πρόκειται για συσκευασμένες γαλοπούλες.
• Σε διαφορετική περίπτωση, προσαρμόζουμε τους χρόνους μας ανάλογα με το μέγεθος και το βάρος του προϊόντος.
• Προετοιμάζουμε το κρέας για μαγείρεμα ακολουθώντας τις ορθές πρακτικές για την υγιεινή τροφίμων ώστε να αποφύγουμε επιμολύνσεις μαγειρεμένου κρέατος με ωμά τρόφιμα.

Προμήθεια κρέατος βοοειδών, χοίρων, αιγοπροβάτων και πουλερικών

Στα σημεία πώλησης του κρέατος πρέπει να υπάρχουν πινακίδες για την καταγωγή-προέλευση του κρέατος, πληροφορία που πρέπει να αναγράφεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή.

• Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, ώστε να είναι ευανάγνωστη).
• Τα σφάγια των ζώων πρέπει να έχουν σήμα καταλληλότητας (σφραγίδα) που τοποθετείται από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες.
• Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες) και αποπτιλωμένες (δίχως πούπουλα).

Προμήθεια κρέατος θηραμάτων

• Τα σφάγια άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένα.
• Τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα πρέπει να φέρουν σήμα καταλληλότητας (σφραγίδα), ενώ τα τυποποιημένα (εισαγόμενα ή εγχώρια) πρέπει να έχουν σήμα αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα με τα αρχικά της χώρας παραγωγής π.χ. για την Ελλάδα GR ή EL) και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης.

Προμήθεια γαλακτοκομικών προϊόντων

• Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται σε ψυγείο ή σε ψυχόμενη προθήκη.
• Τα συσκευασμένα τυριά πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα με τα αρχικά της χώρας παραγωγής, π.χ. GR ή EL για την Ελλάδα), καθώς και την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας πάνω στη συσκευασία.
• Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.

Προμήθεια και συντήρηση αυγών

Όλα τα αυγά (συμπεριλαμβανομένων των χύμα αυγών που πωλούνται στις λαϊκές αγορές) πρέπει να έχουν στο κέλυφός τους ένδειξη με τον κωδικό παραγωγού με ευδιάκριτα γράμματα/αριθμούς (μέθοδος εκτροφής, χώρα προέλευσης, Περιφερειακή Ενότητα, ταυτοποίηση μονάδας).

Επιπλέον, στις συσκευασίες των τυποποιημένων αυγών (εκτός από τις ενδείξεις που υπάρχουν στο κέλυφος), πρέπει να αναγράφεται ο κωδικός αριθμός του ωοσκοπικού κέντρου, η κατηγορία ποιότητας και βάρους καθώς και η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας.

Για την καλύτερη συντήρηση των αυγών είναι αναγκαίο να διατηρούνται σε σκιερό και δροσερό χώρο ενώ σε περίπτωση που φυλάσσονται στο ψυγείο, η αλυσίδα ψύξης πρέπει να διατηρείται μέχρι την κατανάλωσή τους.

Ακόμη, είναι καλό να θυμόμαστε πως:

• Δεν πλένουμε τα αυγά.
• Δεν επιλέγουμε αυγά με ακάθαρτο, ραγισμένο και γενικά μη φυσιολογικό κέλυφος.
• Δεν καταναλώνουμε αυγά με κηλίδες αίματος, ή με θολό ή χρωματισμένο ασπράδι, ή με ασπράδι ανακατεμένο με τον κρόκο ή αυγά με δυσάρεστη οσμή.
• Δεν καταναλώνουμε τα αυγά ωμά.

Αλλεργιογόνα – Προφυλάξεις

Αν κάποιος από εμάς ή κάποιος γνωστός μας υποφέρει από κάποια τροφική αλλεργία ή δυσανεξία, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για να κάνουμε ασφαλείς επιλογές στο γιορτινό τραπέζι.

Όταν τρώμε σε καταστήματα μαζικής εστίασης ή παραγγέλνουμε φαγητό για το σπίτι ή αγοράζουμε μη προσυσκευασμένα τρόφιμα από φούρνους, κρεοπωλεία, παντοπωλεία κ.α., οι πληροφορίες σχετικά με τις ουσίες/προϊόντα που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες πρέπει να είναι διαθέσιμες στον τελικό καταναλωτή.

Αν κάποιος νιώσει αδιαθεσία ή παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση μετά από κατανάλωση κάποιου τρόφιμου, θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια.

Δεν ξεχνάμε ότι στο γιορτινό τραπέζι 

• Η διατροφή μας,πρέπει να διακρίνεται από ποικιλία και στο μέτρο.
• Μπορούμε να επαναχρησιμοποιήσουμε τα περισσεύματα των τροφίμων μας με διαφορετικούς τρόπους.
• Σκεπάζουμε τα περισσεύματα και τα βάζουμε στο ψυγείο ή στην κατάψυξη εντός δύο ωρών.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι όσον αφορά τη διατροφή και την ακμή. Ίσως να έχετε διαβάσει ή και να έχετε διαπιστώσει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα πυροδοτούν την έξαρση της ακμής. Η αλήθεια είναι ότι τα ερευνητικά δεδομένα δεν έχουν ακόμα διαλευκάνει το πως συνδέεται η διατροφή με την ακμή. Παρ’ όλα αυτά, οι υπάρχουσες μελέτες μας δίνουν μία εικόνα της κατάστασης, λέει η δερματολόγος με έδρα το Μανχάταν, Debra Jaliman, MD.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Υπάρχουν αρκετές μελέτες, οι οποίες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το γάλα συμμετέχει στην εμφάνιση ακμής. Πρόσφατη μετα-ανάλυση 14 μελετών παρατήρησης, εντόπισε ότι το γάλα τόσο στην πλήρη όσο και στην αποβουτυρωμένη εκδοχή του, αυξάνει τις πιθανότητες για ακμή. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε παρόμοια σχέση με το τυρί και το γιαούρτι.

Οι ερευνητές εξηγούν ότι ο μηχανισμός που εμπλέκει το γάλα (όπως και τα προϊόντα που περιέχουν πρωτεΐνες ορού γάλακτος) στην παθοφυσιολογία της ακμής, περιλαμβάνει κυρίως μία ορμόνη που περιέχεται στο γάλα και ονομάζεται IGF-1 ή σωματομεδίνη. Η αύξηση της συγκέντρωσής της στον οργανισμό μας, τόσο λόγω απορρόφησης από το έντερο αλλά και λόγω ενεργοποίησης της ενδογενούς παραγωγής της από το ήπαρ, φαίνεται να συσχετίζεται με την εμφάνιση ακμής. Επιπλέον, η σωματομεδίνη διεγείρει την παραγωγή ανδρογόνων, που σχετίζονται με την παραγωγή σμήγματος και συνεπώς την ανάπτυξη ακμής. Επομένως, ίσως βοηθούσε ο περιορισμός του γάλακτος σε περιόδους έντονης ακμής, λέει η Jaliman.

Ζάχαρη

Είναι πιο πιθανό να έχετε ακμή εάν η διατροφή σας είναι γεμάτη τροφές και ποτά όπως σόδα, λευκό ψωμί, λευκό ρύζι και κέικ. Η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες σε αυτά τα τρόφιμα τείνουν να εισέρχονται στο αίμα πολύ γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, μια μέτρηση για το πώς τα τρόφιμα επηρεάζουν το σάκχαρο στο αίμα. Όταν το σώμα σας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να μειώσει το σάκχαρο στο αίμα, επηρεάζει άλλες ορμόνες που μπορούν να ενισχύσουν την παραγωγή λιπαρότητας στο δέρμα. Τα λιπαρά δέρματα ευνοούν τη δημιουργία ακμής.

Πρόχειρο φαγητό

Αποτελούν τις τροφές που σχετίζονται πλέον με φλεγμονές στο σώμα όπως είναι η ακμή. Το έτοιμο φαγητό είναι πλούσιο σε «κακά» λιπαρά, τα λεγόμενα τρανς. Δυστυχώς θα πρέπει να περιορίσετε στο ελάχιστο ή και εντελώς τις τηγανιτές πατάτες, το έτοιμο φαγητό, τα τρόφιμα μαγειρεμένα σε κακής ποιότητας λάδι κ.α.

Σοκολάτα

Μερικές μικρές μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που τρώνε περισσότερη σοκολάτα είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν σπυράκια. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο γιατί. Το βασικό συστατικό, το κακάο, δεν φαίνεται να είναι ο λόγος. Σε μια μελέτη, οι άνθρωποι που έτρωγαν σοκολάτα με 10 φορές περισσότερο κακάο δεν είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σπυράκια από εκείνους που έτρωγαν σοκολάτα με κανονική ποσότητα κακάο. Η μαύρη σοκολάτα, με λιγότερη ζάχαρη και γάλα, μπορεί να είναι καλύτερη επιλογή εάν προσπαθείτε να ελέγξετε την ακμή σας.

Όσον αφορά την καλύτερη δίαιτα για την ακμή, δεν υπάρχει,  λέει η ειδικός, ωστόσο φαίνεται ότι αν ακολουθείτε μια διατροφή παρόμοια με αυτή της μεσογειακής, δηλαδή πλούσια σε πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά, ξηρούς καρπούς, σπόρους, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ελαιόλαδο, ψάρια και θαλασσινά, μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών και χαμηλότερη πρόσληψη κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος και αλκοόλ, μπορεί να βοηθήσετε στη βελτίωση της υγείας του δέρματος σας.