Οι κάτοικοι του Βώλακα Δράμας γιορτάζουν το Άγιο Πνεύμα με ένα ιδιαίτερο έθιμο, που περιλαμβάνει ιπποδρομίες, τάματα και μια παραδοσιακή σούπα.

Νταχαρές, κουρμπάνι, συνορτζήδες. Λέξεις που πρέπει κανείς να γνωρίζει για να καταλάβει πώς ξετυλίγεται το έθιμο του Αγίου Πνεύματος στον Βώλακα Δράμας, όταν οι κάτοικοί του βρίσκονται όλοι μαζί, μαγειρεύουν, ιππεύουν και προσφέρουν τάματα, αποδεικνύοντας ότι η συλλογικότητα παραμένει ισχυρή συγκολλητική ουσία στις μικρές κοινωνίες.

Ο Βώλακας είναι ένα ορεινό χωριό (830 μ.), στους πρόποδες του όρους Φαλακρό. Απέχει 36 χλμ. από τη Δράμα κι έχει 900 μόνιμους κατοίκους, που ασχολούνται με την κτηνοτροφία, τη λατομία μαρμάρου και την υλοτομία. Λόγω της υλοτομίας, οι ντόπιοι έχουν στην ιδιοκτησία τους άλογα, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στο έθιμο του Αγίου Πνεύματος. Πότε ξεκίνησε αυτό το τελευταίο; «Κανείς δεν ξέρει ακριβώς, είναι πάντως παλιό», μας λέει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βώλακα, Δημήτρης Άρμεν, που αναλαμβάνει να μας το περιγράψει.
Παλαιότερα οι νέοι, γνωστοί ως «συνορτζήδες», χωρίζονταν σε δύο ομάδες, γύριζαν τα σύνορα του χωριού ρίχνοντας αγιασμό –«όχι μόνο για την υγεία των ανθρώπων, αλλά και για τη φύση και την κτηνοτροφική παραγωγή»– και κατέληγαν στο παρεκκλήσι του Αγίου Πνεύματος, στο όρος Φαλακρό.

Σήμερα, το δρώμενο πραγματοποιείται με μικρές παραλλαγές: Οι νέοι ξεκινούν από την εκκλησία του Προφήτη Ηλία στον Βώλακα και προχωρούν προς το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος στο Φαλακρό καβάλα στ’ άλογά τους και κρατώντας εναλλάξ την εικόνα της Αγίας Τριάδας, καθώς «είναι τιμή να τη μεταφέρει κάποιος». Στο παρεκκλήσι τούς περιμένει ο παπάς μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους για αγιασμό και άλλα τελετουργικά, ενώ στη συνέχεια τρώνε όλοι μαζί κουρμπάνι, δηλαδή μια σούπα με κατσικάκι και χορταρικά.

Το ενδιαφέρον με το κουρμπάνι είναι ότι τα κατσίκια από τα οποία παρασκευάζεται προσφέρονται για την εκπλήρωση ενός παλιού τάματος που συνεχίζεται έως σήμερα. Δεν αντιμετωπίζονται, λοιπόν, ως απλά ζώα. Τα δωρίζουν οι κτηνοτρόφοι του Βώλακα (αλλά και ο δήμος, λόγω μεγάλης προσέλευσης κόσμου), σφάζονται και μαγειρεύονται το βράδυ της παραμονής στο εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος και η θυσία τους συμβολίζει την ευχή των Βωλακιωτών για καλή υγεία. Μετά το ιδιότυπο συμπόσιο, ενίοτε ακολουθεί χορός και μουσική με γκάιντα και νταχαρέ (μεγάλο ντέφι). Οι καβαλάρηδες επιστρέφουν στο χωριό, όπου λαμβάνουν χώρα οι ιπποδρομίες.  Τα τελευταία χρόνια οι αναβάτες φτάνουν τους 120-130. Αυτά μέχρι την επόμενη χρονιά, οπότε οι Βωλακιώτες θα έχουν και πάλι την ευκαιρία να ξεδιπλώσουν την αγάπη τους για την πληθωρική παράδοσή τους.

kathimerini