Το σκιάχτρο της Ρωσίας επιχειρούν να στήσουν στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων για τα δικά τους σχέδια ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα και ο πρόεδρος του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι, πυροδοτώντας με τυχοδιωκτικές ενέργειες τον εθνικισμό και στήνοντας το παιχνίδι των απειλών, εν όψει και των προσεχών εκλογών στις δύο χώρες.

Παίζοντας κάθε τόσο το χαρτί της «Μεγάλης Αλβανίας» αλλά και δήθεν σενάρια «ουκρανοποίησης» της περιοχής, επιχειρούν να εκβιάσουν την ΕΕ ώστε να αποσπάσουν ανταλλάγματα αλλά και να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο από τις αποτυχίες της ασκούμενης πολιτικής τους στο εσωτερικό. Εχοντας συχνά την εύνοια του αμερικανικού παράγοντα και με συμπεριφορά «κακομαθημένων», δεν διστάζουν ακόμη και να επιτεθούν σε κοινοτικούς αξιωματούχους όταν αυτοί επιχειρούν να τους βάλουν φρένο και να τους αποδοκιμάσουν.

Ενδεικτική είναι η επίθεση στην οποία προχώρησε αυτή την εβδομάδα από τη Βιέννη ο πρόεδρος του Κοσόβου, Χασίμ Θάτσι, κατά του κοινοτικού επιτρόπου αρμόδιου για τη διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, τον οποίο επέκρινε έντονα για το πρόσφατο άδειασμα που έκανε τόσο στον ίδιο όσο και στον Εντι Ράμα, για όσα είχαν δηλώσει πριν από μερικές εβδομάδες περί «Μεγάλης Αλβανίας», με ενοποίηση Αλβανίας-Κοσόβου. Επίσης του καταλόγισε ότι νοιάζεται μόνο για τη Σερβία (!) και ότι οι ενέργειές του αναφορικά με την ενταξιακή πορεία των δύο χωρών δεν συμβαδίζουν με εκείνες της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι.

Εναλλασσόμενοι ρόλοι

Αυτό το παιχνίδι των εναλλασσόμενων ρόλων ανάμεσα στην εθνικιστική ρητορική και τις απειλές, με διαλείμματα δήθεν διάθεσης διαλόγου και ευρωπαϊκού οράματος και σχέσεων καλής γειτονίας με τις χώρες της περιοχής -η Ελλάδα τα υφίσταται πρώτη τα τελευταία χρόνια από την Αλβανία και την κυβέρνηση Ράμα- φαίνεται όμως να έχει κουράσει και απογοητεύσει αρκετούς και στην Ευρώπη. Και είναι εμφανές από τα επικριτικά άρθρα πολλών γνωστών ευρωπαϊκών ΜΜΕ και έγκυρων αναλυτών το τελευταίο διάστημα. Αλλά και με όσα εκ των προτέρων προσπάθησε να ξεκαθαρίσει -στέλνοντας προς κάθε κατεύθυνση και την ανάλογη προειδοποίηση- η Φεντερίκα Μογκερίνι, στο άτυπο δείπνο που είχε την περασμένη Τετάρτη στις Βρυξέλλες με τους πρωθυπουργούς έξι χωρών των δυτικών Βαλκανίων -εκτός της ΠΓΔΜ όπου ο Ζόραν Ζάεβ δεν έχει πάρει ακόμη ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή- και ανάμεσά τους αυτούς της Αλβανίας και του Κοσόβου. Οπως είπε, η ΕΕ ανησυχεί για την αύξηση της εθνικιστικής ρητορικής στα Βαλκάνια, ιδιαίτερα όταν αυτή προέρχεται από «ανώτερους» πολιτικούς. Και ότι ένας σημαντικός λόγος για τη συνάντηση και συγχρόνως μια πρόκληση για τους ηγέτες των χωρών των Βαλκανίων ήταν να συζητηθεί και το θέμα αυτό, και να βρεθούν τρόποι ώστε να σταματήσει η εθνικιστική ρητορική.

O ίδιος ο Εντι Ράμα παρουσιάστηκε στη συνάντηση στις Βρυξέλλες σαν… ροκ σταρ. Με ένα σακάκι μπλε ελεκτρίκ με πολύχρωμα κουμπιά (!), τισέρτ, μια φόρμα… Adidas για παντελόνι και αθλητικά παπούτσια λαδί-χρυσαφί. «Μπράβο, Εντι, για το γούστο σου…» του έγραφαν Αλβανοί στο Facebook κι αυτός έδειχνε να κολακεύεται.

Τις ανησυχίες που εκφράστηκαν στις Βρυξέλλες περί «εθνικιστικής ρητορικής» ο Αλβανός πρωθυπουργός έδειξε μάλλον να τις αγνοεί, όπως κι εκείνα που είπε -αρκετά στρογγυλεμένα- ο αναπληρωτής υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπράιαν Χόιτ Γι από το Βελιγράδι.

Ο τελευταίος τα περί «Μεγάλης Αλβανίας» τα χαρακτήρισε ως μια «ανεύθυνη ρητορική», ανέφερε ότι «η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επίγνωση ότι ορισμένοι πολιτικοί επιδίδονται σε μια ανεύθυνη και εμπρηστική ρητορική», ότι «δεν προσπαθούν να τη δικαιολογήσουν και την καταδικάζουν», αλλά έσπευσε να προσθέσει ότι «είναι σημαντικό να αποφευχθούν οι υπερβολικές αντιδράσεις», υποστηρίζοντας ότι οι δηλώσεις αυτές πρέπει να ιδωθούν και μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής-προεκλογικής εκστρατείας τους.

Ο Εντι Ράμα πάντως ερμήνευσε με… τη δική του προεκλογική ματιά τη συνάντηση στις Βρυξέλλες, λέγοντας ότι τώρα που άνοιξε ο δρόμος θα ζητήσει μετά τις εκλογές την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη στην ΕΕ, χωρίς όμως να αναφερθεί στις προϋποθέσεις που έχει θέσει η ΕΕ και στην τελευταία έκθεσή της. Που περιλαμβάνουν την προώθηση της δικαστικής μεταρρύθμισης, την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως στο πεδίο της παραγωγής και της διακίνησης ναρκωτικών, τον σεβασμό των μειονοτήτων και των περιουσιών τους.

Ο τρίτος που μετέφερε και το πιο σαφές μήνυμα στον Εντι Ράμα, «ώστε να σταματήσουν η εθνικιστική ρητορική και οι εθνικιστικές πρακτικές στην ευρύτερη περιοχή μας, προς όφελος των δημοκρατικών αρχών και του σεβασμού του διεθνούς δικαίου», ήταν ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Ο Εντι Ράμα -που δεν εμφανίσθηκε αυτήν τη φορά με την αμφίεση του ροκ σταρ αλλά με κουστούμι- ήταν εκείνος που επιδίωξε τη συνάντηση σύμφωνα με πληροφορίες αλβανικών ΜΜΕ, αν και στο πρόσφατο παρελθόν έχει εμφανιστεί να λέει σε επιθετικούς τόνους γιατί δεν θα πάει στην Αθήνα και τη Μόσχα. Φαίνεται όμως ότι επικράτησαν και προεκλογικές σκοπιμότητες, αφού πάνω από 500.000 Αλβανοί μετανάστες βρίσκονται στην Ελλάδα, πολλοί από τους οποίους θα πάνε και θα ψηφίσουν στις 25 Ιουνίου. Αλβανοί που έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα, εργάζονται εδώ και έχουν συνδέσει το μέλλον των ίδιων και των οικογενειών τους με τη χώρα μας και δεν θέλουν όξυνση των σχέσεων με την Ελλάδα.

«Η Μεγάλη Αλβανία είναι μια άδεια αλλά και επικίνδυνη ιστορία» σημείωνε πρόσφατα ένας έγκυρος αναλυτής στην «Ντόιτσε Βέλε», και ενώ αυτές τις μέρες οι εξελίξεις τόσο στην Αλβανία όσο και στο Κόσοβο έχουν έρθει στο προσκήνιο λόγω και των εκλογών που έχουν προκηρυχθεί στις δύο χώρες μέσα σε ένα ταραχώδες εσωτερικό πολιτικό τοπίο, στις 11 Ιουνίου στο Κόσοβο και στις 25 Ιουνίου στην Αλβανία.

Ο Εντι Ράμα έφτασε στην εξουσία με ένα βιογραφικό ενός διαφορετικού πολιτικού, με σύγχρονες ευρωπαϊκές αντιλήψεις, που δήθεν θα επιχειρούσε ρήξεις με το παλιό πολιτικό σύστημα, θα το εκσυγχρόνιζε και θα αντιμετώπιζε τις άμεσες ή έμμεσες σχέσεις μεγάλου αριθμού πολιτικών στελεχών με το οργανωμένο έγκλημα. Ενας πολιτικός με το προφίλ του καλλιτέχνη -ζωγράφου και μουσικού-, του αθλητή, που δεν χρησιμοποίησε τα εθνικιστικά εργαλεία για να κερδίσει τις εκλογές το 2013. Ηταν τότε που και η Ελλάδα τού άνοιγε τις πόρτες και τον φιλοξενούσε ως φίλο για να μιλήσει σε προεκλογικές συγκεντρώσεις Αλβανών μεταναστών στη χώρα μας. Για να τον αγκαλιάσουν στην αρχή της πρωθυπουργίας του η Μέρκελ και ο Ολαντ στο Βερολίνο και το Παρίσι και να του ανοίξουν τις πόρτες στις Βρυξέλλες.

Ομως η διαδρομή του στη συνέχεια ήταν απογοητευτική και ανάλογη κάποιων άλλων Βαλκάνιων πολιτικών. Πήδηξε κυριολεκτικά στην αγκαλιά των «εθνικών και εθνικιστικών θεμάτων», με αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά δηλητηρίασε τις σχέσεις της χώρας του με όλους σχεδόν τους γείτονες, διατηρώντας μόνο ως… στρατηγικό σύμμαχο την Τουρκία και τη «λυκοφιλία» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Εγκληματικότητα, διαφθορά, νεποτισμός, μετατροπή της Αλβανίας σε ένα απέραντο «κανναβιστάν», σκόπιμη δυστοκία στις αλλαγές στη Δικαιοσύνη, για τις οποίες πιέζουν ΗΠΑ και ΕΕ, είναι η κατάσταση στη σημερινή Αλβανία και επιχειρείται να καλυφθεί με περίσσεια εθνικιστικής ρητορικής άνωθεν.

Ακροδεξιοί σύμμαχοι

Αυτό το κλίμα δηλητηριάζει τις σχέσεις και με την Ελλάδα, αφού πυροδοτεί τη δράση ακραίων στοιχείων. Στον κυβερνητικό συνασπισμό του ο «σοσιαλιστής» Εντι Ράμα περιέλαβε ένα ακροδεξιό, εθνικιστικό κόμμα, που εμφανίζεται ως εκφραστής των λεγόμενων Τσάμηδων, το PDIU του Σπετίμ Ιντρίζι, και έχει στο στόχαστρο καθημερινά την Ελλάδα. Ενα κόμμα-καταφύγιο φυγόποινων και ατόμων με ανοιχτές υποθέσεις στη Δικαιοσύνη. Το τελευταίο διάστημα τρεις βουλευτές του PDIU κρίθηκαν έκπτωτοι για το ποινικό τους παρελθόν, συχνά στο εξωτερικό, κάτι που έχει γίνει και για βουλευτές άλλων κομμάτων. Αυτή η εκκαθάριση δεν θα είχε προχωρήσει αν δεν υπήρχε η επιμονή του πρέσβη των ΗΠΑ Ντόναλντ Λου, ενώ ο τελευταίος έχει βάλει «βέτο» και για άλλα πολιτικά πρόσωπα που κατηγορούνται για εγκληματική δραστηριότητα, προκειμένου να μην περιληφθούν στους καταλόγους των κομμάτων για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου.

Αν υπήρχε επίσης η πολιτική βούληση και λειτουργούσε ένα ευνομούμενο κράτος, δεν θα επιτρεπόταν η δράση ακραίων στοιχείων, όπως αυτά του εθνικιστικού μορφώματος του Ταχίρ Βελίου (Κίνημα για την Ενωμένη Αλβανία), που περιφέρονται τελευταία στις μειονοτικές περιοχές στη Νότια Αλβανία και καίνε ελληνικές σημαίες, με τον ίδιο να αναρτά προκλητικά φωτογραφίες στο Διαδίκτυο που τον απαθανατίζουν να τις κρατά στη συνέχεια. Στο Κόσοβο, ο Χασίμ Θάτσι, που έχει αγαστή συνεργασία με τον Εντι Ράμα, τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια του μετριοπαθούς πρωθυπουργού Ισα Μουσταφά, άλλοτε συνεργάτη του Ιμπραχίμ Ρουγκόβα. Mε τους βουλευτές του κόμματός του -πριν πάρει τον δρόμο για την προεδρία-, του PDK, έριξαν την κυβέρνησή του για να πάει η χώρα σε έκτακτες εκλογές στις 11 Ιουνίου. Πρόσφατα ο Ισα Μουσταφά τους είχε χαρακτηρίσει λαϊκιστές, αναφορικά με όσα είχαν πει περί «Μεγάλης Αλβανίας» και ενοποίησης Αλβανίας-Κοσόβου.

ΠΡΩΤΟΚΛΑΣΑΤΟΙ ΤΟΥ UCK

Στις εκλογές το κόμμα του Θάτσι στηρίζει τον λεγόμενο «συνασπισμό των πολεμάρχων», στον οποίο συμμετέχουν πρωτοκλασάτοι του πρώην UCK. Aνάμεσά τους ο Ραμούς Χαραντινάι, πρώην στρατιωτικός διοικητής του UCK που επέστρεψε μετά την περιπέτεια της σύλληψής του στη Γαλλία, και ο Φατμίρ Λιμάι, επίσης διοικητής στον πρώην UCK.