Νέες ανατροπές στο καθεστώς του ΦΠΑ σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εν όψει της επικείμενης φορολογικής μεταρρύθμισης, που θα περιλαμβάνει «πακέτο» ελαφρύνσεων για φυσικά και νομικά πρόσωπα, υπό την προϋπόθεση ότι τα μηνύματα από το Παρίσι, στις αρχές της άλλης εβδομάδος, κατά τη συνάντηση με την τρόικα θα είναι θετικά.

Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης έχει ήδη ζητήσει και αναμένει εντός των προσεχών ημερών ειδική μελέτη από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων με τις προτάσεις του επί των αλλαγών στον ΦΠΑ, αλλά κυρίως πώς θα μπορούσε να γίνει σταδιακά η μετάπτωση σε νέο καθεστώς χωρίς τη δημιουργία αναταράξεων στην αγορά και πρωτίστως χωρίς την απώλεια εσόδων.

Στο πλαίσιο αυτό θέμα χρόνου πρέπει να θεωρείται πλέον ο εξορθολογισμός των χαμηλών συντελεστών του ΦΠΑ, με απώτερο στόχο την καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή στα επίπεδα του 19% ή του 21%.

Αλλωστε αποτελεί πάγιο αίτημα των εμπειρογνωμόνων του ΔΝΤ, ενώ με βάση και τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να παρουσιάσει «εντός του καλοκαιριού ένα σχέδιο μεταρρύθμισης του ΦΠΑ, να το νομοθετήσει έως τον Οκτώβριο και να το θέσει σε ισχύ από την 1-1-2015».

Αφόρητες οι πιέσεις

Ανεξάρτητα πάντως από το εάν το σχέδιο θα καταστεί δυνατό να εφαρμοστεί από το επόμενο έτος, λόγω και των στρεβλώσεων που επικρατούν στην ελληνική αγορά, η χώρα μας πρέπει να προχωρήσει στην κατάρτιση ενός νέου πλαισίου, αφού και οι πιέσεις από τους εκπροσώπους του Ταμείου είναι «αφόρητες», καθώς υποστηρίζουν ότι το σύστημα πολλαπλών συντελεστών ΦΠΑ, που πρωτοεμφανίσθηκε στη χώρα μας το 1987, αυξάνει το κόστος διοικητικής συμμόρφωσης και δίνει τη δυνατότητα φοροαποφυγής και κατάχρησης, ειδικά μεταξύ νήσων και ηπειρωτικής χώρας, λόγω της διαφοράς συντελεστών.

Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης έχει ήδη ζητήσει και αναμένει εντός των προσεχών ημερών ειδική μελέτη από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων με τις προτάσεις του επί των αλλαγών στον ΦΠΑ.

Η θέση του ΔΝΤ είναι σαφής και επαναλαμβανόμενη τα τελευταία χρόνια, όπως και στην τελευταία του έκθεση για την πορεία εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος, καθώς θεωρούν ότι οι πολλοί συντελεστές και τα ειδικά καθεστώτα που ισχύουν σε διάφορες περιοχές της χώρας αποτελούν σημαντική αδυναμία του φορολογικού μας συστήματος που οδηγεί σε χαμηλή απόδοση φόρων και υψηλή φοροδιαφυγή.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Κομισιόν διαπίστωσε ότι την περίοδο 2008-2012 η Ελλάδα στον τομέα του ΦΠΑ είχε απώλειες οι οποίες αθροιστικά ανέρχονται στα 39,8 δισ. ευρώ, ενώ μόνο για το 2011 οι απώλειες στα έσοδα του ΦΠΑ ανήλθαν σε 9,7 δισ. ευρώ ή 4,7% του ΑΕΠ.

Απλοποίηση

Και επειδή η Ελλάδα, μαζί με άλλες πέντε χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Λετονία, Πορτογαλία και Ηνωμένο Βασίλειο) εμφανίζονται, στις μελέτες των δανειστών μας, να έχουν ένα ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο εσόδων από ΦΠΑ, γι’ αυτό και συστήνεται στη χώρα μας να «απλοποιήσει» τη νομοθεσία για τον ΦΠΑ καταργώντας όλες τις ρυθμίσεις που προβλέπουν μειωμένους συντελεστές!

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το σχέδιο που προωθείται και προκρίνεται από την τρόικα, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», είναι καθιέρωση ενός ενιαίου συντελεστή στα επίπεδα του 19% ή του 21%, με ταυτόχρονη κατάργηση όλων των εξαιρέσεων.

Κερδισμένοι και χαμένοι

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι η ενοποίηση του ΦΠΑ στα επίπεδα του 19% ή 21% συνεπάγεται αύξηση της επιβάρυνσης σε ό,τι φορολογείται σήμερα με ΦΠΑ 13%, δηλαδή στα μη παρασκευασμένα είδη διατροφής, στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και φυσικού αερίου, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στην ιατρική και τη νοσοκομειακή περίθαλψη κ.α.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η απόφαση αυτή εκτιμάται ότι θα δώσει μία βαθιά ανάσα στην αγορά, καθώς θα μειωθεί ίσως και κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες ο ΦΠΑ 23% που επιβάλλεται σήμερα στα περισσότερα προϊόντα τα οποία διακινούνται στην αγορά, αλλά και σε όλο το φάσμα της παροχής υπηρεσιών.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η υιοθέτηση ενός ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ θα «πλήξει» τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου, αφού αυτόματα θα οδηγήσει στην κατάργηση των κατά περίπου 30% μειωμένων συντελεστών που ισχύουν σήμερα.

Το αποτέλεσμα θα είναι να σημειωθούν απότομες αυξήσεις κατά 6% έως και 18% στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών σε όλα τα νησιά του Αιγαίου!

Ανατιμήσεις έως 15,5%

Για όσα προϊόντα είναι σήμερα στο χαμηλότερο συντελεστή, όπως οι υπηρεσίες τουρισμού, τα φάρμακα, οι εκδόσεις περιοδικών, βιβλίων και εφημερίδων και τα εισιτήρια του θεάτρου, θα προκύψουν ανατιμήσεις 15,5%, ενώ για όσα είναι στο 13%, όπως τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, τα κόμιστρα των ταξί, οι υπηρεσίες επισκευής παλαιών κατοικιών, τα εισιτήρια θεαμάτων (πλην θεάτρου), οι πωλήσεις ανθέων, προϊόντων από λάστιχο κ.λπ., η αύξηση θα προσεγγίζει το 9%.

Ο δρόμος των ελαφρύνσεων περνά από το Παρίσι

Μπορεί το εκκολαπτόμενο σχέδιο αλλαγών στο καθεστώς του ΦΠΑ να χαροποιήσει τους δανειστές, εφόσον παρουσιαστεί στις διαπραγματεύσεις του Σεπτεμβρίου, αφού η κυβέρνηση θα ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημά τους και μια ακόμη μνημονιακή δέσμευση, όμως δεν αναμένεται να συμβεί το ίδιο και με το γενικότερο «πακέτο» ελαφρύνσεων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που ήδη επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, με στόχο την άρση των αδικιών στις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού.

Πάντως, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», πολύ δύσκολα πλέον η κυβέρνηση θα  υπαναχωρήσει από τις επιδιώξεις της, αφού το σχέδιο των φοροελαφρύνσεων θα αποτελεί το ισχυρό χαρτί με το οποίο θα πορευτεί μέχρι τις επόμενες εκλογές, όποτε αυτές γίνουν.

Λόγος για τον οποίο άλλωστε ο πρωθυπουργός λίγα 24ωρα πριν από τη νέα συνάντηση με τους επικεφαλής της τρόικας, που θα πραγματοποιηθεί, για πρώτη φορά εκτός της χώρας, στο Παρίσι, θα συναντηθεί εκ νέου με τον πρόεδρο της Ε.Ε. Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, αφού στόχος του είναι να υπάρξει ένα minimum πολιτικής συναίνεσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να ξεπεραστούν τυχόν «αγκυλώσεις» των τεχνοκρατών της τρόικας.

Οσον αφορά το πακέτο αλλαγών στη φορολογία που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών, όπως έχει αποκαλύψει η «Ν», περιλαμβάνει σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών στα εισοδήματα (από το 42% στο 33%) και τα επιχειρηματικά κέρδη (από το 26%-33% στο 20% και εν συνεχεία στο 15%), μείωση ή ακόμη και κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, μείωση των συντελεστών του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, μείωση του τέλους επιτηδεύματος, όπως και των τεκμηρίων, ελαφρύνσεις στην αγορά των Ι.Χ., ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για χρέη με εξόφληση έως και σε 100 δόσεις, αλλά και σημαντικές ανατροπές στο σύστημα των ποινών.