Σημειώνεται ότι στις 18 Αυγούστου 2022 στην Καβάλα πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας υπηρεσιακών παραγόντων για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από τις δειγματοληψίες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο διερεύνησης τυχόν επιπτώσεων στην περιοχή, ως συνέπεια της πτώσης του αεροσκάφους, πλησίον του οικισμού Παλαιοχωρίου του Δήμου Παγγαίου.

Αναλυτικά τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών

Σύμφωνα με το Σχέδιο Δειγματοληψιών που καταρτίστηκε, διενεργήθηκαν δειγματοληψίες εδάφους, φύλλων, καρπών, υπογείων και επιφανειακών υδάτων, καθώς και πόσιμου νερού, τόσο από την περιοχή πτώσης του αεροσκάφους όσο και από την ευρύτερη περιοχή, εντός και εκτός της ζώνης διασποράς του καπνού. Επίσης ο Στρατός, την επομένη του συμβάντος, πραγματοποίησε δειγματοληψίες εδάφους και φύλλων από την περιοχή πτώσης του αεροσκάφους.

Τα δείγματα απεστάλησαν, ανάλογα με το είδος τους, στο Γενικό Χημείο του Κράτους, στον Δημόκριτο και σε διαπιστευμένα εργαστήρια για αναλύσεις βαρέων μετάλλων, φωσφορικών, νιτρικών ιόντων, υδρογονανθράκων, διοξινών και φουρανίων (για τα δείγματα καρπού ελιάς) και άλλων χημικών ενώσεων.

Από την εξέταση των αποτελεσμάτων προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

Πόσιμο νερό
Δεν προκύπτει καμία επιβάρυνση. Οι τιμές των δειγμάτων είναι εντός των θεσμοθετημένων ορίων νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, (Κ.Υ.Α. Γ1(δ)/ΓΠ οικ.67322 (ΦΕΚ 3282Β/2017). Οι δειγματοληψίες τακτικών και έκτακτων δειγματοληψιών θα συνεχιστούν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΔΕΥΑ Παγγαίου, υπό την εποπτεία της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας ΠΕ Καβάλας

Δείγματα καρπών
Από τα δείγματα καρπών που ελήφθησαν (ντομάτα, ηλίανθος, αραβόσιτος, καρποί ελιάς) δεν προκύπτει καμία επιβάρυνση. Στα δείγματα ντομάτας, ηλίανθου και αραβόσιτου, οι τιμές καδμίου και μόλυβδου είναι εντός των θεσμοθετημένων ορίων. Όσον αφορά τις διοξίνες και τα φουράνια, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Δημόκριτου, οι μετρήσεις στα δείγματα καρπών ελιάς, είναι κάτω από τα ανώτατα όρια ανοχής που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 1259/2011/ΕΕ

Φύλλα
Για τα φύλλα δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες οριακές τιμές, οπότε οι μετρήσεις αξιολογήθηκαν σε σχέση με τις «επιθυμητές τιμές στα φυτά» σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμού Υγείας. Επίσης έγινε συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των μετρήσεων στα δείγματα που ελήφθησαν από το σημείο πτώσης του αεροσκάφους και των μετρήσεων των δειγμάτων που ελήφθησαν από διαφορετικές αποστάσεις από το σημείο πτώσης, εντός και εκτός της ζώνης διασποράς του καπνού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα δεν προκύπτει καμία επιβάρυνση

Υπόγεια και επιφανειακά ύδατα
Τα αποτελέσματα των δειγμάτων που ελήφθησαν από αρδευτικές γεωτρήσεις, καθώς και από επιφανειακά ύδατα της περιοχής, δεν δείχνουν καμία επιβάρυνση. Οι τιμές των παραμέτρων που εξετάστηκαν (βαρέα μέταλλα) είναι εντός των θεσμοθετημένων ορίων που αφορούν τα υπόγεια (ΥΑ 1811 ΦΕΚ 3322Β/2011) και επιφανειακά ύδατα (ΚΥΑ 51354/2641/Ε103 ΦΕΚ Β΄ 1909/2010 περί Πρότυπων Ποιότητας Περιβάλλοντος, όπως ισχύει), αντίστοιχα. Μάλιστα οι μετρήσεις βαρέων μετάλλων σε όλα τα δείγματα είναι μικρότερες ακόμα και από τα όρια της Κ.Υ.Α. για την ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης

Έδαφος
Για το έδαφος δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα Εθνικά και Ευρωπαϊκά πρότυπα ποιότητας. Ελλείψει θεσμοθετημένων ορίων για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε η νομοθεσία της Ολλανδίας και συγκεκριμένα ο Kανονισμός για την ποιότητα του εδάφους στον οποίο προβλέπονται μέγιστες τιμές ποιότητας εδάφους για οικιστική και βιομηχανική χρήση και η εγκύκλιος για την αποκατάσταση του εδάφους, η οποία ορίζει «όρια παρέμβασης» για αποκατάσταση ρυπασμένων περιοχών. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν οι οριακές τιμές εδάφους (για βαρέα μέταλλα) της ΚΥΑ 80568/4225/1991 που ισχύει στην Ελλάδα για τη χρησιμοποίηση στη γεωργία της ιλύος που προέρχεται από επεξεργασία οικιακών και αστικών λυμάτων.

Τέλος, έγινε συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των μετρήσεων στα δείγματα που ελήφθησαν από το σημείο πτώσης του αεροσκάφους και των αντίστοιχων μετρήσεων στα δείγματα που ελήφθησαν από διαφορετικές αποστάσεις από το σημείο πτώσης, εντός και εκτός της ζώνης διασποράς του καπνού. Από τα ανωτέρω προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα για το έδαφος:

• Δεν προκύπτει καμία επιβάρυνση σε βαρέα μέταλλα και άλλες χημικές ενώσεις, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ΓΧΚ. Οι μετρήσεις όλων των δειγμάτων ως προς τα βαρέα μέταλλα είναι κάτω των ορίων του Κανονισμού της Ολλανδίας για έδαφος οικιστικής περιοχής και κάτω των οριακών τιμών παρέμβασης για αποκατάσταση του εδάφους της Εγκυκλίου της Ολλανδίας. Επίσης, όλες οι μετρήσεις βαρέων μετάλλων είναι κάτω των οριακών τιμών βαρέων μετάλλων της ΚΥΑ 80568/4225/1991
• Συγκρίνοντας τις μετρήσεις των δειγμάτων εδάφους που ελήφθησαν από το σημείο πτώσης με τις αντίστοιχες μετρήσεις των δειγμάτων εδάφους που ελήφθησαν από την ευρύτερη περιοχή διασποράς του καπνού προκύπτει αύξηση στις συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων μόλυβδου, καδμίου και αντιμονίου στα δείγματα εδάφους από το σημείο πτώσης
• Για τον λόγο αυτό και δεδομένου ότι η περιοχή πρόσκρουσης τους αεροσκάφους, έκτασης περίπου 7-8 στρ. δεν έχει ακόμα αποδεσμευτεί από το Στρατό, απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, προκειμένου να αξιολογηθεί η επιβάρυνση της συγκεκριμένης μόνο έκτασης και να δρομολογηθούν τυχόν ενέργειες εξυγίανσης αποκατάστασης, ζητήματα που αποτελούν αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης

Συμπεράσματα

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αναλύσεων δεν προκύπτει καμία επιβάρυνση σε βαρέα μέταλλα, διοξίνες- φουράνια και άλλες χημικές ενώσεις στην ευρύτερη περιοχή πτώσης του αεροσκάφους και ειδικά στη ζώνη διασποράς του καπνού.

Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση της περιοχής πρόσκρουσης του αεροσκάφους, έκτασης περίπου 7-8 στρ., αφού όμως αποδεσμευτεί πλήρως από τον Στρατό, ώστε να δρομολογηθούν περαιτέρω ενέργειες τυχόν εξυγίανσης και αποκατάστασης από την αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης.