ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών δοκιμάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία

Έκπληξη αποτέλεσε η ανθεκτικότητα της καταναλωτικής συμπεριφοράς των πολιτών, δεδομένου ότι η πανδημία εκτίναξε τον πληθωρισμό σε νέα ύψη και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα έκαναν πολλά προϊόντα δυσεύρετα.

Παρ’ όλα αυτά, η ανθεκτικότητα αυτή αντιμετωπίζει -πια- μια νέα πρόκληση: την «γεωπολιτική καταιγίδα» που προκλήθηκε στην Ουκρανία.

Τόσο η ενέργεια όσο και οι τιμές τροφίμων, κύριοι πληθωριστικοί παράγοντες, δέχονται αυξητικές πιέσεις από τον πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Οι πιέσεις αυτές θα επηρεάσουν τα νοικοκυριά τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια, περιορίζοντας παράλληλα τα πανδημικά προγράμματα στήριξης.

«Εισερχόμαστε σε περίοδο καταναλωτικών εξόδων που θυμίζουν οικονομική κρίση, χωρίς να περνάμε οικονομική κρίση», ανέφερε ο Marshal Cohen, στέλεχος της NPD Group.

H καταναλωτική συμπεριφορά στις ΗΠΑ έχει επηρεαστεί αρκετά τους τελευταίους μήνες, δεδομένου του πληθωρισμού-ρεκόρ και της αύξησης των επιτοκίων. Αρκετοί Αμερικανοί ανησυχούν πως δε θα μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα οικονομικά. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενδέχεται να επηρεάσει την καταναλωτική συμπεριφορά αυτή περαιτέρω.

Η αντίδραση των καταναλωτών αποτελεί κλειδί για την οποιαδήποτε οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία. Τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία ξόδεψαν συνολικά $26 τρισ πέρυσι, αποτελώντας πάνω από το 25% της παγκόσμιας οικονομίας και το μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ των χωρών αυτών.

Ενέργεια

Οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού και της θέρμανσης τώρα πια αποτελούν μεγαλύτερο ποσοστό των οικονομιών των νοικοκυριών. Σύμφωνα με στοιχεία της Investec, το ετήσιο ενεργειακό κόστος για ένα μέσο νοικοκυριό στη Βρετανία θα αυξηθεί στα $4.023, 160% επιπλέον σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το Bloomberg Economics υπολογίζει πως η αύξηση των τιμών ενέργειας θα κοστίσει επιπλέον 100 δισ. ευρώ στους καταναλωτές της Ευρωζώνης.

Στις ΗΠΑ, το διαθέσιμο εισόδημα έχει παραμείνει σε σταθερά, σχετικά, επίπεδα από τα μέσα του 2021. Οι τιμές της ενέργειας κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 27% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ η τιμή της βενζίνης άγγιξε 7ετές ρεκόρ στα $3,6/γαλόνι.

Οι οικονομίες των αμερικανικών νοικοκυριών κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενδέχεται να αντισταθμίσουν, μερικώς, το σοκ των υψηλών τιμών ενέργειας. Παρ’ όλα αυτά, οι οικονομίες αυτές είναι άνισα κατανεμημένες στα κοινωνικά στρώματα της χώρας.

Απρόβλεπτες εξελίξεις

Οι εταιρείες έχουν αυξήσει τις τιμές τους, προσπαθώντας να αντισταθμίσουν τη μισθολογική αύξηση και την αύξηση του κόστους της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά μέχρι τώρα οι καταναλωτές δεν είχαν περιορίσει την κατανάλωσή τους. Παρ’ όλα αυτά, η αύξηση των τιμών πλαστικών, πολυεστέρα και άλλων πρώτων υλών που παρασκευάζονται μέσω της χρήσης υδρογονανθράκων θα αυξηθούν παράλληλα με τις τιμές πετρελαίου, αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Οι αυξήσεις αυτές θα επηρεάσουν, προφανώς, την καταναλωτική συμπεριφορά των πολιτών.

Η απρόβλεπτη εξέλιξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αποτελεί άλλο ένα εμπόδιο για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

«Η Ευρώπη θα επηρεαστεί περισσότερο από άλλες περιοχές του πλανήτη, αφού βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της γεωπολιτικής κρίσης», ανέφερε ο Jay Bryson, επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της Wells Fargo & Co.

Σημειωτέον πως η Ρωσία είναι μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγείς φυσικού αερίου και λιπασμάτων στον πλανήτη και οι κυρώσεις προφανώς θα επηρεάσουν την ικανότητά της να εξάγει τα προϊόντα της στη Δύση.

Τα προαναφερθέντα προβλήματα αποτελούν και δυσεπίλυτο γρίφο για τις εταιρείες. Πολυεθνικές όπως η Kellogg Co και η Coca-Cola Co προειδοποίησαν πρόσφατα πως οι καταναλωτές θα πρέπει να αναμένουν αύξηση των τιμών των προϊόντων τους.

«Χρησιμοποιώντας τις οικονομίες τους και τις υποβοηθητικές οικονομικές επιταγές της κυβέρνησης των ΗΠΑ προς τους πολίτες (stimulus checks), οι καταναλωτές υπέφεραν αγόγγυστα οποιεσδήποτε τιμολογικές αυξήσεις μέχρι τώρα. Παρ’ όλα αυτά, τα μέτρα αυτά αίρονται και πλησιάζουμε το σημείο καμπής όπου η καταναλωτική συμπεριφορά θα αλλάξει δραστικά», υπογράμμισε η Natalie Kotlyar, επικεφαλής ερευνητής της BDO USA LLP η οποία συνέλεξε στοιχεία 100 αμερικανών CFOs εταιρειών λιανικής.

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

“Πρωταθλητές” ακρίβειας το ελαιόλαδο και το κρέας – Αύξηση και στον καφέ στην εστίαση

Φωτιά στους λογαριασμούς των νοικοκυριών βάζουν ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά και κρέας την τελευταία 5ετια με βάση τα στοιχεία της Eurostat με αποτέλεσμα να είναι πιο ακριβή από τον μέσο όρο της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα, το ανοδικό «ράλι» στο κόστος του ελαιολάδου αναγκάζει πολλούς ιδιοκτήτες εστιατορίων να μην προμηθεύονται συσκευασίες για όλα τα τραπέζια, αλλά λιγότερες ή ακόμη και καθόλου. Μάλιστα, αρκετοί είναι εκείνοι που αντικατέστησαν το μπουκάλι με… ψεκαστήρα.

ΚΑΒΑΛΑ

Συντάξεις χηρείας | Η μείωση 50% μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μηδενισμό των αποδοχών

Η μείωση κατά 50% μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μηδενισμό των αποδοχών με βάση την ερμηνευτική εγκύκλιο Τσακλόγλου – Μετά τις ευρωεκλογές οι ανακοινώσεις

Αμέσως μετά τις ευρωεκλογές τοποθετείται η περικοπή των συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα (σε Δημόσιο και ΟΓΑ έχουν γίνει περικοπές την προηγούμενη τετραετία), που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε πλήρη εξαφάνιση -σε ακραίες περιπτώσεις- των απολαβών που σήμερα έχουν χιλιάδες συνταξιούχοι.

Σύμφωνα με τον νόμο του 2016 (Κατρούγκαλου) αλλά και την ερμηνευτική εγκύκλιο Τσακλόγλου (τέλος 2023), οι συνταξιούχοι χηρείας θα υποστούν μείωση των αποδοχών τους τουλάχιστον κατά 50%. Και αυτό καθώς μετά το τέλος της τριετίας, στο οποίο ο δικαιούχος της σύνταξης χηρείας λάμβανε το 70%, θα πρέπει τώρα να λάβει το 35% και μόνο όμως του ανταποδοτικού σκέλους της σύνταξης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν οι συνταξιούχοι λαμβάνουν μια σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος, από τη σύνταξη χηρείας που εισπράττουν θα λάβουν το ποσό που υπερβαίνει τα 384 ευρώ της εθνικής σύνταξης, όπως ξεκαθαρίζει η ερμηνευτική εγκύκλιος Τσακλόγλου.

Να σημειώσουμε ακόμα ότι όταν ξεκίνησαν οι πρώτες περικοπές (2020), οι αντιδράσεις των συνταξιούχων ήταν έντονες, υποχρεώνοντας μάλιστα τον ΕΦΚΑ να επιστρέψει πίσω τα ποσά που είχαν περικοπεί. Τώρα έρχεται η εφαρμογή του νόμου και για τις συντάξεις χηρείας των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα και, σύμφωνα με την πρόβλεψη του νόμου, οι συντάξεις αυτές, εφόσον έχει παρέλθει τριετία από την καταβολή τους, θα περικοπούν ως αποδοχές εις διπλούν.

Δραματικές περικοπές και επιστροφές ποσών

Οπως σωστά επισημαίνει το ΕΝΔΙΣΥ (Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων), υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να είναι δεκάδες χιλιάδες οι δικαιούχοι που θα τύχουν νέων περικοπών στις συντάξεις χηρείας που λαμβάνουν, ενώ θα κληθούν να επιστρέψουν και αναδρομικά ποσά προς τα δημόσια ταμεία, καθώς το μέτρο θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από τον Οκτώβριο του 2020!

Μπροστά στο σοβαρό αυτό ενδεχόμενο ακόμα και να μηδενιστούν τα ποσά της σύνταξης χηρείας για κάποιους δικαιούχους, το Δίκτυο ζητά να μην εφαρμοστεί η νομοθεσία που περικόπτει στο μισό τις συντάξεις χηρείας εξ ιδίου δικαιώματος και για δικαιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, ζητά από την κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας να νομοθετήσει σχετικά ώστε να παραμείνει η καταβολή των συντάξεων χηρείας στο 70% των αρχικών ποσών, εφ’ όρου ζωής του κάθε δικαιούχου, σημειώνοντας ότι «πρόκειται για ένα άδικο μέτρο που κακώς εφαρμόστηκε σε χιλιάδες συνταξιούχους στο Δημόσιο και στον ΟΓΑ, και στους δικαιούχους αυτούς η κυβέρνηση οφείλει να επιστρέψει τα χρήματα πίσω».

«Δεν μπορεί τώρα να γίνεται περικοπή της παροχής στο όνομα κάποιας δημοσιονομικής εξισορρόπησης» σημειώνει ακόμα το Δίκτυο των συνταξιούχων, υπενθυμίζοντας ότι το συγκεκριμένο μέτρο θεσμοθετήθηκε το 2016, εν μέσω Μνημονίων και βαθιάς οικονομικής κρίσης, και η κυβέρνηση «επιδιώκει να υφαρπάξει ένα μέρος του εισοδήματός τους από συνταξιούχους που διαβιούν μόνοι και έχουν απόλυτη ανάγκη την οικονομική ενίσχυση».

avgi.gr

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Καύσιμα: Νέο χαράτσι θα έρθει για να μείνει – Πότε θα σημειώσει άνοδο 10 λεπτά η τιμή στη βενζίνη

Μια ακόμα οικονομική επιβάρυνση φέρνει η νέα νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συγκεκριμένα, η νέα νομοθεσία της ΕΕ για την τιμολόγηση των ρύπων των καυσίμων στις οδικές μεταφορές και τη θέρμανση (ETS2) που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2027 και θα έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο των τιμών.

Μέχρι σήμερα, οι ρύποι τιμολογούνταν μονάχα στην περίπτωση συγκεκριμένων κλάδων, όπως της βιομηχανίας. Αυτό, όμως, αλλάζει πλέον και διευρύνεται ώστε να πετύχει η Ευρωπαϊκή Ένωση τον κλιματικό της στόχο.

Όπως αναφέρει σχετικά το Euractiv, η νέα ρύθμιση συμφωνήθηκε πέρυσι με στόχο οι τιμές των ρύπων να παραμείνουν κάτω από τα 45 ευρώ/τόνο CO2, που μεταφράζεται σε ένα «καπέλο» περίπου 10 λεπτών στην τιμή της βενζίνης ή του ντίζελ στην αντλία.

Εντούτοις, ο ευρωβουλευτής του CDU/EPP, Πίτερ Λίεσε, που ήταν ο επικεφαλής διαπραγματευτής του Ευρωκοινοβουλίου, δήλωσε πρόσφατα ότι δεν αισιοδοξεί για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Ο λόγος είναι ότι οι εκπομπές των μεταφορών και των κτηρίων υποχωρούν πιο αργά από τις αρχικές προβλέψεις στην ΕΕ, με αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης για δικαιώματα εκπομπών από το 2027, άρα και της τιμής τους.

Ενδεικτικό του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι ότι πέρυσι στη Γερμανία σημειώθηκε αντίδραση από τους καταναλωτές στον κρατικό στόχο αντικατάστασης των συστημάτων θέρμανσης με αντλίες θερμότητας. Αντί οι πολίτες να στραφούν στα νέα, πράσινα συστήματα, προτίμησαν να εγκαταστήσουν λέβητες με φυσικό αέριο πριν απαγορευτούν.

Με αφορμή τα παραπάνω, πιθανότερο σενάριο θεωρείται ότι η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών δεν θα περιοριστεί στα 45 ευρώ που προέβλεπαν αρχικά οι Βρυξέλλες. Άρα και η άνοδος στις τιμές καυσίμων θα είναι πιθανώς μεγαλύτερη των 10 λεπτών.

Πρόκειται για μια αύξηση που ενδεχομένως να είναι ανεκτή σε χώρες της Ευρώπης με σχετικά χαμηλές τιμές καυσίμων. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντως στην περίπτωση της Ελλάδας που εφαρμόζει ήδη πολύ υψηλή φορολογία στα καύσιμα.