Έτσι, στο τελικό Σχέδιο ελήφθησαν υπόψη οι παρατηρήσεις μας -όπως γνωστοποίησε η ελληνική πλευρά- και από το κείμενο απουσιάζει η ευθεία καταδίκη της Ρωσίας. Αφενός μεν καλούνται Ρωσία και Ουκρανία να αναλάβουν τις ευθύνες τους, αφετέρου δε για τις συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία καταδικάζονται οι ενέργειες των φιλορώσων αυτονομιστών, αλλά δεν γίνεται μνεία περί συμμετοχής της Ρωσίας στο ζήτημα.
Ως προς δε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, που το προσχέδιο προέβλεπε επέκταση κατά ένα έτος, επιτεύχθηκε η παράταση των ήδη ισχυόντων περιοριστικών μέτρων έναντι προσώπων μόνο για έξι μήνες.
Παρ’ όλο που δεν συνηθίζω να σχολιάζω γεγονότα πριν γίνουν γνωστές οι συζητήσεις στα «παρασκήνια», πριν από την επίσημη συνεδρίαση, ούτε και οι μεθύστερες τοποθετήσεις των εμπλεκομένων, η επικαιρότητα με οδηγεί να πω ότι η απόφαση έχει πολλά θετικά για την ελληνική πλευρά, αλλά έχει και ένα αλλά.
Τα θετικά βέβαια, που είναι και για άλλες χώρες -κυρίως για την Γαλλία- είναι ότι με συζήτηση και χρήση κατάλληλων επιχειρημάτων, μπορεί στις όποιες αποφάσεις της Ευρώπης να υπάρξουν συμβιβαστικές λύσεις. Αρκεί να βρει ο διαπραγματευτής την χρυσή τομή, μεταξύ της έλλειψης αντίθετου λόγου και της υπερβολής, της άκαμπτης δηλαδή στάσης, χωρίς τις δυνατότητες υποστήριξής της.
Το αλλά -κατά την κρίση μου- είναι, ότι η απόφαση δείχνει να έχει προσωρινό χαρακτήρα. Διότι, ναι μεν αφαιρέθηκε από το προσχέδιο η αναφορά σε ενίσχυση οικονομικών κυρώσεων, αλλά αντικαταστάθηκε από μία γενική αναφορά σε «κατάλληλες ενέργειες», εφόσον αυτό κριθεί στο μέλλον αναγκαίο. Ποιος θα το κρίνει στο μέλλον και πότε θα συμβεί αυτό, σε δύο εβδομάδες ή σε λίγους μήνες;
Υποβάλλω αυτό το ερώτημα, επειδή αφαιρέθηκε η σύνδεση μεταξύ αποφάσεων του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αν δηλαδή, η απόφαση των ΥΠΕΞ δεν είναι δεσμευτική για το Ευρωπαϊκών Συμβούλιο των αρχηγών, μπορεί να ανατραπεί η απόφαση στις 12 Φεβρουαρίου, στη Σύνοδο Κορυφής;
Η κ. Μογκερίνι, έκανε μια δήλωση που δημιουργεί ερωτηματικά. Είπε ότι τις τελευταίες ώρες είχε επικοινωνία με τον Ουκρανό πρόεδρο Π. Ποροσένκο και την περασμένη Κυριακή με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Σ. Λαβρόφ. «Θα λάβουμε τις αποφάσεις μας ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 12 Φεβρουαρίου», κατέληξε η Φ. Μογκερίνι. Και εκεί αποφάσεις για την Ουκρανία; Κι αυτές που ελήφθησαν από τους ΥΠΕΞ τι είναι; Αυτός είναι ένας λόγος που διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις μετά την αποσύνδεση μεταξύ αποφάσεων του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο κ. Κοτζιάς επέτυχε να γίνει αναφορά στο τελικό Σχέδιο, στην προστασία των δικαιωμάτων εθνικών μειονοτήτων, ώστε να καλυφθούν οι Έλληνες της Ουκρανίας, που αυτές τις ημέρες βρίσκονται στο «μάτι του κυκλώνα» στη Μαριούπολη. Όχι ότι θα σωθούν μ’ αυτόν τον τρόπο οι ομογενείς μας, αλλά τουλάχιστον αποκτά ευρύτερη διάσταση η προστασία τους.
Στο περιθώριο της σύσκεψης, ο κ. Κοτζιάς συναντήθηκε με τον ομόλογό του Ουκρανό κ. Π. Κλίμκιν, και μεταξύ άλλων, εξέφρασε την ανησυχία του για την αστάθεια κυρίως στην περιοχή της Μαριούπολης, όπου διαβιούν Ουκρανοί πολίτες ελληνικής καταγωγής. Ο κ. Κλίμκιν απηύθυνε στον κ. Κοτζιά πρόσκληση να επισκεφθεί το Κίεβο το συντομότερο δυνατόν. Και φυσικά πρέπει να το επισκεφθεί, αλλά και την Μόσχα, όπως δεν έπραξε ο προκάτοχός του, ενώ επιβαλλόταν, κατά την στιγμή που η Ελλάδα ασκούσε την Προεδρία της Ε.Ε.
Ο άλλος λόγος που έχω επιφυλάξεις ως προς τα μεταδοθέντα από την ελληνική πλευρά, προέρχονται από δημοσίευμα της Russia Today, σύμφωνα με το οποίο η απόφαση για την επέκταση των κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας μόνο για έξη μήνες, ήταν γνωστή πριν από την σύσκεψη των ΥΠΕΞ της Ε.Ε. Στον ανταποκριτή του TASS διπλωματική πηγή στις Βρυξέλλες είχε δηλώσει «Αναμένεται ότι το καθεστώς των κυρώσεων θα επεκταθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο».
