Η Δράμα και η περιοχή της τιμά τα θύματα της Βουλγαρικής θηριωδίας

..Δεν ξεχνώ..

Με Επιμνημόσυνες δεήσεις ομιλίες και καταθέσεις στεφάνων στα μνημεία των σφαγιασθέντων πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης για τους αθώους κατοίκους της Δράμας και της γύρω περιοχής που έπεσαν θύματα της βουλγαρικής θηριωδίας κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1941.

Οι βουλγαρικές αρχές κατοχής τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 1941 προέβησαν σε ομαδικές σφαγές 15.000 κατοίκων της Δράμας, του Δοξάτου και της γύρω περιοχής. Εξαιτίας των βουλγαρικών αυτών ωμοτήτων, χιλιάδες κάτοικοι της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης εγκαταλείπουν τις εστίες τους και καταφεύγουν πρόσφυγες σε μη βουλγαροκρατούμενες περιοχές της χώρας.

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1941, στη βουλγαροκρατούμενη περιοχή της Δράμας πραγματοποιήθηκε ένοπλη ανταρτική εξέγερση. Οι αντάρτες και οι ένοπλες ομάδες τοπικών οργανώσεων χτύπησαν συνολικά σε είκοσι δύο χωριά της περιοχής και στην πόλη της Δράμας.

Η εξέγερση της Δράμας ήταν μια απεγνωσμένη και ηρωική πράξη αντίστασης ; ή μια βουλγαρική προβοκάτσια;

Πολλά έχουν γραφτεί για το θέμα αυτό, γεγονός είναι ότι τα συμβάντα την εποχή εκείνη στον μαρτυρικό τόπο της Δράμας , του Δοξάτου, της Χωριστής και αλλού είχαν διχάσει για πολλά χρόνια τους κατοίκους εξαιτίας των τραγικών συνεπειών που ακολούθησαν την εξέγερση.

Στόχος των ανταρτικών επιθέσεων, στα τέλη Σεπτεμβρίου 1941, ήταν κυρίως αστυνομικοί, δήμαρχοι, κοινοτάρχες, αγροφύλακες της κρατικής βουλγαρικής εξουσίας, καθώς και συνεργάτες των Βουλγάρων. Σύμφωνα με επισταμένη έρευνα κατά τις επιθέσεις των ανταρτών εκτελέστηκαν τριάντα πέντε (35) Βούλγαροι και δώδεκα (12) συνεργάτες τους.

Τα βουλγαρικά αντίποινα υπήρξαν άμεσα και σκληρά και επεκτάθηκαν πολύ πιο πέρα από το χώρο εκδήλωσης των ανταρτικών επιθέσεων. Συνολικά σε πενήντα οικισμούς του νομού Δράμας, σε τριάντα έξι οικισμούς του νομού Σερρών και σε δεκαπέντε οικισμούς του νομού Καβάλας εκτελέστηκαν περισσότεροι από δύο χιλιάδες εκατόν σαράντα (2.140) αθώοι Έλληνες κάτοικοι της περιοχής. Από αυτούς οι χίλιοι εξακόσιοι δέκα τέσσερις (1.614) ήταν από το νομό Δράμας, οι τετρακόσιοι δεκαέξι (416) από το νομό Σερρών και οι εκατόν δέκα (110) από το νομό Καβάλας.

Ιδιαίτερα δοκιμάστηκε η μαρτυρική πόλη της Δράμας, αν και μέσα στην πόλη οι ανταρτικές επιτυχίες ήταν ελάχιστες. Κατά τη νύχτα της εξέγερσης ο κατοχικός στρατιωτικός διοικητής συνταγματάρχης Μιχαήλοφ, που είχε ειδοποιηθεί στο μεταξύ για τις κινήσεις των ανταρτών στο Δοξάτο, είχε δώσει εντολή να πυροβολείται στο ψαχνό όποιος κυκλοφορούσε στους δρόμους, ενώ από τα ξημερώματα άρχισαν οι μαζικές συλλήψεις.

Το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου 1941 γέμισαν τα στρατόπεδα και οι βουλγαρικοί αστυνομικοί σταθμοί από πολίτες που δεν είχαν καμιά απολύτως ανάμιξη στα γεγονότα. Ο αριθμός των συλληφθέντων ξεπέρασε τους χίλιους. Την ίδια μέρα άρχισαν οι ομαδικές εκτελέσεις. Χωρίς να προηγηθεί δίκη και καταδικαστική ετυμηγορία, εκατοντάδες Δραμινοί και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής που ήρθαν την Κυριακή στην πόλη για το παζάρι, που τότε γινόταν κάθε Δευτέρα, θανατώθηκαν σε διάφορα σημεία της πόλης.

Η Δράμα και η περιοχή της δεν ξεχνά τα γεγονότα του 1941. Το επιβάλλει αυτό ο σεβασμός στη μνήμη των νεκρών της και στην ιστορική αλήθεια που ομολογουμένως δεινοπάθησε και αυτή μέχρι να αποκρυσταλλωθεί.

Η Δράμα, ως μαρτυρική πόλη, πήρε μέρος για πρώτη φορά στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Μαρτυρικών Πόλεων που πραγματοποιήθηκε στις 18 και 19 Απριλίου 1985 στη Μπολόνια της Ιταλίας, όπου τιμήθηκε ιδιαίτερα.

Για τα χίλια εκατόν είκοσι τέσσερα (1.124) αναφερόμενα θύματα κατά τις τρεις βουλγαρικές κατοχές το Δοξάτο τιμήθηκε: το 1945 με Βασιλικό Διάταγμα, το 1985 με το Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το 1998 με Προεδρικό Διάταγμα, δυνάμει του οποίου χαρακτηρίστηκε και ως «Μαρτυρική Πόλη».

Το 1997 πραγματοποιήθηκε έρευνα στους κατοίκους των ματωμένων κωμοπόλεων Δοξάτου και Χωριστής με θέμα: «Προσωπική και συλλογική μνήμη από τις εμπειρίες της βουλγαρικής κατοχής στην Ανατολική Μακεδονία (1941-1944). Στην ερώτηση «΄Ύστερα από τόσα χρόνια πώς θα προσδιορίζατε τις σχέσεις σας με τη σημερινή Βουλγαρία;», οι περισσότεροι κάτοικοι απάντησαν: «Φιλία!». Στην ερώτηση «Δηλαδή εννοείτε να συγχωρήσουμε;» η απάντηση ήταν «Ναι». Στην ερώτηση όμως «Να ξεχάσουμε;» η ομόφωνη απάντηση των κατοίκων ήταν «Όχι!».

Ιστορικά οι Βουλγαρικές φρικαλεότητες δεν είχαν τελειωμό. Το 1913, το 1918 το 1941. Πολλά έχουν γραφεί για το μαρτυρικό Δοξάτο. Βιβλία και τόμοι. Μαρτυρίες ξένων αλλά και Ελλήνων που σώθηκαν από το Βουλγαρικό βόλι.

Αναφερόμαστε σε ένα δημοσίευμα το οποίο έχει εντοπιστεί στην Ελληνόγλωσση εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» η οποία τυπώνονταν και κυκλοφορούσε στην Αμερική , στην διάρκεια της κατοχής, και αναφέρεται στις σφαγές του Δοξάτου. Η ημερομηνία της εφημερίδας είναι 23 Νοεμβρίου 1942.