Πρώτη με βάση το ποσοστό απορρόφησης κονδυλίων για το ΕΣΠΑ 2007-2013 κόβει το νήμα η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ με υπερδιπλάσιους ρυθμούς έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών τρέχει πλέον και η απορρόφηση χρημάτων από τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020.

Από το προηγούμενο ΕΣΠΑ έχει ήδη απορροφηθεί το 97,1% των διαθέσιμων κονδυλίων, με το υπουργείο Οικονομίας να έχει κερδίσει πλέον τη μάχη της διάσωσης πολύτιμων κονδυλίων τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία, τα οποία αν η χώρα δεν απορροφούσε, είτε θα χάνονταν σε μια περίοδο που η οικονομία χρειάζεται περισσότερο από ποτέ νέες επενδύσεις, είτε θα φορτώνονταν εξολοκλήρου ως κόστος στον κρατικό προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών», πίσω από την Ελλάδα ακολουθούν το Λουξεμβούργο, η Λιθουανία, η Εσθονία, η Λετονία, η Πορτογαλία και η Σλοβενία με 95%, ενώ πιο αναπτυγμένες οικονομικά χώρες έχουν χαμηλότερα ποσοστά, όπως λ.χ. η Γερμανία (92,4%), η Ολλανδία (91,2%), το Ηνωμένο Βασίλειο (83,8%), η Ιταλία (79,3%) κ.ά.

Ξεσκαρτάρισμα

Ενα χρόνο πριν, όταν αναλάμβανε την αρμοδιότητα του ΕΣΠΑ ο υφυπουργός Οικονομίας Αλέξης Χαρίτσης, οι υπερδεσμεύσεις από τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό σε έργα «βιτρίνες», τα οποία είχαν συμβασιοποιηθεί αλλά δεν προχωρούσαν, ξεπερνούσαν τα 6 δισ. ευρώ και χρειάστηκε να γίνει εκτεταμένο ξεσκαρτάρισμα για να διασφαλιστεί η απορρόφηση του μεγαλύτερου μέρους των κονδυλίων.

Για κάθε έργο που έχει χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους και δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Μαρτίου 2017 ούτε με εθνικά κονδύλια, ο κανονισμός προβλέπει ότι θα ζητηθεί να επιστραφεί στην Ε.Ε το σύνολο του προϋπολογισμού του.

Το προηγούμενο διάστημα οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας αναγκάστηκαν να μεταφέρουν στο νέο ΕΣΠΑ μερικώς ή ολικώς έργα που «ταιριάζουν» με τη νέα φιλοσοφία των πακέτων στήριξης.

Παράλληλα, απεντάχθηκαν έργα χωρίς συμβατικές υποχρεώσεις ή με μικρή οικονομική και κοινωνική σκοπιμότητα. Κάποια έργα, τέλος, κρίθηκε σκόπιμο να χρηματοδοτηθούν με εθνικούς πόρους και με δάνεια από την ΕΤΕπ κ.ά.

Σημαντική συμβολή για την επιτάχυνση της απορρόφησης των κονδυλίων είχε και η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την οποία αυξήθηκε η κοινοτική χρηματοδότηση στο 100% για το ΕΣΠΑ 2007-2013, διπλασιάστηκε από 7% σε 14% η προκαταβολή του ΕΣΠΑ της τρέχουσας περιόδου ενώ εγκρίθηκε και η μεταφορά έργων από το παλαιό πρόγραμμα στο καινούργιο.

Ειδικά δε η αύξηση της προκαταβολής συμβάλλει σημαντικά για ομαλή εκκίνηση των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020, σε συνδυασμό με την έγκαιρη ενεργοποίηση των απαραίτητων διοικητικών μηχανισμών.

Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έγινε, προ ημερών, η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που έχει εγκεκριμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου για το σύνολο των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ 2014-20.

Με τον τρόπο αυτό γίνεται η μόνη χώρα που μπορούσε ήδη από τώρα να υποβάλει αιτήματα πληρωμής για όλα τα προγράμματα και γι’ αυτό είναι πρώτη σε ποσοστό απορρόφησης πόρων και στη νέα περίοδο με ποσοστό 4,99%, έχοντας ήδη λάβει κονδύλια άνω του 1 δισ. ευρώ από το σύνολο της χρηματοδότησης των 20,66 δισ. ευρώ που δικαιούται.