Στη Θεσσαλονίκη, σ’ ένα σπίτι με ιστορία, αυτό του Εβραίου Μπενσουσάν Χαν, ο Βασίλης Βασιλάκης παρέδωσε άλλο ένα μάθημα υποκριτικής τέχνης, μέσα από το θέατρο του παραλόγου του Ευγένιου Ιονέσκο.
Μετά τη «Φαλακρή τραγουδίστρια», ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης, ανέβασε το δεύτερο μονόπρακτο του Ρουμάνου και γαλλοτραφή συγγραφέα σ’ αυτόν τον εμβληματικό χώρο, ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό και, θα έλεγα επιβλητικό, μιας και ξυπνά μνήμες τραγικές, αυτόματα συνδέεται με το Ολοκαύτωμα, ενώ «φωτίζει» με τον δικό του τρόπο σκοτεινές πτυχές των θεατρικών έργων που ζωντάνεψαν στα πατώματα του, στους ξεφτισμένους τοίχους των δωματίων του, τυλίχτηκαν στη μυρωδιά του παρελθόντος και προσέδωσαν σημαντική διάσταση στη σκηνοθεσία τους.
Έτσι συνέβη και στο «Μάθημα» του Ιονέσκο, έργο που πραγματεύεται την ανικανότητα επικοινωνίας των ανθρώπων και τα απολιθωμένα γλωσσικά σχήματα, τα οποία υποδηλώνουν τον κομφορμισμό και την έλλειψη εσωτερικότητας της αστικής κοινωνίας. Πρόκειται για ένα κωμικό δράμα που ο Ιονέσκο έγραψε το 1950 και είναι μία σουρεαλιστική ιστορία, που «μιλάει» -μεταξύ άλλων πολλών- για τη ματαιότητα επικοινωνίας των γενεών.
Πιο αναλυτικά, ένας καθηγητή ς -κόμης Δράκουλας – ”πίνει” το αίμα φαινομενικά αθώων υπάρξεων , που η βασική εκπαίδευση έχει καταστρέψει τις όποιες ικανότητές τους. Έτσι, μία μαθήτρια με αφελή αθωότητα αλλά με απόλυτη απουσία κρίσης και μία υπηρέτρια που, ενώ τον κρίνει, τον βοηθάει συνάμα στους φόνους των μαθητριών του, ίσως από κάποιο υποβόσκον ερωτικό ένστικτο, μας οδηγούν σε προβληματισμούς και συμπεράσματα που θα καταλήγαμε, πιθανώς από άλλον δρόμο, πολύ πιο ανώδυνο , αλλά σίγουρα θα είχαμε ασταθή εικόνα στο «δια ταύτα».
Η γραμμή που επέλεξε ο Βασίλης Βασιλάκης ξεκίνησε ρεαλιστικά, πέρασε στο σουρεαλιστικό, έφτασε στο γκροτέσκο και κατέληξε στο δράμα. Η διδασκαλία στο εβδομηντάλεπτο μάθημά του , ως καθηγητής, άρχισε σαν παιχνίδι, οριακά ερωτική και εξελίχτηκε σε ένα βασανιστήριο χωρίς έλεος. Και , όταν η μαθήτρια απεγνωσμένα ζήτησε βοήθεια, αυτή δεν ήρθε. Η αδυναμία συνεννόησης ήταν μια αδιέξοδη κατάσταση, η οποία δε λύθηκε αλλά κόπηκε. Βίαια.
Το συμπέρασμα: Οι άνθρωποι οδηγούνται στον κανιβαλισμό , επειδή γίνονται μαριονέτες στα χέρια ενός ανάπηρου εκπαιδευτικού συστήματος , καθώς αυτό δεν μπορεί να ενσωματώσει τις νέες εμπειρίες και ανακαλύψεις της επιστήμης . Αν θελήσουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα, μπορούμε να πούμε ότι το «μάθημα» μεταλλάχτηκε κατά κάποιον τρόπο σε «Κασσάνδρα» και προφήτευσε ότι στο μέλλον της ανθρωπότητας υποχωρεί η κρίση υπέρ της απομνημόνευσης και απλής συλλογής πληροφοριών, ακόμα και αν θεωρήσουμε το τρίγωνο Καθηγητής-Υπηρέτρια-Μαθήτρια ως έναν συμβολισμό της πατριαρχικής οικογένειας ή των ερωτικών σχέσεων που είναι εξουσιαστικές .
Ο Βασίλης Βασιλάκης γελοιογραφώντας με μέτρο, ψυχογραφώντας στιγμή τη στιγμή τον παροξυσμό και την εγκληματική παράνοια έχτισε δυναμικά τον ρόλο του καθηγητή. Δίδαξε σωστά και τις Τίνα Τζάθα και Μαρίνα Νατιώτη, οι οποίες έβαλαν και στοιχεία της προσωπικότητάς τους και μας έδωσαν, αντίστοιχα ,μια μαθήτρια αρχικά κακομαθημένη και αφελή και στη συνέχεια υποταγμένο ον και εθελούσιο θύμα και μια δυναμική υπηρέτρια τόσο, όσο και προσκολλημένη επάνω στον καθηγητή, σα στρείδι στον βράχο του.
Προβλήθηκε με τρόπο γλαφυρό ο τυπικός, κενός, ισοπεδωτικός, άλογος λόγος μιας κοινωνίας εξίσου κενής, ισοπεδωτικής ανούσιας, στείρας και παραλογισμένης.
Η παράσταση έρχεται και στην Καβάλα, στο «Αντιγόνη Βαλάκου», στις 7 και 8 Οκτωβρίου.
Συντελεστές: Μετάφραση: της ομάδας Σκηνοθεσία/Eπιμέλεια παράστασης: Βασίλης Βασιλάκης Κοστούμια: Γιούλα Ζωιοπούλου Κατασκευή σκηνικού: Γιάννης Λαμπρόπουλος Φωτογραφίες: Χριστίνα Σαρλάμη Μουσικές και ηχητικές επιλογές: Δήμος Βρύζας, Σίσσυ Βλαχογιάννη Βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Καράογλου Επιμέλεια προγράμματος: Πέννυ Κτενά Παίζουν οι ηθοποιοί: Βασίλης Βασιλάκης, Μαρίνα Νατιώτη, Τίνα Τζάθα.
