Στην κατάμεστη αίθουσα, μεγάλη αίθουσα, σείονταν το ταβάνι και το πάτωμα.
Επί πέντε λεπτά. Δεκάδες παλάμες εξαργύρωναν με εκκωφαντικό τρόπο, τον μόνο ενδεδειγμένο άλλωστε, τον θαυμασμό τους ή την ευαρέσκειά τους ή την υποχρέωσή τους, ανάλογα το αποτύπωμα στο μυαλό του καθενός, που άφησε το εβδομηντάλεπτο «ταξίδι» της «Κατερίνας», έτσι όπως το έγραψε ο Αύγουστος Κορτώ, δίχως φόβο αλλά με πάθος. Περίσσιο πάθος και θάρρος και δύναμη και μαεστρία συγγραφέα, που’ χει στις πλάτες του ένα βουνό ερείσματα για να γίνει λίγο Ξανθούλης, λίγο Τσιφόρος, μετά Βιρτζίνια Γουλφ κι ύστερα «προφήτης» Μαλρό κι αμέσως Ιγνάτιο Ραμονέ και καπάκι Ανίτα Πάνια, ώστε να ξαμολήσει τα λερωμένα τ’ άπλυτα οικογενειακά στη φόρα. Της ζωής της «Κατερίνας» και εξ’ αίματος της δικής του.
Η «Κατερίνα» είναι νεκρή. Αλλά είναι η νηπενθής μάνα για τον μικρό Πέτρο και μετέπειτα Αύγουστο . Και της ανοίγει το στόμα με την πένα του και ρίχνει ένα παραλήρημα κατ’ επίφαση αρρωστημένο και κατ’ ουσία καταγγελτικό . Μέσα από το βεβαρημένο με λογής μανιοκαταθλιπτικές ρίζες DNA της, η αλλοπρόσαλλη Κατερίνα καταγγέλλει τον κανιβαλισμό του συστήματος απέναντι στο διαφορετικό. Ταυτόχρονα, ανυψώνει την αγάπη. Το μεγαλείο αυτής της γυναίκας με το σαλεμένο μυαλό και με το αλκοόλ συν την καταστολή- σε συσκευασία χαπιών- συμμάχους στις δύσκολες ώρες της καθημερινότητάς της αναδεικνύεται μέσα από την τραγικότητα των καταστάσεων, κατασκευασμένων ή απρόσκλητων, μέσα από το χιούμορ και τον δηκτικό λόγο, μέσα από τον φόβο , τη δειλία ή την τόλμη, που εναλλάσσονταν στο διάβα της ζωής της με καταιγιστικούς ρυθμούς. Και τούτη η δημόσια εξομολόγηση έφερε την εξιλέωση, τη συγχώρεση, την αποδοχή και τον προβληματισμό γύρω από την έννοια «κοινωνία».
Στο « δια ταύτα» , λοιπόν. Γυμνό, σπασμένο παιχνιδάκι στα χέρια μιας δυσοίωνης μοίρας, ο άνθρωπος πασχίζει να υπάρξει. Ανεπιτυχώς, όπως όλα δείχνουν. Kαταθλίψεις, βιαιοπραγίες, αυτοκτονίες, ψυχικές διαταραχές, επιλογή του μίσους ως τρόπου ζωής και κατασκευή φανταστικών εχθρών στη θέση ενός ξένου εαυτού. Η κοινωνία μας είναι μια νηπενθής κοινωνία. Αρνείται, συγκαλύπτει, ιατρικοποιεί τον πόνο. Ο ψυχικός πόνος γίνεται αντιληπτός διαρκώς σαν ένα έλλειμμα, ένα ελάττωμα, ενάντια στο σκοτεινό κάλεσμα αισιοδοξίας που, ας πούμε ότι μέχρι πρότινος, μας κατέκλυζε. Ο αποτελεσματικός, λειτουργικός, εκσυγχρονισμένος άνθρωπος της εποχής μας αρνήθηκε πεισματικά το πένθος. Η κυρίαρχη επιταγή μιας «προς τα εμπρός κίνησης» έκανε τον στοχασμό πάνω στο τραύμα μια ενοχλητική παραφωνία. Παράδοξα όμως, έτσι και η ελπίδα μεταμορφώθηκε σε ένα άδειο ρητορικό σχήμα. Η απειλή σε αυτή την κρίση είναι το πάγωμα της σκέψης, η άμβλυνση του συναισθήματος, η αδυναμία στοχασμού και επαναστοχασμού πάνω στην απώλεια. Η νέκρωση, αλλιώς.
Αν δεν καταθέσουμε τα όπλα, αν δε «νομιμοποιήσουμε» το «αφύσικο», τότε όλα είναι ανοιχτά. Το μέλλον, όπως μας διδάσκει η Ιστορία, ανήκει στην έκπληξη. Το ίδιο μάς διδάσκουν και όσοι πέρασαν από την κόλαση κι επέστρεψαν πίσω αλλιώς, ζωντανοί και δυνατοί. Ανώνυμοι ήρωες της καθημερινότητας , που παλεύουν σήμερα να μην αδειάσουν
από το ανθρώπινο στοιχείο τους, να μην ενδώσουν στη βαρβαρότητα. Ενίοτε δε, και επώνυμοι. Όπως ο Αύγουστος Κορτώ.
Το ρεσιτάλ ερμηνείας της Λένας Παπαληγούρα υμνήθηκε απ’ όλη την αίθουσα. Η ευρηματικότητα του σκηνοθέτη με τη χρήση ενός φακού σε όλη τη διάρκεια της παράστασης έδωσε ενδιαφέρουσα διάσταση στην αφήγηση και η μουσική επί σκηνής συνετέλεσε στους «ζωντανούς» ρυθμούς. Δε νομίζω, όμως, ότι ήταν εύστοχη πάντα η χρήση μικροφώνου. Ο συμβολισμός «τα κάνω βούκινο» πλάτειασε και κούρασε. Θαρρώ πως, όταν έλειπε το μικρόφωνο, ήταν πολύ καλύτερη η απόδοση της ηθοποιού. Περνούσε ανεμπόδιστα το δράμα της «Κατερίνας» στην ψυχή του θεατή , ενώ η ξαφνική αύξηση έντασης ήχου με την άμετρη χρήση μικροφώνου, θα τολμήσω να πω, ότι σε αρκετά σημεία γκρέμισε ό,τι έχτισε ο σκηνοθέτης. Ωστόσο, πρέπει να δείτε την παράσταση για να σχηματίσετε προσωπική άποψη και για να γευτείτε κι εσείς μια εξαιρετική ερμηνεία.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Αύγουστος Κορτώ Ιδέα-Διασκευή-Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης Ερμηνεία: Λένα Παπαληγούρα Live Μουσική: Λόλεκ Μαζί τους και ο Γιώργος Νανούρης
