«Καμπανάκι» για τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό
Αποκρούει την ευρωτουρκική συμφωνία για το Προσφυγικό Μεταναστευτικό η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαι ώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), ενώ «χτυπά» παράλληλα το «καμπανάκι» για τον κίνδυνο να βρεθεί η χώρα μας μπροστά σε «νομικά τετελεσμένα», αλλά και σε προβλήματα εφαρμογής που μπορεί να τα χρεωθεί αποκλειστικά.
Λειτουργώντας ως συμβουλευ τικό όργανο της πολιτείας σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ΕΕΔΑ υπογραμμίζει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης πολλών προσφύγωνμεταναστών και τον κίνδυνο νέας «ευρωκαταδίκης» της χώρας, θέτοντας ταυτόχρονα σοβαρούς προβληματισμούς για το κατά πόσον μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη ο νέος νόμος 4375/16 για το Προσφυγικό, αφού μεταξύ των άλλων δημιουργεί και ζητήματα συμβατότητας με την πρόσφατη ευρωτουρκική συμφωνία.
Σε σχετική έκθεσή της η ΕΕΔΑ διατυπώνει σωρεία συστάσεων προς την ΕΕ αλλά και την ελληνική πολιτεία για τους άμεσους κινδύνους παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Εκφράζοντας σοβαρές επιφυλάξεις για την ευρωτουρκική συμφωνία, η ΕΕΔΑ διαπιστώνει «μία άνευ ετέρου αξιακή υπαναχώρηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και εντοπίζει ασάφειες, κενά, ερμηνευτικά και πρακτικά προβλήματα στη συμφωνία, εκφράζοντας βαθιά ανησυχία για τον τρόπο εφαρμογής της στην Ελλάδα.
Επισημαίνει ότι η συμφωνία για ανώτατο όριο προσφύγων που θα εγκαθίστανται στην ΕΕ και η πρόβλεψη ότι μόνο Σύροι θα γίνονται πλέον δεκτοί ως πρόσφυγες στην ΕΕ, παραβιάζουν ευθέως τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951.
Επίσης η ΕΕΔΑ χαρακτηρίζει προβληματική την εφαρμογή της αρχής «ένας για έναν» (παρά τη διακήρυξη ότι θα τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης και της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου), αλλά και εξίσου προβληματικό τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας», αφού έρχεται σε αντίθεση με το ίδιο το ευρωπαϊκό κεκτημένο για το καθεστώς διεθνούς προστασίας, υπενθυμίζοντας ότι το δικαίωμα πρόσβασης στο άσυλο και η απαγόρευση επαναπροώθησης αποτελούν θεμελιώδη πυλώνα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Γιατί ανησυχούν «Τεράστιο πρόβλημα» δημιουργείται, κατά την ΕΕΔΑ, για τους πρόσφυγεςμετανάστεςαιτούντες άσυλο που βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα, καθώς ζουν υπό άθλιες συνθήκες και η οποιαδήποτε φροντίδα, ιδίως στις ευάλωτες ομάδες, προέρχεται από ΜΚΟ και εθελοντές, με φανερή απουσία οποιασδήποτε κρατικής συμ μετοχής και παρέμβασης, μολονότι η χώρα έχει καταδικαστεί από το Ευρωδικαστήριο σε αντίστοιχες καταστάσεις για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
Ιδιαίτερη ανησυχία και φόβο διατυπώνει η ΕΕΔΑ και για εφαρμοστικά προβλήματα και νομικά τετελεσμένα που μπορεί να χρεωθεί αποκλειστικά η Ελλάδα, καθώς επίκειται η έκδοση νέας απόφασης του Ευρωδικαστηρίου σχετικά με το επίπεδο προστασίας της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Προειδοποιεί ότι θα υπάρξουν άμεσες και σοβαρές επιπτώσεις για την Ελλάδα, αν ευδοκιμήσει το επιχείρημα ότι η προστασία της ΕΣΔΑ δεν μπορεί να περιοριστεί εξαιτίας των εξαιρετικών συνθηκών που δημιουργούν οι αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές ή οι ιδιαίτερες συνθήκες στα νησιά.
Παρά τις θετικές ρυθμίσεις του ν. 4375/16, η ΕΕΔΑ εκφράζει ανησυχία για την εφαρμογή του, καθώς προβλέπει εξαιρετικά σύντομες προθεσμίες για αιτήσεις ασύλου, πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες, αλλά και υλοποίηση δομών σε μεταγενέστερο χρόνο, κάτι που δεν συνάδει με τον χαρακτήρα του κοινωνικού και ανθρωπιστικού κατεπείγοντος.
Ανάμεσα στις συστάσεις που κάνει η ΕΕΔΑ είναι η τήρηση της μη επαναπροώθησης, η απρόσκοπτη λειτουργία δύο βαθμών εξέτασης αιτημάτων ασύλου, η άμεση χρηματοδότηση των απαιτούμενων υποδομών, με δημιουργία νέων και αξιοπρεπών χώρων υποδοχήςφιλοξενίας, η άμεση τροποποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ και η μη μετακύληση της νομικής ευθύνης στην Ελλάδα της προσφυγικήςμεταναστευτικής κρίσης.
