Χωρίς αποθήκη – ή, περιμένοντας να μας κόψουν το αέριο…
Tου Σωτήρη Χιωτάκη
Η επικαιρότητα κύκλους κάνει, όχι γιατί τα ΜΜΕ δεν έχουν θέματα να προβάλλουν και αποφασίζουν να «παίξουν» επαναλήψεις, αλλά γιατί κάποια θέματα παραμένουν ίδια κι απαράλλαχτα τόσο σε ό,τι αφορά την ουσία τους όσο και σε ό,τι αφορά τα όσα (έπρεπε να) συνεπάγεται η αντιμετώπισή τους.
Πόσες φορές τα τελευταία χρόνια δεν έχετε διαβάσει, δει ή ακούσει για τη διακοπή της ροής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ουκρανία, με αφορμή τις γνωστές οικονομικές εκκρεμότητες ανάμεσα στις δύο χώρες αλλά και με αιτία τις κινήσεις στην ευρύτερη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής; Και πόσες, επίσης, φορές δεν έχετε διαβάσει, δει ή ακούσει διαβεβαιώσεις, επίσημες ή μη, για το ότι «η χώρα μας δεν έχει πρόβλημα», «έγκαιρα η ΔΕΠΑ έφερε LNG», «γεμάτες οι αποθήκες του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα» αλλά και πιο …αγωνιώδη θέματα «συναγερμός για περιορισμό ποσοτήτων από τη Ρωσία», «πιθανές περικοπές καταναλώσεων τις επόμενες ημέρες» κλπ;
Αμέτρητες, πραγματικά, οι περιπτώσεις. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά καθώς στην Ελλάδα «το διοικείν ουκ εστί προβλέπειν, αλλά …αντιδράν»! Ίσως αντιπαρατηρήσει κάποιος ότι «είναι σημαντικό να αντιδρά κανείς με επιτυχία» αλλά εδώ οφείλω να πω ότι μια σωστή αντίδραση, για να αποδώσει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, θα πρέπει να χαρακτηρίζεται και από τύχη.
Εν προκειμένω, από το πότε θα λήξει η ρωσοουκρανική διένεξη, πόσο υψηλές θα είναι οι καταναλώσεις, αν υπάρχει κακοκαιρία που εμποδίζει τα πλοία LNG να φέρουν έκτακτες ποσότητες κλπ. κλπ.
Το ίδιο σίριαλ που παρακολουθούμε εδώ και χρόνια ως θεατές, με θαυμαστή αλλά και τόσο …βαρετή συνέπεια επανάληψης, χωρίς καμία διάθεση να αποδείξουμε ότι όχι μόνο είμαστε σε θέση να προλαμβάνουμε και να δημιουργήσουμε ευνοϊκότερες συνθήκες για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και τους ίδιους τους καταναλωτές.
Να πάω, λοιπόν, και εγώ με το …ρεύμα και να επαναλάβω, ότι από τον Δεκέμβριο του 2011, το project της κατασκευής Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου στο παλαιό και σχεδόν εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα παραμένει παγωμένο στα συρτάρια του ΤΑΙΠΕΔ. Η χώρα έχει κινδυνεύσει να μείνει από φυσικό αέριο, έχει κάνει και περικοπές σε μεγάλους καταναλωτές, έχει χάσει χρηματοδοτήσεις για την επικαιροποίηση μελετών, έχει ακούσει σε αυστηρό τόνο τις Βρυξέλες να λένε «χρειαζόμαστε αποθήκες, το project έχει ενταχθεί στα ενεργειακά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος» κι όμως… Η επανάληψη του βαρετού σίριαλ καλά κρατεί, συνοδευόμενο από την ενδόμυχη ευχή «έλα μωρέ, θα την σκαπουλάρουμε και τώρα, πόσο να το τραβήξουν οι Ρώσοι» και με έτοιμη την αντίδραση – άλλη μία αντίδραση – στο στιλ «αν το πράγμα στραβώσει θα φταίει ο ΄Χ, όχι εγώ που θα έχω κάνει αυτό που πρέπει».
Δυόμιση χρόνια παγωμένο ένα έργο που «φωνάζει» ότι χρειάζεται. Το λέει η Ευρώπη, το αντιλαμβάνονται ΟΛΟΙ οι γείτονες, με τους Βούλγαρους να έχουν δρομολογήσει μεγάλες αναβαθμίσεις των υφιστάμενων αποθηκών τους, τους Αλβανούς να έχουν βάλει μπροστά δικό τους σχέδιο – ο TAP περνά και από αυτούς, μην το λησμονούμε – τους Κροάτες να έχουν ξεκινήσει μελέτες.
Και βεβαίως τρία χρόνια κατατεθειμένη μελέτη από την Energean Oil & Gas για τη δημιουργία της υπόγειας αποθήκης. Αλλά και μελέτες από τον ΔΕΣΦΑ, από την ΔΕΠΑ, από την Poyry για λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ – έχουμε καιρό να ακούσουμε για αυτήν, αλήθεια, νομίζω πως όπου να’ ναι, ειδικά αν ζορίσει το πράγμα, θα «εμφανιστεί» και πάλι στα ΜΜΕ – αλλά ουσιαστική δράση από αυτούς που πρέπει ΚΑΜΙΑ. Α, ξέχασα, δυόμιση χρονιά μετά το αράχνιασμα στο ΤΑΙΠΕΔ, μάθαμε ότι η υπόγεια αποθήκη εντάχθηκε στις διαδικασίες του fast track!…
Θα πει κάποιος: “Μα υπάρχει τόση κινητικότητα γύρω από την αποθήκευση αερίου…Να, και στη διάρκεια των επαφών με Αλίγιεφ έγιναν κουβέντες για LNG”. Ναι, φυσικά και αυτά τα project έχουν τη σημασία τους. Πρέπει, όμως, να γίνει αντιληπτό το ότι δεν δημιουργούν σε καμία περίπτωση τα αποθέματα ασφαλείας που χρειάζεται η χώρα και που ζητά επιτακτικά πλέον – θυμηθείτε την πρόσφατη επίσκεψη του Επιτρόπου Ενέργειας Έτινγκερ – η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι αποθήκες του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, για παράδειγμα, κρατούν το υγροποιημένο αέριο για περίπου 10 ημέρες. Η αποθήκη που θα μπορούσε ΗΔΗ να έχει δημιουργηθεί στην Καβάλα, μπορεί να αδειάζει δύο φορές τον χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες.
Και, βεβαίως, αντιλαμβάνεται κανείς τι μπορεί να σημαίνει η αποθήκευση φυσικού αερίου, όχι μόνο σε επίπεδο ενεργειακής ασφάλειας και γεωπολιτικής σημασίας –μην έχετε αμφιβολία ότι δεν χωρούν όλα τα ανάλογα σχέδια – αλλά και ανταγωνισμού, δηλαδή τιμών. Πώς λ.χ. θα στεκόσουν σε μια διαπραγμάτευση με τον βασικό σου προμηθευτή, τη Ρωσία, η οποία δίνει το 65-70%, σε θέματα τιμών και ρητρών take or pay, αν είχες μια αποθήκη γεμάτη και ικανή να σου δώσει περί τα 7 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ημερησίως, δηλαδή παραπάνω από το 50% της συνολικής κατανάλωσης της χώρας;
Είμαι βέβαιος ότι, εάν το «διοικείν είη προβλέπειν» στην Ελλάδα, η αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα θα είχε ήδη φτιαχτεί! Αλλά επειδή το αρχαίο ρητό ισχύει πιθανότατα σε όλες τις πολιτισμένες χώρες αλλά όχι στον τόπο που το γέννησε, θα πρέπει να συνηθίσουμε στις …κονσέρβες!
