ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το κοινωνικό μέρισμα και τα μυστικά που το ξεκλειδώνουν

Στην τελική ευθεία μπαίνει πλέον η ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμα για το κοινωνικό μέρισμα (www.koinonikomerisma.gr) άνοιξε η κοινή υπουργική απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας που δημοσιεύθηκε χθες το βράδυ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η πλατφόρμα θα είναι σύντομα διαθέσιμηστα περίπου 1,4 εκατ. νοικοκυριά ενώ από την διαδικασία της ηλεκτρονικής αίτησης μπορούν να απαλλαγούν οι άνω των 70 ετών που λαμβάνουν σύνταξη ή το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων του ΟΓΑ, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια για την καταβολή του κοινωνικού μερίσματος.

Η αίτηση θα δημιουργηθεί αυτόματα και το κοινωνικό μέρισμα θα καταβληθεί στο λογαριασμό στον οποίο καταβάλλεται η σύνταξη ή το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι το νοικοκυριό να αποτελείται από ένα μόνο άτομο ή από ένα ζευγάρι. Δεν ισχύει όταν στο νοικοκυριό υπάρχουν και άλλα μέλη. Για όποιον δεν επιθυμεί την αυτόματη καταβολή του μερίσματος, υπάρχει δυνατότητα ακύρωσης της αίτησης.

Προσοχή: Σε περίπτωση που κάποιος πληρούσε τις προϋποθέσεις της οίκοθεν καταβολής και για το μέρισμα του 2017 και θα διαπιστώσει ότι δεν πραγματοποιήθηκε η πληρωμή, σημαίνει ότι υπήρξε κάποιο πρόβλημα με τη διασταύρωση των στοιχείων. Για το λόγο αυτό τα συναρμόδια υπουργεία συνιστούν στους ηλικιωμένους να ακολουθήσουν κανονικά τη διαδικασία υποβολής αίτησης και να μην περιμένουν την αυτόματη υποβολή, προκειμένου να αποφευχθεί αντίστοιχο πρόβλημα με την περσινή καταβολή.

Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία για να υποβάλετε την αίτηση ελέγξτε τα στοιχεία σας και αν χρειάζεται διόρθωση θα πρέπει να γίνει σε ΚΕΠ ή στον ΕΦΚΑ, για να ενημερωθεί η πλατφόρμα με τις αλλαγές που κάνατε.

Τα 6 βήματα για το κοινωνικό μέρισμα

Για την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης θα πρέπει να ακολουθήσετε 6 βήματα:

Βήμα 1

Με την είσοδό σας στο σύστημα θα σας ζητηθεί:

Να επιβεβαιώσετε τον ΑΜΚΑ σας και να εισάγετε μία διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) και τον αριθμό ενός κινητού τηλεφώνου που θα χρησιμοποιηθούν για αποστολή τυχόν ειδοποιήσεων. Σας συνιστούμε να συμπληρώσετε το πεδίο του e-mail καθώς σε περίπτωση προβλημάτων με την πληρωμή θα σας αποστέλλονται σχετικές ενημερώσεις.
Nα συναινέσετε στην επεξεργασία των στοιχείων που απαιτούνται, δηλαδή των στοιχείων που αφορούν εσάς, την/τον σύζυγό σας, τα προστατευόμενα τέκνα σας ή/και τυχόν φιλοξενούμενα μέλη.
Αν το σύστημα δεν πιστοποιεί τον συνδυασμό ΑΦΜ και ΑΜΚΑ που έχετε εισάγει, θα εμφανιστεί αντίστοιχο μήνυμα. Στην περίπτωση αυτή:
θα πρέπει να μεταβείτε σε ένα ΚΕΠ και να ζητήσετε να ενημερώσετε την εγγραφή του ΑΜΚΑ σας ως προς το πεδίο του ΑΦΜ. Για το σκοπό αυτό θα χρειαστείτε ένα έγγραφο που να αποδεικνύει την ταυτότητά σας (ΑΔΤ, Διαβατήριο, κ.τ.λ.) και ένα έγγραφο που να αναγράφει το ΑΦΜ μαζί με τα προσωπικά στοιχεία σας (π.χ. εκκαθαριστικό εφορίας).
Μόλις πραγματοποιηθεί η διόρθωση μπορείτε να ξεκινήσετε εκ νέου τη διαδικασία (Βήμα 1) προκειμένου να διαπιστώσετε αν είστε δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος.

Βήμα 2

Αφού συναινέσετε στην επεξεργασία προσωπικών και λοιπών στοιχείων, θα εμφανιστεί μια φόρμα που αναφέρει:

τα προσωπικά σας στοιχεία (ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, φύλο κτλ),
οικονομικά στοιχεία (φορολογητέο και αφορολόγητο ετήσιο εισόδημα),
περιουσιακά στοιχεία (αξία ακίνητης περιουσίας, τόκους καταθέσεων),
μια ένδειξη για το αν πληρούται το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία,
μια ένδειξη για το αν ικανοποιείται το κριτήριο της ύπαρξης έστω και ενός μήνα πλήρους ασφάλισης φορέα κύριας ασφάλισης (για εξαιρέσεις βλ. άρθρο 2 της σχετικής υπουργικής απόφασης) και τέλος,
έναν κατάλογο με τα μέλη του νοικοκυριού σας.

Αν κάποια από τα προσωπικά σας στοιχεία εμφανίζονται λανθασμένα στο σύστημα θα πρέπει να μεταβείτε σε ένα ΚΕΠ και να διορθώσετε το στοιχείο που εμφανίζεται εσφαλμένα χρησιμοποιώντας κάθε πρόσφορο έγγραφο που μπορεί να αποδείξει την αλλαγή που θέλετε να κάνετε.

Αν το σύστημα δεν έχει σωστή ένδειξη για το κριτήριο ύπαρξης έστω και ενός μήνα ασφάλισης σε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, θα πρέπει να μεταβείτε σε υποκατάστημα του ΕΦΚΑ και να ζητήσετε να διορθωθούν τα στοιχεία σας προσκομίζοντας κάθε αναγκαίο έγγραφο. Οι διορθώσεις σχετίζονται μόνο με αποκατάσταση σφαλμάτων αναφορικά με την ταυτότητα του ασφαλισμένου και όχι σε εκ των υστέρων αναγνώριση χρόνου ασφάλισης.

Αλλαγές σχετικά με τα οικονομικά σας στοιχεία ή τη διασταύρωση της επί πενταετίας μόνιμης κατοικίας στην χώρα δεν είναι δυνατή, καθώς προκύπτει από παρελθούσες φορολογικές σας δηλώσεις και από τα στοιχεία του ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ.

Βήμα 3

Απαραίτητη είναι η σωστή συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού IBAN στον οποίο είστε δικαιούχος ή συνδικαιούχος.

Θα πρέπει να δηλώσετε έγκυρο και ενεργό IBAN, στον οποίο είστε υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος είτε συνδικαιούχος. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα πραγματοποιηθεί η πληρωμή ακόμα και αν πληρούνται όλα τα παραπάνω κριτήρια. Για τον λόγο αυτό, προτείνουμε να χρησιμοποιήσετε τυχόν δηλωμένο ακατάσχετο λογαριασμό, τον λογαριασμό μισθοδοσίας ή καταβολής σύνταξης ή επιδομάτων (ανεργίας, ΚΕΑ κ.τ.λ.).

Υπογραμμίζεται η σημασία της ορθής συμπλήρωσης του συγκεκριμένου πεδίου. Επισημαίνεται επίσης, ότι θα διερευνηθεί σε μεταγενέστερο έλεγχο η συσχέτιση των αριθμών λογαριασμών IBAN με τους ΑΦΜ των δικαιούχων, όπως και η τυχόν εμφάνιση του ίδιου IBAN σε περισσότερους του ενός δικαιούχους.

Σε περίπτωση που από λάθος δηλωθεί ενεργός λογαριασμός ΙΒΑΝ ο οποίος δεν ανήκει στο δικαιούχο ή συνδικαιούχο του μερίσματος (ανήκει δηλαδή σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο), ενδέχεται η πληρωμή να προχωρήσει κανονικά καθώς δεν είναι πάντοτε δυνατός ο έλεγχος του συνδυασμού του ΑΦΜ με το ΙΒΑΝ. Σε αυτή την περίπτωση θα εισπραχθεί το κοινωνικό μέρισμα από κάποιον άλλον. Απαιτείται επομένως μεγάλη προσοχή στη συμπλήρωση του πεδίου του ΙΒΑΝ.

Βήμα 4

Σε περίπτωση που το νοικοκυριό σας περιλαμβάνει και ενήλικα φιλοξενούμενα μέλη, απαιτείται η συγκατάθεσή τους, μέσω των κωδικών τους στο TAXISnet, για την προσπέλαση των στοιχείων τους από την Α.Α.Δ.Ε., προκειμένου να διαπιστώσετε αν πληρούνται τα κριτήρια χορήγησης.

Η θετική συγκατάθεση όλων των φιλοξενούμενων ενηλίκων εντός της προθεσμίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση ολοκλήρωσης και υποβολής της αίτησης. Συνεπώς, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με τους φιλοξενούμενούς σας (στη φόρμα αναγράφονται τα στοιχεία των ατόμων των οποίων η συναίνεση απαιτείται) ώστε να μπουν στον διαδικτυακό τόπο με τους δικούς τους κωδικούς και να συναινέσουν.

Προσοχή: Η ύπαρξη φιλοξενούμενων μελών έχει επιβεβαιωθεί μέσω ηλεκτρονικής αντιπαραβολής βάσει των τελευταίων φορολογικών δηλώσεων. Συνεπώς, δεν υπάρχει η δυνατότητα να προστεθούν ή να αφαιρεθούν φιλοξενούμενα μέλη στην αίτηση για το κοινωνικό μέρισμα.

Προσοχή: Εάν φορολογούμενος έχει δηλώσει ότι φιλοξενείται αλλά αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί από τον φιλοξενούντα (κατά την υποβολή της τελευταίας φορολογικής δήλωσης), και ο φιλοξενούμενος δεν άλλαξε την κατάσταση «φιλοξενίας» στη δήλωσή του, τότε ο φορολογούμενος αυτός δεν θα έχει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης για το κοινωνικό μέρισμα.

Αν έχετε αποκτήσει τέκνο μετά την 1/1/2018 μπορείτε να το δηλώσετε εισάγοντας τον αριθμό Α.Μ.Κ.Α. Το σύστημα ενημερώνεται αυτόματα για θανάτους που έχουν δηλωθεί στο ληξιαρχείο. Καμία άλλη αλλαγή στη σύνθεση του νοικοκυριού δεν είναι δυνατή.

Βήμα 5

Εφόσον όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού σας έχουν συναινέσει, εμφανίζεται η ένδειξη που αναφέρει αν πληρούνται τα κριτήρια χορήγησης. Στην περίπτωση που είστε δικαιούχος, ενημερώνεστε άμεσα για το ποσό του κοινωνικού μερίσματος που αντιστοιχεί στο νοικοκυριό σας. Διαφορετικά, εμφανίζεται η πρώτη αιτία απόρριψης.

Εάν δεν εμφανιστεί αυτή η πληροφορία, κάποιο από τα μέλη του νοικοκυριού δεν έχει δώσει ακόμα την συναίνεσή του.

Βήμα 6

Εφόσον πληρούνται τα κριτήρια, θα πρέπει να κάνετε την επιλογή [Αποδέχομαι το κοινωνικό μέρισμα] ώστε να καταστείτε δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος.

Προσοχή: Σε περίπτωση μη αποδοχής δεν θα καταστείτε δικαιούχος ακόμα και αν πληρούνται τα κριτήρια.

Σημείωση:

Αν κατά τα 4 πρώτα βήματα έχει προκύψει η ανάγκη να διορθώσετε τα στοιχεία σας σε ΚΕΠ ή στον ΕΦΚΑ, για να ενημερωθεί η πλατφόρμα με τις αλλαγές που κάνατε, πρέπει να ζητήσετε να γίνει επαναξιολόγηση του νοικοκυριού σας κάνοντας την επιλογή στην οθόνη «Αξιολόγηση επιλεξιμότητας κοινωνικού μερίσματος». Η διαδικασία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ολοκληρωθεί εντός της σχετικής προθεσμίας αποδοχής του κοινωνικού μερίσματος.

ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Xάος με τις προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις

Τον κίνδυνο να βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων αντιμετωπίζουν χιλιάδες φορολογούμενοι, λόγω των πολλών προβλημάτων που καταγράφονται στη διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.

Έκτακτα επιδόματα συνταξιούχων δεν έχουν αναρτηθεί ακόμα στο taxisnet, ορισμένα υπουργεία, υγειονομικές περιφέρειες και κάποιοι Δήμοι δεν έχουν αποστείλει βεβαιώσεις αποδοχών, στα προσυμπληρωμένα εισοδήματα συνταξιούχων καταγράφονται λάθη, ενώ το ίδιο ισχύει και σε ορισμένες βεβαιώσεις τόκων καταθέσεων που έχουν αποσταλεί από κάποιες τράπεζες.

Όπως σημειώνουν Οικονομικό Επιμελητήριο και Πανελλήνια Ομοσπονδία Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΠΟΦΕΕ) παρ’ ότι βρισκόμαστε στα μέσα Μαΐου, ακόμα δεν έχουν αναρτηθεί όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις. Προσθέτουν ακόμα ότι «οι φορείς του δημοσίου και οι τράπεζες, υπέβαλλαν λανθασμένα ή ελλιπή δεδομένα για τους περισσότερους φορολογούμενους. Επίσης παρατηρούμε πως οι μηχανογραφικές εταιρίες ακόμα δεν έχουν προλάβει να αναβαθμίσουν τα προγράμματα τους με τα νέα έντυπα φορολογίας γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη την εργασία των φοροτεχνικών».

Οι λογιστές καταγράφουν και πολλά παράπονα από υπερήλικες για το γεγονός ότι πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν φέτος τον IBAN – τον οποίο δεν γνωρίζουν- ως προϋπόθεση για την υποβολή της δήλωσης. Η πρόβλεψη αυτή, παρ’ ότι συνεπάγεται ταλαιπωρία για ορισμένους φορολογούμενους μεγάλης ηλικίας είναι απαραίτητη καθώς η ΑΑΔΕ λόγω έλλειψης IBAN αναζητά μάταια 185.000 φορολογουμένους προκειμένου να τους επιστρέψει φόρους 60 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους λογιστές, τα προβλήματα αφορούν:

*Παραλείψεις στα έκτακτα επιδόματα συνταξιούχων

*Καθυστερήσεις στην αποστολή των βεβαιώσεων αποδοχών από διάφορα υπουργεία όπως το Αγροτικής Ανάπτυξης, υγειονομικές περιφέρειες και δήμους

*Ελλιπή στοιχεία για τόκους καταθέσεων και δανείων

*Λάθη στις παρακρατήσεις ελευθέρων επαγγελματιών

*Μη συμπλήρωση του κωδικού 727 για την επιστρεπτέα προκαταβολή

*Ο κωδικός 781 κατά την εκκαθάριση δεν καλύπτει τεκμήρια και υπάρχει λανθασμένος υπολογισμός εκκαθάρισης

*Λάθη στην μεταφορά ζημίας προηγούμενων ετών για γεωργικές επιχειρήσεις

*Αυτοκίνητα που ήταν σε κυκλοφορία το 2023 δεν εμφανίζονται στο έντυπο Ε1.

Περίπου 1,3 εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι που έχουν επιλεγεί για την αυτόματη υποβολή των δηλώσεων, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα στοιχεία που έχουν προ συμπληρωθεί στο έντυπο Ε1 από την φορολογική διοίκηση. Επιβάλλεται να ελέγξουν με σχολαστικότητα τους κωδικούς με τα ποσά των μισθών και των συντάξεων, το ύψος των ηλεκτρονικών αποδείξεων, το εμβαδόν και τη διεύθυνση της κύριας ή της δευτερεύουσας ή της εξοχική κατοικίας, τα αυτοκίνητα, τις τυχόν δαπάνες για αποπληρωμή δανείων καθώς και τα προσωπικά δεδομένα.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει ενημερώσει ήδη τους φορολογούμενους για τους οποίους οι δηλώσεις θα συμπληρωθούν αυτόματα, με e-mail στη θυρίδα «Τα Μηνύματά μου» της ψηφιακής πύλης myAADE και στο myAADEapp. Μάλιστα, έχει ήδη εκδώσει και το …προσωρινό εκκαθαριστικό σημείωμα το οποίο θα οριστικοποιηθεί μετά τις όποιες διορθώσεις υπάρξουν από την πλευρά των φορολογουμένων.

Όσοι από τους φορολογούμενους δεν διαπιστώσουν λάθη, κενά ή παραλείψεις στα «προκάτ» στοιχεία δεν χρειάζεται να προβούν σε κάποια ενέργεια για την υποβολή της δήλωσής τους, καθώς αυτή θα οριστικοποιηθεί αυτόματα από την ΑΑΔΕ την Τρίτη 2 Ιουλίου 2024. Σε κάθε περίπτωση, εάν το επιθυμούν, μπορούν να πατήσουν νωρίτερα το «κουμπί». Εφόσον τα στοιχεία δεν είναι ακριβή ή λείπουν δεδομένα οι φορολογούμενοι αυτοί υποχρεούνται να τροποποιήσουν ή και να συμπληρώσουν τα ορθά στοιχεία και να υποβάλουν τη δήλωσή τους, μέχρι την λήξη της προθεσμίας υποβολής της στις 26 Ιουλίου.

Σύμφωνα με το χρονολόγιο της ΑΑΔΕ:

– Μέχρι την Δευτέρα 1 Ιουλίου 2024 μπορούν να υποβάλουν αρχική δήλωση

– Από την Τρίτη 2 Ιουλίου μέχρι την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024 μπορούν να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση, χωρίς κυρώσεις (επέχει θέση αρχικής δήλωσης).

Για τη διευκόλυνση των φορολογούμενων στην εφαρμογή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος έχει δημιουργηθεί ειδικό ψηφιακό αρχείο, που περιλαμβάνει:

– Τα στοιχεία που έχει λάβει υπόψη της η ΑΑΔΕ και:

– Το φορολογικό αποτέλεσμα, χρεωστικό, μηδενικό ή πιστωτικό, που προκύπτει με βάση αυτά.

Επίσης, οι φορολογούμενοι που έχουν επιλεγεί για τη διαδικασία της αυτόματης υποβολής της δήλωσης από την ΑΑΔΕ καθώς και όσοι έχουν υποβάλει δηλώσεις πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής θα ενημερώνονται σε εβδομαδιαία βάση (από το δεύτερο 15νθήμερο Μαΐου) μέσω e-mail και στη θυρίδα τους στο myAADE και το myAADEapp για μεταβολές των στοιχείων που η ΑΑΔΕ έχει λάβει για αυτούς από τρίτους φορείς (πχ εργοδότες, πιστωτικά ιδρύματα), ώστε να μπορούν να ελέγξουν εάν μεταβάλλεται η φορολογική τους υποχρέωση και να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κόλπα πολυεθνικών με τις τιμές στην Ελλάδα

Τέλος στα παιχνίδια των τιμών των πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα φιλοδοξεί να βάλει η κυβέρνηση, ζητώντας βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να ξεκαθαρίσουν οι όροι τιμολόγησης των προϊόντων εντός της κοινότητας.

Ήδη, ο μέσος πληθωρισμός στην Ελλάδα έφτασε τον Απρίλιο στο 3,2%, σχεδόν μια μονάδα πάνω από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη όπου ο μέσος πληθωρισμός υποχώρησε τον ίδιο μήνα στο 2,4% λόγω κυρίως των τιμών των τροφίμων, αποδεικνύοντας ότι ο πληθωρισμός έχει πλέον αμιγώς “ελληνικά” χαρακτηριστικά. Ένα μεγάλο ποσοστό της ακρίβειας στα τρόφιμα (κυρίως τα βιομηχανοποιημένα) και σε έναν μεγάλο αριθμό προϊόντων καθημερινής χρήσης είναι διαπιστωμένο πλέον ότι οφείλεται στον λεγόμενο “πληθωρισμό της απληστίας” από κάποιες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Οι εταιρείες αυτές έχουν επιβάλλει “ελληνικές” τιμές, πολύ υψηλότερες από τις τιμές που πωλούν τα ίδια προϊόντα σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Στην κατεύθυνση να βρεθεί μόνιμη λύση στο πρόβλημα, με τον πρωθυπουργό να αναμένεται να αποστείλει τη Δευτέρα επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα Φον Ντερ Λάϊεν για το θέμα. Το βασικό αίτημα της κυβέρνησης είναι να ενεργοποιηθούν οι επιτροπές Ανταγωνισμού και Εσωτερικής Αγοράς, ώστε οι πολυεθνικές να αναγκαστούν να παραδεχθούν την κατά περίπτωση τιμολόγηση των προϊόντων τους και στη συνέχεια να προχωρήσουν σε μια εξομάλυνση των τιμών τους.

Τούτο, ενώ είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι τη βάση για τις “ελληνικές” τιμές στα ράφια δίνει το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς και τα προβλήματα ανταγωνισμού που οδηγούν σε δεσπόζουσα θέση τις λίγες μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Τα κόλπα με τις τιμές

Με δεδομένο ότι για τις εταιρείες αυτές ο βασικός στόχος είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους, έχουν θεσπίσει μια σειρά από τεχνικές στις οποίες συνεργάζονται η μητρική εταιρεία με τις θυγατρικές της σε κάθε χώρα (εν προκειμένω την Ελλάδα) για να αυξήσουν ή να διατηρήσουν ψηλά τις τιμές τους.

Συγκεκριμένα:

Στην περίπτωση που η θυγατρική στην Ελλάδα δεν έχει παραγωγική αλλά μόνο εμπορική δραστηριότητα, μπορεί η μητρική να επιβάλλει υψηλότερο κόστος χρήσης της φίρμας των προϊόντων (Royalties) κρατώντας έτσι τις τιμές ψηλά για μια συγκεκριμένη αγορά.
Στην περίπτωση που έχει και παραγωγική εκτός από εμπορική δραστηριότητα, μπορεί η μητρική να επιβάλλει την αγορά πρώτων υλών με υψηλές τιμές από άλλες θυγατρικές της που έχουν έδρα εκτός Ελλάδας, διατηρώντας ή και αυξάνοντας τις τιμές για τον καταναλωτή στην Ελλάδα.
Επίσης, αν μια εταιρεία κατέχει ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς χωρίς ισχυρό ανταγωνισμό, η θυγατρική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα είναι δυνατό να εμφανίζει ότι δανείζεται από τη μητρική της με -σκόπιμα- υψηλά επιτόκια, μεταφέροντας το υψηλό κόστος δανεισμού στις τελικές τιμές για τον καταναλωτή.

Γενικά, η μεγιστοποίηση του κέρδους οδηγεί τις πολυεθνικές να συγκρατούν το κόστος των προϊόντων τους σε μεγάλες αγορές όπου αντιμετωπίζουν ισχυρό ανταγωνισμό, αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων τους σε μικρότερες αγορές όπου κατέχουν μεγάλο μερίδιο αγοράς, εφαρμόζοντας εναρμονισμένες πρακτικές στις διαμόρφωση των τιμών.

Το παράδειγμα του βρεφικού γάλακτος

Πιο πρόσφατο, αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα, εναρμονισμένης πρακτικής είναι το πρόβλημα που προέκυψε πριν από λίγους μήνες με τιμή στο βρεφικό γάλα. Λόγω και του ανελαστικού της δαπάνης αγοράς του από οικογένειες με βρέφη, εντοπίστηκε ότι οι τιμές στην Ελλάδα ήταν αυξημένες από 32% έως και 130% σε σχέση με τη χαμηλότερη τιμή εντός της ΕΕ, ανάλογα με τη μάρκα και τη συσκευασία του προϊόντος.

Το υπουργείο Ανάπτυξης αναγκάστηκε να επιβάλλει πλαφόν στο κέρδος των εταιρειών. Συγκεκριμένα, στο τέλος Ιανουαρίου το υπουργείο Ανάπτυξης όρισε ότι το μεικτό περιθώριο κέρδους δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης, στην οικεία κατηγορία προϊόντων, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, προσαυξημένο κατά 7% επί των καθαρών πωλήσεων, αφαιρουμένων των εκπτώσεων, των πιστώσεων ή άλλων παροχών. Μάλιστα, θεσπίστηκε και υψηλά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν το ποσοστό κέρδους άπαξ ή κατ’ εξακολούθηση.

capital.gr

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Γιατί επιμένει ο πληθωρισμός στα τρόφιμα | Το ελληνικό πρόβλημα

Κλιματική κρίση, αυξημένο κόστος παραγωγής, πληθωρισμός της απληστίας και αυξημένες εισαγωγές είναι κάποιες οι αιτίες για τις οποίες οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα στην Ελλάδα, είναι μεγαλύτερες από το μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Αύξηση 5,4% κατέγραψαν οι τιμές των τροφίμων τον Απρίλιο, οριακά αυξημένες σε σχέση με την αύξηση κατά 5,3% που κατέγραψαν σε ετήσια βάση τον περασμένο Μάρτιο. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για τον Απρίλιο, αν τα τρόφιμα παρέμεναν στις περσινές – ήδη υψηλές – τιμές τους, ο πληθωρισμός για τον περασμένο μήνα αντί 3,1%, θα ήταν 2%.

Με άλλα λόγια, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα ευθύνονται για το 1/3 του μέσου πληθωρισμού. Οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα αυξάνονται με ρυθμό τριπλάσιο του μέσου όρου της ευρωζώνης (τον Μάρτιο είχαμε αυξήσεις στην Ελλάδα 5,3% και 1,8% στην Ευρωζώνη) είναι πολλοί.

Ο πρώτος είναι το κόστος παραγωγής. Η έλλειψη εργατικών χεριών για την πρωτογενή παραγωγή αύξησε τα μεροκάματα. Επίσης, η πρωτογενής παραγωγή έχει ακόμη υψηλή εξάρτηση από τα υγρά καύσιμα και ειδικά από το πετρέλαιο. Οι ανατιμήσεις του πετρελαίου από την αρχή του χρόνου, λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή, αύξησαν περαιτέρω το κόστος παραγωγής, οδηγώντας τους αγρότες σε κινητοποιήσεις στις αρχές του χρόνου.

Δεύτερος λόγος είναι οι φυσικές καταστροφές. Οι περσινές ζημιές της Θεσσαλία, όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στο ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Το αποτέλεσμα είναι μειωμένη παραγωγή με υψηλές τιμές και αθρόες εισαγωγές – επίσης σε υψηλές τιμές – για να καλυφθεί η ζήτηση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, στην ανάλυσή του κατά είδος τροφίμων, είναι ενδεικτικός. Εκτός από την αύξηση ρεκόρ κατά 63,7% στην τιμή του ελαιόλαδου, λόγω της περσινής κακής παραγωγής, καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των νωπών φρούτων κατά 10,6%, των νωπών ψαριών κατά 10,7%, του ρυζιού κατά 8,5% των λαχανικών κατά 6,4%, ενώ και τα λοιπά βιομηχανικά τρόφιμα είχαν αύξηση τιμών κατά 5%.

Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός των δημητριακών, που αυξήθηκε τη διετία 2022 -2023 λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έχει αρχίσει να υποχωρεί. Στην κατεύθυνση αυτή καταγράφονται μείωση τιμών κατά 16,6% στα υπόλοιπα βρώσιμα έλαια (ηλιέλαια, καλαμποκέλαια), 3,5% στις τιμές των ζυμαρικών και 0,7% στην τιμή του ψωμιού.

Οι τεράστιες διαφορές από το χωράφι στο ράφι

Τρίτος λόγος είναι οι τεράστιες αυξήσεις από το “χωράφι στο ράφι”. Το καθεστώς που διέπει τις τιμές από τον παραγωγό στο καταναλωτή έχει πολλούς μεσάζοντες, οι οποίοι αυξάνουν υπερβολικά τις τελικές τιμές, με έναν μηχανισμό ο οποίος δεν είναι απολύτως διαφανής.

Τέταρτος λόγος είναι ο πληθωρισμός της απληστίας Στα επεξεργασμένα τρόφιμα οι βιομηχανίες του χώρου διατηρούν τα ποσοστά κέρδους τους, παρά τις ανατιμήσεις. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα “υποφέρει” από το δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό απληστίας εντός της ΕΕ, ο οποίος αυξάνει τον μέσο πληθωρισμό κατά 1%.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2022 μέχρι σήμερα με τα καλάθια του νοικοκυριού και στη συνέχεια το κυνήγι των προσφορών είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά αποδεικνύεται ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ανατιμήσεις.

Πρόβλημα και η χαμηλή αγοραστική δύναμη

Στη μεγάλη εικόνα, οι τιμές των τροφίμων σε επίπεδο γενικού δείκτη, σύμφωνα με την Eurostat, είναι χαμηλότερες κατά 9% σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, το πρόβλημα της ακρίβειας είναι οξύτερο στην Ελλάδα για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αφού, την ίδια ώρα, η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών είναι 33% χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας τους Έλληνες καταναλωτές τους δεύτερους φτωχότερους καταναλωτές εντός της Ένωσης των 27 χωρών μετά τους Βούλγαρους.