Η επιλογή της νέας πολιτικής ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας να βαδίζει σε μονοπάτια εμπρηστικού λόγου, μεγαλώνει σε καθημερινή βάση την απόσταση που χωρίζει την Αθήνα και τα Σκόπια.

Παρά τα επαναλαμβανόμενα μηνύματα της ελληνικής πρωτεύουσας, εκπεφρασμένα σε όλους τους τόνους από τον ίδιο τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών, στη γείτονα μετά την πρόεδρο της χώρας έρχεται η σειρά του εκλεγμένου πρωθυπουργού, Χρίστιαν Μιτσκόσκι, να δηλώσει ότι δε θα χρησιμοποιεί στον προφορικό λόγο τη συνταγματική ονομασία. Η κυβέρνηση, σε κάθε περίπτωση, εξακολουθεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις με ψυχραιμία, με στελέχη να διαμηνύουν ότι δικαιώθηκε απόλυτα η θέση που κράτησε η Νέα Δημοκρατία απέναντι στη συμφωνία των Πρεσπών.

Εμμένει ο πρόεδρος του VMRO-DPMNE

Ακολουθώντας τα… χνάρια της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, ο Χρίστιαν Μιτσκόσκι εμμένει, με τη σειρά του, στη χρήση του όρου “Μακεδονία”, χαρακτηρίζοντας, ταυτόχρονα, ως αξιοπρεπή τη στάση που έχει επιλέξει η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα.

“Εάν η Ελλάδα θεωρεί ότι παραβιάσαμε τη συμφωνία των Πρεσπών ας προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο… Δεν περιμένω οι σχέσεις των δύο χωρών να βασίζονται σε πολιτικές επίδειξης ισχύος, περιμένουμε να έχουμε καλές και άριστες σχέσεις γειτονίας. Εκτιμώ ότι το VMRO-DPMNE και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχουν τη δική τους θέση σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών, σε κανέναν μας δεν αρέσει αυτή η συμφωνία”, ανέφερε ο πρόεδρος του VMRO-DPMNE και εκλεγμένος πρωθυπουργός της γείτονος.

Παράλληλα, σημείωσε πως στην επικοινωνία εντός των θεσμικών οργάνων και μεταξύ των θεσμών της χώρας του θα χρησιμοποιείται η συνταγματική ονομασία, αλλά στις δηλώσεις προς τους δημοσιογράφους ή σε ομιλίες αποτελεί ατομικό δικαίωμα η χρήση των όρων “Μακεδονία” και “μακεδονικός”, τραβώντας περαιτέρω το σκοινί των προκλήσεων.

“Περιμένω ότι η πρόεδρος Σιλιάνοφσκα θα χρησιμοποιεί το όνομα “Μακεδονία” και τη λέξη “μακεδονικός”, γιατί σύμφωνα με την ερμηνεία μας για τη συμφωνία των Πρεσπών, δεν υπάρχει καμία παραβίαση και χρησιμοποιώ αυτήν την ευκαιρία για να πω στους φίλους μας από την Ελλάδα να σταματήσουν τις απειλές, τα εμπόδια, και αντί να γυρίζουμε πίσω ας κοιτάξουμε το μέλλον. Αυτά είναι έγγραφα που αποτελούν μέρος του νόμου. Εάν νομίζουν ότι παραβιάσαμε τη συμφωνία, τότε υπάρχει Διεθνές Δικαστήριο, οπότε εκεί θα διασταυρώσουμε τα επιχειρήματά μας. Δε θα ήθελα να συμβεί αυτό. Τους καλώ να έχουμε φιλικές σχέσεις, να βοηθάμε ο ένας τον άλλον. Και εάν κάποιος περιμένει από το VMRO να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος, να είστε σίγουροι ότι δεν θα το κάνουμε αυτό”, υποστήριξε ο Χρίστιαν Μιτσκόσκι.

Τα σήματα της Αθήνας

Ο πρωθυπουργός, μέσα από την τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε στον “ΣΚΑΪ”, έσπευσε να θέσει επί τάπητος τη βασική γραμμή της ελληνικής πρωτεύουσας.

“Εμείς δε θα κυρώσουμε τα μνημόνια όσο δεν είμαστε απολύτως πεπεισμένοι ότι σε όλες τις προβλέψεις της Συμφωνίας των Πρεσπών η άλλη πλευρά συμμορφώνεται… Προειδοποίησα με μία σαφή μου δήλωση και τη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων ότι οποιαδήποτε απόκλιση από την εφαρμογή της συμφωνίας, είναι βέβαιο ότι θα έχει σοβαρές συνέπειες στις δικές μας σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και στον δρόμο της Βόρειας Μακεδονίας προς την Ευρώπη”, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ έστρεψε την εντός των τειχών κριτική του εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ για την κίνηση να καταθέσει τα τρία μνημόνια προς ψήφιση στη Βουλή.

“Τι έρχονται και μας λένε; Τώρα δηλαδή, που βλέπουμε αυτό το οποίο υποψιαζόμασταν εδώ και καιρό, ότι μπορεί να έρθει η επόμενη κυβέρνηση και με κάποιο τρόπο να αμφισβητήσει τον πυρήνα της συμφωνίας, που είναι το erga omnes, ένα όνομα έναντι όλων, τώρα να έρθουμε ουσιαστικά και να κυρώσουμε εμείς τα μνημόνια και να απωλέσουμε οποιοδήποτε διαπραγματευτικό όπλο έχουμε εναντίον των Σκοπίων. Είναι μία πράξη η οποία πραγματικά αγγίζει τα όρια του παραλογισμού, αυτό το οποίο μας ζητάει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ να κάνουμε”, επεσήμανε ο πρωθυπουργός.

“Ο λόγος για τον οποίο άλλαξε η πρόεδρος ή η επόμενη κυβέρνηση τη θέση της έχει να κάνει με την κύρωση ή με τη μη κύρωση των μνημονίων; Δικαιωθήκαμε απόλυτα από την πολιτική μας αυτή. Επειδή κι εμείς βλέπαμε τις εσωτερικές εξελίξεις στα Σκόπια, βλέπαμε ότι έρχεται μία άλλη κυβέρνηση, διαβάζαμε αυτά τα οποία έλεγε η άλλη κυβέρνηση και κατά συνέπεια κάναμε την επιλογή να μην κυρώσουμε τα μνημόνια…”, πρόσθεσε.

Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργος Γεραπετρίτης, από την Πράγα και στο περιθώριο της συνάντησής του με τον υπουργό Εξωτερικών της Τσεχίας έστειλε το δικό του μήνυμα, με σημείο αναφοράς την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.

“Είμαστε κατ’ αρχήν υπέρ της διεύρυνσης. Θεωρούμε ότι η φυσική πορεία για τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων είναι η ευρωπαϊκή οικογένεια. Θεωρώ ότι αυτό θα είναι προς όφελος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα αναζωογονήσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα και είναι πάντα καλό να δίνουμε θετικά μηνύματα στους λαούς της Ευρώπης για το μέλλον τους… Προφανώς, όλα τα κράτη μέλη θα κριθούν τελικά στα θεμελιώδη. Πρέπει να τηρούν το σημείο αναφοράς που έχει τεθεί για τη χώρα τους και, ασφαλώς, το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Όσον αφορά στη Βόρεια Μακεδονία, γνωρίζουμε ότι μία από τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της προενταξιακής διαδικασίας είναι η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας να τηρήσει πλήρως τη συμφωνία των Πρεσπών, η οποία υποδεικνύει ακριβώς τη συνταγματική ονομασία της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, είναι βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να συνεχίσει να εφαρμόζει τη Συμφωνία. Ωστόσο, πρέπει να έχουμε πλήρη επίγνωση του γεγονότος ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία παραχώρηση όταν πρόκειται για την πραγματική εφαρμογή των διεθνών συμφωνιών, οι οποίες εξ’ ορισμού, εκ του Συντάγματος, υπερισχύουν των κοινών νόμων. Δεν υπάρχει περιθώριο για οποιαδήποτε παραχώρηση. Η Ελλάδα θα παρακολουθεί αυστηρά την κατάσταση στη Βόρεια Μακεδονία”, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών.

capital.gr

Τον κίνδυνο να βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων αντιμετωπίζουν χιλιάδες φορολογούμενοι, λόγω των πολλών προβλημάτων που καταγράφονται στη διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.

Έκτακτα επιδόματα συνταξιούχων δεν έχουν αναρτηθεί ακόμα στο taxisnet, ορισμένα υπουργεία, υγειονομικές περιφέρειες και κάποιοι Δήμοι δεν έχουν αποστείλει βεβαιώσεις αποδοχών, στα προσυμπληρωμένα εισοδήματα συνταξιούχων καταγράφονται λάθη, ενώ το ίδιο ισχύει και σε ορισμένες βεβαιώσεις τόκων καταθέσεων που έχουν αποσταλεί από κάποιες τράπεζες.

Όπως σημειώνουν Οικονομικό Επιμελητήριο και Πανελλήνια Ομοσπονδία Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΠΟΦΕΕ) παρ’ ότι βρισκόμαστε στα μέσα Μαΐου, ακόμα δεν έχουν αναρτηθεί όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις. Προσθέτουν ακόμα ότι «οι φορείς του δημοσίου και οι τράπεζες, υπέβαλλαν λανθασμένα ή ελλιπή δεδομένα για τους περισσότερους φορολογούμενους. Επίσης παρατηρούμε πως οι μηχανογραφικές εταιρίες ακόμα δεν έχουν προλάβει να αναβαθμίσουν τα προγράμματα τους με τα νέα έντυπα φορολογίας γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολη την εργασία των φοροτεχνικών».

Οι λογιστές καταγράφουν και πολλά παράπονα από υπερήλικες για το γεγονός ότι πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν φέτος τον IBAN – τον οποίο δεν γνωρίζουν- ως προϋπόθεση για την υποβολή της δήλωσης. Η πρόβλεψη αυτή, παρ’ ότι συνεπάγεται ταλαιπωρία για ορισμένους φορολογούμενους μεγάλης ηλικίας είναι απαραίτητη καθώς η ΑΑΔΕ λόγω έλλειψης IBAN αναζητά μάταια 185.000 φορολογουμένους προκειμένου να τους επιστρέψει φόρους 60 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τους λογιστές, τα προβλήματα αφορούν:

*Παραλείψεις στα έκτακτα επιδόματα συνταξιούχων

*Καθυστερήσεις στην αποστολή των βεβαιώσεων αποδοχών από διάφορα υπουργεία όπως το Αγροτικής Ανάπτυξης, υγειονομικές περιφέρειες και δήμους

*Ελλιπή στοιχεία για τόκους καταθέσεων και δανείων

*Λάθη στις παρακρατήσεις ελευθέρων επαγγελματιών

*Μη συμπλήρωση του κωδικού 727 για την επιστρεπτέα προκαταβολή

*Ο κωδικός 781 κατά την εκκαθάριση δεν καλύπτει τεκμήρια και υπάρχει λανθασμένος υπολογισμός εκκαθάρισης

*Λάθη στην μεταφορά ζημίας προηγούμενων ετών για γεωργικές επιχειρήσεις

*Αυτοκίνητα που ήταν σε κυκλοφορία το 2023 δεν εμφανίζονται στο έντυπο Ε1.

Περίπου 1,3 εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι που έχουν επιλεγεί για την αυτόματη υποβολή των δηλώσεων, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα στοιχεία που έχουν προ συμπληρωθεί στο έντυπο Ε1 από την φορολογική διοίκηση. Επιβάλλεται να ελέγξουν με σχολαστικότητα τους κωδικούς με τα ποσά των μισθών και των συντάξεων, το ύψος των ηλεκτρονικών αποδείξεων, το εμβαδόν και τη διεύθυνση της κύριας ή της δευτερεύουσας ή της εξοχική κατοικίας, τα αυτοκίνητα, τις τυχόν δαπάνες για αποπληρωμή δανείων καθώς και τα προσωπικά δεδομένα.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει ενημερώσει ήδη τους φορολογούμενους για τους οποίους οι δηλώσεις θα συμπληρωθούν αυτόματα, με e-mail στη θυρίδα «Τα Μηνύματά μου» της ψηφιακής πύλης myAADE και στο myAADEapp. Μάλιστα, έχει ήδη εκδώσει και το …προσωρινό εκκαθαριστικό σημείωμα το οποίο θα οριστικοποιηθεί μετά τις όποιες διορθώσεις υπάρξουν από την πλευρά των φορολογουμένων.

Όσοι από τους φορολογούμενους δεν διαπιστώσουν λάθη, κενά ή παραλείψεις στα «προκάτ» στοιχεία δεν χρειάζεται να προβούν σε κάποια ενέργεια για την υποβολή της δήλωσής τους, καθώς αυτή θα οριστικοποιηθεί αυτόματα από την ΑΑΔΕ την Τρίτη 2 Ιουλίου 2024. Σε κάθε περίπτωση, εάν το επιθυμούν, μπορούν να πατήσουν νωρίτερα το «κουμπί». Εφόσον τα στοιχεία δεν είναι ακριβή ή λείπουν δεδομένα οι φορολογούμενοι αυτοί υποχρεούνται να τροποποιήσουν ή και να συμπληρώσουν τα ορθά στοιχεία και να υποβάλουν τη δήλωσή τους, μέχρι την λήξη της προθεσμίας υποβολής της στις 26 Ιουλίου.

Σύμφωνα με το χρονολόγιο της ΑΑΔΕ:

– Μέχρι την Δευτέρα 1 Ιουλίου 2024 μπορούν να υποβάλουν αρχική δήλωση

– Από την Τρίτη 2 Ιουλίου μέχρι την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2024 μπορούν να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση, χωρίς κυρώσεις (επέχει θέση αρχικής δήλωσης).

Για τη διευκόλυνση των φορολογούμενων στην εφαρμογή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος έχει δημιουργηθεί ειδικό ψηφιακό αρχείο, που περιλαμβάνει:

– Τα στοιχεία που έχει λάβει υπόψη της η ΑΑΔΕ και:

– Το φορολογικό αποτέλεσμα, χρεωστικό, μηδενικό ή πιστωτικό, που προκύπτει με βάση αυτά.

Επίσης, οι φορολογούμενοι που  έχουν επιλεγεί για τη διαδικασία της αυτόματης υποβολής της δήλωσης από την ΑΑΔΕ καθώς και όσοι έχουν υποβάλει δηλώσεις πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής θα ενημερώνονται σε εβδομαδιαία βάση (από το δεύτερο 15νθήμερο Μαΐου) μέσω e-mail και στη θυρίδα τους στο myAADE και το myAADEapp για μεταβολές των στοιχείων που η ΑΑΔΕ έχει λάβει για αυτούς από τρίτους φορείς (πχ εργοδότες, πιστωτικά ιδρύματα), ώστε να μπορούν να ελέγξουν εάν μεταβάλλεται η φορολογική τους υποχρέωση και να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες.

Τέλος στα παιχνίδια των τιμών των πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα φιλοδοξεί να βάλει η κυβέρνηση, ζητώντας βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να ξεκαθαρίσουν οι όροι τιμολόγησης των προϊόντων εντός της κοινότητας. 

Ήδη, ο μέσος πληθωρισμός στην Ελλάδα έφτασε τον Απρίλιο στο 3,2%, σχεδόν μια μονάδα πάνω από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη όπου ο μέσος πληθωρισμός υποχώρησε τον ίδιο μήνα στο 2,4% λόγω κυρίως των τιμών των τροφίμων, αποδεικνύοντας ότι ο πληθωρισμός έχει πλέον αμιγώς “ελληνικά” χαρακτηριστικά. Ένα μεγάλο ποσοστό της ακρίβειας στα τρόφιμα (κυρίως τα βιομηχανοποιημένα) και σε έναν μεγάλο αριθμό προϊόντων καθημερινής χρήσης είναι διαπιστωμένο πλέον ότι οφείλεται στον λεγόμενο “πληθωρισμό της απληστίας” από κάποιες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Οι εταιρείες αυτές έχουν επιβάλλει “ελληνικές” τιμές, πολύ υψηλότερες από τις τιμές που πωλούν τα ίδια προϊόντα σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Στην κατεύθυνση να βρεθεί μόνιμη λύση στο πρόβλημα, με τον πρωθυπουργό να αναμένεται να αποστείλει τη Δευτέρα επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα Φον Ντερ Λάϊεν για το θέμα. Το βασικό αίτημα της κυβέρνησης είναι να ενεργοποιηθούν οι επιτροπές Ανταγωνισμού και Εσωτερικής Αγοράς, ώστε οι πολυεθνικές να αναγκαστούν να παραδεχθούν την κατά περίπτωση τιμολόγηση των προϊόντων τους και στη συνέχεια να προχωρήσουν σε μια εξομάλυνση των τιμών τους.

Τούτο, ενώ είναι γνωστό εκ των προτέρων ότι τη βάση για τις “ελληνικές” τιμές στα ράφια δίνει το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς και τα προβλήματα ανταγωνισμού που οδηγούν σε δεσπόζουσα θέση τις λίγες μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Τα κόλπα με τις τιμές 

Με δεδομένο ότι για τις εταιρείες αυτές ο βασικός στόχος είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους, έχουν θεσπίσει μια σειρά από τεχνικές στις οποίες συνεργάζονται η μητρική εταιρεία με τις θυγατρικές της σε κάθε χώρα (εν προκειμένω την Ελλάδα) για να αυξήσουν ή να διατηρήσουν ψηλά τις τιμές τους.

Συγκεκριμένα: 

• Στην περίπτωση που η θυγατρική στην Ελλάδα δεν έχει παραγωγική αλλά μόνο εμπορική δραστηριότητα, μπορεί η μητρική να επιβάλλει υψηλότερο κόστος χρήσης της φίρμας των προϊόντων (Royalties) κρατώντας έτσι τις τιμές ψηλά για μια συγκεκριμένη αγορά.

• Στην περίπτωση που έχει και παραγωγική εκτός από εμπορική δραστηριότητα, μπορεί η μητρική να επιβάλλει την αγορά πρώτων υλών με υψηλές τιμές από άλλες θυγατρικές της που έχουν έδρα εκτός Ελλάδας, διατηρώντας ή και αυξάνοντας τις τιμές για τον καταναλωτή στην Ελλάδα.

• Επίσης, αν μια εταιρεία κατέχει ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς χωρίς ισχυρό ανταγωνισμό, η θυγατρική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα είναι δυνατό να εμφανίζει ότι δανείζεται από τη μητρική της με -σκόπιμα- υψηλά επιτόκια, μεταφέροντας το υψηλό κόστος δανεισμού στις τελικές τιμές για τον καταναλωτή.

Γενικά, η μεγιστοποίηση του κέρδους οδηγεί τις πολυεθνικές να συγκρατούν το κόστος των προϊόντων τους σε μεγάλες αγορές όπου αντιμετωπίζουν ισχυρό ανταγωνισμό, αυξάνοντας τις τιμές των προϊόντων τους σε μικρότερες αγορές όπου κατέχουν μεγάλο μερίδιο αγοράς, εφαρμόζοντας εναρμονισμένες πρακτικές στις διαμόρφωση των τιμών.

Το παράδειγμα του βρεφικού γάλακτος 

Πιο πρόσφατο, αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα, εναρμονισμένης πρακτικής είναι το πρόβλημα που προέκυψε πριν από λίγους μήνες με τιμή στο βρεφικό γάλα. Λόγω και του ανελαστικού της δαπάνης αγοράς του από οικογένειες με βρέφη, εντοπίστηκε ότι οι τιμές στην Ελλάδα ήταν αυξημένες από 32% έως και 130% σε σχέση με τη χαμηλότερη τιμή εντός της ΕΕ, ανάλογα με τη μάρκα και τη συσκευασία του προϊόντος.

Το υπουργείο Ανάπτυξης αναγκάστηκε να επιβάλλει πλαφόν στο κέρδος των εταιρειών. Συγκεκριμένα, στο τέλος Ιανουαρίου το υπουργείο Ανάπτυξης όρισε ότι το μεικτό περιθώριο κέρδους δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης, στην οικεία κατηγορία προϊόντων, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, προσαυξημένο κατά 7% επί των καθαρών πωλήσεων, αφαιρουμένων των εκπτώσεων, των πιστώσεων ή άλλων παροχών. Μάλιστα, θεσπίστηκε και υψηλά πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν το ποσοστό κέρδους άπαξ ή κατ’ εξακολούθηση.

capital.gr

Κλιματική κρίση, αυξημένο κόστος παραγωγής, πληθωρισμός της απληστίας και αυξημένες εισαγωγές είναι κάποιες οι αιτίες για τις οποίες οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα στην Ελλάδα, είναι μεγαλύτερες από το μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Αύξηση 5,4% κατέγραψαν οι τιμές των τροφίμων τον Απρίλιο, οριακά αυξημένες σε σχέση με την αύξηση κατά 5,3% που κατέγραψαν σε ετήσια βάση τον περασμένο Μάρτιο. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, για τον Απρίλιο, αν τα τρόφιμα παρέμεναν στις περσινές – ήδη υψηλές – τιμές τους, ο πληθωρισμός για τον περασμένο μήνα αντί 3,1%, θα ήταν 2%.

Με άλλα λόγια, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα ευθύνονται για το 1/3 του μέσου πληθωρισμού. Οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα αυξάνονται με ρυθμό τριπλάσιο του μέσου όρου της ευρωζώνης (τον Μάρτιο είχαμε αυξήσεις στην Ελλάδα 5,3% και 1,8% στην Ευρωζώνη) είναι πολλοί.

Ο πρώτος είναι το κόστος παραγωγής. Η έλλειψη εργατικών χεριών για την πρωτογενή παραγωγή αύξησε τα μεροκάματα. Επίσης, η πρωτογενής παραγωγή έχει ακόμη υψηλή εξάρτηση από τα υγρά καύσιμα και ειδικά από το πετρέλαιο. Οι ανατιμήσεις του πετρελαίου από την αρχή του χρόνου, λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή, αύξησαν περαιτέρω το κόστος παραγωγής, οδηγώντας τους αγρότες σε κινητοποιήσεις στις αρχές του χρόνου.

Δεύτερος λόγος είναι οι φυσικές καταστροφές. Οι περσινές ζημιές της Θεσσαλία, όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στο ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Το αποτέλεσμα είναι μειωμένη παραγωγή με υψηλές τιμές και αθρόες εισαγωγές – επίσης σε υψηλές τιμές – για να καλυφθεί η ζήτηση στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Ο δείκτης τιμών καταναλωτή, στην ανάλυσή του κατά είδος τροφίμων, είναι ενδεικτικός. Εκτός από την αύξηση ρεκόρ κατά 63,7% στην τιμή του ελαιόλαδου, λόγω της περσινής κακής παραγωγής, καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των νωπών φρούτων κατά 10,6%, των νωπών ψαριών κατά 10,7%, του ρυζιού κατά 8,5% των λαχανικών κατά 6,4%, ενώ και τα λοιπά βιομηχανικά τρόφιμα είχαν αύξηση τιμών κατά 5%.

Την ίδια ώρα, ο πληθωρισμός των δημητριακών, που αυξήθηκε τη διετία 2022 -2023 λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έχει αρχίσει να υποχωρεί. Στην κατεύθυνση αυτή καταγράφονται μείωση τιμών κατά 16,6% στα υπόλοιπα βρώσιμα έλαια (ηλιέλαια, καλαμποκέλαια), 3,5% στις τιμές των ζυμαρικών και 0,7% στην τιμή του ψωμιού.

Οι τεράστιες διαφορές από το χωράφι στο ράφι

Τρίτος λόγος είναι οι τεράστιες αυξήσεις από το “χωράφι στο ράφι”. Το καθεστώς που διέπει τις τιμές από τον παραγωγό στο καταναλωτή έχει πολλούς μεσάζοντες, οι οποίοι αυξάνουν υπερβολικά τις τελικές τιμές, με έναν μηχανισμό ο οποίος δεν είναι απολύτως διαφανής.

Τέταρτος λόγος είναι ο πληθωρισμός της απληστίας Στα επεξεργασμένα τρόφιμα οι βιομηχανίες του χώρου διατηρούν τα ποσοστά κέρδους τους, παρά τις ανατιμήσεις. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα “υποφέρει” από το δεύτερο υψηλότερο πληθωρισμό απληστίας εντός της ΕΕ, ο οποίος αυξάνει τον μέσο πληθωρισμό κατά 1%.

Τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2022 μέχρι σήμερα με τα καλάθια του νοικοκυριού και στη συνέχεια το κυνήγι των προσφορών είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά αποδεικνύεται ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ανατιμήσεις.

Πρόβλημα και η χαμηλή αγοραστική δύναμη

Στη μεγάλη εικόνα, οι τιμές των τροφίμων σε επίπεδο γενικού δείκτη, σύμφωνα με την Eurostat, είναι χαμηλότερες κατά 9% σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, το πρόβλημα της ακρίβειας είναι οξύτερο στην Ελλάδα για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αφού, την ίδια ώρα, η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών είναι 33% χαμηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας τους Έλληνες καταναλωτές τους δεύτερους φτωχότερους καταναλωτές εντός της Ένωσης των 27 χωρών μετά τους Βούλγαρους.