ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Μηχανή του Χρόνου: Τι γράφουν τα Τουρκικά σχολικά βιβλία για την Ελληνική Επανάσταση του 1821
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του τουρκικού σχολικού εγχειριδίου (Emin Oktay, Tarih, Lise: III, έκδ. 1988, σσ. 237-240) και καταδεικνύει τον τρόπο που διδάσκονται οι γείτονες την κοινή μας Ιστορία.
Τα σχόλια και οι υποσημειώσεις είναι των συγγραφέων Κατσουλάκου Θ.,Τσαντίνη Κ. από το βιβλίο τους “Προβλήματα Ιστοριογραφίας στα Σχολικά Εγχειρίδια των Βαλκανικών Κρατών. Επανάσταση του΄21, Βαλκανικοί Πόλεμοι. εκδ. Εκκρεμές”. Η αρίθμηση μέσα στο κείμενο παραπέμπει σε αντίστοιχο σχολιασμό από τους ερευνητές παρακάτω. Το Τουρκικό σχολικό βιβλίο Οι Έλληνες1, οι οποίοι είχαν περισσότερα προνόμια2 απ’ όλους τους χριστιανικούς λαούς που τελούσαν υπό οθωμανική κυριαρχία, ζούσαν κυρίως στην Ελλάδα3, στην Πελοπόννησο, στα νησιά του Αιγαίου, στη Δυτική Μικρασία και στα παράλια της Προποντίδας και του Εύξεινου Πόντου, όπου ήταν εγκαταστημένοι σε πόλεις και κωμοπόλεις και ασχολούνταν με τις τέχνες και το εμπόριο και ιδιαίτερα με τη ναυτιλία.
Οι Έλληνες είχαν υποταχτεί οριστικά στο οθωμανικό κράτος επί Μωάμεθ του Πορθητή4. Είχαν παραχωρηθεί τότε και σ’ αυτούς, όπως και στους άλλους χριστιανούς, ελευθερίες ως προς τα θέματα θρησκείας και γλώσσας. Στην Πελοπόννησο μάλιστα και στα νησιά του Αιγαίου οι Έλληνες ζούσαν σχεδόν αυτόνομοι5. Οι Οθωμανοί θεωρούσαν ανώτερους τους Έλληνες από τους άλλους χριστιανούς και τους διόριζαν σε ορισμένες θέσεις και ιδιαίτερα σε θέσεις διερμηνέων6. Ορισμένοι μάλιστα Έλληνες άρχοντες από το Φανάρι της Κωνσταντινουπόλεως προωθούνταν σε θέσεις ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας7.
Σε σχέση με τους άλλους χριστιανικούς λαούς οι Έλληνες ήταν πιο εύποροι και πιο φωτισμένοι. Οι σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τη Ρωσία κατά τον 18ο αιώνα συντέλεσαν στη διάδοση εθνικοαπελευθερωτικών ιδεών μεταξύ τους8. Στην πραγματικότητα οι Ρώσοι ήδη από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου9 ξεσήκωναν τους Έλληνες σε κάθε ευκαιρία εναντίον του οθωμανικού κράτους. Όταν στη διάρκεια της εκστρατείας του 1768 ο ρωσικός στόλος είχε καταπλεύσει στην Πελοπόννησο, οι Έλληνες είχαν επαναστατήσει, αλλά η επανάσταση είχε κατασταλεί αμέσως10. Στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης τα ελληνικά πλοία υπό τουρκική σημαία κυκλοφορούσαν ελεύθερα παντού και μονοπώλησαν το εμπόριο της Μεσογείου11. Έτσι πλούτισαν πολλοί Έλληνες που ζούσαν σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης (όπως η Μασσαλία, η Τεργέστη, η Οδησσός) και ίδρυσαν στην Ελλάδα πολλά σχολεία και διέδωσαν σ’ όλους τους Έλληνες τις ιδέες της εθνικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Τις ιδέες τις ενίσχυσε η Γαλλική Επανάσταση.
Τέλος οι Έλληνες ίδρυσαν μια μυστική οργάνωση που στόχευε στην απόκτηση της ανεξαρτησίας τους και ονομαζόταν Εθνική Εταιρεία12. Η Εθνική Εταιρεία ιδρύθηκε αρχικά το 1814 στην Οδησσό από τρία άτομα (δύο Έλληνες και ένα Βούλγαρο)13. Ουσιαστικός στόχος της ήταν η επανίδρυση της αρχαίας Βυζαντινής Αυτοκρατορίας14. Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και ο τσάρος της Ρωσίας ήταν πληροφορημένοι σχετικά με την ίδρυση της Εταιρείας. Η Εθνική Εταιρεία ενδυναμώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και ίδρυσε πολλά παραρτήματα στην Κωνσταντινούπολη και την Ελλάδα. Οι κυριότεροι εύποροι και φωτισμένοι Έλληνες έγιναν μέλη της, ανάμεσά τους και ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως15. Αρχηγός της ήταν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, γιος του πρώην ηγεμόνα της Βλαχίας και υπασπιστής του τσάρου.
Χάρη στις ενέργειες της Εθνικής Εταιρείας οι Έλληνες είχαν προετοιμαστεί πλήρως για να επαναστατήσουν. Δεν άφηνε όμως περιθώριο για να ξεσπάσει η επανάσταση ο Αλή πασάς16, βαλής των Ιωαννίνων, που ήταν γνώστης όλων των δραστηριοτήτων της Εταιρείας. Όταν πάντως ο Αλή πασάς έκανε τη δική του επανάσταση εναντίον του σουλτάνου, οι Έλληνες επωφελήθηκαν: ενώ οι οθωμανικές δυνάμεις ήταν απασχολημένες μ’ αυτόν, η Εθνική Εταιρεία αποφάσισε να ξεσπάσει η επανάσταση.
Σχολιασμός και επεξηγήσεις
1 Χρησιμοποιούνται δύο λέξεις στο τουρκικό κείμενο για την απόδοση του όρου «Έλληνες», “Rum” και “Yunan”. Η πρώτη αποδίδεται γενικά στους Έλληνες της Τουρκοκρατίας: ρωμιούς, ραγιάδες, ενώ η λέξη Yunan = Ίωνες, χαρακτηρίζεται η Ελληνική Επανάσταση και το ελληνικό κράτος. Με τον όρο “Rum” χαρακτηρίζεται και σήμερα η ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινουπόλεως. Για ένα μεγάλο διάστημα Ρούμελη ονομαζόταν ολόκληρο το ευρωπαϊκό οθωμανικό κράτος (Rum-eli, χώρα των Ρωμαίων, Ρωμιών, Ελλήνων, πρβλ. Ρωμυλία). Το άλλο τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το ασιατικό, ονομαζόταν Anadolu (Ανατολή).
2 Το θέμα των προνομίων είναι αρκετά σκοτεινό ως προς την έκταση και την εφαρμογή σε διάφορες περιοχές της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Βασικό στοιχείο για την εκχώρησή τους υπήρξε η ειδική μνεία στο Κοράνι για τους λαούς της Βίβλου, χριστιανούς και εβραίους.
Εδώ λαμβάνονται με την ευρεία έννοια, της παραχωρήσεως δηλαδή ελευθερίας σχετικά με τη θρησκεία, τη γλώσσα, την κοινοτική διοίκηση και άλλα, που ποίκιλλαν κατά τον τρόπο παροχής, το χρόνο και τον τρόπο εφαρμογής. Η πολιτική των προνομίων χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους για να ενισχυθεί το ανθενωτικό πνεύμα των Ορθοδόξων. Στο κείμενο, πάντως, έμμεσα τονίζεται η «αχαριστία» των Ελλήνων, οι οποίοι, μολονότι είχαν περισσότερα προνόμια, επηρεασμένοι από τους ξένους, επαναστάτησαν. 3 Εννοεί τη Στερεά Ελλάδα. 4 Βλέπε 15η παρατήρηση του βουλγαρικού κειμένου.
5 Προφανώς υπονοούνται τα προνόμια και οι οικονομικές διευκολύνσεις (αχτναμέδες) που χορηγήθηκαν σε ορισμένες περιοχές, όπως τα νησιά (Χίος, Κυκλάδες), η Ήπειρος (Γιάννενα, Ζαγοροχώρια), η Μακεδονία (Μαντεμοχώρια), που παράλληλα εξασφάλιζαν και τα συμφέροντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γ. Κοντογεώργη, 1983, σ. 15. Αντίθετα η Πελοπόννησος δεν έχει προνομιακό καθεστώς και αρχικά παραχωρείται σε Τούρκους τιμαριώτες (βλ. Ι.Ε.Ε., ΙΑ΄, σ. 207). Τον 18ο αι. μεγάλες εκτάσεις κατέχουν Τούρκοι ιδιώτες στο Ναύπλιο, Μεθώνη, Κορώνη (Ι.Ε.Ε. σ. 210), ενώ όλη η Πελοπόννησος διαιρείται σε 24 βιλαέτια, Μ.Β. Σακελλαρίου, Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821, ανατύπωση, Αθήνα 1978, σ. 99. Διοικείται από το «μόρα-βαλεσή» ως πασαλίκι με κέντρο την Τριπολιτσά. Ιδιότυπη εξαίρεση αποτελεί μόνο η Μάνη, που υπάγεται στη δικαιοδοσία του Καπουδάν πασά και αυτοδιοικείται από ντόπιο καπετάνο, τον «μανιάτ-μπέη» (1776-1821), Π. Καλονάρου, Μάνη, εδ. Π. Πατσιλινάκος, Αθήνα 1981, σ. 57.
6 Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης επάνδρωσαν σε μεγάλο βαθμό τον τουρκικό κρατικό μηχανισμό. Ιδιαίτερα διέπρεψαν ως διερμηνείς (δραγουμάνοι). 7 Η ευνοϊκή μεταχείριση των Φαναριωτών από το σουλτάνο παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα της εκτίμησης και της ειδικής μεταχείρισης που είχαν οι Έλληνες από την Υψηλή Πύλη. Άρα το συμπέρασμα για το μαθητή είναι εύλογα η αχαριστία των Ελλήνων προς τον «ευεργέτη» τους σουλτάνο. Αποσιωπάται τελείως η αδήριτη αναγκαιότητα που επέβαλε τους Φαναριώτες στην τουρκική διοίκηση ως Μεγάλους Διερμηνείς και ως ηγεμόνες στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες (1709-1821). Η ανάγκη επικοινωνίας με τις χώρες της Δύσης (συνθήκες-διομολογήσεις) κατέστησε απαραίτητη την παρουσία των γλωσσομαθών Φαναριωτών, μια και το Κοράνι απαγόρευε την εκμάθηση γλωσσών των απίστων.
8 Οι απελευθερωτικοί αγώνες των Ελλήνων θεωρούνται κινήματα που προήλθαν αποκλειστικά και μόνο από την επαφή των Ελλήνων με τη Ρωσία. Αγνοούνται όλα τα επαναστατικά κινήματα πριν από τον Μεγάλο Πέτρο. Τον 15ο αι. κατά τον τουρκοβενετικό πόλεμο επαναστατεί η Πελοπόννησος. Τον 16ο αι. η Ήπειρος και η Πελοπόννησος, παραμονές της ναυμαχίας της Ναυπάκτου (1571). Από το 1600 έως το 1611 ο επίσκοπος Διονύσιος Τρίκκης, ο «Σκυλόσοφος», ξεσηκώνει τη Θεσσαλία και την Ήπειρο. 9 Είναι η εποχή που ο Μεγάλος Πέτρος αναπροσαρμόζει την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, αναζητώντας παράθυρο στο Νότο, και καλεί τους Έλληνες «εις το ασκέρι του και εις το μεγάλο φλάμπουρό του». Από τότε διαμορφώνεται η πεποίθηση ότι η απελευθέρωση των Ελλήνων θα έρθει από το ξανθό γένος του Βορρά, και αρχίζουν να διαδίδονται οι προφητείες του Αγαθάγγελου, Κ.Ν. Σάθα, Τουρκοκρατούμενη Ελλάς, Αθήνησι 1869, σ. 213.
11 Τονίζεται ιδιαίτερα το γεγονός ότι χάρη στη ρωσική σημαία κυκλοφορούσαν ελεύθερα τα ελληνικά πλοία. Η εμπορική και ναυτιλιακή ανάπτυξη των Ελλήνων οφείλεται φυσικά και στη γενικότερη οικονομική και πολιτική συγκυρία στη Μεσόγειο. Επισημαίνουμε ενδεικτικά ορισμένα γεγονότα: την παρακμή της Βενετίας, τη ναυτολόγηση Ελλήνων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τις ελληνικές παροικίες, την αδράνεια του εμπορικού αγγλογαλλικού στόλου λόγω των πολέμων, την πλήρη αδιαφορία των οθωμανικού στρατιωτικού κράτους για το θαλασσινό εμπόριο. Ασφαλώς σπουδαίο ρόλο έπαιξε και η ναυτική παράδοση των Ελλήνων. Με ιδιαίτερη συμφωνία (1783), που ουσιαστικά ήρθε ως επεξήγηση των ασαφειών της προηγούμενης συνθήκης (1774), τα ελληνικά πλοία με ρωσική σημαία απέκτησαν το δικαίωμα ελεύθερης ναυσιπλοΐας στα Στενά.
12 Έτσι αποδίδεται η Φιλική Εταιρεία. 13 Προφανώς το σλαβοκατάληκτο όνομα του Γιαννιώτη εμπόρου Αθανασίου Τσακάλωφ οδήγησε τον Τούρκο συγγραφέα να εκλάβει ως Βούλγαρο τον πιο μορφωμένο Έλληνα από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, του οποίου ουδέποτε αμφισβητήθηκε η ελληνικότητα. Ο Τσακάλωφ είναι γιος του Γιαννιώτη εμπόρου Ιωάννη Τσακάλογλου, που μετοίκησε στη Μόσχα για εμπορικούς λόγους και άλλαξε το όνομά του από Τσακάλογλου στο «ρωσοπρεπές» Τσακάλωφ, κατά τη συνήθεια της εποχής.
14 Ο στόχος της Φιλικής δεν είναι σαφής. Σύμφωνα με την προκήρυξή της «η Εταιρεία συνίσταται από καθ’ αυτό Έλληνας φιλοπάτριδας και ονομάζεται Εταιρεία των Φιλικών. Ο σκοπός των μελών αυτής είναι η καλυτέρευση του Έθνους και, αν ο Θεός το συγχωρέσει, η ελευθερία του» (από κείμενο της Φιλικής στα κρατικά αρχεία της Ρουμανίας, που δημοσιεύτηκε στα Ντοκουμέντα για την ιστορία της Ρουμανίας, τ. Δ΄ σσ. 32-39, βλ. Η Επανάσταση του ’21. ΚΜΕ σ. 76). Η ελληνική άποψη είναι ότι μοναδικός «σκοπός της Φιλικής ήταν η απελευθέρωση της πατρίδας και πέρα από αυτό δεν υπάρχουν μαρτυρίες ότι αποφασίστηκε οτιδήποτε άλλο, π.χ. ποιο θα ήταν το καθεστώς της ανεξάρτητης Ελλάδας βασιλεία ή αβασίλευτη δημοκρατία» (Ι.Ε.Ε., τ. ΙΑ΄, σ. 425).
15 Νεότερες έρευνες πιστοποιούν τη σχέση του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ με τους Φιλικούς, Θ. Ζώρα, Ο απαγχονισμός του πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ εις έκθεσιν του Ολλανδού επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως, Παρνασσός ΙΒ (1976), 127-138. Αντίθετα ο τσάρος, που αρχικά αγνοεί την ύπαρξη της Εταιρείας, θα αντιταχθεί στα σχέδια του Υψηλάντη και των Φιλικών, όπως μαρτυρεί ο Καποδίστριας, απαντώντας σε επιστολή Έλληνα της Οδησσού, Βλ. Μέντελσον-Μπαρτόλδυ, σ. 52. 16 Πράγματι από τους βασικούς λόγους που επέβαλαν την επίσπευση της Επανάστασης ήταν η εμπλοκή της Πύλης σε πόλεμο με τον Αλή πασά. Αλλά ο Αλής ήταν εκείνος που περίμενε εναγωνίως την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, όπως μαρτυρεί και το αλβανικό εγχειρίδιο (σ. 162), το οποίο αναφέρει ότι ο Αλής βοήθησε τη Φιλική Εταιρεία και ανυπομονούσε να ξεσπάσει η Ελληνική Επανάσταση στο Μωριά, όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Όταν την Άνοιξη του 1820 η Πύλη τον καταδίκασε σε θάνατο, στήριξε τις ελπίδες του στους σαράντα χιλιάδες στρατιώτες του· ήλπιζε μάλιστα ότι ο σουλτάνος θα ζητούσε να συμβιβαστεί μαζί του.
ΚΑΒΑΛΑ
Ανείπωτη τραγωδία στην Ξάνθη | 17χρονος έβαλε τέλος στη ζωή του!
ΚΑΒΑΛΑ
Φωτιά σε καλύβα στο Ελαιοχώρι του Παγγαίου
Μία καλύβα τυλίχτηκε στις φλόγες, κάτω από άγνωστες συνθήκες το μεσημέρι της Κυριακής 28 Απριλίου στο Ελαιοχώρι του Δήμου Παγγαίου.
Η συγκεκριμένη καλύβα ήταν εντός δασικής έκτασης ενώ στο σημείο υπήρξε άμεση παρέμβαση της Π.Υ Ελευθερούπολης.
Επίσης στο σημείο βρέθηκε άμεσα και ο Αντιδήμαρχος Παγγαίου Χρήστος Πριονίδης.
Δείτε video και φωτογραφίες :
ΚΑΒΑΛΑ
Γκάλοπ Marc για το ΘΕΜΑ | Περνάει τον πήχη του 33% η ΝΔ, στο Κέντρο η μάχη για τους αναποφάσιστους
Στο όριο του πήχη τον οποίο έθεσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κινείται η εκλογική απήχηση της κυβερνητικής παράταξης, η οποία έξι εβδομάδες πριν από την ευρωκάλπη της 9ης Ιουνίου αναπτύσσει δυναμική που την οδηγεί στην επίτευξη του στόχου για ποσοστό αντίστοιχο με το 33,12% που είχε λάβει η Ν.Δ. στην προ πενταετίας ανάλογη αναμέτρηση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αν και σε αδρές γραμμές και με εξαίρεση τη συνεχιζόμενη πτωτική τάση του ΠΑΣΟΚ οι υφιστάμενοι συσχετισμοί δυνάμεων στην πρόθεση ψήφου παραμένουν αμετάβλητοι, ωστόσο, όπως προοιωνίζονται τα ευρήματα της μεγάλης δημοσκόπησης που διενήργησε για το «ΘΕΜΑ» η εταιρεία Marc, ο καθοριστικός παράγων που θα κρίνει την έκβαση της αναμέτρησης είναι ο τρόπος με τον οποίο θα κατανεμηθεί το 10% του εκλογικού σώματος, το οποίο εξακολουθεί να δηλώνει ότι δεν έχει αποφασίσει τι θα ψηφίσει.
Από το προφίλ της συγκεκριμένης δεξαμενής ψηφοφόρων που διερεύνησαν οι αναλυτές της εταιρείας μετρήσεων προκύπτει ότι στην πλειονότητά τους αυτοπροσδιορίζονται ως κεντρώοι (26,2%) και κεντροαριστεροί (21,8%), ενώ έχουν ποικίλη κομματική προέλευση έχοντας ψηφίσει Ν.Δ. (28%), ΣΥΡΙΖΑ (24%) και ΠΑΣΟΚ (16,7%), γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κρίσιμη μάχη θα δοθεί -κι αυτή τη φορά- για την επικράτηση στον χώρο του Κέντρου.
Την ίδια ώρα, άλλωστε, τα κόμματα της πέραν της Ν.Δ. Δεξιάς εμφανίζονται μεν με ενισχυμένη απήχηση, πλην όμως φαίνεται ότι οι δυνάμεις τους έχουν πιάσει ταβάνι και το μόνο διακύβευμα της δικής τους προεκλογικής καμπάνιας θα είναι πιθανότατα η διεκδίκηση του 2,2% του εκλογικού σώματος που εξακολουθεί να συντάσσεται με τον σχηματισμό Σπαρτιάτες, ο οποίος δεν θα συμμετάσχει στις εκλογές μετά την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου που κατέληξε ότι πραγματικός αρχηγός τους είναι ο έγκλειστος στις φυλακές πρώην βουλευτής της Χρυσής Αυγής Ηλίας Κασιδιάρης.
Αναλυτικότερα, από τα ευρήματα της μέτρησης στην πρόθεση ψήφου προκύπτει ότι η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται σε φάση ανάκαμψης της δύναμής της, αφού συγκριτικά με την αμέσως προηγούμενη έρευνα της Marc κέρδισε μία μονάδα και έφτασε στο 30,6%, ποσοστό που είναι υπερδιπλάσιο από τον επόμενο στην κατάταξη αντίπαλό της. Σε ανοδική τροχιά κινείται και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ανέβασε κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες την απήχησή του κατά το τελευταίο τρίμηνο και με 12,8% πέρασε καθαρά δεύτερος, πλην όμως απέχει σημαντικά από τον στόχο της ανατροπής των συσχετισμών που έχει θέσει ο αρχηγός του Στέφανος Κασσελάκης.
Πτωτικά, στον αντίποδα, εξακολουθεί να πορεύεται το ΠΑΣΟΚ που απώλεσε 4 εκατοστιαίες μονάδες από τον περασμένο Ιανουάριο και βρίσκεται μακριά από την επιδίωξη του προέδρου του Νίκου Ανδρουλάκη να αναδειχθεί σε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Υπό προϋποθέσεις, μάλιστα, η Χαριλάου Τρικούπη κινδυνεύει να χάσει και την τρίτη θέση αν δεν ανακοπεί η τάση ανόδου που παρουσιάζει η Ελληνική Λύση, η οποία κέρδισε 3 μονάδες το τελευταίο τρίμηνο και μπορεί -μαζί με τη Φωνή Λογικής- να συμμετάσχει στη λεία των ψήφων των Σπαρτιατών.
Είναι χαρακτηριστικό, εξάλλου, ότι στην εκτίμηση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών η ανώτατη τιμή την οποία υπολογίζεται ότι μπορεί να φτάσει το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου, που είναι το 11,1%, είναι μεγαλύτερη από την κατώτατη τιμή του 10%, όπου υπολογίζεται ότι μπορεί να βρεθεί η εκλογική δύναμη του ΠΑΣΟΚ.
Με βάση την εκτίμηση της Marc για το τελικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, η Νέα Δημοκρατία, που παρουσιάζει συσπείρωση των παλαιών της ψηφοφόρων σε ποσοστό 69,2%, αναμένεται να βρεθεί στο 33,4%, αφήνοντας πολύ πίσω τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, με συσπείρωση της τάξης του 52,8%, ανεβαίνει στο 14,7%, που υπολείπεται σαφώς τόσο από το 17,83% που συγκέντρωσε ο Αλέξης Τσίπρας στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές όσο, πολύ περισσότερο, από το 23,75% των ευρωεκλογών του Μαΐου του 2019.
Για το ΠΑΣΟΚ η εκτίμηση είναι ότι θα κινηθεί πέριξ του 11,4%, που είναι πολύ κοντά στο 11,84% των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών, αλλά μεγαλύτερο από το 7,72% που είχε η Χαριλάου Τρικούπη στις τελευταίες ευρωεκλογές. Κερδισμένοι της αναμέτρησης θα είναι η Ελληνική Λύση, εφόσον επιβεβαιωθεί η εκτίμηση για ποσοστό 9,8%, το ΚΚΕ, που υπολογίζεται να φτάσει στο 8,5%, καθώς και η Πλεύση Ελευθερίας, εφόσον φτάσει στο 5,3%.
Χαμηλότερα, αλλά πάνω από το όριο του 3%, κινείται η Νίκη, που υπολογίζεται να φτάσει στο 3,4%, και είναι το έβδομο και τελευταίο που περνά τον πήχη της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης και μπορεί να ελπίζει στην εκλογή ευρωβουλευτή. Κάτω από τον ίδιο πήχη φαίνεται να περνούν η Νέα Αριστερά με 2,5%, το ΜέΡΑ25 με 2,4%, η Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου με 2,2% και οι Δημοκράτες του Ανδρέα Λοβέρδου με 1,7%.
Η υπεροχή της κυβερνητικής παράταξης προκύπτει και από ένα επιπλέον εύρημα της μέτρησης της Marc που αφορά την κομματική εγγύτητα που αισθάνονται οι πολίτες. Ειδικότερα, στο σχετικό ερώτημα, το 32,5% του δημοσκοπικού δείγματος απάντησε ότι βρίσκεται πιο κοντά στη Ν.Δ., ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι 12,9% και για το ΠΑΣΟΚ 10,9%. Επονται η Ελληνική Λύση με 8%, το ΚΚΕ με 7,5%, η Πλεύση Ελευθερίας με 3,9%, ενώ ακόμη χαμηλότερα βρίσκονται τα υπόλοιπα κόμματα και ένας στους 11 (10,9%) απαντά ότι δεν νιώθει κοντά σε κάποιο κόμμα.
Πέμπτος σε δημοφιλία ο Ανδρουλάκης
Προωθητικά για τους σχεδιασμούς του Μεγάρου Μαξίμου και της Πειραιώς φαίνεται να λειτουργεί και το crash test μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, αφού ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπερέχει σε δημοφιλία και αποσπά πολύ μεγάλο προβάδισμα στην έκφραση εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του από τους πολίτες. Ο πρωθυπουργός και αρχηγός της Ν.Δ. έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θετικής γνώμης (42,3%) και το μικρότερο στις αρνητικές γνώμες (57%) ανάμεσα στους 10 ηγέτες ισάριθμων κοινοβουλευτικών κομμάτων που μέτρησε η Marc.
Στη δεύτερη θέση (με 35,9%) κατατάσσεται ο Δημήτρης Κουτσούμπας και ακολουθεί η Ζωή Κωνσταντοπούλου (με 33,6%). Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πλασάρισμα στην τέταρτη θέση (27%) του Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος προηγείται με βραχεία κεφαλή από τον Νίκο Ανδρουλάκη (26,9%) αλλά και από τον Στέφανο Κασσελάκη (25,9%). Χαμηλότερα κινούνται ο Κυριάκος Βελόπουλος (25%), ο Αλέξης Χαρίτσης (20,2%), ο Δημήτρης Νατσιός (12,8%) και ο Βασίλης Στίγκας (7,5%).
Το ηγετικό προφίλ του πρωθυπουργού διευρύνεται σημαντικά όταν καλούνται οι πολίτες να υποδείξουν τον πολιτικό αρχηγό που εμπιστεύονται περισσότερο στο τιμόνι της χώρας. Το 37,6% υπέδειξε τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος είναι ο μόνος που συγκεντρώνει ποσοστό που υπερβαίνει τη δύναμη του κόμματός του στην πρόθεση ψήφου. Πολύ πίσω στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο Στέφανος Κασσελάκης με 10,3% και ακολουθούν ο Κυριάκος Βελόπουλος με 6,7%, ο Νίκος Ανδρουλάκης με 6,2%, ο Δημήτρης Κουτσούμπας με 5,5%, η Ζωή Κωνσταντοπούλου με 4,9%, ο Δημήτρης Νατσιός με 1,5%, ο Ανδρέας Λοβέρδος με 1,3%, ο Αλέξης Χαρίτσης με 1% και ο Βασίλης Στίγκας με 0,4%.
Η εμπιστοσύνη που απολαμβάνει στην κοινή γνώμη ο Κυριάκος Μητσοτάκης οικοδομείται χάρη και στην απήχηση που βρίσκει σε ψηφοφόρους άλλων κομμάτων. Με βάση την ψήφο που έδωσαν στις βουλευτικές εκλογές του 2023 δηλώνουν ότι τον εμπιστεύονται το 78% όσων ψήφισαν Ν.Δ., το 17,9% όσων ψήφισαν ΠΑΣΟΚ και το 8,1% όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια ώρα η εμπιστοσύνη αυτών που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ στο πρόσωπο του Στέφανου Κασσελάκη είναι στο 38,1% και από όσους ψήφισαν ΠΑΣΟΚ εμπιστοσύνη στον Νίκο Ανδρουλάκη εκφράζει το 38,3%. Εξάλλου, ο πρωθυπουργός κερδίζει την εμπιστοσύνη του 75,5% των κεντροδεξιών, του 59,5% των δεξιών και προηγείται με 38,8% στους κεντρώους, στους οποίους η προτίμηση στον κ. Ανδρουλάκη περιορίζεται στο 8,9%, στον κ. Βελόπουλο στο 8,3% και στον κ. Κασσελάκη στο 7,4%.
Αντέχει η κυβέρνηση
Σε φάση ανάκαμψης της εικόνας της στην κοινή γνώμη φαίνεται να βρίσκεται και η κυβέρνηση, η οποία βελτιώνει ελαφρώς τα αποτελέσματα της αξιολόγησής της. Το 39,3% των συμμετεχόντων στην έρευνα απάντησε ότι αξιολογεί θετικά τους πρώτους δέκα μήνες της δεύτερης θητείας Μητσοτάκη, ενώ τον προηγούμενο μήνα το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 38,6%. Υπερτερούν οι πολίτες που κάνουν αρνητική αξιολόγηση αλλά το ποσοστό τους μειώθηκε σε 59,8% από 60,5%, που ήταν στην αμέσως προηγούμενη μέτρηση. Θετικό πρόσημο βάζουν δύο στους τρεις (75,7%) που ψήφισαν Ν.Δ. πριν από έναν χρόνο, αλλά και ένας στους τέσσερις (25,2%) που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ. Ενώ αρνητικά βαθμολογούν την κυβέρνηση οι εννέα στους δέκα ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (90,2%) και των μικρότερων κομμάτων (87,1%).
Η ανατροπή, εξάλλου, που καταγράφεται στη μάχη για τη δεύτερη θέση που δίνουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ αποτυπώνεται και στις απαντήσεις που έδωσαν οι πολίτες όταν κλήθηκαν να εκφράσουν άποψη για το κόμμα που, κατά τη γνώμη τους, ασκεί την πιο ουσιαστική αντιπολίτευση. Ενώ τον προηγούμενο μήνα η διαφορά υπέρ της Κουμουνδούρου ήταν μικρή, αφού το 12,6% είχε υποδείξει τον ΣΥΡΙΖΑ και το 11,7% το ΠΑΣΟΚ, στη νέα μέτρηση η ψαλίδα της διαφοράς άνοιξε, καθώς πιο ουσιαστική θεωρεί την αντιπολίτευση από το κόμμα του Στέφανου Κασσελάκη το 15,6% έναντι του 12,7% που πιστεύει το ίδιο για το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη.
![Γιατροί ΕΟΠΥΥ ΚΑΒΑΛΑΣ](https://www.enanews.gr/uploads/2018/11/giatroi-eopyy.png")
