Η απόφαση της κυβέρνησης να δημοσιοποιήσει χθες το απόγευμα το νομοσχέδιο για τη νέα δομή και εσωτερική λειτουργία της ΕΥΠ, το οποίο παράλληλα περιλαμβάνει και τη ρητή απαγόρευση χρήσης, πώλησης και κατοχής κακόβουλων λογισμικών τύπου Predator, ήρθε δίκην θεσμικής αντεπίθεσης στην υπόθεση των υποκλοπών, μια μέρα μετά την εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Π.Ε. της ΝΔ σε σκληρό ύφος.

Το νομοσχέδιο που επεξεργάστηκε ως επί το πλείστον η Προεδρία της κυβέρνησης και συγκεκριμένα ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνεργασία με τον υπουργό Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα για το ποινικό σκέλος του νομοθετήματος επιφέρει μια σειρά αλλαγών ως προς το πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις παρακολούθησης μέσω της ΕΥΠ, ιδίως σε ό,τι αφορά τα πολιτικά πρόσωπα. Μια βασική διαφοροποίηση σε σχέση με το παρελθόν είναι ο σαφής προσδιορισμός ότι μόνο η ΕΥΠ και η Αντιτρομοκρατική μπορούν να ζητήσουν επισύνδεση προσώπου, είτε για λόγους εθνικής ασφάλειας είτε για την εμπλοκή του σε ποινικές υποθέσεις.

Ως προς τα πολιτικά πρόσωπα, πλέον, εισάγεται και ένα πολιτικό φίλτρο. Η ΕΥΠ θα πρέπει να στοιχειοθετεί το αίτημα για επισύνδεση για λόγους εθνικής ασφαλείας και στη συνέχεια η μπάλα θα περνά στον Πρόεδρο της Βουλής. Ως πολιτικά πρόσωπα λογίζονται ο/η ΠτΔ, ο/η πρωθυπουργός, τα μέλη της κυβέρνησης, βουλευτές και ευρωβουλευτές, αρχηγοί κομμάτων που δεν είναι βουλευτές και κάποιες κατηγορίες αυτοδιοικητικών. Μόνο ο πρόεδρος της Βουλής πλέον θα μπορεί να αποφασίζει, αν θα προχωρήσει ένα αίτημα επισύνδεσης και αυτός θα το διαβιβάζει στους αρμόδιους εισαγγελείς.

Μια βασική αλλαγή είναι η καθιέρωση της δυνατότητας ενός προσώπου που ήταν στο στόχαστρο για λόγους εθνικής ασφαλείας να ζητήσει και να μάθει, αν παρακολουθείτο, εφόσον έχουν περάσει τρία χρόνια από την παύση της επισύνδεσης και έχουν παρέλθει οι λόγοι για τους οποίους παρακολουθήθηκε. Την απόφαση θα παίρνουν ένας εισαγγελέας, ο διοικητής της ΕΥΠ ή της Αντιτρομοκρατικής και ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ. Η εν λόγω περίπτωση δεν πιάνει τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος έχει ενημερωθεί για το γεγονός της επισύνδεσης, ενώ η ενημέρωση θα γίνεται μόνο για το γεγονός της επισύνδεσης και όχι για τον λόγο. Παράλληλα, το αρχείο μιας παρακολούθησης θα διατηρείται για 6 μήνες και ο φάκελος τεκμηρίωσης της επισύνδεσης για 10 χρόνια.

Ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό της νέας ΕΥΠ είναι ότι ο διοικητής θα είναι πλέον αποκλειστικά διπλωμάτης ή απόστρατος αξιωματικός. Με άλλα λόγια, δεν θα πληρούσαν με το νέο πλαίσιο τα κριτήρια οι δύο τελευταίοι διοικητές, Παναγιώτης Κοντολέων και Γιάννης Ρουμπάτης. Παράλληλα, μειώνεται ο αριθμός των υποδιοικητών από τρεις σε δύο.

Φρένο στα κακόβουλα λογισμικά

Νέο στοιχείο, επίσης, είναι το «φρένο» σε κακόβουλα λογισμικά τύπου Predator με την αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου. Πλέον, η χρήση κακόβουλου λογισμικού και η παράνομη υποκλοπή θα είναι κακούργημα που θα τιμωρείται με ποινή ως και 10 έτη, ενώ η εμπορία και χρήση τέτοιων λογισμικών θα είναι πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή 1 ως και 5 ετών.

Παράλληλα, ορίζεται πιο συγκεκριμένα η έννοια των απαγορευμένων λογισμικών. «Απαγορευμένα λογισμικά ή συσκευές παρακολούθησης λογίζονται λογισμικά ή συσκευές με δυνατότητα υποκλοπής, καταγραφής και κάθε είδους άντλησης περιεχομένου ή και δεδομένων επικοινωνίας (κίνησης και θέσης), τα οποία καθορίζονται με απόφαση του Διοικητή της ΕΥΠ που θα δημοσιευτεί μέσα σε 3 ημέρες από την ισχύ του νόμου. Ο κατάλογος απαγορευμένων λογισμικών ή συσκευών παρακολούθησης επικαιροποιείται με απόφαση του Διοικητή της ΕΥΠ το αργότερο κάθε 6 μήνες», διευκρινίζεται.

Αντεπίθεση Μητσοτάκη στη Βουλή

Μέχρι πρότινος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε μείνει στην πολιτική αντεπίθεση μετά το ξέσπασμα της δεύτερης φάσης της υπόθεσης των υποκλοπών. Σε θεσμικό επίπεδο, η κυβέρνηση είχε μείνει σε όσα είχαν γίνει το καλοκαίρι, ενώ σε κάθε ευκαιρία ο πρωθυπουργός τονίζει ότι αναμένει τους χειρισμούς από μέρους της δικαιοσύνης.

Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο τέθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση και σύντομα θα έρθει στη Βουλή, θα αποτελέσει, όμως, την αφορμή και για την κοινοβουλευτική αντεπίθεση του πρωθυπουργού. Συνεργάτες του ξεκαθαρίζουν ότι θα πάει στη Βουλή το επόμενο διάστημα και όταν μπει το νομοσχέδιο στην Ολομέλεια, προκειμένου να υπεραμυνθεί των διατάξεων, αλλά και να δώσει για άλλη μια φορά συνολικές απαντήσεις. Σημειωτέον, κυβερνητικά στελέχη κατέγραφαν χθες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα όσα είπε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θεανώ Φωτίου στη Βουλή ότι επιχειρηματικά συμφέροντα που ήταν δυσαρεστημένα από τη μοιρασιά των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πίσω από την αναθέρμανση της υπόθεσης των υποκλοπών.

Σημειωτέον, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης δεν εμφανίστηκε αρνητικός ως προς το σύνολο του νομοσχεδίου σε συνέντευξη του στο Mega, αν και διαφώνησε με την παρέλευση τριετίας για την ενημέρωση ενός παρακολουθούμενου. Μάλιστα, ο κ. Ανδρουλάκης ζήτησε με νομοθετική παρέμβαση να επιτραπεί στην ΑΔΑΕ να ενημερώσει και για προηγούμενα χρόνια. «Όχι μόνο για το μέλλον και τρία χρόνια μετά. Δηλαδή να ξυπνήσουμε το 2024 και να μάθουμε ότι παρακολουθούσαν καμιά δεκαριά βουλευτές; Τώρα θα μάθουμε, προεκλογικά», τόνισε.

Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ εξέπεμψε και πάλι σε σκληρούς τόνους κάνοντας λόγο για νομοσχέδιο που εμπεδώνει την «ομερτά» από μέρους της κυβέρνησης. «Με άλλα λόγια, μέχρι τις εκλογές, δεν θα ξέρουμε ποιος ήταν ο λόγος εθνικής ασφάλειας για τον οποίον παρακολουθούνταν όχι μόνο ο κ. Ανδρουλάκης ή ο κ. Κουκάκης, αλλά και όσα άλλα θύματα παρακολουθήσεων από το Predator ενδεχομένως βρίσκονταν και σε παράλληλη επισύνδεση από την ΕΥΠ», ανέφεραν από την Κουμουνδούρου.