Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, που επηρεάζει κυρίως το Ισραήλ και τη Λωρίδα της Γάζας, ξεκίνησε με μια ξαφνική επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Η Χαμάς εκτόξευσε χιλιάδες ρουκέτες από τη Γάζα προς το Ισραήλ και ταυτόχρονα ένοπλοι εισήλθαν σε ισραηλινά εδάφη, επιτιθέμενοι σε πολίτες και στρατιωτικούς. Αυτή η επίθεση ήταν μια από τις πιο σφοδρές και αιφνιδιαστικές επιθέσεις που είχε δεχθεί το Ισραήλ εδώ και δεκαετίες, προκαλώντας εκατοντάδες θανάτους και τραυματισμούς.

Η απάντηση του Ισραήλ ήταν άμεση και βίαιη. Ο στρατός του ξεκίνησε εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας, με σκοπό την καταστροφή στρατιωτικών υποδομών της Χαμάς. Η κλιμάκωση αυτή μετατράπηκε σε έναν πλήρη πόλεμο, με συνεχιζόμενες μάχες, πυραυλικές επιθέσεις και απώλειες πολιτών και από τις δύο πλευρές.

Ένας χρόνος μετά:

Ο πόλεμος αυτός έχει διαμορφώσει δραματικά το τοπίο στη Μέση Ανατολή, με βαθιές ανθρωπιστικές και πολιτικές συνέπειες. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, η κατάσταση παραμένει έντονη και ασταθής. Στη Λωρίδα της Γάζας, οι υποδομές έχουν υποστεί καταστροφές λόγω των συνεχών ισραηλινών επιθέσεων, ενώ οι ανθρωπιστικές κρίσεις, όπως η έλλειψη τροφίμων, νερού και φαρμάκων, έχουν ενταθεί. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ έχει αντιμετωπίσει σοβαρά εσωτερικά ζητήματα, όπως η ασφάλεια των πολιτών του και οι διαμαρτυρίες σχετικά με την πολιτική της κυβέρνησης.

Οι διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός έχουν αποτύχει επανειλημμένα, καθώς οι εντάσεις παραμένουν υψηλές, και κανένα από τα δύο μέρη δεν δείχνει πρόθυμο για συμβιβασμό. Διεθνείς προσπάθειες από τα Ηνωμένα Έθνη και άλλες δυνάμεις για μεσολάβηση δεν έχουν φέρει βιώσιμη ειρήνη. Αντίθετα, η σύγκρουση έχει δημιουργήσει ρήγματα και σε άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής, ενισχύοντας ριζοσπαστικές ομάδες και δημιουργώντας φόβους για επέκταση των συγκρούσεων.

Οι περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις παρακολουθούν στενά την κατάσταση, με τις ΗΠΑ και την ΕΕ να καταβάλλουν προσπάθειες για διαμεσολάβηση, ενώ το Ιράν και άλλες χώρες έχουν ενισχύσει την υποστήριξή τους προς τη Χαμάς, καθιστώντας τον πόλεμο όχι μόνο περιφερειακό, αλλά και μέρος ενός ευρύτερου γεωπολιτικού ανταγωνισμού.

Συνολικά, είναι δύσκολο να δει κανείς μια άμεση λύση στον ορίζοντα, καθώς ο πόλεμος έχει βαθιά ριζωμένα αίτια που δεν αντιμετωπίζονται εύκολα με στρατιωτική δύναμη. Ο μόνος τρόπος για να βρεθεί μια βιώσιμη λύση είναι μέσω διαπραγματεύσεων και διεθνούς πίεσης για κατάπαυση του πυρός, ενώ παράλληλα πρέπει να δοθεί άμεση προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.

Γιάννης Γεωργαλής

Όταν τα ξημερώματα της 7ης Οκτωβρίου, πριν από ακριβώς έναν χρόνο, οι ταξιαρχίες Κασάμ αλλά και Παλαιστίνιοι πολίτες κατά χιλιάδες εισέβαλλαν στα εδάφη του Ισραήλ κανένας δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει αυτά που διαδραματίζονταν.

Μία από τις ισχυρότερες χώρες στον κόσμο, μία από τις χώρες με τις πλέον ικανές μυστικές υπηρεσίες και η χώρα με τα πιο εξελιγμένα συστήματα παρακολούθησης του πλανήτη – μαζί τις ΗΠΑ είχε βρεθεί έρμαιο των τρομοκρατικών διαθέσεων της Χαμάς. Το τίμημα για το Ισραήλ βαρύ: περισσότεροι από 1000 άμαχοι νεκροί, περισσότεροι από 300 στα χέρια της Χαμάς μεταφέρθηκαν όμηροι εντός της Γάζας και τρόμος παντού.

Μέσα σε έναν χρόνο από το «Μαύρο Σάββατο» το Ισραήλ κηρύξει τον πόλεμο σε όλους όσοι βρέθηκαν μπροστά ή πίσω από το σχέδιο της καταστροφής του. Από τις 8 Οκτωβρίου του 2023 μέχρι και σήμερα οι δυνάμεις της χώρας έχουν διαλύσει κυριολεκτικά τη Λωρίδα της Γάζας.

Το 2024, οι συγκρούσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ κλιμακώθηκαν σε έναν από τους πιο έντονους πολέμους της σύγχρονης ιστορίας τους.

Αν και οι δύο χώρες έχουν εχθρικές σχέσεις για δεκαετίες, η φετινή σύγκρουση ξεκίνησε κυρίως λόγω της εμπλοκής του Ιράν στη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, όπως και στη συνεχιζόμενη παρουσία του Ιράν σε Συρία, Λίβανο και Υεμένη μέσω των πληρεξούσιων οργανώσεών του, όπως η Χεζμπολάχ. Ο πόλεμος είχε δύο φάσεις: η πρώτη ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2024 και η δεύτερη, από τον Ιούλιο, συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το Ιράν προχώρησε σε μεγάλης κλίμακας επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους εναντίον στρατιωτικών βάσεων στο Ισραήλ. Παρά την ισχυρή αμυντική αντίδραση από το Ισραήλ, που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, η σύγκρουση οδήγησε σε σοβαρές απώλειες και από τις δύο πλευρές. Ισραηλινά αντίποινα έπληξαν ισχυρά ιρανικές και φιλοϊρανικές δυνάμεις, προκαλώντας βαριές απώλειες σε περιοχές όπως ο Λίβανος και η Συρία.

Ο πόλεμος αυτός έχει επηρεάσει την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, με εμπλοκή και άλλων κρατών και δυνάμεων, αυξάνοντας τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης. Οι συγκρούσεις συνεχίζονται και το ενδεχόμενο μιας γενικότερης κλιμάκωσης παραμένει ανοιχτό​. Για το υπόλοιπο του 2024, το Ισραήλ αναμένεται να συνεχίσει την επιθετική του στάση απέναντι στο Ιράν, κυρίως για να περιορίσει την επιρροή του στην περιοχή και να προστατεύσει τα σύνορά του από επιθέσεις, όπως αυτές που προέρχονται από ιρανικές δυνάμεις και φιλοϊρανικές οργανώσεις, όπως η Χεζμπολάχ.