ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Το άγνωστο πολεμικό ημερολόγιο δασκάλου υπολοχαγού με συγκλονιστικές περιγραφές από το έπος του ΄40
Είναι ένα από τα πλέον σπάνια ντοκουμέντα που φωτίζουν τις δύσκολες όσο και ιστορικές ώρες στον πόλεμο του ΄40 που βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας. Το άγνωστο πολεμικό ημερολόγιο του αλβανικού μετώπου του Έφεδρου Υπολοχαγού του 2ου τάγματος του 42ου Συντάγματος Κώστα Σπυρίδωνος Πριόβολου αναπαύεται στο λαογραφικό μουσείο Ευπαλίου περιμένοντας υπομονετικά ιστορικούς και μελετητές. Οι σελίδες του ταξίδεψαν στα παγωμένα βουνά του μετώπου. Οι γραμμές του γράφτηκαν με κοντυλοφόρο βουτηγμένο στο μελάνι, στο αίμα και στα δάκρυα.
Γιατί είναι ξεχωριστό
«Ο θείος μου Κώστας Πριόβολος (αδερφός του πατέρα μου) που σαν δάσκαλος και έφεδρος υπολοχαγός του 2ου τάγματος του 42 συντάγματος, ήταν στην εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού στο αλβανικό μέτωπο άφησε σε εμάς μία σπουδαία παρακαταθήκη, ένα ημερολόγιο και ίσως είναι το μοναδικό που γραφόταν καθημερινά στα πεδία των μαχών. Αυτό είναι που προσδίδει ιδιαίτερη αξία και το ξεχωρίζει από απομνημονεύματα που γράφτηκαν πολύ καιρό αργότερα. Την ώρα των μαχών καταγράφονται τα συναισθήματά της στιγμής», λέει στο ethnos.gr ο ανιψιός του Σπύρος Πριόβολος.
Ο τορπιλισμός της Έλλης
Η πρώτη καταγραφή αρχίζει 10 ημέρες μετά τον τορπιλισμό της Έλλης στις 25 Αυγούστου 1940 όταν ο δάσκαλος Κώστας Πριόβολος καλείται να καταταγεί στο στρατό. Οπως γίνεται αντιληπτό οι προετοιμασίες για τον επερχόμενο πόλεμο είχαν ξεκινήσει δύο μήνες πριν από το «ΟΧΙ» του Ιωάννη Μεταξά στον Ιταλό Πρέσβη Εμανουέλε Γκράτσι το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Περιγράφει το έπος του ΄40 με τις μεγάλες νίκες επί των Ιταλών φωνάζοντας όχι μόνο «αέρα» αλλά και «άντε και στη Ρώμη». Στον αντίποδα περιγράφει την τεράστια απογοήτευση, τις βαριές απώλειες όπως αυτή του Αργυροκάστρου, την επίθεση των Γερμανών αλλά και την κατάρρευση του μετώπου.
Το τέλος με την κατάρρευση του μετώπου
Το ημερολόγιο τελειώνει 5 Μαΐου 1941 που επιστρέφει στο χωριό του το Ευπάλιο μαζί με τους λίγους τυχερούς που έχουν σωθεί από το μέτωπο που στο μεταξύ είχε καταρρεύσει από την επίθεση των Γερμανών. Όπως αναφέρει πολλές φορές ο χειμώνας εκείνος ήταν ο πιο βαρύς που είχε ζήσει…
Συγκλονιστικός επίλογος
Συγκλονιστικότερος όλων είναι ο επίλογος του ημερολογίου που γράφεται στις 30 Ιουλίου του 1941 στο χωριό του το Ευπάλιο.
Αφού κάνει μια αναδρομή και αναφέρει πως μια χούφτα στρατιωτών κατάφερε να συντρίψει τον πολυάριθμο ιταλικό στρατό, καταλήγει:
Ευπάλιο 30 Ιουλίου 1941
Κώστας Σ. Πριόβολος»
Ξεφυλλίζοντας το ημερολόγιο διαβάζουμε μεταξύ άλλων:
Μετά τον τορπιλισμό της Έλλης
Αρχίζει από 25 Αυγούστου 1940 (10 μέρες μετά τον τορπιλισμό της Έλλης στην Τήνο) και καταγράφει την αγωνία ότι μπορεί η Ιταλία να επιτεθεί στην Ελλάδα
- 25/10/1940 10:13: «Πριν ξεκινήσουμε ακούστηκε ένας βαρύς κρότος από τη γέφυρα Γκόλα της Κακαβιάς που ανατινάχτηκε»
- 27 προς 28 Οκτωβρίου 1940 βράδυ: «Βροχερός ο καιρός και υπάρχουν πληροφορίες για εισβολή των Ιταλών. Βρίσκονταν στην Πωγωνιανή κοντά στα σύνορα. Στις 22:30 λαμβάνουν εντολή να δώσουν στους στρατιώτες τα προβλεπόμενα φυσίγγια. Στις 5 το πρωί της 28ης πήραμε εντολή να ξεκινήσουμε και όλοι μαζί φωνάξαμε «ο θεός μαζί μας».
- 8 έως 11/11/1940: «Ο εχθρός με όλο το πυροβολικό και την αεροπορία προσπαθούσε να σπάσει την γραμμή άμυνας στο Καλπάκι για να φτάσεις στα Γιάννενα
- 22 Νοεμβρίου ημέρα Παρασκευή: Οι δυο λόχοι του τάγματος κινήθηκαν μέχρι την Μεσοβίτσα και κατέλαβαν τα χαρακώματα Αγίου Ιωάννη Πωγωνίου
- 30 Νοεμβρίου Σάββατο: Ο καιρός βροχερός και στις κορυφές πέφτει χιόνι και το κρύο διαβολεμένο καταλάβαμε το ύψωμα 364»
- 9 Δεκεμβρίου Δευτέρα: «Ο λόχος προελαύνει και οι κάτοικοι μας υποδέχονται και μας προσκαλούν στα σπίτια τους για φαγητό και ύπνο το απόγευμα με μοτοσικλέτα πήγα μέχρι την έδρα της μεραρχίας»
- 25/12/1940 Ανήμερα Χριστουγέννων: «Ηρωικοί στρατιώτες μας από τις χιονισμένες και κορυφές των βουνών της Αλβανίας αγωνίζονται για την ελευθερία και την τιμή της πατρίδας αψηφώντας το ψύχος, τις στερήσεις, το χωρισμό από τους δικούς, έχοντας μόνο την θέληση την ήτα του ύπουλου εχθρού ο οποίος ήρθε για να υποδούλωση την πατρίδας μας».
- 1/1/1941 Πρωτοχρονιά το 1941: «Ήρθε με πολλά χρόνια χιόνια απ’τη νύχτα άρχισε να ρίχνει πολύ χιόνι ανταλλάξαμε τις πρώτες ευχές με τον ταγματάρχη το γιατρό και αφού πήρα το ρόφημα μου δύο γουλιές κονιάκ ξεκίνησα με λίγους στρατιώτες να μοιράσω τα πρωτοχρονιάτικα δώρα στους στρατιώτες μας που τους βρήκα μέσα στα αντίσκηνα τους μουσκεμένους. Πρώτη καλημέρα με τον εχθρό ήταν μερικές ριπές πολυβόλου από τις οποίες τραυματίστηκε ένας στρατιώτης μας. Αυτός είναι ο σημερινός πολιτισμός. Έδωσα σε άλλον φανέλα σε άλλον πουλόβερ σε άλλον κουκούλα κάλτσες γάντια και σε όλους μοίρασα τσιγάρα. Παρόλο το ψύχος και την ελεεινή κατάσταση που οι ήρωές μας ήταν βουτηγμένοι ως τα γόνατα στο χιόνι, φώναξαν «και στη Ρώμη ζήτω η πατρίδα». Κατά το μεσημέρι γύρισα στο αντίσκηνο το πρωτοχρονιάτικο γεύμα μας αποτελείται από μία κονσέρβα μελιτζάνες τυρί και παράδοξο πράγμα κι από ένα πορτοκάλι. Ο καιρός ελεεινός το απόγευμα Το βράδυ δεν είχαμε σπαρματσέτο φάγαμε λίγο χαλβά και σταφίδα ήπιαμε και τα σχετικά μας κονιάκ και από τις 7 η ώρα ξαπλώσαμε. Έξω ο βοριάς μουγκρίζει θέλει να μας πετάξει το αντίσκηνο. Δυστυχισμένοι ήρωες τι υποφέρεται για χάρη του Μουσολίνι».
- 12 Ιανουαρίου Κυριακή: «Ασχολούμαστε με την διοργάνωση του τάγματος το χωριό που μένουμε λέγεται Τζουλιάνι και έχει περιττά 80 σπίτια επειδή οι κάτοικοι επειδή δεν βομβαρδίζεται συνεχώς το εγκατέλειψαν και έμειναν μέσα στις σπηλιές το χωριό ελεεινό για μας όμως αληθινή αληθινός παράδεισος. Φάγαμε μια κότα πιλάφι που είχε σκοτώσει κάποιος τσολιάς το βράδυ Με πείραξαν πολύ τα πόδια μου τέτοιο πόνο δεν ξανάνιωσα στη ζωή μου με κράτησε ως το πρωί και έμεινα άυπνος όλη τη νύχτα».
- 20 Ιανουαρίου 1941: Ημέρα Δευτέρα ημέρα μεγάλης χαράς σήμερα έλαβα γράμματα και δύο δέματα ένα δέμα με γλυκά από τη μάνα μου και είχε ένα δέμα με μια κουκούλα από την νύφη μου την παπαδιά. Σήμερα που γιορτάζεις η μάνα μου ήρθε και το δώρο της. Μοίρασα γλυκά σ’ όλους τους αξιωματικούς και τους ευχήθηκα χρόνια πολλά Μόλις πήρε να νυχτώσει μια χαρμόσυνη είδηση έφτασε το Τεπελένι έπεσε. Το τι έγινε δεν περιγράφεται πολυβόλο πολυβόλα τουφέκι χειροβομβίδες
- 20 Φεβρουαρίου 1941 Πέμπτη: «Κάναμε κατάληψη της Νεμερτσόκας και των χωριών Λεκλί και Κόντρα. Να φτάσουμε Τεπελένι είναι ζήτημα ημερών».
- 24/2/1941: «Ένα βρετανικό αεροπλάνο επάνω μας επετέθη σε σχηματισμό Ιταλικών και κατέρριψε 4 αεροπλάνα».
- 1 Απριλίου 1941: «Πληροφορηθήκαμε ότι η Γερμανία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα».
- 15/4/1941: «Ο λόχος βάλλεται από παντού και ήρθε διαταγή εγκατάλειψης του Αργυρόκαστρου. Η λύπη μας δεν περιγράφεται. Ούτε να φάμε ούτε να κοιμηθούμε θέλαμε».
- 16 Απριλίου 1941: «Η πυκνή χιονόπτωση διευκόλυνε την απομάκρυνση υλικών και προσωπικού. Με σπαραγμό ψυχής αφήσαμε πίσω τους νεκρούς ήρωές μας, στον αιώνιο αλλά ένδοξο ύπνο τους. Το έδαφος της Αλβανίας σπαρμένο με ιερά κόκαλα Ελλήνων αγωνιστών».
- 20/4/1941 Πάσχα: «Ημέρα χαράς για κάθε χριστιανό αλλά για τους Έλληνες το δυστυχέστερο όλων».
- 1/5/1941 Πρωτομαγιά: [Η φύση καταπράσινη και λουλουδιασμένη γιορτάζει. Ο Ελληνικός λαός πενθεί. Επιστέφαμε πλέον στα σπίτια μας. Κατεβήκαμε στο Νεοχώρι και διαβήκαμε τον Άραχθο δια λέμβου».
- 5/5/1941: «Επέστρεψα με τα πόδια στο χωριό μου το Ευπάλιο και μαζί με τους στρατιώτες που με συνόδευαν φάγαμε στο σπίτι μου».
Τρεις συγκλονιστικές μαρτυρίες για τον πόλεμο του ΄40
Συγκλονιστικές είναι και οι μαρτυρίες που καταθέτουν σήμερα στο ethnos.gr η 98χρονη σήμερα Νίκη Πριοβόλου (γεννημένη το 1926), ο 99χρονος Χαράλαμπος Πριόβολος (γεννημένος το 1925) που αποκαλύπτουν ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από τον πόλεμο του 1940. Την εμπειρία της καταθέτει και η 91χρονη Ευθυμία Πριοβόλου (γεννημένη το 1933).
www.ethnos.gr
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Μια Νύχτα στο Μουσείο: Περιπέτεια και Γνώση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας
Το Τοπικό Τμήμα Καβάλας του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας, διοργανώνει μια μοναδική δράση στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2025, με θέμα:
«Μουσεία και κοινωνίες σε διαρκή αλλαγή».
Η εκδήλωση με τίτλο «Μια νύχτα στο μουσείο» θα πραγματοποιηθεί το Σαββατοκύριακο 17 & 18 Μαΐου 2025 και περιλαμβάνει πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικής και βιωματικής συμμετοχής, με διανυκτέρευση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας.
Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα το μουσείο μέσα από:
-
Παιχνίδια γνωριμίας
-
Βιωματικά εργαστήρια
-
Δραστηριότητες πόλης
-
Νυχτερινό παιχνίδι εξερεύνησης
-
Εντοπισμό ενός «χαμένου ευρήματος» που… εξαφανίστηκε!
Η δράση, εμπνευσμένη από την ιστορία του μουσείου και σχεδιασμένη για να προσφέρει γνώση και ψυχαγωγία, απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου από τον Νομό Καβάλας και τους όμορους νομούς, ακόμα κι αν δεν είναι μέλη του Οδηγισμού.
Την Κυριακή 18 Μαΐου, το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με βιωματική ξενάγηση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή έως τις 15 Μαΐου 2025 επικοινωνώντας με την πρόεδρο του Τοπικού Τμήματος, Αναστασία Κούκου, στο τηλέφωνο 6941404681.
Πάρτε τον υπνόσακό σας, τον φακό σας και άφθονο κέφι, και ελάτε να ζήσετε μια αξέχαστη εμπειρία στο μουσείο!
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Φοιτητικές εκλογές: Ψηφίζουν φοιτητές και φοιτήτριες της χώρας
Φοιτητικές Εκλογές: Χωρίς Μαθήματα Σήμερα για τη Διευκόλυνση της Ψήφου
Σήμερα, Τετάρτη, διεξάγονται οι φοιτητικές εκλογές στα πανεπιστήμια της χώρας, με τα μαθήματα να μη διεξάγονται λόγω της εκλογικής διαδικασίας. Στο επίκεντρο της φετινής εκλογικής αναμέτρησης βρίσκονται θέματα όπως η διαγραφή των “αιωνίων” φοιτητών, η αυστηροποίηση των μέτρων για τη βία και την παραβατικότητα στα πανεπιστήμια, καθώς και η λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Οι κάλπες είναι ανοιχτές από τις 7 το πρωί και θα κλείσουν στις 7 το απόγευμα. Οι φοιτητές πρέπει να προσκομίσουν επίσημο έγγραφο ταυτοποίησης για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Βορίδης: «Αυστηρή πολιτική – Παράδειγμα για την Ιταλία»
Βορίδης: Σκληραίνει κι άλλο η μεταναστευτική πολιτική – «Οι Ιταλοί μας αντιγράφουν»
Ακόμα πιο αυστηρή μεταναστευτική πολιτική σχεδιάζει η Ελλάδα, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Μάκης Βορίδης, σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Ώρα Ελλάδος» του OPEN. Ο υπουργός ανακοίνωσε πως θα φέρει νέα τροπολογία που θα ενισχύσει τη γραμμή αυστηρότητας, την οποία – όπως τόνισε – η χώρα ακολουθεί ήδη.
Απαντώντας σε σύγκριση με την Ιταλία της Τζόρτζια Μελόνι, ο κ. Βορίδης υποστήριξε ότι η Ελλάδα είναι πρωτοπόρος:
«Μας αντιγράφουν σε ορισμένα σημεία», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι η πολιτική της Ελλάδας είναι «γενικά αυστηρή».
Σε σχέση με τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών στην Ευρώπη, ο υπουργός σημείωσε ότι εφόσον ένας μετανάστης εισέλθει στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και μεταβεί σε άλλη χώρα – για παράδειγμα τη Γερμανία – θα πρέπει να απελαύνεται απευθείας από εκεί και όχι να επιστρέφει πρώτα στην Ελλάδα.
«Να φεύγει από όπου τον βρουν», είπε χαρακτηριστικά, εξηγώντας την ανάγκη για μια πιο άμεση και αποτελεσματική διαδικασία επιστροφής.
Ο κ. Βορίδης επαίνεσε το έργο του Λιμενικού Σώματος, λέγοντας πως οι άνδρες του δίνουν καθημερινά αγώνα στα σύνορα:
«Οι λιμενικοί μας κάνουν καταπληκτική δουλειά, δίνουν μια μάχη απέναντι σε διακινητές που γίνονται όλο και πιο επικίνδυνοι», δήλωσε.
Σχόλια για την υπόθεση του Blue Horizon
Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στο πόρισμα του ΕΜΠ για την υπόθεση του Blue Horizon, λέγοντας πως «κατέρρευσε η θεωρία της συγκάλυψης». Όπως είπε, το αρχικό αφήγημα βασίστηκε στην υπόθεση ύπαρξης παράνομου φορτίου, που προκάλεσε την έκρηξη και στη συνέχεια καλύφθηκε για πολιτικούς λόγους.
«Όλη η θεωρία που στηρίχθηκε για τη συγκάλυψη ήταν ότι υπήρχε παράνομο φορτίο, το οποίο ανεφλέγη, προκάλεσε πυρόσφαιρα, και για να μην αποκαλυφθεί, έγινε μπάζωμα. Όλα αυτά ήταν αίολα επιχειρήματα», τόνισε, ζητώντας να αφεθεί η δικαιοσύνη να εξετάσει το ζήτημα.
Επίθεση στην αντιπολίτευση
Κλείνοντας, ο υπουργός επετέθη στο ΠΑΣΟΚ και στην Πλεύση Ελευθερίας, λέγοντας πως η αντιπολίτευση επιχείρησε να αποκομίσει πολιτικά οφέλη από την υπόθεση:
«Το ΠΑΣΟΚ πληρώνει το επιτίμιο ότι προσχώρησε στη λαϊκιστική ρητορική της Κωνσταντοπούλου, αντί να εκφράσει έναν θεσμικό λόγο», ανέφερε.
![Γιατροί ΕΟΠΥΥ ΚΑΒΑΛΑΣ](https://www.enanews.gr/uploads/2018/11/giatroi-eopyy.png")
