Του Παναγιώτη Παύλου

Ο Στιβ (Σταύρος) Λάλας δεν είναι ένας απλός άνθρωπος. Είναι σύμβολο. Καταδικάστηκε σε 14 χρόνια φυλάκισης στις ΗΠΑ για κατασκοπεία υπέρ της Ελλάδας, αλλά για τον ίδιο δεν ήταν προδοσία. Ήταν καθήκον. Ήταν προσφορά. Σήμερα, ζώντας στη Χρυσούπολη Καβάλας, μιλά ανοιχτά για όλα: την καταγωγή του, τον ελληνισμό, την Τουρκία, την Κύπρο, την Αμερική, τον Θεό, και πάνω από όλα την πατρίδα του.

Μικρασιατικές ρίζες – Μνήμη που δεν ξεθωριάζει

Ο Λάλας μεγάλωσε με διηγήσεις από τη Σμύρνη, τις γιαγιάδες και τους παππούδες που τον δίδαξαν ποιος είναι και τι σημαίνει Μικρά Ασία. «Η Σμύρνη ήταν κοσμοπολίτικη. Έφερε μαζί της τέχνη, γνώση, σοφία», λέει. Αναφέρεται στη συμβολή του μικρασιατικού ελληνισμού στη διαμόρφωση της ταυτότητας της σύγχρονης Ελλάδας και δηλώνει περήφανος για την καταγωγή του.

Η Συνέντευξη του Στιβ Λάλα

ΠΑΥΛΟΣ: Είμαστε πλέον στο 2025, είστε πίσω στην Ελλάδα εδώ και 17 χρόνια. Έχετε μικρασιατική καταγωγή και ήθελα καταρχήν να σας ρωτήσω το γεγονός ότι προέρχεστε από τη Μικρασία πώς καθόρισε τη ζωή σας;

ΛΑΛΑΣ: Με καθόρισε, διότι από τους γονείς μου, τους παππούδες, τις γιαγιάδες έμαθα πολλά πράγματα. Με μάθανε πρώτα πρώτα ποιος είμαι, από πού είμαι και πώς να ζω. Αυτά παίζουν ρόλο. Διότι η Μικρά Ασία, οι άνθρωποι που ήρθαν από τη Μικρασία στη μητέρα Ελλάδα -τότε ήταν Ελλάδα εκεί-, φέρανε κουλτούρα, γνώσεις, τέχνη, μαγειρική και σοφία μαζί τους. Και το δείξανε εδώ, το δείξανε.

ΠΑΥΛΟΣ: Η μικρασιατική καταγωγή ήταν στην ουσία αυτή που σας μετέδωσε όλη την αγάπη για την Ελλάδα.

ΛΑΛΑΣ: Βέβαια, ναι. Όταν φύγανε οι άνθρωποι από εκεί πέρα, ό,τι ελληνικό είχαν και δεν είχαν το φέραν και εδώ. Κινδύνεψαν, διότι καθώς καίγονταν πολλά χωριά, γύρναγαν πίσω στην εκκλησία να πάρουν τις εικόνες να τις φέρουν εδώ, στην Ελλάδα. Αυτό είναι αλήθεια. Και φυσικά όλοι, και ο παππούς και ο πατέρας μου, μου λέγανε: «Να είσαι περήφανος γι’ αυτό που είσαι».

ΠΑΥΛΟΣ: Πού αποδίδετε το γεγονός ότι είμαστε μαλθακοί; Δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε; Πού οφείλεται;

ΛΑΛΑΣ: Η αιτία είναι η παιδεία μας. Αν μιλήσεις σε ένα παιδί και του πεις, εγώ στην Αμερική τα έμαθα αυτά, εδώ στη μητέρα Ελλάδα, πολλά παιδιά δεν ξέρουν ποιά είναι η εθνική εορτή. Το έχω δει και είναι απίστευτο. Του λες «28η Οκτωβρίου τι γιορτάζουμε;» Οι μισοί δεν ξέρουν. Αυτό είναι απαράδεκτο! Δεν πρέπει να είναι έτσι.

Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν τη σωστή Ιστορία, την αλήθεια. Και στο κάτω κάτω άμα δεις τώρα πόσος είναι ο πληθυσμός στη Θράκη, η μουσουλμανική μειονότητα είναι 120.000. Κι εμείς σε Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη αν έχουμε 10.000, δεν πιστεύω.

ΠΑΥΛΟΣ: Έχετε εργαστεί στην Τουρκία για πολλά χρόνια, νομίζω.

ΛΑΛΑΣ: Ναι, είναι αλήθεια.

ΠΑΥΛΟΣ: Άρα είστε από τους ανθρώπους που μπορεί όσο κανείς άλλος να γνωρίζει την Τουρκία και να κρίνει αυτό που η σημερινή ελληνική εξωτερική πολιτική παρουσιάζει, ότι δηλαδή «με την Τουρκία συζητάμε, διότι πρέπει να συζητάμε και να υπάρχουν κανάλια επικοινωνίας». Μου είπατε προηγουμένως ότι είμαστε πάρα πολύ μαλακοί. Επομένως, σας πείθει αυτή η στάση ότι η Ελλάδα καλώς πράττει όπως πράττει με την Τουρκία; Τι θα έπρεπε να πράξουμε, κατά τη γνώμη σας;

ΛΑΛΑΣ: Κοίταξε, δεν είμαστε τυφλοί ούτε κουφοί. Βλέπουμε τι γίνεται. Ο άλλος οπλίζεται. Έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Έχει μεγάλη δύναμη, αυτό είναι αλήθεια. Εμείς πρέπει να βασιζόμαστε μόνο στον εαυτό μας. Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε κανέναν άλλον. Άμα εσύ έχεις δική σου άμυνα και μπορείς να βασιστείς σε αυτήν, είναι καλό. Όχι να περιμένεις κάποιον να έρθει να σε βοηθήσει, διότι αυτό μπορεί να μη γίνει ποτέ.

ΠΑΥΛΟΣ: Είστε ο μοναδικός Έλληνας που γνωρίζω που έδωσε τη ζωή του με τόσο πάθος για την Ελλάδα, μέσα από τη δουλειά του, και με κόστος που κανείς ποτέ δεν έχει διανοηθεί να πληρώσει. Γιατί το κάνατε;

ΛΑΛΑΣ: Διότι είδα τι γινόταν στην Τουρκία, όπου πήγαινα, με τους ομογενείς Έλληνες. Ο κόσμος να φοβάται να μιλήσει. Οι εκκλησίες ήταν με σύρματα περικυκλωμένες. Θαρρείς πως ήταν εμπόλεμη ζώνη. Γιατί να περικυκλώνουν τις εκκλησίες; Για να τις προστατέψουν; Γιατί; Εδώ τα τζαμιά είναι ελεύθερα, δεν τα πειράζει κανείς. Και οι εκκλησίες έχουν τουρκική σημαία, όπως και το Πατριαρχείο. Γιατί; Η Θρησκεία είναι ελεύθερη!

ΠΑΥΛΟΣ: Όταν γυρίσατε στις 25 Νοεμβρίου του 2007 αυτό που βρήκατε στην Ελλάδα για την οποία αγωνιστήκατε και θυσιαστήκατε ήταν αναμενόμενο για εσάς; Σας αγκάλιασε η ελληνική Πολιτεία;

ΛΑΛΑΣ: Και ναι και όχι. Δεν είχα ελληνική υπηκοότητα. Ευχαριστώ τον συγχωρεμένο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη που έβαλε τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Αν. Παπαληγούρα, της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, και έσπρωξε την αμερικανική κυβέρνηση να με φέρει πίσω, στη μητέρα Ελλάδα. Διότι έλειπα 15 χρόνια από τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου δεν με ξέρανε. Όταν γύρισα, τα παιδιά δεν με αναγνώρισαν. Και γι’ αυτό τους ευχαριστώ. Βοηθήσανε σε ορισμένα πράγματα.

ΠΑΥΛΟΣ: Πιστεύετε ότι είναι εφικτό αυτό με τη σημερινή Τουρκία;

ΛΑΛΑΣ: Δεν ξέρω. Η Τουρκία θέλει δύο κράτη, αλλά δεν πιστεύω ότι θα γίνουν. Διότι στα Ηνωμένα Έθνη υπήρξε το ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 1974 για την επίλυση του Κυπριακού, με την Κύπρο δικοινοτική συνομοσπονδία. Έτσι πρέπει να γίνει. Διότι η εισβολή που έγινε ήταν σφαγή. Για την Τουρκία ήταν περίπατος. Δεν αντιμετώπισαν στρατό για να πολεμήσουν. Το νησί ήταν γυμνό.

ΠΑΥΛΟΣ: Βλέπετε, σήμερα, το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κομμάτων, να υπηρετεί τις πρωταρχικές αξίες του Ελληνισμού, της ιστορίας μας, του πολιτισμού μας και της θρησκείας μας;

ΛΑΛΑΣ: Το πολιτικό σύστημα είναι τεράστιο. Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι 10 εκατομμύρια και έχεις 300 βουλευτές. Είναι γελοίο! Είναι πάρα πολλοί. Οι κυβερνητικές θέσεις, τα υπουργεία είναι πάρα πολλά. Πρέπει να γίνει επαναφορά σε αυτά τα θέματα. Και πρέπει επίσης να είμαστε πιο αγαπημένοι μεταξύ μας. Να μην είμαστε τόσο θυμωμένοι. Ένωση, αυτό χρειάζεται. Είμαστε λίγοι, δεν είμαστε πολλοί, και πρέπει να είμαστε πιο ενωμένοι και πιο αγαπημένοι μεταξύ μας.

ΠΑΥΛΟΣ: Όπως βλέπετε τώρα τα πράγματα, είστε αισιόδοξος για την Ελλάδα, και γεωπολιτικά αλλά και εν γένει για τον Ελληνισμό;

ΛΑΛΑΣ: Είμαι. Διότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Όπου και να πας θα βρεις Έλληνες. Κι έχουμε και την Εκκλησία μας, όπως κι εμείς στην Αμερική, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα – τα παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα, τη θρησκεία και την ιστορία μας. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Είμαι αισιόδοξος.