ΥΓΕΙΑ
Εθισμός στην τεχνολογία και αυτοκτονικές σκέψεις στα παιδιά: Τι αποκαλύπτει νέα μελέτη

Ολοένα και περισσότερα στοιχεία έρχονται στο φως για τη σχέση μεταξύ εθιστικής χρήσης της τεχνολογίας και της ψυχικής υγείας των παιδιών, με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό JAMA να αναδεικνύει ανησυχητικές διασυνδέσεις. Σύμφωνα με τη μελέτη, παιδιά που εμφανίζουν εθισμό σε κινητά τηλέφωνα, βιντεοπαιχνίδια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν 2 έως 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν αυτοκτονικές σκέψεις ή να βλάψουν τον εαυτό τους κατά την εφηβεία.
Η εθιστική συμπεριφορά ως ρίζα του προβλήματος
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι δεν είναι απλώς ο χρόνος μπροστά στην οθόνη το κρίσιμο στοιχείο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείται η τεχνολογία. Τα παιδιά που χαρακτήρισαν τη χρήση των συσκευών τους ως «εθιστική» – δηλαδή δυσκολεύονταν να απομακρυνθούν από αυτές ή αισθάνονταν συνεχή ανάγκη για χρήση – διέτρεχαν σαφώς υψηλότερο ψυχικό κίνδυνο.
«Είναι η πρώτη μελέτη που δείχνει ότι η εθιστική χρήση είναι ο βασικός παράγοντας κινδύνου, και όχι απλώς ο χρόνος μπροστά στην οθόνη», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας, Δρ. Yunyu Xiao.
Η έρευνα εξέτασε 4.285 παιδιά ηλικίας από 10 ετών, αξιολογώντας τη χρήση της τεχνολογίας τους σε βάθος χρόνου και τις ψυχικές τους καταστάσεις στην ηλικία των 14. Από αυτά, το 5,1% είχε εμφανίσει αυτοκτονική συμπεριφορά, ενώ το 17,9% ανέφερε αυτοκτονικές σκέψεις.
Εθισμός, κοινωνική πίεση και κοινωνικές ανισότητες
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η εθιστική χρήση ήταν ιδιαίτερα συχνή μεταξύ παιδιών από ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, όπως οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, μονογονεϊκές οικογένειες, και παιδιά μαύρων ή ισπανόφωνων κοινοτήτων. Για πολλούς από αυτούς, η τεχνολογία λειτουργεί ως «καταφύγιο» ή αναγκαία διέξοδος, ειδικά σε συνθήκες γονεϊκής απουσίας ή αυξημένων οικογενειακών πιέσεων.
Σύμφωνα με τον Mitch Prinstein, επικεφαλής επιστημονικό σύμβουλο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί ατομικά από τις οικογένειες. Αντιθέτως, απαιτείται πολιτική δράση για να ελεγχθεί ο εθιστικός σχεδιασμός των πλατφορμών και των εφαρμογών, προτείνοντας μοντέλα όπως ο Βρετανικός Κώδικας Σχεδιασμού για Παιδιά, που περιορίζει τα εθιστικά χαρακτηριστικά στις ψηφιακές συσκευές.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι μία από τις βασικές μεθόδους που προτείνεται για την αντιμετώπιση εθιστικής συμπεριφοράς. Η Δρ. Xiao τονίζει ότι δεν αρκεί απλώς να περιοριστεί ο χρόνος οθόνης, ούτε ενδείκνυται η απότομη στέρηση του τηλεφώνου, καθώς αυτό συχνά εντείνει τις εντάσεις στην οικογένεια.
«Είναι σημαντικό για τους γονείς να ζητούν επαγγελματική βοήθεια όταν εντοπίζουν προειδοποιητικά σημάδια», δηλώνει.
Η καθυστέρηση στην έκθεση των παιδιών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κινητά με πλήρη πρόσβαση στο Διαδίκτυο συνιστάται ευρέως από επιστήμονες, όπως η Jean Twenge και ο Jonathan Haidt, που βλέπουν τη μαζική εξάπλωση των smartphones ως σημείο καμπής για την ψυχική υγεία των νέων.
Ο χρόνος οθόνης δεν είναι το μόνο μέτρο
Παρότι ο χρόνος οθόνης εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως δείκτης, δεν αποτελεί από μόνος του προγνωστικό εργαλείο. Η ποιότητα και ο τύπος της ψηφιακής δραστηριότητας είναι, σύμφωνα με ειδικούς όπως ο Δρ. Jason Nagata, το πιο κρίσιμο στοιχείο. Ο ίδιος τονίζει τη σημασία της εξισορρόπησης του χρόνου οθόνης με τον ύπνο, την άσκηση και την κοινωνική επαφή.
Ένα ζήτημα δημόσιας υγείας
Η μελέτη επισημαίνει ότι η εθιστική χρήση της τεχνολογίας είναι πλέον ζήτημα δημόσιας υγείας. Με τους Αμερικανούς εφήβους να περνούν κατά μέσο όρο 4,8 ώρες την ημέρα σε social media, η ανάγκη για συλλογική δράση και εκπαίδευση γονέων, σχολείων και πολιτείας καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.
ΥΓΕΙΑ
Κατάρρευση στη διανομή φαρμάκων ΕΟΠΥΥ

Σοβαρή αναστάτωση έχει προκληθεί στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ με χρόνια νοσήματα, λόγω της αποτυχημένης εφαρμογής του νέου συστήματος διανομής φαρμάκων υψηλού κόστους κατ’ οίκον. Παρά το γεγονός ότι η νέα διαδικασία ξεκίνησε με στόχο την αποσυμφόρηση των φαρμακείων του Οργανισμού και τη διευκόλυνση των ασθενών, η πραγματικότητα εξελίχθηκε σε ένα εκτεταμένο αδιέξοδο, με πολλούς ασθενείς να μένουν χωρίς τα σωτήρια φάρμακά τους.
Τα φάρμακα… δεν φτάνουν ποτέ
Ασθενείς σε όλη την Ελλάδα, και κυρίως στην περιφέρεια, καταγγέλλουν ότι τα φάρμακα δεν παραδίδονται ποτέ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις οι παραγγελίες απορρίπτονται την τελευταία στιγμή, με τη δικαιολογία ότι απαιτείται ηλεκτρονική προέγκριση από το σύστημα ΣΗΠ. Ακόμα και όταν η συγκεκριμένη διαδικασία δεν είναι απαραίτητη για την πάθηση του ασθενούς, το σύστημα φαίνεται να απορρίπτει αυτόματα τις αιτήσεις.
Η αγωνία κορυφώνεται για ασθενείς που δεν μπορούν να παραλείψουν ούτε μία δόση από τη θεραπεία τους, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν σε φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ άλλων νομών ή να σταματούν προσωρινά την αγωγή τους.
Αποτυχία της νέας διαδικασίας
Η διανομή μέσω ιδιωτικών εταιρειών ταχυμεταφορών παρουσιάζει σοβαρές οργανωτικές ελλείψεις και καθυστερήσεις. Οι εργαζόμενοι στον ΕΟΠΥΥ αναγνωρίζουν πως η νέα υπηρεσία απέτυχε λόγω «προβληματικής συνεργασίας με παρόχους διανομής, τεχνικών αστοχιών και κακού σχεδιασμού». Για τον λόγο αυτό, έχει ήδη ξεκινήσει επιστροφή στο προηγούμενο μοντέλο διανομής μέσω των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ, μέχρι να βρεθεί λύση.
Χωρίς επίσημη ενημέρωση
Τόσο η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ όσο και το Υπουργείο Υγείας δεν έχουν εκδώσει επίσημες ανακοινώσεις που να εξηγούν τι έχει συμβεί και τι μέλλει γενέσθαι. Το μόνο διαθέσιμο εργαλείο επικοινωνίας, ο πενταψήφιος αριθμός 18181, σύμφωνα με καταγγελίες, είτε δεν απαντά είτε δεν δίνει χρήσιμες πληροφορίες.
139.000 ασθενείς σε αδιέξοδο
Το πρόγραμμα αφορά περίπου 139.000 ασφαλισμένους που εξυπηρετούνταν μηνιαία ή διμηνιαία από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Σήμερα, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών βρίσκεται σε απόγνωση, αναζητώντας εναγωνίως λύσεις και εναλλακτικές οδούς για να λάβει την αναγκαία φαρμακευτική αγωγή.
Τι ζητούν οι εργαζόμενοι και οι ασθενείς
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργαζομένων του ΕΟΠΥΥ ζητά επανασχεδιασμό του μοντέλου και καλύτερη οργάνωση, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στη θεραπεία τους. Η αγανάκτηση στον χώρο της υγείας είναι έκδηλη, με την πολιτεία να καλείται άμεσα να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και – πάνω απ’ όλα – να προστατεύσει τις ζωές των ασθενών.
Η ανησυχία παραμένει έντονη και οι ασθενείς ζητούν λύσεις – όχι υποσχέσεις.
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Καταδίκη γιατρού για τον θάνατο 17χρονου ασθενούς από αμέλεια στη Θεσσαλονίκη

Σε φυλάκιση 2 ετών, με τριετή αναστολή, καταδικάστηκε παθολόγος ιδιωτικού νοσοκομείου για τον θάνατο 17χρονου ποδοσφαιριστή, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή τον Δεκέμβριο του 2019, στη Θεσσαλονίκη. Η απόφαση εκδόθηκε από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης, το οποίο έκρινε τον κατηγορούμενο ένοχο για ανθρωποκτονία από αμέλεια, με την αναγνώριση ελαφρυντικού.
Παράλληλα, το δικαστήριο αθώωσε ορθοπεδικό του ίδιου νοσοκομείου, ο οποίος επίσης κατηγορούταν στην υπόθεση.
Το ιστορικό
Ο άτυχος 17χρονος είχε εισαχθεί στο ιδιωτικό νοσοκομείο με σοβαρή κλινική εικόνα: έντονο άλγος στους προσαγωγούς, αδυναμία βάδισης, υψηλό πυρετό με ρίγος, εμετούς, διάρροια και προλιποθυμικό επεισόδιο. Παρά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, δεν διενεργήθηκαν οι απαιτούμενες απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, υπέρηχος, μαγνητική τομογραφία), ούτε έγινε οποιαδήποτε διαφορική διάγνωση ή επαναληπτικός εργαστηριακός έλεγχος.
Η κατηγορία βασίστηκε στην καθυστέρηση διάγνωσης ενός εξαιρετικά σοβαρού νοσήματος, του σταφυλοκοκκικού συνδρόμου τοξικής καταπληξίας, που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολύτιμου χρόνου για την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Τελικά, ο ανήλικος μεταφέρθηκε σε δημόσιο νοσοκομείο, όπου και κατέληξε.
Η υπερασπιστική γραμμή
Ο παθολόγος στην απολογία του αρνήθηκε οποιαδήποτε αμέλεια, υποστηρίζοντας ότι είχε συστήσει ρητά την εισαγωγή του ασθενούς στην κλινική, αλλά η μητέρα του αρνήθηκε να δώσει τη συγκατάθεσή της. Όπως ανέφερε, για την άρνηση αυτή υπογράφηκε και σχετικό έντυπο αποποίησης θεραπείας από την πλευρά της οικογένειας.
Παρά την υπερασπιστική του στάση, το δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξαν παραλείψεις και λανθασμένοι χειρισμοί που συνέβαλαν καθοριστικά στην τραγική κατάληξη του περιστατικού.
Η υπόθεση φωτίζει για ακόμη μία φορά τη σημασία της έγκαιρης και εμπεριστατωμένης ιατρικής φροντίδας, ιδίως όταν πρόκειται για νεαρής ηλικίας ασθενείς με οξεία συμπτώματα.
ΥΓΕΙΑ
7 Καθημερινές Συνήθειες για Έναν Υγιή και «Κοφτερό» Εγκέφαλο

Καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, η ποιότητα ζωής καθίσταται σημαντικότερη από τη διάρκειά της. Η προστασία της γνωστικής υγείας είναι το κλειδί για ένα λειτουργικό και ανεξάρτητο μέλλον. Ευτυχώς, υπάρχουν απλοί, καθημερινοί τρόποι για να διατηρήσουμε τον εγκέφαλό μας σε φόρμα, μειώνοντας τον κίνδυνο άνοιας και άλλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
1. Τακτική Σωματική Άσκηση
Η κίνηση δεν ωφελεί μόνο το σώμα, αλλά και τον εγκέφαλο. Η άσκηση ενισχύει τη ροή του αίματος, προάγει την ανανέωση των νευρικών κυττάρων και βοηθά στην απομάκρυνση των αμυλοειδών πλακών που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Δεν χρειάζεται υπερβολή — αρκεί η συνέπεια, όπως ένας καθημερινός περίπατος.
2. Προσεκτική Διατροφή
Η σωστή διατροφή είναι «καύσιμο» για το μυαλό. Μειώστε ζάχαρη, επεξεργασμένους υδατάνθρακες, κορεσμένα λιπαρά και γαλακτοκομικά, και στραφείτε σε τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια εξαιρετική επιλογή.
3. Ελέγξτε το Κοιλιακό Λίπος
Η κατανομή λίπους στο σώμα — και όχι απλώς το βάρος — παίζει ρόλο στην εγκεφαλική υγεία. Το σπλαχνικό λίπος συνδέεται με φλεγμονές και συρρίκνωση του εγκεφάλου, πολλά χρόνια πριν εκδηλωθούν συμπτώματα άνοιας.
4. Επαρκής και Ποιοτικός Ύπνος
Ο ύπνος είναι «συντήρηση» για τον εγκέφαλο. Στη διάρκειά του οργανώνονται οι αναμνήσεις και απομακρύνονται τοξίνες. 7-9 ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε βράδυ βελτιώνουν τη μνήμη, τη συγκέντρωση και την ψυχική ισορροπία.
5. «Γυμνάστε» το Μυαλό σας
Ενισχύστε την πνευματική σας εγρήγορση με παζλ, σταυρόλεξα, sudoku, μαθήματα γλώσσας ή δημιουργικές ασχολίες όπως χειροτεχνίες. Η διανοητική πρόκληση βοηθά στην ενδυνάμωση των νευρωνικών συνδέσεων.
6. Μετριοπάθεια στο Αλκοόλ
Το υπερβολικό αλκοόλ συνδέεται με γνωστική έκπτωση. Αν και ένα ποτήρι κρασί δεν βλάπτει, είναι σημαντικό να τηρούμε όρια, καθώς επηρεάζεται τόσο η ποιότητα του ύπνου όσο και η λειτουργία του εγκεφάλου μακροπρόθεσμα.
7. Τακτικές Ιατρικές Εξετάσεις
Παθήσεις όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και η υψηλή χοληστερόλη μπορούν να πλήξουν το νευρικό σύστημα. Ο προληπτικός έλεγχος επιτρέπει την έγκαιρη παρέμβαση, προστατεύοντας όχι μόνο το σώμα αλλά και το μυαλό.