Με δεδομένη τη συνεχιζόμενη οικονομική επιβάρυνση από τον Πρίνο, η οποία αναμένεται φέτος να υπερβεί τα 31 εκατ. ευρώ, και καθώς η επανέναρξη της παραγωγικής διαδικασίας κρίνεται ασύμφορη, η διοίκηση της Energean κάλεσε το Σωματείο Εργαζομένων στην Energean Καβάλας σε διαβούλευση με αντικείμενο την αναζήτηση της καλύτερης δυνατής λύσης για την αντιμετώπιση των εξαιρετικά δυσμενών οικονομικών συνθηκών. Όπως η εταιρεία έχει επισημάνει σε προηγούμενη ανακοίνωσή της, η προ μηνός αναστολή της παραγωγής υδρογονανθράκων από τα ώριμα κοιτάσματα του Πρίνου, κατέστη αναπόφευκτη, λόγω σειράς λειτουργικών και μακροχρόνιων οικονομικών δυσκολιών:

• Η παραγωγή βρίσκεται σε επίπεδα κάτω των 1250 βαρελιών/ημέρα από το 2021, παρά τις εκτεταμένες επενδύσεις προηγούμενων ετών.
• Το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί, φτάνοντας τα 77 δολάρια ανά βαρέλι το 2024, εκ των οποίων πάνω από 26 δολάρια αποδίδονται αποκλειστικά στην ενέργεια και με πρόβλεψη περαιτέρω αύξησης του κόστους ενέργειας στα 40-50 δολάρια ανά βαρέλι συνολικά για το 2025.
• Η τιμή πώλησης του πετρελαίου όλο αυτό το διάστημα βρίσκεται σε επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από το κόστος παραγωγής.
• Οι ειδικοί της αγοράς δεν προβλέπουν ανάκαμψη σε μεσο-μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.

Ειδικά όσον αφορά την ενεργειακή επιβάρυνση, αυτή έχει επιδεινωθεί δραματικά.  Ενδεικτικά το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από 57 ευρώ/MWh το 2019 έφτασε στα 180 ευρώ/MWh τον Φεβρουάριο 2025, ενώ του φυσικού αερίου από 15 ευρώMWh σε πάνω από 40 ευρώ/MWh. Περαιτέρω, η Energean δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των επιχειρήσεων  που δύνανται να λάβουν στήριξη από την Πολιτεία για το ενεργειακό τους κόστος.  Αν και διαπιστώνεται μερική πτώση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας το τελευταίο δίμηνο (λόγω της σημαντικότατης συνεισφοράς των φωτοβολταικών τις μεσημεριανές ώρες) και αυτή εκτιμάται ως πρόσκαιρη αφού η τιμή φυσικού αερίου, από την οποία ιδίως εξαρτάται το κόστος ηλεκτροπαραγωγής, παραμένει υψηλή.  Σε κάθε περίπτωση,  η μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας κατά το 2025 αγγίζει τα 140 ευρώ /MWh, δηλαδή 2,5 φορές υψηλότερη από το 2019!

Με βάση τα παραπάνω, η διοίκηση της εταιρείας αποφάσισε, ως ηπιότερο δυνατό μέτρο, να τεθεί μέρος του προσωπικού που απασχολείται στις εγκαταστάσεις σε διαθεσιμότητα από τις 14 Ιουλίου 2025 ως τις 14 Οκτωβρίου 2025, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 10 του ν.3198/1955, και 4, παρ.1 του ν.3846/2010.

Στο μέτρο σχεδιάζεται να υπαχθεί περί το 1/3 των εργαζομένων, ενώ θα εξαιρεθεί το αναγκαίο προσωπικό που πρέπει να απασχοληθεί για την ασφάλεια των εγκαταστάσεεων. Σχετικά, η διοίκηση του Σωματείου Εργαζομένων στην Energean Καβάλας προσκλήθηκε στην απαραίτητη διαβούλευση για το πρόγραμμα διαθεσιμότητας την προσεχή Τετάρτη 2 Ιουλίου στις εγκαταστάσεις της εταιρείας.

Η Energean αναγκάστηκε να προχωρήσει στην προσωρινή αναστολή της παραγωγικής λειτουργίας και στο μέτρο της διαθεσιμότητας, καθώς οι ζημίες του Πρίνου έχουν ξεπεράσει τα 188 εκατ. ευρώ από το 2017 ενώ οι συσσωρευμένες φορολογικές ζημίες προσεγγίζουν τα 400 εκατ. ευρώ συνολικά. Στη διάρκεια αυτών των 7 ετών, η διοίκηση της εταιρείας αναγκάστηκε να χρηματοδοτήσει τον Πρίνο με αυξήσεις κεφαλαίου της τάξης των 436 εκατομμυρίων ευρώ από τις δραστηριότητες του ομίλου στις άλλες χώρες μόνο και μόνο για να παραμένει ανοικτό το εργοστάσιο, να πληρώνονται μισθοί και ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων, καθώς και οι υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, οι λογαριασμοί κλπ..

Από το 2008 ως σήμερα, η Energean έχει επενδύσει άνω των 500 εκατ. ευρώ στα κοιτάσματα του Πρίνου και, πλέον, μέσω της θυγατρικής EnEarth Greece, αναπτύσσει το έργο της αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο, που συνιστά επένδυση άνω του 1 δισεκ. ευρώ. Η συγκεκριμένη επένδυση εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια αντιμετώπισης  της κλιματικής αλλαγής και συμβάλλει στη διατήρηση της λειτουργίας του βιομηχανικού μας ιστού και των θέσεων εργασίας. Παράλληλα,   όχι μόνο αποτελεί τη μόνη διέξοδο για να συνεχιστεί η δραστηριότητα στο βιομηχανικό συγκρότημα του Πρίνου, αλλά επιπλέον μέσω αυτής θα δημιουργηθεί ένας νέος αναπτυξιακός κύκλος για την τοπική οικονομία που θα διαρκέσει πολλές δεκαετίες, η νέα γενιά θα βρει απασχόληση υψηλής τεχνολογίας, θα ενισχυθεί η ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση και η Καβάλα θα αποτελέσει κοιτίδα ανάπτυξης και τεχνογνωσίας τόσο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης αλλά και σε εθνικό επίπεδο, με παράλληλη αναβάθμιση του γεωπολιτικού της ρόλου.

Ο ΔΕΔΔΗΕ ανακοίνωσε προγραμματισμένες διακοπές ηλεκτροδότησης για την εβδομάδα από 16 έως 20 Ιουνίου 2025, σε περιοχές των Δήμων Καβάλας, Παγγαίου και Θάσου, στο πλαίσιο εργασιών συντήρησης και αναβάθμισης του δικτύου.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των διακοπών:

Δευτέρα 16 Ιουνίου 2025

• Ακροπόταμος (Καβάλα)
  08:00 – 12:00
  Τμήμα του χωριού βόρεια

• Παραλία Καρβάλης (Παγγαίο)
  08:00 – 13:00
  Από το λιμάνι έως την εθνική οδό

• Γαληψό (Παγγαίο)
  11:00 – 15:00
  Τμήμα του χωριού προς την Εγνατία Οδό

Τρίτη 17 Ιουνίου 2025

• Φίλιπποι (Καβάλα)
  07:30 – 11:00
  Τμήμα προς Κρυονέρι

• Σταυρός Αμυγδαλεώνα (Καβάλα)
  07:30 – 11:00
  Τμήμα προς Καβάλα

Τετάρτη 18 Ιουνίου 2025

• Θάσος (ολιγόλεπτες διακοπές)
  06:30 – 07:00 & 14:00 – 14:30
  Οικισμοί: Λιμένας, Ραχώνι, Σκάλα Ραχωνίου, Πρίνος, Σκάλα Πρίνου, Σωτήρος, Σκάλα Σωτήρος, Καλλιράχη, Σκάλα Καλλιράχης

• Θάσος (εκτεταμένες διακοπές)
  09:30 – 14:30
  Οικισμοί: Λιμενάρια, Καλύβια, Πευκάρι, Μαριές, Σκάλα Μαριών, Κάστρο
  Παραλιακή ζώνη: Από “Κλίσμα” έως Πευκάρι
  Αφορά κατασκευαστικά έργα

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2025

• Νέα Πέραμος (Παγγαίο)
  07:30 – 13:00
  Τμήμα της περιοχής κοντά στα ΚΑΑΥ

Σημείωση ΔΕΔΔΗΕ:

Οι διακοπές είναι προσωρινές και κρίνονται απαραίτητες για λόγους ασφαλείας και βελτίωσης της ποιότητας του ρεύματος. Ο οργανισμός συνιστά στους πολίτες να αποφεύγουν εργασίες που απαιτούν χρήση ρεύματος τις αναφερόμενες ώρες και να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα προστασίας ηλεκτρικών συσκευών.

Για πληροφορίες ή έκτακτα προβλήματα, οι πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με τη γραμμή εξυπηρέτησης του ΔΕΔΔΗΕ στο 11500 ή μέσω της εφαρμογής MyDEDDiE.

Μπορεί η Ελλάδα να καταγράφει ρεκόρ στην εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών πάρκων –με ρυθμούς που ξεπερνούν τα 2 GW ετησίως– όμως ένα σοβαρό ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Τι γίνεται με τον παλαιό εξοπλισμό που ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του; Η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ στη χώρα αποτελεί μια «βραδυφλεγή περιβαλλοντική βόμβα», καθώς το σχετικό θεσμικό και τεχνικό πλαίσιο είναι ανεπαρκές ή και ανύπαρκτο.

Τόνοι παλιού εξοπλισμού χωρίς προορισμό

Πρόκειται για εκατομμύρια πάνελ που εγκαταστάθηκαν πριν το 2010, τα οποία ήδη αποσύρονται ή πρόκειται να αποσυρθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια, καθώς οι αρχικές συμβάσεις λειτουργίας ήταν διάρκειας 27 ετών. Υπολογίζεται ότι από τα περίπου 25 εκατομμύρια πάνελ που βρίσκονται εγκατεστημένα στην Ελλάδα, τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια θα χρειαστούν άμεση διαχείριση.

Μέχρι στιγμής, όμως, δεν υπάρχει πλήρως οργανωμένο σύστημα συλλογής και ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα τα παλιά πάνελ να αποθηκεύονται πρόχειρα σε πάρκα και αποθήκες.

Το νομικό κενό και τα τέλη που δεν πληρώθηκαν ποτέ

Το βασικό πρόβλημα είναι νομοθετικό: η ισχύουσα Οδηγία (2012) καθορίζει ως υπόχρεους για την πληρωμή του τέλους ανακύκλωσης τους εισαγωγείς του εξοπλισμού, και όχι τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό είχε ως συνέπεια το κόστος να μην καταβάλλεται σχεδόν ποτέ, ιδιαίτερα όταν ο εξοπλισμός εισάγεται από χώρες της Ε.Ε., χωρίς να καταγράφεται τελωνειακά.

Μια προηγούμενη προσπάθεια του Υπουργείου Περιβάλλοντος να αλλάξει το πλαίσιο και να παρακρατείται το τέλος ανακύκλωσης από τα έσοδα των παραγωγών μέσω ΔΑΠΕΕΠ, μπλοκαρίστηκε από αντιδράσεις. Το αποτέλεσμα; Χρέη αγνώστου ύψους και αδυναμία βιώσιμης διαχείρισης.

Μόνο μία επίσημη λύση μέχρι σήμερα

Η μοναδική επίσημη οργάνωση που συλλέγει και επεξεργάζεται παλιά πάνελ είναι η «Φωτοκύκλωση», η οποία έχει διαχειριστεί έως τώρα 400 τόνους υλικού. Λειτουργούν επίσης δύο μικρής δυναμικότητας εργοστάσια σε Κρήτη και Ριτσώνα, ενώ ετοιμάζεται τρίτο στη Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη), για να εξυπηρετήσει και τη Στερεά Ελλάδα – περιοχές με υψηλή συγκέντρωση φωτοβολταϊκών.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Φωτοκύκλωση μείωσε το κόστος επεξεργασίας από τα 300 ευρώ στα 150 ευρώ/τόνο, με πρόβλεψη περαιτέρω μείωσης στα 90 ευρώ. Ωστόσο, το Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), που εγκρίνει την τιμολογιακή πολιτική, βρίσκεται σε λειτουργική αδράνεια και αναμένεται να απορροφηθεί από τη ΡΑΑΕΥ.

Φως στον ορίζοντα: Νέα σχήματα και επενδύσεις

Παρά την αβεβαιότητα, το ενδιαφέρον για την ανακύκλωση φωτοβολταϊκών ενισχύεται επενδυτικά. Πέρα από την Φωτοκύκλωση, έχουν ήδη δρομολογηθεί:

• RE-LAT ΑΕ – θυγατρική του ομίλου Άκτωρ

• PV REVIVE ΑΕ – πρωτοβουλία της Jinko (κινεζικός κολοσσός) και της ΚΑΥΚΑΣ

• ANA.FOS ΑΕ – με έδρα τη Θεσσαλονίκη

Αυτές οι πρωτοβουλίες δείχνουν ότι η αγορά υπάρχει και μπορεί να προσφέρει τεχνογνωσία, απασχόληση και λύσεις, εφόσον δημιουργηθεί σταθερό και δίκαιο ρυθμιστικό πλαίσιο.