Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία οι θεοί συχνά μεταμορφώνονταν σε ζώα για να επισκεφθούν τον κόσμο των ανθρώπων. Οι κύκνοι ήταν ένα από τα πουλιά, τα οποία λόγω και της φυσικής ομορφιάς τους, χρησιμοποιούνταν για το λόγο αυτό…

Γι’ αυτό άλλωστε και οι αρχαίοι θεωρούσαν, μεταξύ άλλων, και τον κύκνο ως ιερό πτηνό του θεού Απόλλωνα και της θεάς Αφροδίτης.

Φαίνεται ότι η περιοχή μας, περνώντας από τον μύθο στην σύγχρονη εποχή, επιμένει να αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό καταφύγιο για το «ιερό» αυτό πουλί. Τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρύτερη περιοχή, το Δέλτα του Έβρου είναι ο σημαντικότερος τόπος ξεχειμωνιάσματος για τα τρία είδη των κύκνων που απαντώνται στην Ευρώπη, το Βουβόκυκνο (το γνωστό σε όλους σαν απλό Κύκνο), το Νανόκυκνο και τον Αγριόκυκνο.

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, που η επιστημονική παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας που γίνεται από το Φορέα Διαχείρισης παρουσιάζει τα πρώτα αποτελέσματα, γίνεται εμφανές σε ποιο βαθμό τα πουλιά αυτά χρησιμοποιούν τον υγρότοπο, για ποια περίοδο και για ποιους ακριβώς λόγους.

Έτσι, στη χθεσινή απογευματινή καταγραφή του Φορέα, καταγράφηκαν και πάλι σημαντικότατοι αριθμοί κύκνων, με πάνω από 11.100 πουλιά και των τριών ειδών. Το πιο πολυάριθμο είδος ήταν ο Νανόκυκνος με 5.300 άτομα (νέος αριθμός ρεκόρ για την Ελλάδα), ενώ ακολούθησαν οι Βουβόκυκνοι με 3.900 πουλιά. Για τους Νανόκυκνους η προηγούμενες μέγιστες καταγραφές στην Ελλάδα και το Δέλτα Έβρου ήταν 3.600 πουλιά τον Ιανουάριο του 2015 και 3.350 πουλιά τον Φεβρουάριο του 2014.

Ειδικά για τους Νανόκυκνους (ένα είδος που αναπαράγεται στην αρκτική Τούνδρα), η εκπληκτική αύξηση που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια στο Δέλτα, έχει εξάρει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας καθώς πρόκειται για ένα είδος το οποίο στην υπόλοιπη Ευρώπη παρουσιάζει σημαντικότατη μείωση, άνω του 27% και κατατάσσεται στην Κατηγορία Κινδύνου Vulnerable (Τρωτό).

Αντίθετα, στο Δέλτα του Έβρου την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει μια θεαματική αύξηση πάνω από 1.100% το οποίο φιλοξενεί τους χειμερινούς μήνες μέχρι και το 25% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί η ευρεία χρήση από τους κύκνους, όλου του Δέλτα, τόσο από την πλευρά της Τουρκίας όσο και από την ελληνική πλευρά. Οι μετακινήσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι συνεχείς και είναι γνωστές από τα προηγούμενα χρόνια, μέσω της συστηματικής παρακολούθησης.

Φέτος ωστόσο, δόθηκε η ευκαιρία να έχουμε πολύ πιο συγκεκριμένα και ακριβή δεδομένα για τη χρήση του συνόλου του υγροτόπου από τους κύκνους, καθώς στην περιοχή μας ξεχειμωνιάζει ένας Νανόκυκνος με πομπό.

Ο συγκεκριμένος Νανόκυκνος δακτυλιώθηκε και του τοποθετήθηκε δορυφορικός πομπός στη Χερσόνησο Yamal της Σιβηρίας, τον περασμένο Αύγουστο κατά τη διάρκεια ερευνητικής αποστολής, που έγινε στο πλαίσιο συνεργασίας του Βασιλικού Ινστιτούτου Φυσικών Επιστημών του Βελγίου, με το Ινστιτούτο Οικολογίας και Εξέλιξης Α.Ν. Servetsov της Ρωσικής Ακαδημίας και το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών. Το πουλί αυτό διένυσε μια απόσταση πάνω από 5.000 χιλιόμετρα και τελικά έφτασε στο Δέλτα Έβρου στις 12 Δεκεμβρίου 2015.

Από τα μέχρι τώρα δεδομένα προκύπτει ότι το πουλί χρησιμοποιεί την ελληνική πλευρά σαν χώρο διανυκτέρευσης (και μάλιστα πολύ συγκεκριμένες περιοχές), ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας τρέφεται στα ρυζοχώραφα της Τουρκίας. Φαίνεται λοιπόν ότι η ευρύτερη περιοχή του Δέλτα προσφέρει ένα ιδανικό συνδυασμόαφθονίας τροφής, ασφαλούς καταφυγίου και καιρικών συνθηκών για τη διαχείμαση των κύκνων.

Οι μετακινήσεις του συγκεκριμένου Νανόκυκνου, αλλά και των υπόλοιπων που ακολούθησαν διαφορετική διαδρομή ξεκινώντας από τη Σιβηρία, φτάνοντας μέχρι και την ανατολική Κίνα στην περιοχή της Σανγκάης, παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα: odnature.naturalsciences.be/bebirds/en/blog_swans.

Όσο για το Δέλτα του Έβρου, είμαστε σίγουροι πως θα έχουμε και νέα ρεκόρ στις καταγραφές των κύκνων στο μέλλον, αρκεί να διατηρούμε τον υγρότοπο σε καλή κατάσταση ώστε να διασφαλίζουμε την ασφαλή διαχείμασή τους!

Alexandroupoli Online