Σοβαρή ανησυχία προκαλούν για ακόμη μία χρονιά οι εικόνες νεκρών ψαριών στο Δέλτα του Έβρου, επαναφέροντας στο προσκήνιο ένα φαινόμενο που είχε εμφανιστεί με ένταση πέρυσι και φαίνεται να επαναλαμβάνεται νωρίτερα φέτος. Οι επαγγελματίες αλιείς και οι τοπικές κοινότητες βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς δεν έχουν προλάβει να επουλώσουν τις περσινές ζημιές.

Το φαινόμενο φέτος κάνει την εμφάνισή του έναν ολόκληρο μήνα νωρίτερα, γεγονός που εντείνει την ανησυχία για την έκτασή του αλλά και για τις επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει τόσο στο οικοσύστημα του ποταμού όσο και στην τοπική οικονομία.

Η αιτία του προβλήματος

Σύμφωνα με τοπικές καταγγελίες, η αιτία του προβλήματος εντοπίζεται στην τουρκική πλευρά του ποταμού, η οποία – για λόγους άρδευσης – φέρεται να κλείνει το φράγμα που ελέγχει τη ροή του γλυκού νερού προς την ελληνική πλευρά. Αυτή η πρακτική έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της παροχής γλυκού νερού στο Δέλτα του Έβρου.

Η χαμηλή ροή, σε συνδυασμό με τη λειψυδρία και την αυξανόμενη διείσδυση θαλασσινού νερού προς το εσωτερικό του ποταμού, οδηγεί στην υφαλμύρωση των υδάτων – μια διαδικασία καταστροφική για τα ψάρια του γλυκού νερού, τα οποία δεν αντέχουν στις μεταβολές της αλατότητας.

Αδιέξοδο και έκκληση για παρέμβαση

Οι επαγγελματίες αλιείς της περιοχής κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας πως χωρίς άμεση παρέμβαση και διακρατική συνεργασία, το Δέλτα κινδυνεύει να υποστεί ανεπανόρθωτη οικολογική και οικονομική ζημιά.

Το φαινόμενο εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στον Έβρο και καθιστά επιτακτική την ανάγκη συντονισμένων ενεργειών από την ελληνική πολιτεία και τους διεθνείς οργανισμούς.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων “Ελευθέρια 2025”, ο Ιατρικός Σύλλογος Έβρου διοργανώνει επιστημονική εκδήλωση με τίτλο «Προλαμβάνεται ο Καρκίνος;» την Τετάρτη 21 Μαΐου 2025 και ώρα 19:00, στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως.

Η εκδήλωση, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, έχει στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από την πρόληψη του καρκίνου, τις σύγχρονες μεθόδους διάγνωσης και τις στρατηγικές αντιμετώπισης της νόσου σε πρώιμο στάδιο. Στην εκδήλωση αναμένεται να συμμετάσχουν επιστήμονες υγείας, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και οργανώσεων ασθενών.

Την επιστημονική δράση στηρίζουν:

• Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

• Η Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως

• Ο Σύλλογος Καρκινοπαθών και Φίλων Ν. Έβρου «Συνεχί-ΖΩ»

• Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης

Η παρουσία του κοινού κρίνεται σημαντική, καθώς η ενημέρωση και η πρόληψη αποτελούν τα πρώτα και ουσιαστικότερα βήματα για την αντιμετώπιση του καρκίνου.

Πέντε χρόνια συμπληρώνονται από την κρίσιμη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2020, όταν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες συγκεντρώθηκαν στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στις Καστανιές του Έβρου, ανταποκρινόμενοι σε παραπλανητικές πληροφορίες πως τα ευρωπαϊκά σύνορα είχαν ανοίξει. Η κινητικότητα αυτή, υποκινούμενη από την Άγκυρα, πυροδότησε μια κρίση που θα μείνει γνωστή ως «υβριδικός πόλεμος» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Για περίπου 40 ημέρες, ο Έβρος μετατράπηκε σε πεδίο έντασης και σύγκρουσης. Επεισόδια, χρήση χημικών, ρίψεις αντικειμένων, φωτιές και καταγεγραμμένοι πυροβολισμοί συνθέτουν το σκηνικό μιας κρίσης άνευ προηγουμένου. Η ελληνική πλευρά, σε επιφυλακή, κινητοποίησε Ενόπλες Δυνάμεις και Σώματα Ασφαλείας, ενεργοποιώντας μηχανισμούς αποτροπής που δεν είχαν τεθεί ποτέ πριν σε εφαρμογή με τέτοια ένταση.

Η εκπομπή Prime Time, με τον Γιάννη Σουλιώτη, επιστρέφει στον τόπο των γεγονότων, με ανέκδοτο υλικό από κάμερες ασφαλείας, κινητά αστυνομικών και συνεντεύξεις με πρόσωπα-κλειδιά. Ανάμεσά τους ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος και ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Άγγελος Συρίγος, ο οποίος περιγράφει την τουρκική τακτική ως μια απόπειρα πολιτικής αποσταθεροποίησης μέσω της εργαλειοποίησης του προσφυγικού πληθυσμού.

Η Τουρκία, φιλοξενώντας τότε περίπου πέντε εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες, εκμεταλλεύτηκε την παρουσία τους ως μοχλό πίεσης προς την Ευρώπη. Η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «ανοίξει» τα σύνορα συνοδεύτηκε από ένα κύμα παραπληροφόρησης και κυβερνητικής ενθάρρυνσης, οδηγώντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να κινηθούν προς τον Έβρο.

Η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα. Συνεκλήθη έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, λήφθηκαν αυστηρά μέτρα φύλαξης και ανακοινώθηκε προσωρινή αναστολή της εξέτασης ασύλου. Στις Καστανιές, οι πρώτες ομάδες προσφύγων και μεταναστών έφτασαν μέσα σε λίγες ώρες, ενώ το ξημέρωμα της 1ης Μαρτίου σηματοδότησε τα πρώτα σοβαρά επεισόδια.

Το φυλάκιο ΕΦ1 μετατράπηκε σε πεδίο μάχης. Πέτρες, χημικά, φωτιές, ακόμα και ριπές πυροβόλων διαμόρφωσαν μια ασφυκτική ατμόσφαιρα. Οι Έλληνες αστυνομικοί απαντούσαν με δακρυγόνα, ενώ τα αποθέματα της ΕΛ.ΑΣ. εξαντλήθηκαν σε λίγα εικοσιτετράωρα. Παράλληλα, στην τουρκική πλευρά, πρόχειρος καταυλισμός υπό άθλιες συνθήκες φιλοξενούσε οικογένειες, γυναίκες και παιδιά, εκτεθειμένους στο κρύο και την ασφυκτική ατμόσφαιρα από τα χημικά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδειξε τη στήριξή της: στις 3 Μαρτίου, η ηγεσία της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισκέφθηκαν τον Έβρο, στέλνοντας ισχυρό μήνυμα αλληλεγγύης. Χώρες-μέλη έστειλαν ενισχύσεις μέσω της Frontex, ενώ η ελληνική πλευρά ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τις γραμμές άμυνας.

Η σύγκρουση κλιμακώθηκε όταν Τούρκοι αστυνομικοί και στρατοχωροφύλακες άρχισαν να βάλλουν κατά του ΕΦ1 με καπνογόνα, δακρυγόνα και – κατά μαρτυρίες – πραγματικά πυρά. Στο δάσος γύρω από το φυλάκιο, οι πυροβολισμοί έγιναν καθημερινότητα, αυξάνοντας τον κίνδυνο.

Καθώς η πίεση στις Καστανιές κορυφωνόταν, η Τουρκία φέρεται να άλλαξε τακτική, κατευθύνοντας χιλιάδες μετανάστες προς τα νότια του Έβρου – στις Φέρες και στο Δέλτα – όπου δεν υπήρχε φράχτης. Εκεί, η αποτροπή βασίστηκε σε νυχτερινές περιπολίες, ακόμη και από ντόπιους καλυβιέρηδες που κινητοποιήθηκαν από τον στρατό. Παρά τη μαζικότητα της κρίσης, μέσα σε 30 ημέρες συνελήφθησαν μόλις 100 άτομα.

Η απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει την εξέταση αιτημάτων ασύλου προκάλεσε διεθνείς και εσωτερικές αντιδράσεις. Ωστόσο, στην πράξη, αποτέλεσε ένα από τα μέτρα που εμπόδισαν την κατάρρευση της συνοριακής γραμμής και τη δημιουργία τετελεσμένων.

Πέντε χρόνια μετά, οι μνήμες από τον Μάρτιο του 2020 παραμένουν ζωντανές. Η κρίση του Έβρου δεν ήταν απλώς ένα σύνορο-επεισόδιο· αποτέλεσε μια δοκιμασία για την ελληνική και ευρωπαϊκή ετοιμότητα απέναντι σε μια νέα μορφή ασύμμετρης απειλής.