Με τροπολογία που κατατέθηκε νυχτερινές ώρες σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, η κυβέρνηση επιχειρεί να ξεμπλοκάρει τις οικοδομικές άδειες που «πάγωσαν» μετά την ακύρωση της οριζόντιας χρήσης των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος εισάγει τον μηχανισμό του «περιβαλλοντικού ισοδύναμου», ο οποίος επιτρέπει την ολοκλήρωση κτιρίων υπό προϋποθέσεις, παρά την ακύρωση ή την αμφισβήτηση των αδειών, με αντάλλαγμα την καταβολή τέλους και την ανάληψη περιβαλλοντικών αντισταθμιστικών έργων.

Τι προβλέπει η τροπολογία

• Κατοχυρώνονται οι οικοδομικές άδειες για τις οποίες είχαν ξεκινήσει εργασίες έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024 – ημερομηνία της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ.

• Αναθεώρηση χωρίς κόστος προβλέπεται για άδειες που δεν είχαν εκκινήσει, με απαλλαγή από φόρους, εισφορές και κρατήσεις.

• Για την ολοκλήρωση άδειας χωρίς ολοκληρωμένο φέροντα οργανισμό, απαιτείται έγκριση από ΚΕΣΥΠΟΘΑ και ΚΕΣΑ.

• Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και θα συνοδεύεται από Σχέδιο Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης (ΕΣΠΙΑΠ).

Εξαιρέσεις και ευνοϊκές ρυθμίσεις

• Οι στρατηγικές επενδύσεις (ΕΣΧΑΣΕ, ΕΣΧΑΔΑ, επενδύσεις τύπου Ελληνικού) εξαιρούνται από την ακύρωση και συνεχίζουν κανονικά με τα μπόνους του ΝΟΚ.

• Εξαιρούνται επίσης άδειες που εκδόθηκαν για διατηρητέα κτίρια και ακίνητα ενταγμένα σε ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα (Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ).

• Αναστέλλονται κυρώσεις (πρόστιμα, απαγορεύσεις μεταβίβασης) έως την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα εξειδικεύει τη ρύθμιση.

Περιβαλλοντικό ισοδύναμο: Τι περιλαμβάνει

Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο προβλέπει χρηματοδότηση έργων όπως:

• Ανάπλαση και δημιουργία κοινόχρηστων χώρων

• Κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων

• Απόκτηση και αποκατάσταση διατηρητέων

• Οριοθέτηση ρεμάτων και βελτίωση υποδομών

Τα έργα θα υλοποιούνται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας (ή δήμου σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και θα εγκρίνονται εντός δύο ετών από την εκπόνηση του ΕΣΠΙΑΠ.

Πολιτικές αντιδράσεις και αβεβαιότητα

Η τροπολογία, αν και δίνει λύση σε επενδύσεις που είχαν παγώσει, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης. Ο Δημήτρης Μάντζος (ΠΑΣΟΚ) κατηγόρησε την κυβέρνηση για πρόχειρο σχεδιασμό, αδιαφάνεια και κοινωνική αδικία:

«Οι μικροιδιοκτήτες καλούνται να πληρώσουν το τίμημα για ένα πολεοδομικό χάος που δεν δημιούργησαν».

Κατήγγειλε, επίσης, ευνοϊκή μεταχείριση προς συγκεκριμένες επενδύσεις, όπως αυτή στο Ελληνικό, σε βάρος μικρών ιδιοκτητών που αναγκάζονται να αναθεωρήσουν άδειες με επιπλέον κόστος.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Σταύρος Παπασταύρου υπεραμύνθηκε της τροπολογίας:

«Αίρουμε την πολεοδομική αβεβαιότητα που είχε παραλύσει τον κατασκευαστικό κλάδο. Το πλαίσιο θα εξειδικευτεί με δύο Προεδρικά Διατάγματα και σειρά υπουργικών αποφάσεων».

Τι εκκρεμεί

Για την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων απαιτούνται:

• Καθορισμός ύψους τέλους περιβαλλοντικού ισοδύναμου

• Εξειδίκευση διαδικασίας και μέτρων ΕΣΠΙΑΠ

• Ορισμός τρόπων απόδειξης εκκίνησης εργασιών

Σε καθεστώς έντονου άγχους βρίσκονται χιλιάδες διαχειριστές και ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη την Ελλάδα, καθώς πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας για την υποχρεωτική πιστοποίηση και καταχώριση των ανελκυστήρων στους οικείους δήμους. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η εφημερίδα «Τα Νέα», η προθεσμία λήγει στις 30 Ιουνίου, με το ενδεχόμενο παράτασης να παραμένει ανοιχτό, αν και όχι βέβαιο.

Πιστοποιημένο μόλις το 15% των ανελκυστήρων

Η κατάσταση προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς μέχρι σήμερα έχει πιστοποιηθεί μόλις το 15% των ανελκυστήρων πανελλαδικά, ενώ ακόμα δεν υπάρχει επίσημος υπολογισμός για τον συνολικό τους αριθμό. Η υποστελέχωση και η περιορισμένη διαθεσιμότητα των διαπιστευμένων φορέων ελέγχου καθιστά σχεδόν αδύνατη την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός προθεσμίας.

Πρόστιμα-«φωτιά» για τους παραβάτες

Οι συνέπειες από τη μη συμμόρφωση είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Ο βασικός έλεγχος και η έκδοση πιστοποιητικού είναι υποχρεωτικός και η μη έγκαιρη ανανέωσή του επιφέρει:

• Πρόστιμο 1.500 ευρώ ανά ιδιοκτήτη ή διαχειριστή.

• Από 6.000 έως 9.000 ευρώ για παράνομη ηλεκτροδότηση ανελκυστήρα.

• Από 1.500 έως 15.000 ευρώ για ελλείψεις στη συντήρηση.

• Έως 60.000 ευρώ σε περίπτωση ατυχήματος, ιδίως όταν πρόκειται για ανελκυστήρα χωρίς άδεια ή με παραβιασμένες σφραγίδες.

Χρηματοδοτικό και πρακτικό αδιέξοδο

Η όλη διαδικασία καθίσταται δυσκολότερη λόγω της οικονομικής αδυναμίας πολλών ενοίκων να καλύψουν τα κοινόχρηστα, γεγονός που δυσχεραίνει τις αποφάσεις για συντονισμό και ανάθεση των απαιτούμενων ελέγχων. Το κόστος της πιστοποίησης μάλιστα, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να ξεπεράσει και τις 5.000 ευρώ, ιδίως όταν απαιτούνται τεχνικές παρεμβάσεις.

Ποιος πληρώνει τι στις πολυκατοικίες

Σύμφωνα με τους κανονισμούς των πολυκατοικιών, οι ένοικοι συμμετέχουν στο κόστος με βάση ειδικό πίνακα χιλιοστών:

• Οι κάτοικοι ανώτερων ορόφων επιβαρύνονται περισσότερο.

• Τα καταστήματα και τα ισόγεια συνήθως εξαιρούνται, εφόσον δεν χρησιμοποιούν το ασανσέρ.

Έκκληση για παράταση και στήριξη

Φορείς διαχείρισης πολυκατοικιών, ενώσεις ιδιοκτητών και τεχνικές εταιρείες ζητούν άμεση παράταση της προθεσμίας, καθώς και ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία ή επιδοτήσεις για να μπορέσουν οι πολίτες να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις, χωρίς να επιβαρυνθούν δυσανάλογα.

Μέχρι το τέλος του έτους θα παρουσιαστεί ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, σύμφωνα με όσα δήλωσε η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, μιλώντας σήμερα στην ΕΡΤ. Όπως τόνισε, πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα διαρθρωτικά ζητήματα της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα, όπου υπάρχει «πολύ περιθώριο βελτίωσης» στην κάλυψη των εργαζομένων.

Συλλογικές Συμβάσεις: Νέο Θεσμικό Πλαίσιο

Η κ. Κεραμέως υπογράμμισε την ανάγκη για ένα στιβαρό θεσμικό πλαίσιο που θα προσφέρει τα σωστά κίνητρα για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων. Παράλληλα, ξεκίνησε ήδη κύκλος συναντήσεων με τους κοινωνικούς εταίρους στο υπουργείο Εργασίας, με σκοπό την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών από άλλες χώρες της ΕΕ. Οι προτάσεις θα συγκεντρωθούν από κοινού, ώστε έως τα τέλη του 2025 να παρουσιαστεί δημόσια το στρατηγικό σχέδιο.

JOBmatch: 46.000 «συζεύξεις» σε χρόνο ρεκόρ

Η υπουργός παρουσίασε επίσης τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της ψηφιακής πλατφόρμας JOBmatch, μέσω της οποίας επιχειρείται η ταχεία σύζευξη εργαζομένων και εργοδοτών. Η πλατφόρμα, που είναι διαθέσιμη δωρεάν μέσω εφαρμογής, επιτρέπει την καταγραφή προτιμήσεων από τον εργαζόμενο και αντίστοιχα των προσφερόμενων θέσεων από τους εργοδότες. «Μέσα σε 2,5 λεπτά μπορεί κάποιος να βρει δουλειά», δήλωσε η υπουργός.

Η νέα δυνατότητα βιντεοκλήσης για συνεντεύξεις προστέθηκε φέτος, με σκοπό την άμεση επαφή μεταξύ υποψηφίων και εργοδοτών. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 46.000 συζεύξεις, ενώ η πλατφόρμα αριθμεί 22.000 υποψήφιους.

Ημέρες Καριέρας σε 40 πόλεις

Η υπουργός αναφέρθηκε και στις «Ημέρες Καριέρας» που διοργανώνονται συστηματικά σε όλη την Ελλάδα. Η επόμενη εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Εκθεσιακό Κέντρο Περιστερίου στις 23 και 24 Μαΐου, με τη συμμετοχή περίπου 200 επιχειρήσεων και χιλιάδες προσφερόμενες θέσεις εργασίας.

Νέο εργασιακό νομοσχέδιο για μείωση γραφειοκρατίας

Παράλληλα, η κ. Κεραμέως αποκάλυψε ότι επεξεργάζεται νέο εργασιακό νομοσχέδιο που θα στοχεύει στη μείωση γραφειοκρατίας για εργαζόμενους και επιχειρήσεις. Έδωσε το παράδειγμα της απλοποίησης των εγγράφων για τις προσλήψεις και προανήγγειλε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους πριν τη δημόσια παρουσίασή του.

Οφειλές στον ΕΦΚΑ: Καμία εμπλοκή εισπρακτικών

Απαντώντας σε ερώτηση για τις οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, η υπουργός διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται να αναλάβουν την είσπραξη εισπρακτικές εταιρείες. Αντιθέτως, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου θα βοηθούν τον ΕΦΚΑ σε εξατομικευμένη διαχείριση οφειλών, χωρίς να αντικαθιστούν τη δημόσια αρμοδιότητα. «Η είσπραξη γίνεται αποκλειστικά από τον ΕΦΚΑ», τόνισε, προσθέτοντας ότι στόχος είναι η ενίσχυση της εισπραξιμότητας ώστε να επιστρέψουν πόροι στην κοινωνία.

637% αύξηση δηλωμένων υπερωριών στον τουρισμό

Εντυπωσιακά αποτελέσματα κατέγραψε και η ψηφιακή κάρτα εργασίας, με τις δηλωμένες υπερωρίες στον τουρισμό να σημειώνουν άλμα 637% τον Μάρτιο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην υποχρεωτική εφαρμογή του μέτρου σε τουρισμό και εστίαση από φέτος, ενώ συνολικά 1,5 εκατομμύριο εργαζόμενοι καλύπτονται πλέον από το σύστημα, έναντι μόλις 150.000 πριν έναν χρόνο.